ادەپتى بالا - اقىلدى بالا
اياگوز قالالىق
№6 بوبەكجاي - بالاباقشا تاربيەشىسى
اديلحانوۆا ايگەرىم بەيسەنعازى قىزى
تاقىرىبى: «ادەپتى بالا - اقىلدى بالا» (تاربيە ساعاتى)
ماقساتى:
بالالارعا ادەپتىلىك جايلى ماعلۇمات بەرۋ. ادەپتى بولۋعا ۇيرەتۋ، ويلاۋ قابىلەتىن جانە شىعارماشىلىعىن دامىتۋ. ادەپتىلىك الەمىنە بارۋ بارىسىندا بالالارعا ادەپتىلىك ۇعىمىنىڭ ماعىناسىن اشۋ. ادالدىققا، مەيىرىمدىلىككە كىشىپەيىلدىلىككە تاربيەلەۋ. ماقال - ماتەل ارقىلى بالانىڭ ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن ارتتىرۋ.
كورنەكىلىك: تاقىرىپقا بايلانىستى سۋرەتتەر، ادەپتىلىك تۋرالى ماقال - ماتەلدەر، ديداكتيكالىق ويىن
بارىسى:
شاتتىق شەڭبەرى:
ءبىز ادەپتى بالامىز
ايتقان ءتىلدى الامىز
ۇلكەندەرگە جول بەرىپ،
ءبىز اقىلدى بولامىز!
بالالار، بۇگىنگى تاربيە ساعاتىمىزدىڭ تاقىرىبى "ادەپتى بالا - اقىلدى بالا بولىپ"
ادەپتىلىك – ادامداردىڭ ءوزارا جاقسى قارىم - قاتىناسىنىڭ، ءجۇرىس - تۇرىسىنىڭ، ۇلكەندى سىيلاۋ، كىشىپەيىل بولا ءبىلۋ بەلگىسى ەكەن. سوندىقتان كۇندەلىكتى ومىردە ادەپتىلىك بەلگىلەرىن دۇرىس پايدالانا ءبىلۋ كەرەك. تومەندەگى تاقپاقتارعا نازار اۋدارايىق:
«نە دەۋ كەرەك؟»
اپاڭ سەنىڭ بازاردان،
الما ساتىپ اپەردى.
ەڭ ۇلكەنىن، جاقسىسىن،
ساعان تاڭداپ اپەردى.
نە بارىپ جەۋ كەرەك؟
بالالار: «راحمەت، اپا!» دەۋ كەرەك.
بالالار ءجۇر كوشەدە،
ەستىلدى شۋ – ايحاي.
سەندە شىقتىڭ دوسىڭدى،
قاعىپ كەتتىڭ بايقاماي.
مۇندايدا نە دەۋ كەرەك؟
بالالار: «كەشىرىڭىز!» دەۋ كەرەك.
وسى كەلگەن بەتىڭدە،
دوپتى قۋدىڭ جارىستىڭ.
كوشەنىڭ سول شەتىندە
كەزىكتى ءبىر اپايىڭ
ۇمىتتىڭ سەن نە دەۋدى؟
بالالار: «سالەمەتسىز بە؟» دەۋ كەرەك.
سەرگىتۋ ءساتى:
ەندi بiز دەمالامىز،
اينالانى شولامىز.
قول - اياقتى كەزەكپەن،
وڭعا - سولعا سوزامىز.
كۇن شىققاندا ءسۇيسiنiپ،
بايشەشەكتەي يiلiپ،
بiز تىنىعىپ الامىز.
جيi - جيi جاتتىعىپ،
ۇلكەن كiسi بولامىز.
تاربيەشى: ادەپتىلىك جايلى سۋرەتتەر كورسەتەدى، ادەپتىلىك تۋرالى اڭگىمە ايتىپ بەرەدى.
- بالالار، سۋرەتتە قاراڭدارشى مىنا بالا اتاعا ورىن بەرمەدى، ونىسى دۇرىس پا؟
- جوق، دۇرىس ەمەس.
- ال، مىنا بالا ورىن بەردى، ول دۇرىس ىستەدى مە؟
- يا، دۇرىس ىستەدى.
- بالالار، ءبىز ۇلكەندەردى سىيلاۋىمىز كەرەك، اۆتوبۋستا ۇلكەندەرگە ورىن بەرۋ كەرەك. تانىس ادامدى كورسەك مىندەتتى تۇردە امانداسۋ كەرەك.
