التىن كۇز
1 - جۇرگىزۋشى:
تابيعاتتان بابامىز الا بەرگەن سەكىلدى،
دارحاندىقتى قازاققا دالا بەرگەن سەكىلدى.
ەركەلىكتى، ەرلىكتى جەردەن العان سەكىلدى،
مولدىرلىكتى كوگىلدىر كولدەن العان سەكىلدى – دەپ قادىر مىرزالييەۆ اتامىز جىرلاعانداي بۇگىنگى «التىن كۇز» مەرەكەمىزدى تابيعاتى ايالاۋ، تابيعات سۇلۋلىعىن ساقتاۋ ءبىزدىڭ قولىمىزدا دەسەك تە ارتىق ايتپاعان بولار ەدىك.
1 - جۇرگىزۋشى:
تابيعاتتان بابامىز الا بەرگەن سەكىلدى،
دارحاندىقتى قازاققا دالا بەرگەن سەكىلدى.
ەركەلىكتى، ەرلىكتى جەردەن العان سەكىلدى،
مولدىرلىكتى كوگىلدىر كولدەن العان سەكىلدى – دەپ قادىر مىرزالييەۆ اتامىز جىرلاعانداي بۇگىنگى «التىن كۇز» مەرەكەمىزدى تابيعاتى ايالاۋ، تابيعات سۇلۋلىعىن ساقتاۋ ءبىزدىڭ قولىمىزدا دەسەك تە ارتىق ايتپاعان بولار ەدىك.
تابيعات - كۇلكى تىرشىلىك اتاۋلىنىڭ قۇتتى قونىسى، التىن ۇيا بەسىگى، قۇت بەرەكەسى. وسى تابيعاتتىڭ ءتورت مەزگىلىنىڭ وزىنە ءتان ەرەكشەلىگى، جاقسىلىعى، ءار ءتۇرلى مەرەكەسى بار. مىسالى، كۇز ادام بالاسىنا مولشىلىق، بەرەكە بەرەتىن مەزگىل. سوندىقتان دا ادامدار كۇزگە بەرەكەلى، مەرەكەلى كۇز، التىن كۇز دەپ باعا بەرگەن.
التىن دەگەنىمىزدىڭ سەبەبى اينالانىڭ ءبارى ساپ - سارى بوياۋعا ەنگەن، ەكىنشىدەن التىن بايلىقتىڭ بەلگىسى. مىنە، وسى ەكەۋىن اتتاستىرىپ «التىن كۇز» دەپ اتاعان. كۇزدە ەگىندى جيناپ بولعان اعالارىمىز «سابان توي» وتكىزىپ كۇز بەرەكەسىن تويلاپ وتىرسا، ءاربىر مەكتەپتەردە وسى كۇز مەرەكەسىن تويلايدى. «التىن كۇز» كەشتەرىن وتكىزۋ ءداستۇرلى مەرەكەگە اينالعان. سول ءداستۇردى جالعاستىرا وتىرىپ بۇگىن دە بىزدەر «التىن كۇز» مەرەكەسىن ۇيىمداستىرماقپىز.
ارمىسىزدار، بارمىسىزدار ارداقتى ۇستازدار، قۇرمەتتى وقۋشىلار مەن اتا - انالار. بۇگىنگى 5، 6، 7 سىنىپتار ارالىعىنداعى توپپەن(كوماندامەن) ۇيىمداستىرىلىپ وتىرعان مەرەكەمىزگە قوش كەلدىڭىزدەر.
ۆەدۋششيي 1: دوبرىي ۆەچەر، دوروگيە درۋزيا!
ۆوت ي وسەن ۆەرنۋلاس ك نام سنوۆا،
نەزامەتنو ۆوشلا ۆ وچيي كراي:
ۆسيا ۆ ناريادە شيتيا زولوتوگو –
كتو ج نازۆال تەبيا، وسەن رودنايا،
ي ۋنىلوي، ي گرۋستنوي پوروي؟
زاگلياني ۆ ناشۋ ميلۋيۋ شكولۋ
ي وسەننيي تى بال نام وتكروي.
