الىپپەمەن قوشتاسۋ ەرتەڭگىلىگى
ساباقتىڭ ماقساتى: ءبىلىمنىڭ باستاۋى بولعان «الىپپەدەن» ۇيرەنگەندەرىن تياناقتاۋ.
ونەرلەرىن تاماشالاۋ، الىپپە وقۋلىعىنا وقۋشىلاردىڭ ەرەكشە قۇرمەتى، باعاسى، مەكتەپ ومىرىندەگى وقۋلىقتىڭ ورنىن تۇسىنۋگە،
تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ ۇلاندارى ەكەندەرىن ۇعىندىرۋ. بىلىمدەرىنىڭ ارتىپ، ءسوز بايلىعىنىڭ مولايىپ، سانالارىنىڭ وسكەندەرىن كورسەتۋ.
وتانىن، مەكتەبىن، ۇستازدارىن، اتا - انالارىن قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، شارلار، ارىپتەر ماكەتى، الىپپە وقۋلىعىنىڭ ماكەتى.
ساباق بارىسى:
زالدا سالتاناتتى مۋزىكا وينالادى
1 جۇرگىزۋشى:
«تىڭداڭىزدار، تىڭداڭىزدار!
وقۋ ءبىلىم باستاۋى
ءىلىم، عىلىم ارقاۋى
بۇلدىرشىنگە ءتىل اشقان
كوكىرەككە نۇر شاشقان
«الىپپە» تويى باستالدى» -
2 جۇرگىزۋشى:
بالا شاققا بولاشاقتى جىرلاتىپ
شاكىرتتەرگە وي تۇزەگەن سىمباتتى
كۇن نۇرىنداي ساۋلە قۇيعان كوڭىلگە
ارمىسىزدار ۇستازدارىم سىمباتتى
1 جۇرگىزۋشى:
ارمىسىزدار اجەلەر مەن انالار
ۇرپاعىڭىز كۇندە وزىڭنەن باتا الار
بۇگىن مىنە الىپپەمەن قوشتاسادى
ازامات بوپ كەشەگى ءسابي ەركەلەر
2 جۇرگىزۋشى:
نۇرلى ءۇمىتىن ارقالاعان ارقاعا،
جان ساۋلەسىن تاراتاتىن بارشاعا.
شىن پەيىلمەن قۇرمەت ەتىپ، سەندەردى،
بۇلدىرشىندەر شاقىرامىن ورتاعا
مۋزىكا. بالالار جۇپتاسىپ ورتاعا كەلەدى
«ەرتە، ەرتە، ەرتەدە، ەرتە مە، الدە بۇگىن بە؟ جاقىن با، الدە الىس پا؟ بەيمالىم بە، تانىس پا، ءبىر ەل بولىپتى. بۇل ەلدىڭ ادامدارى ءبىر – بىرىمەن كوك بايراقتىڭ استىندا تاتۋ - ءتاتتى ءومىر ءسۇرىپ، ءونىپ - ءوسىپتى. ەلدى ءبىر كەمەڭگەر حان باسقارىپتى. ونىڭ تالابى وسى وركەندەپ جاتقان ەلدە بىردە - ءبىر بالا ءبىلىمسىز بولماۋىن تالاپ ەتىپتى. قانشا ۋاقىت وتەرى بەيمالىم 2050 جىلى ەل ۇلكەن وركەنيەتتى، بارلىق عىلىمدى مەڭگەرگەن بەدەلدى ەلگە اينالاتىنىنا كامىل سەنىپتى. وسى ورتاق ارمانعا جەتۋى ءۇشىن 13 مەكتەپ گيمنازياسىنىڭ 1 ۆ سىنىبىندا اقىلىنا كوركى ساي 16 قىز بالا مەن الپامساداي جۇدىرىقتى دا ءبىلىمدى 9 ۇل بالا بارلىق كۇش جىگەرىن جۇمساپتى. تاتۋلىقتى قولدايتىن جولداستىقتى سىيلايتىن ءبىلىمدى دە ونەرلى بالالارعا بارلىعى ءتانتى بولىپتى.
- مياۋىم مەنىڭ، قايداسىڭ؟
- تارعىلىم مەنىڭ، كەلە عوي، مەن ساعان مەيىز بەرەمىن (مىسىق كەلمەيدى)
- كەلمەسەڭ، كەلمەي – اق قوي، ءوز وبالىڭ وزىڭە،- دەپ (مەيىزدى قىز جەپ قويادى)
وسى كەزدە ءۇي ارتىنان «مياۋ» دەگەن دىبىس شىعادى.
ماقتا قىز ىڭىلداپ ءان سالادى، مىسىق شىعادى.
ماقتا قىز
مىسىعىم - اۋ، مىسىعىم،
تارعىلى جاقسى ءتۇسىنىڭ.
تاڭەرتەڭ دە، كەشتە دە،
بەتىن جۋعان پىسىعىم.
ءپىش - ءپىش دەسەم، كەلە عوي،
ايتقانىما كونە عوي.
شاقىرعاندا ءپىش - ءپىش دەپ،«مياۋ! - دەپ دىبىس بەرە عوي.
مىسىق
مەنىڭ اتىم مىسىق،
ەكى كوزىم قىسىق.
تىشقان اۋلاپ وتىرامىن
ءسۇت - كوجەمدى ءىشىپ
مىسىق: ماقتا قىز، سەن مەنى نەگە شاقىردىڭ؟
ماقتا قىز: ايتپايمىن!
مىسىق: ەندەشە، مەن سەنىڭ قاتىعىڭدى توگەمىن.
