ادامگەرشىلىك – اسىل قاسيەت
اقتوبە قالاسى5
№ 33 قازاق ورتا جالپى ءبىلىم بەرۋ مەكتەبى
11 كلاسس وقۋشىسى ادەبيەتوۆا ءاقمولدىر
ادامگەرشىلىك – اسىل قاسيەت
ادامگەرشىلىك ادام بويىنداعى ەڭ ماڭىزدى، ءارى كەرەمەت قۇندىلىق. سەبەبى بۇل وي تازالىعىمەن قاتار، جۇرەكتىڭ ادال بولۋىمەن ەگىز كەلەتىن قاسيەت. \بۇل جالپى ادامزاتتىڭ جان دۇنيەسىنىڭ پەردەسى، جۇرەگىنىڭ ايناسى.
ادامگەرشىلىك – بۇل رۋحاني تاربيە. بۇل قاسيەت ادامدى مەيىرىمدىلىككە، وتانىن، وتباسىن، دوستارىن، مەكتەبىن سۇيۋگە ۇيرەتەدى. ەگەر ادامگەرشىلىك قاسيەتى بولماسا، ول ادام ءوزىن – ءوزى رەتتەي الماي، اينالاسىنداعى جانداردى قۇرمەتتەي المايدى. قوعامىزدا بولىپ جاتىرعان ءتۇرلى كەلەڭسىز وقيعالار، ادام جۇرەگىندە مەيىرىمدىلىكتىڭ جوقتىعىنان. كىشكەنتاي كەزىنەن وتباسىندا مەيىرىم كورىپ وسپەگەن بالا، وسكەندە اينالاسىنداعى جاندارعا دا مەيىرىم كورسەتە المايدى. اتا – انا بالاسىنا مەيىرىم مەن سۇيىسپەنشىلىك بەرە بىلسە، تاستاندى بالا، پاناسىز قارت، جۇرەكسىز ۇل – قىز بولماس ەدى. تابيعات پەن تىرشىلىك يەسىنە قۇرمەتپەن قاراپ، ايالاي ءبىلۋ كەرەك. جاس ۇرپاقتىڭ بويىنا ادامگەرشىلىك قاسيەتتەردى ءسىڭىرۋ اتا - انا مەن ۇستازدىڭ باستى مىندەتتەرى.
- ادامدار ءوز شاماسىن اسىرا جوعارى نە تىم تومەن باعالايدى. كەمەلدىككە جەتپەيتىنى سودان؛
- ادامدار ءوزىن ەمەس وزگەنى سىناۋعا جاتتىققان. ارازدىقتىڭ تۋاتىنى وسىدان؛
- ادامداردىڭ قابىلەتى وزگەنىڭ جەتىستىگىن ەمەس كەمشىلىگىن كورۋگە جەتىلگەن. الاۋىزدىقتىڭ شىعاتىنى سودان؛
- ادامدار ىستە مۇمكىندىك ىزدەۋدەن گورى سىلتاۋ ىزدەۋگە شەبەر. تابىسقا جەتپەيتىنى سودان؛
- ادامداردا قىزىعۋ سەزىمىنەن قىزعانۋ سەزىمى باسىم. باقتالاستىقتىڭ ءورشۋى سودان؛
- ادامدار مەنى كۇتىپ قالماسىن دەۋدەن ءوزىم كۇتىپ قالمايىن دەگىش. تاكاپپارلىقتىڭ باسى وسىدان؛
- ادامدار ءوزىنىڭ ورنىن ەمەس وزگەنىڭ ورنىن كوزدەگىش. وكىنىشتەن ارىلمايتىنى، وشتەسكىش كەلەتىنى سودان؛
- ادامدار وزگە تۋرالى بىلۋگە ەمەس ءوزى تۋرالى ايتۋعا قۇمار. ءوزارا ءتۇسىنىسۋدىڭ كەم بولاتىنى وسىدان:
- ادامدار سالداردى سەبەپتەن دەمەيدى كەنەتتەن دەيدى. كۇدىكتىڭ باستالاتىنى وسىدان؛
- ادامدار قۇرمەتتى ابىرويدان ەمەس اتاقتان كەلەدى دەپ سەنگەن. داڭققۇمارلىقتىڭ اسقىنۋى وسىدان؛
- ادامدار ءوز باعاسىن وزىمەن ەمەس العان سىيلىقپەن ولشەگىش. اتاققۇمارلىقتىڭ ءورشۋى وسىدان؛
- ادامدار اسىلدى قۇپيادان ەمەس جاريادان ىزدەگىش. ءقادىردىڭ قاشۋى وسىدان؛
- ادامدار كوڭىلمەن سەزەتىن دۇنيەگە ەمەس كوزبەن كورەتىن دۇنيەگە قۇمار. دۇنيەقۇمارلىقتىڭ مەڭدەيتىنى سودان؛
- ادامدار باقي دۇنيدەن گورى ءفاني دۇنيەنى ويلاعىش. وتكەندى اڭساي بەرەتىنى سودان.
مىنە، سوندىقتان دا قىمباتتى مەنىڭ دوستارىم!
تۇلعا بولىپ قالىپتاسۋعا تىرىسىڭىز!
وزگەلەرمەن ەمەس، تەك وزىڭىزبەن عانا جارىسىڭىز!
قوعاممەن سىپايى ارالاسىڭىز!
بىرەۋمەن پىكىر الىسقاندا سالماقتىلىق پەن بايسالدىلىعىڭدى جوعالتپا!
ءاردايىم كەشىرىمدى بول!
اينالاڭىزداعى ادامدارعا ءسات سايىن سۇيىسپەنشىلىگىڭدى ارناي ءبىل!
