InfoHub Logo

تاقىرىبى: ءابدىلدا تاجىبايەۆ "لاعىم" "قۇلىنشاعىم"
ماقساتى: ب) وقۋشىلارعا ولەڭنىڭ مازمۇنىن تاقىرىبىن اشىپ ءتۇسىندىرۋ.
س) وقۋشىلاردىڭ اۋىزشا سويلەۋ ءتىلىن، جان - جاقتى ويلاۋ قابىلەتىن
دامىتۋ.
د) وقۋشىلاردى ءۇي جانۋارلاپىن كۇتۋگە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىكتەر: پورترەت، سۋرەت، پاراقشا.

1. ۇيىمداستىرۋ: قۋان، شاتتان، الاقاي!
قۋاناتىن كۇن كەلدى
قايىرلى تاڭ، قايىرلى كۇن
كۇلىپ شىقتى بۇگىن كۇن
ءبارىمىز تاتۋ بولايىق
ءبارىمىز دوس بولايىق.

2. ءۇي تاپسىرماسى: ۇيگە قانداي تاپسىرما بەرىلدى؟ كىم ايتادى؟
- ساعي جيەنبايەۆتىڭ "بوتاقان. قوشاقان. بۇزاۋقان" ولەڭدەرىن جاتتاپ كەلۋ. – كىم ايتادى؟
- وسى بۇزاۋقان، قوشاقان، بوتاقان بۇلار نەلەر؟
- تولدەر. ءقازىر ويىن وينايمىز. تولدەردىڭ اناسىن دۇرىس تابۋىمىز كەرەك. مىنا تاقتادا انالارى تۇر، سولاردىڭ استىنا تولدەردى قويامىز.
- بوتانىڭ اناسى – تۇيە.
- بۇزاۋدىڭ اناسى – سيىر.
- قوشاقاننىڭ – اناسى – قوي.
- لاقتىڭ اناسى – ەشكى.
- قۇلىننىڭ اناسى – جىلقى.
- بۇلار قانداي جانۋارلار؟ نەگە؟
- ويتكەنى ءبىز ولاردى وسىرەمىز، باعامىز. ءشوپ، جەم، سۋ بەرەمىز.

3. سەرگىتۋ ءساتى: - سيىر قالاي دىبىستايدى؟
- سيىر موڭىرەيدى، ءمو - ءمو.
- قوي قالاي دىبىستايدى؟
- قوي ماڭىرايدى، ءما - ءما.
- تۇيە قالاي دىبىستايدى؟
- تۇيە بوزدايدى، ءبو - ءبو.
- جىلقى قالاي دىبىستايدى؟
- جىلقى كىسىنەيدى، يو - يو.

4. وي تولعانىس:
باسىندا ەكى تاياعى بار،
تۇياقتى ءتورت اياعى بار.
ادام دەۋگە بولمايدى،
سەلتەڭدەپ ساقالى بار. (ەشكى)

كەزەكتى ءبىر جانۋار
ۇستىندە ەكى تاۋى بار
مويىنى ۇزىن، كوزى ۇلكەن
بۇل نە، ءوزىڭ تاۋىپ ال؟ (تۇيە)

كىشكەنتاي عانا بويى بار
اينالدىرىپ كيگەن توڭى بار (قوي)

قويان جاقتى، تاقىر جوندى
ءتورت تۇياق، ەكى اياقتى، ەكى قولدى
سالپى ەرىن، ءوزى جۇيرىك
كەڭ ومىراۋ، جۋان قۇيرىق (جىلقى)

5. ءتىل دامىتۋ: جۇمباقتىڭ شەشۋلەرىنەن سويلەم قۇراپ ايتقىزۋ. مىسالى: ەشكى سەكىردى.
6. داپتەرمەن جۇمىس:
7. جاڭا ساباق: بۇگىن ءبىز سەندەرمەن ءابدىلدا تاجىبايەۆتىڭ "لاعىم" "قۇلىنشاعىم" دەگەن ولەڭدەرىمەن تانىسامىز.
ا) اۆتور جونىندە: ءا. تاجىبايەۆ (1904 - 1998) قىزىلوردا قالاسىندا دۇنيەگە كەلگەن. ينتتەرناتتا وقىپ تاربيەلەنگەن. ونىڭ العاشقى ولەڭى "سىيلىق" دەگەن اتپەن شىققان. ونىڭ بالالارعا ارنالعان كوپتەگەن ولەڭدەرى بار. 1985ج قازاق حالىق جازۋشىسى قۇرمەتتى اتاعىن العان.
ءا) سوزدىكپەن جۇمىس: قۇندىز – باعالى اڭ.
زارەسى كەتۋ - قورقۋ
ءبورى – قاسقىر
قالىڭ – مول ءشوپ
ب) وقۋلىقپەن جۇمىس: ولەڭدى مانەرلەپ وقۋ. تۇسىنىكسىز سوزدەردى بەلگىلەپ الامىز. ءار وقۋشى ولەڭدى 2 تارماقتان وقۋ. شۋماقتاپ وقۋ