ماقتا قىز: وي، وي. سەن نە ىستەدىڭ؟ سول ءۇشىن مەن سەنىڭ قۇيرىعىڭدى كەسىپ الايىن با؟(قۇيرىعىن كەسىپ الادى)
مىسىق: قويشى، ءدال سول ەرتەگىدەي مە،
ماقتا قىز: جو - جوق، ارينە. بيىل كۇزدە مەن مەكتەپكە باردىم، وزىمدەي كوپ دوس تاپتىم، رەنجىتپەيمىن ەشكىمدى!
قاتىعىمدى توگەتىن ەندى بۇزىق بولماشى
ايتقانىمدى تىڭدايتىن، اقىلدىراق بولساڭشى
مىنا وتىرعان بالدىرعان بالالارعا ۇلگى بوپ
دوستىق تۋىن كوتەرىپ، تاتۋلىقتى قولداشى
- بالالار بۇگىنگى ەرتەڭگىلىگىمىزدىڭ ەرتەگىدەن باستالۋى تەگىننەن تەگىن ەمەس.
كەشە عانا ەرتەگى تىڭداپ الاڭسىز جۇرگەن بۇلدىرشىندەر، بۇگىندە بويلارىندا جاۋاپكەرشىلىك پايدا بولىپ، سانالى ازاماتتىق بورىشتارىنىڭ العاشقى اسۋىن امان - ەسەن اسىپ، ءبىر جاسقا تاعى دا ەسەيىپ وتىر. ءبىلىم جولىنداعى بەلەستەرگە قاناتتارى تالماي ورلەي بەرسىن. تويلارىڭىز تويعا ۇلاسسىن!
- ال ءقازىر مەكتەپ تابالدىرىعىن ەڭ العاش اتتاعان قۋانىشىمىزدى تاعى دا ءبىر كوز جۇرگىزىپ ەسكە الىپ وتەيىك. ەكرانعا نازار اۋدارايىق.
ارۋجان
ەركەسىمىن اتامنىڭ،
ەركەسىمىن اپامنىڭ،
جاسىم تولىپ التىعا،
مەن وقۋشى اتاندىم.
المات
اي، كۇندەردى سانادىم،
كۇنتىزبەگە قارادىم.
بويىم ءوسىپ كىشكەنە،
قولقاناتقا جارادىم.
جەتى جاسار بالامىن،
مەن مەكتەپكە بارامىن.
ساباعىمدى قالدىرماي،
جاقسى وقۋشى بولامىن
داۋرەن
تۋعان جەردىڭ توسىندە،
گۇلدەي جايناپ وسەمىن.
اتا - انامدى قۋانتىپ،
بيىكتەرگە جەتەمىن.
باتىرلىق بار تەگىمدە،
كوك بايراعىم كوگىمدە.
ءانۇراندى جاتقا ايتام،
ەلتاڭبام تۇر تورىمدە.
قانات
ساباعىمدى جاقسى وقىپ،
بۇگىن تاعى بەس الدىم.
جارايسىڭ دەپ اتاشىم،
جارايسىڭ دەپ اپاشىم،
ماڭدايىمنان يىسكەپ،
بەرىپ جاتىر باتاسىن
ەرسۇلتان
مەكتەپ دەگەن كەنى ءبىلىم كەنى جىر كەنى
مەكتەپ دەگەن عىلىمنىڭ ەڭ ۇلكەنى
مەكتەپ دەگەن تاربيەشى ادامعا
مەكتەپ دەگەن دانالاردىڭ مەكەنى
حور" مەكتەبىم"
1 - جۇرگىزۋشى
ءبىزدىڭ بالالار دا ۇلگىلى ءتارتىبى مەن سانالى ءبىلىمى مەن ەلىمىزدىڭ وركەندەپ وسۋىنە ءوز ۇلەستەرىن قوسۋدا. وعان ءبىزدىڭ دوستارىمىز كومەكتەسۋدە.
2 - جۇرگىزۋشى
ءىشى تولى ارىپكە،
بىلىمدەگى جارىق نە؟
بارلىعى: بولاشاققا جول باستار
ول - سۇيىكتى الىپپە.
2 - جۇرگىزۋشى: ورتاعا الىپپەنى شاقىرايىق!
(ءبىر توپ قىزدار لەنتامەن بيلەپ شىعادى)
الىپپە ءبىزدىڭ ءبىلىم ەسىگىن اشقان العاش وقۋلىعىمىز، بۇكىل عىلىم دۇنيەسىنىڭ العاشقى ەسىگى، بىلىمگە باستايتىن العاشقى سوقپاق.
الىپپە:
ارمىسىزدار، جاس دوستار
ارمىسىزدار اتا - انا!
بولاشاققا جول باستار
الىپپەڭ كەلدى ورتاعا
ءبىلىم دەگەن عاجاپتىڭ
الىپپەسىن مەڭگەرگەن
كەلەشەگى قازاقتىڭ
باستالادى سەندەردەن
جاقسى ءبىلىم كورىمدىك
بولسىن بىزگە حالايىق
نە ۇيرەنىپ نە بىلدىك
كانە ورتاعا سالايىق!
نەسىبەلى ءبىرىنشى بەتتەن ەلىمنىڭ
ەلتاڭباسىن تانىدىم
كوك بايراقتى قازاقتىڭ
بىلىمگە جولىن باستاعان
الىپپەم ساعان مىڭ العىس
وقى دەپ ۇران تاستاعان
حور "الىپپە"
مەيرامبەك
الىپپەنى ءبىتىردىم،
جازا الامىن اتىمدى.