1 - جۇرگىزۋشى:
سايىس 5 تۋردان تۇرادى، شارتتارى مىناداي:
1-تۋر - ءوز - ءوزىن تانىستىرۋ (ەمبلەماسى، كيىمى بولسا ونى دا تانىستىرىپ كەتۋ كەرەك)
2-تۋر - كۇز تاقىرىبىنا ارنالعان شىعارما
3-تۋر. ءوز ونەرىن كورسەتۋ (ءان، بي، قويىلىم، مانەرلەپ وقۋ)
4-تۋر.
ا) «ءدام تارتۋ» كۇزگى ونىمنەن جاسالعان تاعامنىڭ ءبىر ءتۇرىن كورسەتۋ (قىز بالالار).
ءا) «كۇز سىيى» كورمە، تابيعي بۇيىمداردان جاسالعان بولۋ كەرەك (ۇل بالالار).
5 - تۋر. ءار سىنىپتىڭ «كۇز» تاقىرىبىنا گازەت كورمەسى
2 - ۆەدۋششيي:
1-تۋر – پريۆەتستۆيە (ەمبلەما، ي ت. د.)
2-تۋر – سوچينەنيە نا تەمۋ وسەن(نا مەستە)
3-تۋر – حۋدوجەستۆەننايا سامودەياتەلنوست(مۋزىكا، تانەس، ۆىرازيتەلنوە چتەنيە، سەنكا، ي ت. د.)
4- تۋر – ا) وسەننيي سالات(دليا ديەۆوچەك)
ب) يكەبانا (دارى وسەني يز پريرودنىح ماتەريالوۆ)
5-تۋر – ستەنگازەتا نا تەمۋ «وسەن»
ۆ كاجدوم تۋرە ۋچاستۆۋەت ۆەس كلاسس.
1 - جۇرگىزۋشى:
سايىسىمىزدى باستاماس بۇرىن قازىلار القاسىمەن تانىستىرىپ وتەيىك:
---------------------------
1 - جۇرگىزۋشى:
ارمىسىزدار، بۇگىنگى كەش كۋاسى،
التىن كۇزىم تويلاناتىن كۇن وسى.
جاسىل دالام، سارى تۇسكە اينالىپ،
التىن كۇزگە اينالادى جىر وسى.
تابيعاتىم سارى كويلەك كيەدى:
كۇزگى بالدى تويلاۋعا جۇرت جيىلدى
رۇقسات بولسا باستايىق وسى كەشتى.
ءاربىر توپ تانىستىرشى ەندى ءوزىڭدى.
1- تۋر ءوز - ءوزىن تانىستىرۋ: 5ا، 5ب، 6ا، 6ب، 7ا، 7ب
2 - ۆەدۋشيي: ا تەپەر جيۋري نازاۆەت وسەنكي زا پەرۆىي تۋر.
1 - جۇرگىزۋشى:
ەكىنشى بولىمگە دە كەزەك كەلدى: «كۇز تاقىرىبىنا شىعارما جازۋ» (سول جەردە جازىلادى). سىنىپتار: 5ا، 5ب، 6ا، 6ب، 7ا، 7ب
ءان:
1 - جۇرگىزۋشى:
- بۇگىنگى كەش ءوتىپ جاتىر مانىمەنەن،
ءار سۇلۋ اسەم بولار سانىمەنەن.
ونەرلەرىن كورسەتسىنشى، انىمەنەن -
دەي كەلە كەلەسى كەزەكتە ءوز ونەرىن كورسەتۋگە بەرەمىز.
3تۋر. ءوز ونەرىن كورسەتۋ (ءان، بي، قويىلىم، مانەرلەپ وقۋ)
3تۋر – حۋدوجەستۆەننايا سامودەياتەلنوست(مۋزىكا، تانەس، ۆىرازيتەلنوە چتەنيە، سەنكا، ي ت. د.)
2 - ۆەدۋششيي:
ي تاك ۆستەچاەم كوماندۋ 5 ا كلاسسا.
5 ب، 6 ا، 6 ب، 7 ا، 7 ب.