ۆ) ولەڭنىڭ قۇرىلىسى: 1. شۋماق – 5
2. تارماق – 20
3. بۋىن – 6، 7
4. بۋناق – 2
قارا ولەڭ ۇيقاسى

گ) ويىن: "مالدى قوراعا قاماۋ". مالداردىڭ ارتىنداعى سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋىمىز كەرەك.
1. اقىن لاققا، قۇلىنشاققا ءتان قىلىقتاردى قالاي سۋرەتتەگەن؟
لاق: - سەكەكتەمە، دەمىڭدى ال،
سەلتەڭدەمەي قۇلاعىڭ
قۇلىن: - قۇلدىرايدى، شابادى.
2. اقىن قۇلىنشاقتى نەلەرگە تەڭەيدى؟
قۇندىزىم، جۇلدىزعا تەڭەيدى.
3. اقىننىڭ لاققا، قۇلىنشاققا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن قاي
جولداردان اڭعارۋعا بولادى؟
4. "سەكەكتەمە، سەلتەڭدەمە، شۇڭاڭداما" سوزدەردى قاي تولگە ءتان
ايتىلعان؟
5. قۇلدىرايدى، شابادى سوزدەردى قاي تولگە ءتان ايتىلعان؟

6. ومىرمەن بايلانىستى: ءبىزدىڭ ءوزىمىزدىڭ ولكەمىزدە دە وسى ءتورت
تۇلىكتى ءوسىرىپ باعادى. ماڭعىستاۋ جەرى ءشولدى ايماق بولعاندىقتان كوبىنەسە تۇيە وسىرەدى. سونىمەن قاتار ءبىزدىڭ قۇلاندى اۋىلىندا جىلقى وسىرەدى. ول جەردە ات جارىستارى بولاتىن ات يپپودرومى بار. 25 - قازان كۇنى وتپەن تاۋدا ەر قوساي اتامىزدىڭ 500 جىلدىعىنا ات بايگەسى ءوتتى.
- وتپەن تاۋعا بارعاندارىڭ بار ما؟
- نە كوردىڭدەر؟
- سەندەردى انالاردىڭ ەركەلەتكەندە تولدەردىڭ اتىمەن اتايدى ما؟
- سول سياقتى اتاقتى جازۋشىمىز م. اۋەزوۆتى اتاسى "قوڭىر قوزىم" دەپ ەركەلەتكەن.

7. پروبلەمالىق جاعداي: جاڭا ءبىز تولدەردى قوراعا قاماۋعا كومەكتەستىك. اتا - اجەلەرىڭ اۋىلدا تۇرادى. مىسالى: سەندەر ناعاشى اتاڭنىڭ اۋىلىنا قىدىرىپ بارعاندا، ساعان ايتسا «قورادا تۇرعان 5 ءتولدىڭ بىرەۋىن تاڭداپ ال، سىيعا بەرەمىن» - دەسە قايسىسىن الار ەدىڭ، نە سەبەپ؟

5 جول ولەڭ:
قۇلىن – شابادى
لاق – سەكىرەدى
بوتا – بوزدايدى
بۇزاۋ – موڭىرەيدى
بۇلار تولدەر.

8. شىعارماشىلىق جۇمىس:
تولدەردە جاسىنا بايلانىستى اتاۋلارى بار
قۇلىن ---------- لاق
جاباعى -------- مارقا لاق
بايتال --------- لاق تەكە
تاي ------------- سەركەشىك
قۇنان ---------- تەكەشىك
دونەن --------- سەركەشە
بەستى ----------- سەركە، تەكە

9. قورىتىندى: ۆەنن دياگرامماسى
10. باعالاۋ:
11. ۇيگە تاپسىرما: 89 - 90بەت جاتتاۋ.
لاق، قۇلىن تۋرالى اڭگىمە جازىپ كەلۋ.