الىپپەنى ءبىتىرىپ،
بالا بولدىم اقىلدى
- الىپپە، ءبىزدىڭ بالالار تەك وقي، جازا الادى دەپ ويلاما، ءبىز جۇپتاسىپ بي بيلەۋدى دە ۇيرەندىك قازاق بي
باقتىنۇر
بۇرقىراعان ءبىلىمنىڭ
قاينار كوزىن كورىپ پە ەڭ؟
توم - توم بولعان كىتاپتىڭ
باسى بولعان الىپپەم
باقداۋلەت
اسەم
بۇكىل قازاق بالاسى دارىپتەگەن
قوشتاسپاقپىز سۇيىكتى الىپپەمەن
ريزامىز بىزدەردى تانىستىرعان
ءسوز بەن دىبىس ءارتۇرلى ارىپتەردى
اسەل
ەڭ العاش قولعا العاندا الىپپەنى
قىزىعىپ قاراي بەردىم ارىپتەردى
مەن ءۇشىن سىرى جۇمباق بۇل كىتاپتىڭ
ۇستازىم ماعان كىلتىن الىپ بەردى
حور "ءمۇعالىم ول ءبىزدىڭ"
الىپپە:
- بالالار، ەندى مەن سەندەرگە ءبىر سۇراق قويعالى تۇرمىن.
ءالفاۆيتتىڭ ا تۇرادى باسىندا،
ءار قاشاندا ءا تۇرادى قاسىندا.
بايقادىڭ با ب تۇرادى ءۇشىنشى،
ال وسىنىڭ سىرى نەدە ءتۇسىنشى!
ا دەگەن ول - بارلىعى انالار عوي ارداقتى
ءا دەگەن ول - اكەلەر عوي سالماقتى
ب دەگەن ول - بالالار عوي كادەلى
"الىپپە " ءانى ورىندايتىن ادەن ميراس
ءمۇعالىم:
- بالالار سەندەر از ۋاقىتتىڭ ىشىندە كوپ نارسەنى ۇيرەنىپسىڭدەر، وسىنىڭ ءبارىن ۇيرەتكەن كىم؟
بارلىعى: مەكتەپ! ءمۇعالىم! الىپپە! اتا - انا!
ميرا
انام ەكەۋىمىز
قولعا قالام الامىز،
بىرگە جازۋ جازامىز.
سۇراقتارعا بەرىلگەن،
بىرگە جاۋاپ تابامىز.
بىرگە سۋرەت سالامىز،
سوعان ءماز بوپ قالامىز.
بىرگە ويلانىپ ەسەپكە،
قوسىپ، ءبولىپ، الامىز.
بىرگە ءوسىپ، تولامىز،
بيىكتەرگە قونامىز.
مەكتەپكە دە كۇن سايىن،
قول ۇستاسىپ بارامىز.
امينا
وقيتۇعىن بالانىڭ،
قاداعالاپ ساباعىن.
ويىنىن دا ويناتىپ،
دايىندايتىن تاماعىن.
مەنىڭ انام – جانى ىزگى،
ءاربىر ءسوزى ماڭىزدى.
مەنىمەنەن وقيتىن،
سىنىپتاسىم ءتارىزدى
الاقانىڭ ايالى،
بەسىگىمدى تەربەتكەن.
ءدال وسىنداي انانى،
تابا الماسپىن جەر - كوكتەن
- راحمەت بالالار اتا - اناڭىزدىڭ ءۇمىتىن اقتاپ، ماقتانىشى بولىڭىزدار، بىلمەسبەك بولماي، بىلگىشبەك بولىڭدار!
( ساحناعا كىر - قوجالاق بىلمەسبەك كەلەدى)
بىلمەسبەك:
- مىنالار نە جينالعان - ءاي. مەنىڭ اتىمدى اتاعان قايسىڭ؟
- سالەمەتسىڭ بە بىلمەسبەك! سەنى اتاعان مەن عوي. بۇگىن بىزدە «الىپپەمەن قوشتاسۋ» مەرەكەسى.
بىلمەسبەك:
- الىپپەمەن قوش - تا - سۋ. قوشتاسىڭدار، قوشتاسىڭدار! قوي مەن كەتەيىن. چاو!
( كەتىپ بارا جاتىپ، ءبىر بالانىڭ شارىنا ۇمتىلادى)
بالا:
- تيىسپە، مەنىڭ شارىما. مۇندا ءارىپ جازىلعان.
بىلمەسبەك:
- ءارىپ دەيدى. قايداعى ءارىپ، مىناۋ دوڭعالاقتىڭ سۋرەتى، ال مىناۋ ەسىكتىڭ سۋرەتىن سالىپ قويىپتى - ەي. بۇلاردىڭ ءبارىن مەن الىپپەنى وقىماي - اق بىلەمىن.
ول نە دەگەنىڭ بىلمەسبەك. بۇلار و، پ ارىپتەرى.
بىلمەسبەك:
- ارىپتەردى وقىپ، جاتتاعانشا، مەن سياقتى قولدى قالتاعا سالىپ تالتاڭداپ جۇرمەيسىڭدەرمە؟ نەيليا
- بىلمەسبەك، ارمان دەيسىڭ بە، ول قانداي ارمان؟
بىلمەسبەك:
- مەنىڭ 1 - ارمانىمدى تىڭداڭدار
مىنا مەنىڭ ويىمشا
مەكتەپ دەگەن جويىلسا
ساباعى مەن ءبىلىمى
كىتاپ، داپتەر قالامى
ماڭگىلىككە جوق بولسا
- بىلمەسبەك سەنىڭ مۇنىڭ نە، سەن مەنى تىڭدا
دوستىم، ويىڭ تايىزداۋ
اقىلىڭ سەنىڭ ءتىپتى ازداۋ
جويىلسا دەپ مەكتەپتى
ارماندايسىڭ ارسىزداۋ
مەكتەپ ەگەر جويىلسا،
ءبىلىم قايدان الارسىڭ
ۇلگى، ونەگە تاربيە
ۇستازداردان الارسىڭ
بىلمەسبەكتىڭ 2 - ارمانى
پاح، پاح! شىركىن!