قازىلار القاسىنىڭ باعاسىن كورەيىك.
2 - ۆەدۋششيي:
پوكا ناشي ۋچاستنيكي گوتوۆيتسيا ك سلەدۋيۋششەمۋ زادانيۋ، پرەدلاگاەم ۆام وتۆەتيت نا ناشي وسەننيە ۆوپروسى.
1. سكولكو دنەي دليتسيا وسەن؟ (90 - 91 دەن)
2. كاك نازىۆايۋت پەريود تەپلوي پوگودى ۆ سەرەدينە وسەني؟ (بابە لەتو)
3. كاكوە دەريەۆو ياۆلياەتسيا سيمۆولوم وسەني؟ (كلەن)
4. كاكيە پتيسى سچيتايۋتسيا لۋچشيمي پرەدسكازاتەليامي دوجديا؟ (لاستوچكي ي ستريجي)
6. سكولكو دنەي ليل دوجد، پريۆەدشيي ك ۆسەميرنومۋ پوتوپۋ؟ (40 دنەي)
7. كتو يز دريەۆنەگرەچەسكيح بوگوۆ ۋپراۆليال گروموم ي مولنيەي؟ (زيەۆس)
8. نازوۆيتە تري مەسياسا وسەني (سەنتيابر، وكتيابر، نويابر)
9. چەم زاكانچيۆاەتسيا وسەن؟ (نويابرەم)
جۇرگىزۋشى: 4 تۋر
كورىپ كەتتىك ونەرلەرىن توپتاردىڭ،
قيمىلدارى جۇرگەندەي ءبىر جاي ۇشىپ
مەرەكەلىك اس ءمازىرىن جاساپتى،
قىزدارىمىز بارماقتارى مايىسىپ.
«ءدام تارتۋ» كۇزگى ونىمنەن جاسالعان تاعامنىڭ ءبىر ءتۇرىن كورسەتۋ(بۇل شارت قىزدارعا).
«كۇز سىيى» كورمە، تابيعي بۇيىمدار. ءاربىر توپتاعى ۇلدار كورمە، تابيعي بۇيىمدار جاسايدى جانە ونى تانىستىرادى، ءمان - ماعىناسىن اشىپ تۇسىندىرەدى.
4 تۋر –
ا) وسەننيي سالات(دليا ديەۆوچەك)
ب) يكەبانا (دارى وسەني يز پريرودنىح ماتەريالوۆ)
قازىلار القاسىنىڭ باعاسى:
1 - جۇرگىزۋشى:
ەندىگى كەزەكتە 5 تۋر «كۇز تاقىرىبىنا ارنالعان قابىرعا گازەتىن تاماشالايىق. ءار كوماندادان 1 وقۋشى شىعىپ گازەتتى تانىستىرۋ كەرەك.
ۆەدۋششيي (ديليارا):
وسەنكي جيۋري
بي:
ال ەندى سايىسكەرلەرىمىزدى ورتاعا شاقىرامىز.
- كۇز ۇسىنىپ ەگىسى مەن جەمىسىن،
اكەلىپتى حالىققا ءبىر مولشىلىق
سارى جاپىراق التىنداي بولىپ توگىلسىن،
ەلىمىزدە بولسىن اركەز تىنىشتىق – دەي كەلە، قازىلار القاسىنا ءسوز كەزەگىن بەرەمىز. باعدارلامامىزدىڭ قورىتىندىسىن تىڭدايىق.
نا ەتوم ناش كونسەرتنايا پروگرامما وكونچەنا. ۆسەم سپاسيبو، دو نوۆىح ۆسترەچ.
كەلەسى كورىسكەنشە امان بولايىق!
بقو تەرەكتى اۋدانى پوكاتيلوۆكا اۋىلى
پوكاتيلوۆكا جوببم ماتەماتيكا ءپانى ءمۇعالىمى م. ا. ايشۋاكوۆ
تابيعاتتان بابامىز الا بەرگەن سەكىلدى،
دارحاندىقتى قازاققا دالا بەرگەن سەكىلدى.
