ادامدار نە دەيدى؟
ەل-جۇرتتى وسەكتەۋ، ادامداردىڭ ءمىنىن قازبالاۋ – كوبىنەسە مادەني تۇرعىدا ءالسىز، باسقا تاقىرىپتاردا ايتاتىن ءبىلىمى، اقپارات قورى جوق ادامداردىڭ ءىسى بولىپ تابىلادى. كوڭىل-كۇيى جاقسى، ءوزىن باقىتتى سەزىنەتىن، ۋاقىتىن ءونىمدى وتكىزەتىن ادامداردىڭ وسەككە قاجەتتىلىگى دە، ۋاقىتى دا بولمايدى. كوبىنەسە قۇرمەتتى، تانىمال ادامدار وسەككە كوپ ىلىگىپ جاتادى. ال ءقادىرى جوق ادامدى وسەكتەسە دە، ونى ەشكىم تىڭدامايدى. ەگەر وسەكتەلگەن بولساڭىز دەمەك ءسىز ءقادىرلى ادامسىز.
ادامداردىڭ بارىنە بىردەي جاعۋ مۇمكىن ەمەس. مىندەتتى تۇردە ءمىن تاعاتىن، سىن ايتاتىن، جاماندايتىن ادامدار تابىلۋى ابدەن مۇمكىن. سوندىقتان ادامداردىڭ سوزىنە قاتتى كوڭىل ءبولىپ، الاڭداماعان ءجون. بۇعان قوجاناسىردىڭ مىنا ءبىر اڭگىمەسى جاقسى مىسال بولا الادى:
قوجاناسىر ءبىر كۇنى بالاسىن ەرتىپ اۋىلدان قالاعا جولعا شىعادى. بالاسى: «اكە، ءسىز وتىرىڭىز»،- دەپ وتىنسە دە قوجاناسىر: «جوق، بالام، سەن وتىر»،- دەپ بالاسىن ەسەككە مىنگىزىپ، ءوزى ەسەكتىڭ نوقتاسىنان جەتەكتەپ كەلە جاتادى. جولدا ەكى كىسى بۇلارعا قاراپ: «مىنانى قارا، قارتايعان اكەسىن جاياۋ جۇرگىزىپ، ەسەككە جاپ-جاس بولىپ ءوزى وتىرىپ الىپتى، ءاي، كورگەنسىز»،- دەپ باستارىن شايقايدى. بالاسى: «اكە، انە، كوردىڭىز بە، ايتتىم عوي سىزگە، ءسىز وتىرىڭىز»،- دەپ ەسەكتەن تۇسەدى. بۇدان كەيىن قوجاناسىر ەسەككە ءوزى ءمىنىپ، نوقتانى بالاسىنا بەرەدى. ءبىراز جۇرگەننەن سوڭ بۇلاردى كورگەن كىسىلەر: «ۇيات-اي، داپ-دارداي بوپ ەسەككە ءمىنىپ، ال بالاسىن جاياۋ جۇرگىزگەن ادامدى قاراڭدار»،- دەسەدى. قوجاناسىر بۇل جولى بالاسىن دا ەسەككە مىنگەستىرەدى. تاعى جۇرگەن سوڭ: «بايعۇس ەسەككە وبال بولدى-اۋ، ەكەۋى بىردەي وتىرىپ الىپتى»،- دەسەدى ادامدار. بۇعان اشۋلانعان قوجاناسىر ءوزى دە، بالاسى دا ەسەكتەن ءتۇسىپ، جاياۋلاتىپ كەلە جاتادى. بۇلاردى كورگەن تاعى ءبىر توپ ادام: «مىنا اقىماقتاردى قارا، ەسەكتى بوس قويىپ، وزدەرى جاياۋ جۇرگەندەرى نەسى؟»- دەپ مىسقىلداپ كۇلەدى. بۇدان كەيىن قوجاناسىر بالاسىنا قاراپ: «كوردىڭ بە بالام، نە ىستەسەڭ دە ادامداردىڭ اۋزىنا قاقپاق تابا المايسىڭ. ادامدار نە دەسە، و دەسىن ءبىز دۇرىس دەپ بىلگەنىمىز بويىنشا ارەكەت ەتەيىك»،- دەگەن ەكەن.
وقۋعا كەڭەس بەرەمىز:
وزگەلەردىڭ پىكىرىنە تاۋەلدى بولۋدان قالاي قۇتىلۋعا بولادى؟
باسقالاردىڭ ويىنا وتە تاۋەلدى ەكەنىڭىزدىڭ 10 بەلگىسى
جەتىستىككە جەتە الماۋدىڭ كىلتى
وكىنىشكە وراي ءبىز جۇمىسىمىزدا، ءجۇرىس-تۇرىسىمىزدا، ءتىپتى نانىم-سەنىمدە دە ادامدار نە دەيتىنىنە كوپ ءمان بەرەتىن كەزدەر بولادى. ءتىپتى كەيدە بۇعان قاتتى كوڭىل بولەتىنىمىز سونشالىق باسقالار ءۇشىن ءومىر سۇرەتىن سياقتانامىز. ءىس باستاماق بولىپ وقتالىپ، ادامداردىڭ سوزىنە بولا رايىنان قايتقاندار، وزىنە دەگەن سەنىمدىلىگىن جوعالتقاندار قانشاما...