- ال مىنا سۋرەتتە ۇستەل ۇستىندە تاماق ءىشىپ وتىرعان بالا بارلىق ءتاتتى تاماقتاردى الدىنا ءۇيىپ الىپتى، وسى ىستەگەن ءىسى دۇرىس پا؟
- جوق، دۇرىس ەمەس.
- ەندى مىنا سۋرەتكە نازار سالايىقشى. دۇكەننەن كەلە جاتقان اپانىڭ سومكەسىن مىنا بالا كوتەرىپ كەلە جاتىر. بۇل ءىسى دۇرىس پا؟
- دۇرىس ايتاسىڭدار. بۇل بالا ادەپتى بالا ەكەن. ءبىزدىڭ توبىمىزداعى بارلىق بالا - ادەپتى بالا، ويتكەنى بالاباقشاعا كەلەتىن بالدىرعاندار اقىلدى، ءبىلىمدى، تاربيەلى بولىپ قالىپتاسادى. وسكەندە ەگەمەن ەلىمىزدىڭ تولىققاندى ازاماتى بولاسىڭدار.
ماقال - ماتەل:
1. ادەپتى بالا - ارلى بالا،
ادەپسىز بالا - سورلى بالا.
2. ءسىز دەگەن - ادەپ،
ءبىز دەگەن - كومەك.
3. باسىڭا ءىس تۇسسە،
جاقسى كومەك ەتەدى،
جامان كۇلىپ كەتەدى.
(ماقال - ماتەلدىڭ ماعىناسىن اشىپ بەرۋ)
ديداكتيكالىق ويىن: "جاقسى مەن جامان"
شارتى: بالالار جاقسى مەن جامان ادەتتەردى اجىراتىپ ايتۋ كەرەك.
بالالار سونىمەن بۇگىن ءبىز ادەپتىلىك تۋرالى كوپ نارسە ۇيرەندىك. ادەپتى ادام جاماندىقتى جاقسىلىققا اۋدارىپ، ءوزىنىڭ اقىلدىلىعىن تانىتا ءبىلۋى كەرەك.
№6 بوبەكجاي - بالاباقشا تاربيەشىسى
اديلحانوۆا ايگەرىم بەيسەنعازى قىزى
تاقىرىبى: «ادەپتى بالا - اقىلدى بالا» (تاربيە ساعاتى)
ماقساتى:
بالالارعا ادەپتىلىك جايلى ماعلۇمات بەرۋ. ادەپتى بولۋعا ۇيرەتۋ، ويلاۋ قابىلەتىن جانە شىعارماشىلىعىن دامىتۋ. ادەپتىلىك الەمىنە بارۋ بارىسىندا بالالارعا ادەپتىلىك ۇعىمىنىڭ ماعىناسىن اشۋ. ادالدىققا، مەيىرىمدىلىككە كىشىپەيىلدىلىككە تاربيەلەۋ. ماقال - ماتەل ارقىلى بالانىڭ ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن ارتتىرۋ.
كورنەكىلىك: تاقىرىپقا بايلانىستى سۋرەتتەر، ادەپتىلىك تۋرالى ماقال - ماتەلدەر، ديداكتيكالىق ويىن
بارىسى:
شاتتىق شەڭبەرى:
ءبىز ادەپتى بالامىز
ايتقان ءتىلدى الامىز
ۇلكەندەرگە جول بەرىپ،
ءبىز اقىلدى بولامىز!
بالالار، بۇگىنگى تاربيە ساعاتىمىزدىڭ تاقىرىبى "ادەپتى بالا - اقىلدى بالا بولىپ"
ادەپتىلىك – ادامداردىڭ ءوزارا جاقسى قارىم - قاتىناسىنىڭ، ءجۇرىس - تۇرىسىنىڭ، ۇلكەندى سىيلاۋ، كىشىپەيىل بولا ءبىلۋ بەلگىسى ەكەن. سوندىقتان كۇندەلىكتى ومىردە ادەپتىلىك بەلگىلەرىن دۇرىس پايدالانا ءبىلۋ كەرەك. تومەندەگى تاقپاقتارعا نازار اۋدارايىق:
«نە دەۋ كەرەك؟»
اپاڭ سەنىڭ بازاردان،
الما ساتىپ اپەردى.
