InfoHub Logo

ق ر ءبىلىم جانە عىلىم ۆيسە-مينيسترى ميراس داۋلەنوۆ قازاقستانداعى كەيبىر جوو-لاردىڭ نە ءۇشىن جابىلىپ جاتقانىن ءتۇسىندىردى.

وتكەن جىلى 27 مامىردا ۇلتتىق قوعامدىق سەنىم كەڭەسىنىڭ 3-وتىرىسىندا ق ر پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقايەۆ ديپلوم باسىپ بەرە بەرەتىن جوعارى وقۋ ورىندارىن جابۋدى تاپسىرعان ەدى. كەزەكتى جولداۋدا دا وسى ماسەلە ايتىلدى.

«دوستار! ءبىلىم ساپاسىن قامتاماسىز ەتە الماعان جوو تولىعىمەن جابىلعان جاعدايدا سول وقۋ ورنىنىڭ يەلەرى قىرۋار قارجىدان ايىرىلادى. بۇل ولار ءۇشىن كوڭىل كونشىتەرلىك ماسەلە ەمەس ەكەنى تۇسىنىكتى. دەگەنمەن، ءبىز ەشتەڭەگە قاراماستان، ساپالى ءبىلىم الۋعا جاعداي جاساي الماعان جوعارى وقۋ ورىندارىن جاۋىپ جاتىرمىز. ءبىر عانا مىسال كەلتىرەيىن. بۇعان دەيىن جابىلعان ءبىر جەكەمەنشىك جوو-نىڭ تەك ءبىر جىل ىشىندەگى تابىسى 4 ميلليارد تەڭگە بولاتىن. ياعني ول وقۋ ورنىنىڭ قۇرىلتايشىلارى ەندى كىرىس كوزىنەن ءبىرجولا ايىرىلدى. بۇل – ۇلكەن قارجى. باس ليسەنزياسىنان ايىرىلعان باسقا دا جوو-لار بار. ولاردىڭ قۇرىلتايشىلارى دا مۇنداي جاعدايدا قول قۋسىرىپ قاراپ وتىرمايتىنى تۇسىنىكتى. جوعارى وقۋ ورىندارى تەك باس ليسەنزياسىنان ايىرىلعان جاعدايدا تولىعىمەن جابىلادى»، - دەپ جازدى ۆيسە-مينيستر Facebook-تەگى پاراقشاسىندا .

ودان بولەك، جوعارى وقۋ ورىندارىندا مامانداردى دايىنداۋعا رۇقسات بەرەتىن ءار باعىت بويىنشا ليسەنزيالار بار. قانداي دا ءبىر باعىت بويىنشا ساپالى ءبىلىم بەرۋدى قامتاماسىز ەتە الماعان جوو-لاردان سول ليسەنزيالار دا قايتارىلىپ جاتىر. جەكەلەگەن باعىتتار بويىنشا ليسەنزيادان ايىرۋ جۇمىستارى تەك جەكەمەنشىك ەمەس، مەملەكەتتىك جوو-لاردا دا جۇزەگە اسىرىلۋدا. وتكەن جىلى العاش رەت رەسپۋبليكالىق كوميسسيانىڭ شەشىمىمەن 36 جوو-عا مەملەكەتتىك گرانتتاردى ورنالاستىرۋ بويىنشا كونكۋرسقا قاتىسۋعا رۇقسات بەرىلمەدى.

«ءالسىز» ۋنيۆەرسيتەتتەردى جاۋىپ جاتقانىمىزدىڭ باستى سەبەپتەرىن قوعام ءبىلۋى ءتيىس. وسى جازبام ارقىلى بارشاڭىزعا ايتىپ، جەتكىزگىم كەلەدى. ءبىلىم ساپاسىن قامتاماسىز ەتە الماسا دا، ديپلومداردى وڭدى-سولدى بەرىپ جاتقان جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ جابىلۋى – ەلدىڭ جانە قازاقستاندا ءومىر سۇرەتىن ءاربىر ازاماتتىڭ قاۋىپسىزدىگىنە تىكەلەي بايلانىستى جۇمىس. جوعارى ءبىلىم بەرۋ ساپاسىن ارتتىرۋ قاجەت. بۇل رەتتە ءبىز ەكى باعىت بويىنشا جۇمىس ىستەپ جاتىرمىز. ونىڭ ءبىرىنشىسى – نارىقتىق مەحانيزمدەر، اكادەميالىق ەركىندىك»، - دەپ اتاپ ءوتتى م. داۋلەنوۆ.

زاڭناماعا ەنگىزىلگەن تولىقتىرۋلار مەن وزگەرتۋلەر بۇگىندە جوو-لارعا ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىن دەربەس ازىرلەۋگە، ءبىلىم مازمۇنىن قۇرىپ، اكادەميالىق ماسەلەلەر بويىنشا باسقا دا شەشىمدەر قابىلداۋعا مۇمكىندىك بەرىپ وتىر. سونىمەن بىرگە، 2021 جىلدان باستاپ جوعارى وقۋ ورىندارى مەملەكەتتىك ەمەس، وزىندىك جەكە ۇلگىدەگى ديپلوم بەرەدى.