ومىرىندە ەڭ كوپ قايعى مەن قاسىرەت شەككەن بيلل كوسبي (Bill Cosby) بىلاي دەگەن ەكەن: «جەتىستىكتىڭ كىلتى نە ەكەنىن بىلمەدىم. ءبىراق، بىلەتىنىم جەتىستىككە جەتە الماۋدىڭ كىلتى ادامداردىڭ بارىنە جاعۋعا تىرىسۋ» دەگەن ەكەن.
ەۋروپالىق اقىن ەليوت (T.S. Eliot): «ادامداردىڭ سوزىنە الاڭداما. ويتكەنى ولار سەنىڭ ءىسىڭدى جاقسى نە جامان ەكەندىگىنە قاراپ ەمەس، ولارعا كەلىپ-كەتەر پايداسى بار نە جوعىنا قاراپ باعالايدى» دەگەن ەكەن.
وقۋعا كەڭەس بەرەمىز:
ميلگرەم تاجىريبەسى: اۆتوريتەتكە باعىنۋ
تەڭىز
ال مىنا مىسالدا بۇل ماسەلەنىڭ شەشىمى جاقسى تۇسىندىرىلگەن ەكەن. وسى تامسىلدەگى تەڭىزدەي بولۋعا تىرىسساق، قاجەتسىز ۇرەي مەن كۇيزەلىستىڭ ازايارى ءسوزسىز:
ءبىر بالا جاعالاۋدا ويناپ ءجۇرىپ اياقكيىمىنىڭ ءبىر جۇبىن جوعالتىپ الادى. ارى ىزدەپ، بەرى ىزدەپ تاپپاعان سوڭ اياقكيىمىنىڭ ەكىنشى جۇبىن قولىنا الىپ تەڭىزگە قاراي لاقتىرىپ جىبەرەدى دە قۇمنىڭ بەتىنە بىلاي دەپ جازادى: «بۇل تەڭىز ۇرى!»
ءبىرازدان سوڭ مول تابىسپەن ورالعان بالىقشى قايىعىمەن ءدال وسى جاعالاۋعا كەلىپ توقتايدى. قۋانىشىن ۇستاپ تۇرا الماعان بالىقشى دا جاعالاۋداعى قۇمعا: «بۇل تەڭىز جومارت!» دەپ جازىپ، قاپ-قاپ بالىقتارىن ارقالاپ ۇيىنە كەتەدى. قايىعىن جاعاعا سۇيرەپ شىعارۋدى ۇمىتقان بالىقشى، ەرتەڭىنە قايىعىنىڭ تۇندەگى داۋىلدان جار تاستارعا سوعىلىپ قيراپ قالعانىن كورەدى. ىزاسىن جاسىرا الماي بۇل جولى قۇمعا بىلاي دەپ جازادى: «بۇل تەڭىز زالىم!»
جاعالاۋدان ءوتپ بارا جاتقان ءبىر كەمپىر بالاسىنىڭ سۋعا باتىپ قايتىس بولعانى ەسىنە ءتۇسىپ: «بۇل تەڭىز قانىشەر!» دەپ جازادى.
ءبىر كىسى سۋدا مالتىپ ءجۇرىپ سۋدان ۇلكەن ءىنجۋ تاۋىپ الادى دا: «بۇل تەڭىزدىڭ پەيىلى كەڭ!» دەپ جازادى.
ال تەڭىز بولسا باز-باياعى سالماقتى كۇيىندە ەدى. جاعاعا ۇلكەندەۋ ءبىر تولقىن جىبەرىپ، جازۋلاردىڭ بارلىعىن ءبىر ساتتە وشىرە سالدى...
وقۋعا كەڭەس بەرەمىز:
توتاليتاريزم قالاي جۇزەگە اسادى؟
You Might Also Like
-
ءيا، "بولاشاق، ەرتەڭ" دەگەن سوزدەردى ەستىگەندە، ءاربىر ادام تولقيتىنى شىندىق. سول سياقتى مەنىڭ دە بالا جۇرەگىم بۇل سوزدەردى ەستىگەندە تەبىرەنەرى راس. بولاشاق، ەرتەڭگى كۇن... الدىمىزدا قاندا...
-
باۋىرجان مومىش ۇلى ءبىر سوزىندە: "بىرىنشىدەن، بەسىك جىرىن ايتاتىن كەلىندەردىڭ ازايىپ بارا جاتقانىنان قورقامىن، ەكىنشىدەن نەمەرەسىنە ەرتەگى ايتىپ بەرە المايتىن اجەلەردىڭ كوبەيىپ بارا جاتقانىنان ق...