جەگەنىم بەسبارماق بولسا،
ىشكەنىم "مويا سەميا" بولسا
اتا - انام اقشا تاۋىپ
ءتۇرلى كيىم الىپ بەرىپ،
مودامەنەن كيىندىرىپ تۇرسا،
ءسويتىپ جاعدايىم كەرىم بولسا
جەسەم دەيسىڭ بەسبارماق
ىشسەم دەيسىڭ بال شىرىن
اتا - انانىڭ اقشاسىن
جويسام دەيسىڭ پا شىركىن!
ءبىلىم الماي مەكتەپتەن
ەڭبەك ەتىپ تەر توكپەي
وڭاي ولجا ويلايسىڭ
اتا - اناڭدى قينايسىڭ
بىلمەسبەكتىڭ 3 - ارمانى
18 جاسقا كەلگەسىن،
ينستيتۋت مەنى قابىلداسا،
ءبىر وقۋ ورنى قۋعاندا
ەكىنشىسى قىڭق ەتپەي قابىلداسا
ديپلوم دەگەن قاعازدى
قولعا اكەلىپ ءبىر ۇرسا،
شىركىن وسى تىلەكتەرىم ورىندالسا!
ينستيتۋت قابىلداپ
جۇرسەم دەيسىڭ بىلقىلداپ
ساتىپ الىپ ديپلوم
باستىق بولىپ تالتاڭداپ
بولاشاعى ەلىمنىڭ
ويلامايسىڭ سەن نەگە
ساۋاتى جوق ساۋاتسىز
ماماندار كوپ بىزدەردە
سونىڭ ءبىرى بولماقسىڭ
قانداي ۇلەس قوسپاقسىڭ
ەگەمەندى ەلىمنىڭ
ءسانىن قالاي بۇزباقسىڭ
بىلمەسبەكتىڭ 4 - ارمانى
23 - كە كەلگەسىن
بايدىڭ قىزى جارىم بولسا
بويى ۇلكەن سۇيكىمدى بولسا
ەكى اياعى ءتۇزۋ بولسا
اقشاسى كوپتەۋ بولسا،
اقىلى جوقتاۋ بولسا
ءسويتىپ اقساقالدى شال بولسام
مەندە باسقا ارمان بار ما؟
بايلىعىنان نە پايدا
اقىلى ونىڭ بولماسا
اقشاسى مەن كوركىنەن
ساعان كەلەر ءسان قايدا
ەل سىيلاعان اقساقال
بولسام دەيسىڭ ءقادىرلى
ەلگە ەڭبەگىڭ سىڭبەسە
قايدان بولار ءقادىرىڭ
بىلمەسبەك: دوستار سەندەردىڭ ايتقاندارىڭنىڭ ءبارى دۇرىس،
مەن ەندى جالقاۋلىقتى تاستايمىن
جاڭا ءومىر باستايمىن
ەگەمەندى ەلىمنىڭ
ەرتەڭى ءۇشىن كۇرەسىپ
ەڭبەكپەنەن كوگەرىپ
ءبىر اسىل ءىس قىلامىن
- بىلمەسپەك سەن جاقسى بولۋىڭ ءۇشىن الدىمەن ءۇستىڭدى جوندەپ كەل
2 - جۇرگىزۋشى دياس
نەيلانىڭ ءانى
- مىنە، بالالار وسىنشاما ءبىلىم بەرىپ، تاقىلداتىپ سويلەتكەن الىپپەمىزبەن قوشتاساتىن ۋاقىت بولدى
الىپپە
ءار ءسوزىمدى جاتتاعان
دوستار ءۇشىن ماقتانام
راحمەت ايتىپ شاتتانام
ريزا بولىپ اتتانام
اتتاناتىن جولىم بار
وقۋمەن ءوسىپ تولىڭدار
امان - ەسەن بولىڭدار
تۇمار
قوش بول، قۇتتى الىپپەم،
كوپ نارسەنى ۇيرەتكەن!
تانىستىرىپ ارىپپەن،
تاقىلداتىپ سويلەتكەن.
نۇراي
سەرجان
قوش الىپپەم بيىكتەتكەن اسقارعا
قانات بەرگەن شارىقتاۋعا اسقارعا
قوشتاساق تا، ۇمىتپايمىز ءوزىڭدى
تاپسىرامىز ءىنى - قارىنداستارعا
كەزەكتى تاعى دا بيگە بەرەمىز بالدىرعاندار مارشى
2 - جۇرگىزۋشى
مەن قازاقپىن، ۇلانىمىن ەلىمنىڭ،
مەن قازاقپىن، تىرەگىمنىڭ جەرىمنىڭ
ۇلانىمىن تۋىن كوككە كوتەرگەن،
ەرتەڭىمەن ەگەمەندى ەلىمنىڭ.