«ەكىنشى باعىت – جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ جابىلۋى. ءبىز ساپاسىز ءبىلىم بەرەتىن ۋنيۆەرسيتەتتەر نارىقتا ءوز ورنىن جوعالتاتىنىن كۇتىپ نەمەسە «بارلىعى ءوزى رەتتەلەدى» دەپ وتىرا المايمىز. ماسەلەن وتكەن جىلى ءبىز جوعارى وقۋ ورنىن تەكسەرىپ، ونىڭ جابىلاتىنىن جاريالادىق. جوو بۇل شەشىمگە شاعىمدانىپ، سوت وتىرىستارى جارتى جىلعا سوزىلدى. ال، وقۋ ورنىنداعى ءبىلىم ساپاسىنىڭ تومەندىگى مەن ۋنيۆەرسيتەتتىڭ جابىلاتىنىن بىلە تۇرا، ستۋدەنتتەر باسقا وقۋ ورنىنا اۋىسۋعا اسىقپادى. ستۋدەنتتەر كۇندىزگى بولىمدە ءبىلىم الاتىن، ءبىراق ساباققا قاتىسپايتىن، ەمتيحان تاپسىرمايتىن جوو-لار بار. ولاردىڭ كوپشىلىگى 30 جاستان اسقان ازاماتتار جانە 1 كۋرستان باستاپ زەينەتاقى جارنالارى بار. دەمەك ولار وقىمايدى، ءبىراق ديپلوم الۋ ءۇشىن ۋنيۆەرسيتەتتە تىزىمدەلەدى. جوو بۇل جاعدايعا كوز جۇمىپ، ستۋدەنتتەردەن ساباققا قاتىسۋدى ەمەس، تەك اقى تولەۋدى تالاپ ەتەدى. مۇنداي جوو-لار قانداي ماماندى دايارلاپ شىعاراتىنى ايتپاسا دا تۇسىنىكتى. وسىنداي ءالسىز وقۋ ورىندارىنان شىققان تۇلەكتەر بالالارىمىزعا «ساباق» بەرىپ، «ءۇي» سالادى، حالىقتى «ەمدەيدى»، «ءادىل» ۇكىم شىعارادى...»، - دەپ جازدى م. داۋلەنوۆ.

ونىڭ ايتۋىنشا، بۇرىن زاڭگەرلەردى دايارلايتىن تەك 2 جوو بولسا، ءقازىر ولاردىڭ سانى 72-گە ءوستى. بولاشاق پەداگوگتەردى بۇگىندە 70 جوو دايارلايدى. سونداي-اق زاڭگەرلەر مەن پەداگوگتەردى كوبىنەسە ناقتى وسى باعىتتار بويىنشا بەيىندەلمەگەن ۋنيۆەرسيتەتتەر دايىندايدى.

«قازىرگى تاڭدا جوو-لاردىڭ «نەگىزسىز جابىلعانىن» دالەلدەۋگە تالپىنىپ جۇرگەندەردى دە وڭاي بايقاۋعا بولادى. نەمەسە بۇل تەكسەرۋلەر ەش ەسكەرتۋسىز كۇتپەگەن جەردەن باستالعانىن، ياكي ءبىلىم سالاسىندا ساپانى قامتاماسىز ەتۋ كوميتەتى تەكسەرىستى كەنەتتەن باستاپ كەتكەنىن ايتىپ جاتادى. ارينە، بۇل شىندىققا جاناسپايدى. كاسىپكەرلىك كودەكسكە سايكەس تەكسەرۋ جۇمىستارىنا شەك قويىلعانىنا بىرنەشە جىل بولدى. تەكسەرىلەتىن نىسانداردىڭ ءتىزىمى الدىن الا جاسالادى. كەيىن بۇل تەكسەرۋلەر تىركەلىپ، ءتىزىم جاريالانادى. ءبىرىنشى تەكسەرۋ جۇمىستارىنان كەيىن انىقتالعان كەمشىلىكتەردى تۇزەتۋگە ايتارلىقتاي ۋاقىت بەرىلەدى. بۇل كەمشىلىكتەردى جويۋعا تاعى ەكى مارتە مۇمكىندىك بەرىلەدى. كەمشىلىكتەر جويىلماعان جاعدايدا جوو بىردەن جابىلىپ قالمايدى، ءىس الدىمەن سوتتا قارالادى. كەيبىر ۋنيۆەرسيتەتتەر وقۋ ورنىندا زاڭنامانى بۇزىپ، كەلگەن كوميسسيانى كىرگىزبەي قويادى. ولار تەكسەرۋ تۋرالى حابارلامانى الدىن الا الادى. بۇل رەتتە بارلىق تەكسەرۋ جۇمىستارى زاڭنامادا بەلگىلەنگەن تارتىپپەن پروكۋراتۋرا ورگاندارىندا تىركەلەدى»، - دەيدى ميراس داۋلەنوۆ.

«تۇلەكتەرىنىڭ جۇمىسقا ورنالاسۋ كورسەتكىشتەرى جوعارى بولسا، جۇمىس بەرۋشىلەر تاراپى جاقسى باعا بەرىپ جاتسا، مىقتى جوعارى وقۋ ورىندارىن ەشكىم جاپپايدى. ستۋدەنتتەردى ءبىلىم نارىمەن سۋسىنداتاتىن ساپالى وقۋ ورىندارىن ءبىز ۇنەمى قولداپ وتىرامىز، ولارعا جاعداي جاسايمىز. راسىندا، ەلىمىزدە مىقتى جوعارى وقۋ ورىندارى كوپ جانە ءبىز ولاردى ماقتان تۇتىپ، بارىنشا قولداۋ كورسەتىپ جاتىرمىز. جوعارى ءبىلىم بەرۋ ساپاسىن ارتتىرۋ بويىنشا جۇيەلى جۇمىس ودان ءارى جالعاساتىن بولادى»، - دەپ ءوز ءسوزىن تۇيىندەدى ءبىلىم جانە عىلىم ۆيسە-مينيسترى.

---