ەڭ ۇلكەنىن، جاقسىسىن،
ساعان تاڭداپ اپەردى.
نە بارىپ جەۋ كەرەك؟
بالالار: «راحمەت، اپا!» دەۋ كەرەك.
بالالار ءجۇر كوشەدە،
ەستىلدى شۋ – ايحاي.
سەندە شىقتىڭ دوسىڭدى،
قاعىپ كەتتىڭ بايقاماي.
مۇندايدا نە دەۋ كەرەك؟
بالالار: «كەشىرىڭىز!» دەۋ كەرەك.
وسى كەلگەن بەتىڭدە،
دوپتى قۋدىڭ جارىستىڭ.
كوشەنىڭ سول شەتىندە
كەزىكتى ءبىر اپايىڭ
ۇمىتتىڭ سەن نە دەۋدى؟
بالالار: «سالەمەتسىز بە؟» دەۋ كەرەك.
سەرگىتۋ ءساتى:
ەندi بiز دەمالامىز،
اينالانى شولامىز.
قول - اياقتى كەزەكپەن،
وڭعا - سولعا سوزامىز.
كۇن شىققاندا ءسۇيسiنiپ،
بايشەشەكتەي يiلiپ،
بiز تىنىعىپ الامىز.
جيi - جيi جاتتىعىپ،
ۇلكەن كiسi بولامىز.
تاربيەشى: ادەپتىلىك جايلى سۋرەتتەر كورسەتەدى، ادەپتىلىك تۋرالى اڭگىمە ايتىپ بەرەدى.
- بالالار، سۋرەتتە قاراڭدارشى مىنا بالا اتاعا ورىن بەرمەدى، ونىسى دۇرىس پا؟
- جوق، دۇرىس ەمەس.
- ال، مىنا بالا ورىن بەردى، ول دۇرىس ىستەدى مە؟
- يا، دۇرىس ىستەدى.
- بالالار، ءبىز ۇلكەندەردى سىيلاۋىمىز كەرەك، اۆتوبۋستا ۇلكەندەرگە ورىن بەرۋ كەرەك. تانىس ادامدى كورسەك مىندەتتى تۇردە امانداسۋ كەرەك.
- ال مىنا سۋرەتتە ۇستەل ۇستىندە تاماق ءىشىپ وتىرعان بالا بارلىق ءتاتتى تاماقتاردى الدىنا ءۇيىپ الىپتى، وسى ىستەگەن ءىسى دۇرىس پا؟
- جوق، دۇرىس ەمەس.
- ەندى مىنا سۋرەتكە نازار سالايىقشى. دۇكەننەن كەلە جاتقان اپانىڭ سومكەسىن مىنا بالا كوتەرىپ كەلە جاتىر. بۇل ءىسى دۇرىس پا؟
- دۇرىس ايتاسىڭدار. بۇل بالا ادەپتى بالا ەكەن. ءبىزدىڭ توبىمىزداعى بارلىق بالا - ادەپتى بالا، ويتكەنى بالاباقشاعا كەلەتىن بالدىرعاندار اقىلدى، ءبىلىمدى، تاربيەلى بولىپ قالىپتاسادى. وسكەندە ەگەمەن ەلىمىزدىڭ تولىققاندى ازاماتى بولاسىڭدار.
ماقال - ماتەل:
1. ادەپتى بالا - ارلى بالا،
ادەپسىز بالا - سورلى بالا.
2. ءسىز دەگەن - ادەپ،
ءبىز دەگەن - كومەك.
3. باسىڭا ءىس تۇسسە،
جاقسى كومەك ەتەدى،
جامان كۇلىپ كەتەدى.
(ماقال - ماتەلدىڭ ماعىناسىن اشىپ بەرۋ)
ديداكتيكالىق ويىن: "جاقسى مەن جامان"
شارتى: بالالار جاقسى مەن جامان ادەتتەردى اجىراتىپ ايتۋ كەرەك.
بالالار سونىمەن بۇگىن ءبىز ادەپتىلىك تۋرالى كوپ نارسە ۇيرەندىك. ادەپتى ادام جاماندىقتى جاقسىلىققا اۋدارىپ، ءوزىنىڭ اقىلدىلىعىن تانىتا ءبىلۋى كەرەك.
You Might Also Like
-
باتىس قازاقستان وبلىسى، بوكەي ورداسى اۋدانى