جاسا قازاقستان ءانى
قورىتىندى ءسوز
قىمباتتى شاكىرتتەرىم! ءبىلىم الەمىنىڭ بەتاشارى الىپپەنى تابىستى اياقتاۋلارىڭىزبەن قۇتتىقتاپ، ءبىلىم باسپالداعىنا ورلەگەن ساپارلارىڭ ءساتتى بولسىن دەمەكپىن، مەرەكەمىزدىڭ سوڭىن دا ەرتەگىمەن اياقتاعىمىز كەلىپ تۇر. مەكتەبىمىزدىڭ ماقتانىشى بولىڭدار
ونەرلەرىن تاماشالاۋ، الىپپە وقۋلىعىنا وقۋشىلاردىڭ ەرەكشە قۇرمەتى، باعاسى، مەكتەپ ومىرىندەگى وقۋلىقتىڭ ورنىن تۇسىنۋگە،
تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ ۇلاندارى ەكەندەرىن ۇعىندىرۋ. بىلىمدەرىنىڭ ارتىپ، ءسوز بايلىعىنىڭ مولايىپ، سانالارىنىڭ وسكەندەرىن كورسەتۋ.
وتانىن، مەكتەبىن، ۇستازدارىن، اتا - انالارىن قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، شارلار، ارىپتەر ماكەتى، الىپپە وقۋلىعىنىڭ ماكەتى.
ساباق بارىسى:
زالدا سالتاناتتى مۋزىكا وينالادى
1 جۇرگىزۋشى:
«تىڭداڭىزدار، تىڭداڭىزدار!
وقۋ ءبىلىم باستاۋى
ءىلىم، عىلىم ارقاۋى
بۇلدىرشىنگە ءتىل اشقان
كوكىرەككە نۇر شاشقان
«الىپپە» تويى باستالدى» -
2 جۇرگىزۋشى:
بالا شاققا بولاشاقتى جىرلاتىپ
شاكىرتتەرگە وي تۇزەگەن سىمباتتى
كۇن نۇرىنداي ساۋلە قۇيعان كوڭىلگە
ارمىسىزدار ۇستازدارىم سىمباتتى
1 جۇرگىزۋشى:
ارمىسىزدار اجەلەر مەن انالار
ۇرپاعىڭىز كۇندە وزىڭنەن باتا الار
بۇگىن مىنە الىپپەمەن قوشتاسادى
ازامات بوپ كەشەگى ءسابي ەركەلەر
2 جۇرگىزۋشى:
نۇرلى ءۇمىتىن ارقالاعان ارقاعا،
جان ساۋلەسىن تاراتاتىن بارشاعا.
شىن پەيىلمەن قۇرمەت ەتىپ، سەندەردى،
بۇلدىرشىندەر شاقىرامىن ورتاعا
مۋزىكا. بالالار جۇپتاسىپ ورتاعا كەلەدى
«ەرتە، ەرتە، ەرتەدە، ەرتە مە، الدە بۇگىن بە؟ جاقىن با، الدە الىس پا؟ بەيمالىم بە، تانىس پا، ءبىر ەل بولىپتى. بۇل ەلدىڭ ادامدارى ءبىر – بىرىمەن كوك بايراقتىڭ استىندا تاتۋ - ءتاتتى ءومىر ءسۇرىپ، ءونىپ - ءوسىپتى. ەلدى ءبىر كەمەڭگەر حان باسقارىپتى. ونىڭ تالابى وسى وركەندەپ جاتقان ەلدە بىردە - ءبىر بالا ءبىلىمسىز بولماۋىن تالاپ ەتىپتى. قانشا ۋاقىت وتەرى بەيمالىم 2050 جىلى ەل ۇلكەن وركەنيەتتى، بارلىق عىلىمدى مەڭگەرگەن بەدەلدى ەلگە اينالاتىنىنا كامىل سەنىپتى. وسى ورتاق ارمانعا جەتۋى ءۇشىن 13 مەكتەپ گيمنازياسىنىڭ 1 ۆ سىنىبىندا اقىلىنا كوركى ساي 16 قىز بالا مەن الپامساداي جۇدىرىقتى دا ءبىلىمدى 9 ۇل بالا بارلىق كۇش جىگەرىن جۇمساپتى. تاتۋلىقتى قولدايتىن جولداستىقتى سىيلايتىن ءبىلىمدى دە ونەرلى بالالارعا بارلىعى ءتانتى بولىپتى.
- مياۋىم مەنىڭ، قايداسىڭ؟
- تارعىلىم مەنىڭ، كەلە عوي، مەن ساعان مەيىز بەرەمىن (مىسىق كەلمەيدى)
- كەلمەسەڭ، كەلمەي – اق قوي، ءوز وبالىڭ وزىڭە،- دەپ (مەيىزدى قىز جەپ قويادى)
وسى كەزدە ءۇي ارتىنان «مياۋ» دەگەن دىبىس شىعادى.
ماقتا قىز ىڭىلداپ ءان سالادى، مىسىق شىعادى.
ماقتا قىز
مىسىعىم - اۋ، مىسىعىم،
تارعىلى جاقسى ءتۇسىنىڭ.
تاڭەرتەڭ دە، كەشتە دە،
بەتىن جۋعان پىسىعىم.
ءپىش - ءپىش دەسەم، كەلە عوي،
ايتقانىما كونە عوي.
شاقىرعاندا ءپىش - ءپىش دەپ،«مياۋ! - دەپ دىبىس بەرە عوي.
مىسىق
مەنىڭ اتىم مىسىق،
ەكى كوزىم قىسىق.
تىشقان اۋلاپ وتىرامىن
ءسۇت - كوجەمدى ءىشىپ
مىسىق: ماقتا قىز، سەن مەنى نەگە شاقىردىڭ؟
ماقتا قىز: ايتپايمىن!
مىسىق: ەندەشە، مەن سەنىڭ قاتىعىڭدى توگەمىن.