№ 33 قازاق ورتا جالپى ءبىلىم بەرۋ مەكتەبى
11 كلاسس وقۋشىسى ادەبيەتوۆا ءاقمولدىر
ادامگەرشىلىك – اسىل قاسيەت
ادامگەرشىلىك ادام بويىنداعى ەڭ ماڭىزدى، ءارى كەرەمەت قۇندىلىق. سەبەبى بۇل وي تازالىعىمەن قاتار، جۇرەكتىڭ ادال بولۋىمەن ەگىز كەلەتىن قاسيەت. \بۇل جالپى ادامزاتتىڭ جان دۇنيەسىنىڭ پەردەسى، جۇرەگىنىڭ ايناسى.
ادامگەرشىلىك – بۇل رۋحاني تاربيە. بۇل قاسيەت ادامدى مەيىرىمدىلىككە، وتانىن، وتباسىن، دوستارىن، مەكتەبىن سۇيۋگە ۇيرەتەدى. ەگەر ادامگەرشىلىك قاسيەتى بولماسا، ول ادام ءوزىن – ءوزى رەتتەي الماي، اينالاسىنداعى جانداردى قۇرمەتتەي المايدى. قوعامىزدا بولىپ جاتىرعان ءتۇرلى كەلەڭسىز وقيعالار، ادام جۇرەگىندە مەيىرىمدىلىكتىڭ جوقتىعىنان. كىشكەنتاي كەزىنەن وتباسىندا مەيىرىم كورىپ وسپەگەن بالا، وسكەندە اينالاسىنداعى جاندارعا دا مەيىرىم كورسەتە المايدى. اتا – انا بالاسىنا مەيىرىم مەن سۇيىسپەنشىلىك بەرە بىلسە، تاستاندى بالا، پاناسىز قارت، جۇرەكسىز ۇل – قىز بولماس ەدى. تابيعات پەن تىرشىلىك يەسىنە قۇرمەتپەن قاراپ، ايالاي ءبىلۋ كەرەك. جاس ۇرپاقتىڭ بويىنا ادامگەرشىلىك قاسيەتتەردى ءسىڭىرۋ اتا - انا مەن ۇستازدىڭ باستى مىندەتتەرى.
- ادامدار ءوز شاماسىن اسىرا جوعارى نە تىم تومەن باعالايدى. كەمەلدىككە جەتپەيتىنى سودان؛
- ادامدار ءوزىن ەمەس وزگەنى سىناۋعا جاتتىققان. ارازدىقتىڭ تۋاتىنى وسىدان؛
- ادامداردىڭ قابىلەتى وزگەنىڭ جەتىستىگىن ەمەس كەمشىلىگىن كورۋگە جەتىلگەن. الاۋىزدىقتىڭ شىعاتىنى سودان؛
- ادامدار ىستە مۇمكىندىك ىزدەۋدەن گورى سىلتاۋ ىزدەۋگە شەبەر. تابىسقا جەتپەيتىنى سودان؛
- ادامداردا قىزىعۋ سەزىمىنەن قىزعانۋ سەزىمى باسىم. باقتالاستىقتىڭ ءورشۋى سودان؛
- ادامدار مەنى كۇتىپ قالماسىن دەۋدەن ءوزىم كۇتىپ قالمايىن دەگىش. تاكاپپارلىقتىڭ باسى وسىدان؛
- ادامدار ءوزىنىڭ ورنىن ەمەس وزگەنىڭ ورنىن كوزدەگىش. وكىنىشتەن ارىلمايتىنى، وشتەسكىش كەلەتىنى سودان؛
- ادامدار وزگە تۋرالى بىلۋگە ەمەس ءوزى تۋرالى ايتۋعا قۇمار. ءوزارا ءتۇسىنىسۋدىڭ كەم بولاتىنى وسىدان:
- ادامدار سالداردى سەبەپتەن دەمەيدى كەنەتتەن دەيدى. كۇدىكتىڭ باستالاتىنى وسىدان؛
- ادامدار قۇرمەتتى ابىرويدان ەمەس اتاقتان كەلەدى دەپ سەنگەن. داڭققۇمارلىقتىڭ اسقىنۋى وسىدان؛
- ادامدار ءوز باعاسىن وزىمەن ەمەس العان سىيلىقپەن ولشەگىش. اتاققۇمارلىقتىڭ ءورشۋى وسىدان؛
- ادامدار اسىلدى قۇپيادان ەمەس جاريادان ىزدەگىش. ءقادىردىڭ قاشۋى وسىدان؛
- ادامدار كوڭىلمەن سەزەتىن دۇنيەگە ەمەس كوزبەن كورەتىن دۇنيەگە قۇمار. دۇنيەقۇمارلىقتىڭ مەڭدەيتىنى سودان؛
- ادامدار باقي دۇنيدەن گورى ءفاني دۇنيەنى ويلاعىش. وتكەندى اڭساي بەرەتىنى سودان.
مىنە، سوندىقتان دا قىمباتتى مەنىڭ دوستارىم!
تۇلعا بولىپ قالىپتاسۋعا تىرىسىڭىز!
وزگەلەرمەن ەمەس، تەك وزىڭىزبەن عانا جارىسىڭىز!
قوعاممەن سىپايى ارالاسىڭىز!
بىرەۋمەن پىكىر الىسقاندا سالماقتىلىق پەن بايسالدىلىعىڭدى جوعالتپا!
ءاردايىم كەشىرىمدى بول!
اينالاڭىزداعى ادامدارعا ءسات سايىن سۇيىسپەنشىلىگىڭدى ارناي ءبىل!
You Might Also Like