ەركەلىكتى، ەرلىكتى جەردەن العان سەكىلدى،
مولدىرلىكتى كوگىلدىر كولدەن العان سەكىلدى – دەپ قادىر مىرزالييەۆ اتامىز جىرلاعانداي بۇگىنگى «التىن كۇز» مەرەكەمىزدى تابيعاتى ايالاۋ، تابيعات سۇلۋلىعىن ساقتاۋ ءبىزدىڭ قولىمىزدا دەسەك تە ارتىق ايتپاعان بولار ەدىك.
1 - جۇرگىزۋشى:
تابيعاتتان بابامىز الا بەرگەن سەكىلدى،
دارحاندىقتى قازاققا دالا بەرگەن سەكىلدى.
ەركەلىكتى، ەرلىكتى جەردەن العان سەكىلدى،
مولدىرلىكتى كوگىلدىر كولدەن العان سەكىلدى – دەپ قادىر مىرزالييەۆ اتامىز جىرلاعانداي بۇگىنگى «التىن كۇز» مەرەكەمىزدى تابيعاتى ايالاۋ، تابيعات سۇلۋلىعىن ساقتاۋ ءبىزدىڭ قولىمىزدا دەسەك تە ارتىق ايتپاعان بولار ەدىك.
تابيعات - كۇلكى تىرشىلىك اتاۋلىنىڭ قۇتتى قونىسى، التىن ۇيا بەسىگى، قۇت بەرەكەسى. وسى تابيعاتتىڭ ءتورت مەزگىلىنىڭ وزىنە ءتان ەرەكشەلىگى، جاقسىلىعى، ءار ءتۇرلى مەرەكەسى بار. مىسالى، كۇز ادام بالاسىنا مولشىلىق، بەرەكە بەرەتىن مەزگىل. سوندىقتان دا ادامدار كۇزگە بەرەكەلى، مەرەكەلى كۇز، التىن كۇز دەپ باعا بەرگەن.
التىن دەگەنىمىزدىڭ سەبەبى اينالانىڭ ءبارى ساپ - سارى بوياۋعا ەنگەن، ەكىنشىدەن التىن بايلىقتىڭ بەلگىسى. مىنە، وسى ەكەۋىن اتتاستىرىپ «التىن كۇز» دەپ اتاعان. كۇزدە ەگىندى جيناپ بولعان اعالارىمىز «سابان توي» وتكىزىپ كۇز بەرەكەسىن تويلاپ وتىرسا، ءاربىر مەكتەپتەردە وسى كۇز مەرەكەسىن تويلايدى. «التىن كۇز» كەشتەرىن وتكىزۋ ءداستۇرلى مەرەكەگە اينالعان. سول ءداستۇردى جالعاستىرا وتىرىپ بۇگىن دە بىزدەر «التىن كۇز» مەرەكەسىن ۇيىمداستىرماقپىز.
ارمىسىزدار، بارمىسىزدار ارداقتى ۇستازدار، قۇرمەتتى وقۋشىلار مەن اتا - انالار. بۇگىنگى 5، 6، 7 سىنىپتار ارالىعىنداعى توپپەن(كوماندامەن) ۇيىمداستىرىلىپ وتىرعان مەرەكەمىزگە قوش كەلدىڭىزدەر.
ۆەدۋششيي 1: دوبرىي ۆەچەر، دوروگيە درۋزيا!
ۆوت ي وسەن ۆەرنۋلاس ك نام سنوۆا،
نەزامەتنو ۆوشلا ۆ وچيي كراي:
ۆسيا ۆ ناريادە شيتيا زولوتوگو –
كتو ج نازۆال تەبيا، وسەن رودنايا،
ي ۋنىلوي، ي گرۋستنوي پوروي؟
زاگلياني ۆ ناشۋ ميلۋيۋ شكولۋ
ي وسەننيي تى بال نام وتكروي.