ماقتا قىز: وي، وي. سەن نە ىستەدىڭ؟ سول ءۇشىن مەن سەنىڭ قۇيرىعىڭدى كەسىپ الايىن با؟(قۇيرىعىن كەسىپ الادى)
مىسىق: قويشى، ءدال سول ەرتەگىدەي مە،
ماقتا قىز: جو - جوق، ارينە. بيىل كۇزدە مەن مەكتەپكە باردىم، وزىمدەي كوپ دوس تاپتىم، رەنجىتپەيمىن ەشكىمدى!
قاتىعىمدى توگەتىن ەندى بۇزىق بولماشى
ايتقانىمدى تىڭدايتىن، اقىلدىراق بولساڭشى
مىنا وتىرعان بالدىرعان بالالارعا ۇلگى بوپ
دوستىق تۋىن كوتەرىپ، تاتۋلىقتى قولداشى
- بالالار بۇگىنگى ەرتەڭگىلىگىمىزدىڭ ەرتەگىدەن باستالۋى تەگىننەن تەگىن ەمەس.
كەشە عانا ەرتەگى تىڭداپ الاڭسىز جۇرگەن بۇلدىرشىندەر، بۇگىندە بويلارىندا جاۋاپكەرشىلىك پايدا بولىپ، سانالى ازاماتتىق بورىشتارىنىڭ العاشقى اسۋىن امان - ەسەن اسىپ، ءبىر جاسقا تاعى دا ەسەيىپ وتىر. ءبىلىم جولىنداعى بەلەستەرگە قاناتتارى تالماي ورلەي بەرسىن. تويلارىڭىز تويعا ۇلاسسىن!
- ال ءقازىر مەكتەپ تابالدىرىعىن ەڭ العاش اتتاعان قۋانىشىمىزدى تاعى دا ءبىر كوز جۇرگىزىپ ەسكە الىپ وتەيىك. ەكرانعا نازار اۋدارايىق.
ارۋجان
ەركەسىمىن اتامنىڭ،
ەركەسىمىن اپامنىڭ،
جاسىم تولىپ التىعا،
مەن وقۋشى اتاندىم.
المات
اي، كۇندەردى سانادىم،
كۇنتىزبەگە قارادىم.
بويىم ءوسىپ كىشكەنە،
قولقاناتقا جارادىم.
جەتى جاسار بالامىن،
مەن مەكتەپكە بارامىن.
ساباعىمدى قالدىرماي،
جاقسى وقۋشى بولامىن
داۋرەن
تۋعان جەردىڭ توسىندە،
گۇلدەي جايناپ وسەمىن.
اتا - انامدى قۋانتىپ،
بيىكتەرگە جەتەمىن.
باتىرلىق بار تەگىمدە،
كوك بايراعىم كوگىمدە.
ءانۇراندى جاتقا ايتام،
ەلتاڭبام تۇر تورىمدە.
قانات
ساباعىمدى جاقسى وقىپ،
بۇگىن تاعى بەس الدىم.
جارايسىڭ دەپ اتاشىم،
جارايسىڭ دەپ اپاشىم،
ماڭدايىمنان يىسكەپ،
بەرىپ جاتىر باتاسىن
ەرسۇلتان
مەكتەپ دەگەن كەنى ءبىلىم كەنى جىر كەنى
مەكتەپ دەگەن عىلىمنىڭ ەڭ ۇلكەنى
مەكتەپ دەگەن تاربيەشى ادامعا
مەكتەپ دەگەن دانالاردىڭ مەكەنى
حور" مەكتەبىم"
1 - جۇرگىزۋشى
ءبىزدىڭ بالالار دا ۇلگىلى ءتارتىبى مەن سانالى ءبىلىمى مەن ەلىمىزدىڭ وركەندەپ وسۋىنە ءوز ۇلەستەرىن قوسۋدا. وعان ءبىزدىڭ دوستارىمىز كومەكتەسۋدە.
2 - جۇرگىزۋشى
ءىشى تولى ارىپكە،
بىلىمدەگى جارىق نە؟
بارلىعى: بولاشاققا جول باستار
ول - سۇيىكتى الىپپە.
2 - جۇرگىزۋشى: ورتاعا الىپپەنى شاقىرايىق!
(ءبىر توپ قىزدار لەنتامەن بيلەپ شىعادى)
الىپپە ءبىزدىڭ ءبىلىم ەسىگىن اشقان العاش وقۋلىعىمىز، بۇكىل عىلىم دۇنيەسىنىڭ العاشقى ەسىگى، بىلىمگە باستايتىن العاشقى سوقپاق.
الىپپە:
ارمىسىزدار، جاس دوستار
ارمىسىزدار اتا - انا!
بولاشاققا جول باستار
الىپپەڭ كەلدى ورتاعا
ءبىلىم دەگەن عاجاپتىڭ
الىپپەسىن مەڭگەرگەن
كەلەشەگى قازاقتىڭ
باستالادى سەندەردەن
جاقسى ءبىلىم كورىمدىك
بولسىن بىزگە حالايىق
نە ۇيرەنىپ نە بىلدىك
كانە ورتاعا سالايىق!
نەسىبەلى ءبىرىنشى بەتتەن ەلىمنىڭ
ەلتاڭباسىن تانىدىم
كوك بايراقتى قازاقتىڭ
بىلىمگە جولىن باستاعان
الىپپەم ساعان مىڭ العىس
وقى دەپ ۇران تاستاعان
حور "الىپپە"
مەيرامبەك
الىپپەنى ءبىتىردىم،
جازا الامىن اتىمدى.
الىپپەنى ءبىتىرىپ،
بالا بولدىم اقىلدى
- الىپپە، ءبىزدىڭ بالالار تەك وقي، جازا الادى دەپ ويلاما، ءبىز جۇپتاسىپ بي بيلەۋدى دە ۇيرەندىك قازاق بي
باقتىنۇر
بۇرقىراعان ءبىلىمنىڭ
قاينار كوزىن كورىپ پە ەڭ؟
توم - توم بولعان كىتاپتىڭ
باسى بولعان الىپپەم
باقداۋلەت
اسەم
بۇكىل قازاق بالاسى دارىپتەگەن
قوشتاسپاقپىز سۇيىكتى الىپپەمەن
ريزامىز بىزدەردى تانىستىرعان
ءسوز بەن دىبىس ءارتۇرلى ارىپتەردى
اسەل
ەڭ العاش قولعا العاندا الىپپەنى
قىزىعىپ قاراي بەردىم ارىپتەردى
مەن ءۇشىن سىرى جۇمباق بۇل كىتاپتىڭ
ۇستازىم ماعان كىلتىن الىپ بەردى
حور "ءمۇعالىم ول ءبىزدىڭ"
الىپپە:
- بالالار، ەندى مەن سەندەرگە ءبىر سۇراق قويعالى تۇرمىن.
ءالفاۆيتتىڭ ا تۇرادى باسىندا،
ءار قاشاندا ءا تۇرادى قاسىندا.
بايقادىڭ با ب تۇرادى ءۇشىنشى،
ال وسىنىڭ سىرى نەدە ءتۇسىنشى!
ا دەگەن ول - بارلىعى انالار عوي ارداقتى
ءا دەگەن ول - اكەلەر عوي سالماقتى
ب دەگەن ول - بالالار عوي كادەلى
"الىپپە " ءانى ورىندايتىن ادەن ميراس
ءمۇعالىم:
- بالالار سەندەر از ۋاقىتتىڭ ىشىندە كوپ نارسەنى ۇيرەنىپسىڭدەر، وسىنىڭ ءبارىن ۇيرەتكەن كىم؟
بارلىعى: مەكتەپ! ءمۇعالىم! الىپپە! اتا - انا!
ميرا
انام ەكەۋىمىز
قولعا قالام الامىز،
بىرگە جازۋ جازامىز.
سۇراقتارعا بەرىلگەن،
بىرگە جاۋاپ تابامىز.
بىرگە سۋرەت سالامىز،
سوعان ءماز بوپ قالامىز.
بىرگە ويلانىپ ەسەپكە،
قوسىپ، ءبولىپ، الامىز.
بىرگە ءوسىپ، تولامىز،
بيىكتەرگە قونامىز.
مەكتەپكە دە كۇن سايىن،
قول ۇستاسىپ بارامىز.
امينا
وقيتۇعىن بالانىڭ،
قاداعالاپ ساباعىن.
ويىنىن دا ويناتىپ،
دايىندايتىن تاماعىن.
مەنىڭ انام – جانى ىزگى،
ءاربىر ءسوزى ماڭىزدى.
مەنىمەنەن وقيتىن،
سىنىپتاسىم ءتارىزدى
الاقانىڭ ايالى،
بەسىگىمدى تەربەتكەن.
ءدال وسىنداي انانى،
تابا الماسپىن جەر - كوكتەن
- راحمەت بالالار اتا - اناڭىزدىڭ ءۇمىتىن اقتاپ، ماقتانىشى بولىڭىزدار، بىلمەسبەك بولماي، بىلگىشبەك بولىڭدار!
( ساحناعا كىر - قوجالاق بىلمەسبەك كەلەدى)
بىلمەسبەك:
- مىنالار نە جينالعان - ءاي. مەنىڭ اتىمدى اتاعان قايسىڭ؟
- سالەمەتسىڭ بە بىلمەسبەك! سەنى اتاعان مەن عوي. بۇگىن بىزدە «الىپپەمەن قوشتاسۋ» مەرەكەسى.
بىلمەسبەك:
- الىپپەمەن قوش - تا - سۋ. قوشتاسىڭدار، قوشتاسىڭدار! قوي مەن كەتەيىن. چاو!
( كەتىپ بارا جاتىپ، ءبىر بالانىڭ شارىنا ۇمتىلادى)
بالا:
- تيىسپە، مەنىڭ شارىما. مۇندا ءارىپ جازىلعان.
بىلمەسبەك:
- ءارىپ دەيدى. قايداعى ءارىپ، مىناۋ دوڭعالاقتىڭ سۋرەتى، ال مىناۋ ەسىكتىڭ سۋرەتىن سالىپ قويىپتى - ەي. بۇلاردىڭ ءبارىن مەن الىپپەنى وقىماي - اق بىلەمىن.
ول نە دەگەنىڭ بىلمەسبەك. بۇلار و، پ ارىپتەرى.
بىلمەسبەك:
- ارىپتەردى وقىپ، جاتتاعانشا، مەن سياقتى قولدى قالتاعا سالىپ تالتاڭداپ جۇرمەيسىڭدەرمە؟ نەيليا
- بىلمەسبەك، ارمان دەيسىڭ بە، ول قانداي ارمان؟
بىلمەسبەك:
- مەنىڭ 1 - ارمانىمدى تىڭداڭدار
مىنا مەنىڭ ويىمشا
مەكتەپ دەگەن جويىلسا
ساباعى مەن ءبىلىمى
كىتاپ، داپتەر قالامى
ماڭگىلىككە جوق بولسا
- بىلمەسبەك سەنىڭ مۇنىڭ نە، سەن مەنى تىڭدا
دوستىم، ويىڭ تايىزداۋ
اقىلىڭ سەنىڭ ءتىپتى ازداۋ
جويىلسا دەپ مەكتەپتى
ارماندايسىڭ ارسىزداۋ
مەكتەپ ەگەر جويىلسا،
ءبىلىم قايدان الارسىڭ
ۇلگى، ونەگە تاربيە
ۇستازداردان الارسىڭ
بىلمەسبەكتىڭ 2 - ارمانى
پاح، پاح! شىركىن!