1 - جۇرگىزۋشى:
سايىس 5 تۋردان تۇرادى، شارتتارى مىناداي:
1-تۋر - ءوز - ءوزىن تانىستىرۋ (ەمبلەماسى، كيىمى بولسا ونى دا تانىستىرىپ كەتۋ كەرەك)
2-تۋر - كۇز تاقىرىبىنا ارنالعان شىعارما
3-تۋر. ءوز ونەرىن كورسەتۋ (ءان، بي، قويىلىم، مانەرلەپ وقۋ)
4-تۋر.
ا) «ءدام تارتۋ» كۇزگى ونىمنەن جاسالعان تاعامنىڭ ءبىر ءتۇرىن كورسەتۋ (قىز بالالار).
ءا) «كۇز سىيى» كورمە، تابيعي بۇيىمداردان جاسالعان بولۋ كەرەك (ۇل بالالار).
5 - تۋر. ءار سىنىپتىڭ «كۇز» تاقىرىبىنا گازەت كورمەسى
2 - ۆەدۋششيي:
1-تۋر – پريۆەتستۆيە (ەمبلەما، ي ت. د.)
2-تۋر – سوچينەنيە نا تەمۋ وسەن(نا مەستە)
3-تۋر – حۋدوجەستۆەننايا سامودەياتەلنوست(مۋزىكا، تانەس، ۆىرازيتەلنوە چتەنيە، سەنكا، ي ت. د.)
4- تۋر – ا) وسەننيي سالات(دليا ديەۆوچەك)
ب) يكەبانا (دارى وسەني يز پريرودنىح ماتەريالوۆ)
5-تۋر – ستەنگازەتا نا تەمۋ «وسەن»
ۆ كاجدوم تۋرە ۋچاستۆۋەت ۆەس كلاسس.
1 - جۇرگىزۋشى:
سايىسىمىزدى باستاماس بۇرىن قازىلار القاسىمەن تانىستىرىپ وتەيىك:
---------------------------
1 - جۇرگىزۋشى:
ارمىسىزدار، بۇگىنگى كەش كۋاسى،
التىن كۇزىم تويلاناتىن كۇن وسى.
جاسىل دالام، سارى تۇسكە اينالىپ،
التىن كۇزگە اينالادى جىر وسى.
تابيعاتىم سارى كويلەك كيەدى:
كۇزگى بالدى تويلاۋعا جۇرت جيىلدى
رۇقسات بولسا باستايىق وسى كەشتى.
ءاربىر توپ تانىستىرشى ەندى ءوزىڭدى.
1- تۋر ءوز - ءوزىن تانىستىرۋ: 5ا، 5ب، 6ا، 6ب، 7ا، 7ب
2 - ۆەدۋشيي: ا تەپەر جيۋري نازاۆەت وسەنكي زا پەرۆىي تۋر.
1 - جۇرگىزۋشى:
ەكىنشى بولىمگە دە كەزەك كەلدى: «كۇز تاقىرىبىنا شىعارما جازۋ» (سول جەردە جازىلادى). سىنىپتار: 5ا، 5ب، 6ا، 6ب، 7ا، 7ب
ءان:
1 - جۇرگىزۋشى:
- بۇگىنگى كەش ءوتىپ جاتىر مانىمەنەن،
ءار سۇلۋ اسەم بولار سانىمەنەن.
ونەرلەرىن كورسەتسىنشى، انىمەنەن -
دەي كەلە كەلەسى كەزەكتە ءوز ونەرىن كورسەتۋگە بەرەمىز.
3تۋر. ءوز ونەرىن كورسەتۋ (ءان، بي، قويىلىم، مانەرلەپ وقۋ)
3تۋر – حۋدوجەستۆەننايا سامودەياتەلنوست(مۋزىكا، تانەس، ۆىرازيتەلنوە چتەنيە، سەنكا، ي ت. د.)
2 - ۆەدۋششيي:
ي تاك ۆستەچاەم كوماندۋ 5 ا كلاسسا.
5 ب، 6 ا، 6 ب، 7 ا، 7 ب.
قازىلار القاسىنىڭ باعاسىن كورەيىك.
2 - ۆەدۋششيي:
پوكا ناشي ۋچاستنيكي گوتوۆيتسيا ك سلەدۋيۋششەمۋ زادانيۋ، پرەدلاگاەم ۆام وتۆەتيت نا ناشي وسەننيە ۆوپروسى.