جەگەنىم بەسبارماق بولسا،
ىشكەنىم "مويا سەميا" بولسا
اتا - انام اقشا تاۋىپ
ءتۇرلى كيىم الىپ بەرىپ،
مودامەنەن كيىندىرىپ تۇرسا،
ءسويتىپ جاعدايىم كەرىم بولسا
جەسەم دەيسىڭ بەسبارماق
ىشسەم دەيسىڭ بال شىرىن
اتا - انانىڭ اقشاسىن
جويسام دەيسىڭ پا شىركىن!
ءبىلىم الماي مەكتەپتەن
ەڭبەك ەتىپ تەر توكپەي
وڭاي ولجا ويلايسىڭ
اتا - اناڭدى قينايسىڭ
بىلمەسبەكتىڭ 3 - ارمانى
18 جاسقا كەلگەسىن،
ينستيتۋت مەنى قابىلداسا،
ءبىر وقۋ ورنى قۋعاندا
ەكىنشىسى قىڭق ەتپەي قابىلداسا
ديپلوم دەگەن قاعازدى
قولعا اكەلىپ ءبىر ۇرسا،
شىركىن وسى تىلەكتەرىم ورىندالسا!
ينستيتۋت قابىلداپ
جۇرسەم دەيسىڭ بىلقىلداپ
ساتىپ الىپ ديپلوم
باستىق بولىپ تالتاڭداپ
بولاشاعى ەلىمنىڭ
ويلامايسىڭ سەن نەگە
ساۋاتى جوق ساۋاتسىز
ماماندار كوپ بىزدەردە
سونىڭ ءبىرى بولماقسىڭ
قانداي ۇلەس قوسپاقسىڭ
ەگەمەندى ەلىمنىڭ
ءسانىن قالاي بۇزباقسىڭ
بىلمەسبەكتىڭ 4 - ارمانى
23 - كە كەلگەسىن
بايدىڭ قىزى جارىم بولسا
بويى ۇلكەن سۇيكىمدى بولسا
ەكى اياعى ءتۇزۋ بولسا
اقشاسى كوپتەۋ بولسا،
اقىلى جوقتاۋ بولسا
ءسويتىپ اقساقالدى شال بولسام
مەندە باسقا ارمان بار ما؟
بايلىعىنان نە پايدا
اقىلى ونىڭ بولماسا
اقشاسى مەن كوركىنەن
ساعان كەلەر ءسان قايدا
ەل سىيلاعان اقساقال
بولسام دەيسىڭ ءقادىرلى
ەلگە ەڭبەگىڭ سىڭبەسە
قايدان بولار ءقادىرىڭ
بىلمەسبەك: دوستار سەندەردىڭ ايتقاندارىڭنىڭ ءبارى دۇرىس،
مەن ەندى جالقاۋلىقتى تاستايمىن
جاڭا ءومىر باستايمىن
ەگەمەندى ەلىمنىڭ
ەرتەڭى ءۇشىن كۇرەسىپ
ەڭبەكپەنەن كوگەرىپ
ءبىر اسىل ءىس قىلامىن
- بىلمەسپەك سەن جاقسى بولۋىڭ ءۇشىن الدىمەن ءۇستىڭدى جوندەپ كەل
2 - جۇرگىزۋشى دياس
نەيلانىڭ ءانى
- مىنە، بالالار وسىنشاما ءبىلىم بەرىپ، تاقىلداتىپ سويلەتكەن الىپپەمىزبەن قوشتاساتىن ۋاقىت بولدى
الىپپە
ءار ءسوزىمدى جاتتاعان
دوستار ءۇشىن ماقتانام
راحمەت ايتىپ شاتتانام
ريزا بولىپ اتتانام
اتتاناتىن جولىم بار
وقۋمەن ءوسىپ تولىڭدار
امان - ەسەن بولىڭدار
تۇمار
قوش بول، قۇتتى الىپپەم،
كوپ نارسەنى ۇيرەتكەن!
تانىستىرىپ ارىپپەن،
تاقىلداتىپ سويلەتكەن.
نۇراي
سەرجان
قوش الىپپەم بيىكتەتكەن اسقارعا
قانات بەرگەن شارىقتاۋعا اسقارعا
قوشتاساق تا، ۇمىتپايمىز ءوزىڭدى
تاپسىرامىز ءىنى - قارىنداستارعا
كەزەكتى تاعى دا بيگە بەرەمىز بالدىرعاندار مارشى
2 - جۇرگىزۋشى
مەن قازاقپىن، ۇلانىمىن ەلىمنىڭ،
مەن قازاقپىن، تىرەگىمنىڭ جەرىمنىڭ
ۇلانىمىن تۋىن كوككە كوتەرگەن،
ەرتەڭىمەن ەگەمەندى ەلىمنىڭ.
جاسا قازاقستان ءانى
قورىتىندى ءسوز
قىمباتتى شاكىرتتەرىم! ءبىلىم الەمىنىڭ بەتاشارى الىپپەنى تابىستى اياقتاۋلارىڭىزبەن قۇتتىقتاپ، ءبىلىم باسپالداعىنا ورلەگەن ساپارلارىڭ ءساتتى بولسىن دەمەكپىن، مەرەكەمىزدىڭ سوڭىن دا ەرتەگىمەن اياقتاعىمىز كەلىپ تۇر. مەكتەبىمىزدىڭ ماقتانىشى بولىڭدار
You Might Also Like