1. سكولكو دنەي دليتسيا وسەن؟ (90 - 91 دەن)
2. كاك نازىۆايۋت پەريود تەپلوي پوگودى ۆ سەرەدينە وسەني؟ (بابە لەتو)
3. كاكوە دەريەۆو ياۆلياەتسيا سيمۆولوم وسەني؟ (كلەن)
4. كاكيە پتيسى سچيتايۋتسيا لۋچشيمي پرەدسكازاتەليامي دوجديا؟ (لاستوچكي ي ستريجي)
6. سكولكو دنەي ليل دوجد، پريۆەدشيي ك ۆسەميرنومۋ پوتوپۋ؟ (40 دنەي)
7. كتو يز دريەۆنەگرەچەسكيح بوگوۆ ۋپراۆليال گروموم ي مولنيەي؟ (زيەۆس)
8. نازوۆيتە تري مەسياسا وسەني (سەنتيابر، وكتيابر، نويابر)
9. چەم زاكانچيۆاەتسيا وسەن؟ (نويابرەم)
جۇرگىزۋشى: 4 تۋر
كورىپ كەتتىك ونەرلەرىن توپتاردىڭ،
قيمىلدارى جۇرگەندەي ءبىر جاي ۇشىپ
مەرەكەلىك اس ءمازىرىن جاساپتى،
قىزدارىمىز بارماقتارى مايىسىپ.
«ءدام تارتۋ» كۇزگى ونىمنەن جاسالعان تاعامنىڭ ءبىر ءتۇرىن كورسەتۋ(بۇل شارت قىزدارعا).
«كۇز سىيى» كورمە، تابيعي بۇيىمدار. ءاربىر توپتاعى ۇلدار كورمە، تابيعي بۇيىمدار جاسايدى جانە ونى تانىستىرادى، ءمان - ماعىناسىن اشىپ تۇسىندىرەدى.
4 تۋر –
ا) وسەننيي سالات(دليا ديەۆوچەك)
ب) يكەبانا (دارى وسەني يز پريرودنىح ماتەريالوۆ)
قازىلار القاسىنىڭ باعاسى:
1 - جۇرگىزۋشى:
ەندىگى كەزەكتە 5 تۋر «كۇز تاقىرىبىنا ارنالعان قابىرعا گازەتىن تاماشالايىق. ءار كوماندادان 1 وقۋشى شىعىپ گازەتتى تانىستىرۋ كەرەك.
ۆەدۋششيي (ديليارا):
وسەنكي جيۋري
بي:
ال ەندى سايىسكەرلەرىمىزدى ورتاعا شاقىرامىز.
- كۇز ۇسىنىپ ەگىسى مەن جەمىسىن،
اكەلىپتى حالىققا ءبىر مولشىلىق
سارى جاپىراق التىنداي بولىپ توگىلسىن،
ەلىمىزدە بولسىن اركەز تىنىشتىق – دەي كەلە، قازىلار القاسىنا ءسوز كەزەگىن بەرەمىز. باعدارلامامىزدىڭ قورىتىندىسىن تىڭدايىق.
نا ەتوم ناش كونسەرتنايا پروگرامما وكونچەنا. ۆسەم سپاسيبو، دو نوۆىح ۆسترەچ.
كەلەسى كورىسكەنشە امان بولايىق!
بقو تەرەكتى اۋدانى پوكاتيلوۆكا اۋىلى
پوكاتيلوۆكا جوببم ماتەماتيكا ءپانى ءمۇعالىمى م. ا. ايشۋاكوۆ
You Might Also Like
-
تاقىرىبى: «ۇلى جەڭىس جاساسىن!»ماقساتى: وقۋشىلاردى ادامگەرشىلىككە، وتانىن سۇيۋگە، ونى قورعاۋعا باۋلۋ. وتانعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرۋ. ولارعا پاتريوتتىق تاربيە بەرۋ. وقۋشىلاردى ۇلى وتان سوعىسىمە...
