امەريكادا باعدارلامالاۋدى قالاي تەگىن وقۋعا بولادى؟

42 Silicon Valley

اجار، گرين كارتا العان سوڭ وسىدان ءبىر جىل بۇرىن اقش-قا كەلىپ ماماندىعى بويىنشا جۇمىس ىزدەگەن. الايدا امەريكا باسەكەلەستىك وتە جوعارى ەل بولعاندىقتان جۇمىس تا بىردەن تابىلا قويماعان. ارادا ءبىراز ۋاقىت وتكەن سوڭ ول سول جاقتاعى قازاقتاردان 42 مەكتەبى جايلى ەستيدى.

«وسىدان ءبىر جىل بۇرىن 24 قىركۇيەكتە امەريكاعا ۇشىپ كەلدىم. ول كەزدە باعدارلاما جازامىن-اۋ دەپ مۇلدە ويلاعان جوقپىن. كرەمنيي القابىنداعى جەرگىلىكتى قازاقتاردان 42 Silicon Valley مەكتەبى جايلى ەستىدىم. مەكتەپكە ءوتىنىم بەرگەن سوڭ مەنى كىشىگىرىم تۋرعا شاقىردى. سول كەزدە 42 مەكتەبىندە ءوزىمدى سىناپ كورگىم كەلدى. باستاپقى ۋاقىتتا تۇراتىن جەر تەگىن بەرىلەتىندىكتەن كىشكەنە وسىندا تۇرا تۇرامىن، ءبىراق پروگرامميست بولمايمىن دەپ ويلاعانمىن. الايدا كومپيۋتەر الدىنا وتىرعان ەڭ العاشقى كۇننەن كەيىن باعدارلامالاۋ ماعان ۇنايتىندىعىن ءتۇسىندىم، سەبەبى كود جازعاندا سەن ميىڭدى بارىنشا ىستەتۋگە تىرىساسىڭ».

كەيىپكەرىمىز سۇحبات بارىسىندا 42 Silicon Valley مەكتەبىنە كەڭىنەن توقتالدى. ونىڭ ايتۋىنشا اتالمىش وقۋ ورنىنىڭ ەرەكشەلىگى وقىتۋدىڭ وزگەشە جۇيەسى ياعني وزىڭە-وزىڭ ءمۇعالىمسىڭ. الايدا ءبىلىم ورداسى ستۋدەنتتىك ۆيزا بەرمەيتىندىگىن اتاپ ءوتتى.

«42 Silicon Valley — باعدارلامالاۋدى ستاندارتتى ەمەس ادىسپەن وقىتاتىن مەكتەپ. كاليفورنيا شتاتى فريمونت قالاسىندا ورنالاسقان. وقۋ — تەگىن. نەگىزى 42 مەكتەبىنىڭ باسقا فرانشيزاسى دا تەگىن بولۋعا ءتيىس. نەگە تەگىن؟ سەبەبى باعدارلامالاۋ مەكتەبى فرانسۋزدىق مۋلتيميللياردەر نەلس كساۆەنىڭ باسشىلىعىمەن 2016 جىلى اشىلعان. ول كىسىنىڭ مەكتەپتى اشۋداعى باستى ماقساتى — بىلىكتى مامان بولۋ ءۇشىن مىندەتتى تۇردە ءتورت جىل ۋنيۆەرسيتتە وقۋدىڭ قاجەتى جوق ەكەندىگىن دالەلدەگىسى كەلگەن. بۇگىندە 42 مەكتەبىندە 1000 جۋىق ستۋدەنت بار. سونداي-اق بۇل ءبىلىم ورداسى ستۋدەنتتەرگە تەگىن جاتاقحانادا دا بەرەدى. الايدا 42 مەكتەبى اككرەداتاسيالانباعان وقۋ ورنى، سوندىقتان ستۋدەنتتىك ۆيزانى بەرمەيدى. ۆيزا — مەكتەپتىڭ ەمەس، ءسىزدىڭ جەكە پروبلەماڭىز. كوپ جاعدايدا شەتەلدىك ستۋدەنتتەر مۇندا تۋريستىك ۆيزا بويىنشا كەلەدى. ەگەر تۋريستىك ۆيزا بويىنشا كەلسەڭىز، مۇندا وقۋعا تەك 6 ايعا عانا رۇقسات ەتىلگەن. ءسىز ۆيزا ۋاقىتى بىتكەندە اقش-تان كەتىپ قايتادان ۆيزا الىپ سول توقتاعان جەردەن جالعاستىرا الاسىز. سونىمەن قاتار مەكتەپ Calcc ءتىل كوللەدجىمەن سەرىكتەستىك ورناتقان. بۇل كوللەدج 42 مەكتەبىنىڭ ستۋدەنتتەرىنە ۆيزا بەرەدى. الايدا ۆيزا الۋ ءۇشىن سەن كوللەدج ساباقتارىنا قاتىسىپ، كۋرس اقشاسىن تولەۋگە ءتيىسسىڭ. ايتپەسە ۆيزادان ايىرىلاسىڭ. جوعارىدا ايتقانىمداي، مۇندا گرين كارتامەن كەلدىم».

وزىڭە-وزىڭ ءمۇعالىمسىڭ

«42 مەكتەبىنىڭ ەرەكشەلىگى — بۇل جەردە ءمۇعالىم دە، ءپان دە جانە نۇسقاۋلىق تا جوق. ستۋدەنتتەرگە تەك تاپسىرمالار مەن ونىڭ جاۋابى ياعني سوڭعى ناتيجەسى بەرىلەدى. ءارى قاراي ءوزىڭ ىزدەيسىڭ. بۇل جەردە ءبىز قالاي دۇرىس وقۋ كەرەك ەكەنىن ۇيرەنەمىز. مۇندا ءبىر نارسەنى ۇيرەتپەگەندىگىن، بىردەڭەنى بىلمەيتىندىگىن نەمەسە بىزگە جەتكىلىكتى ءبىلىم بەرمەگەندىگى ءۇشىن ايىپتايتىن ءمۇعالىم جوق. بۇل جەردە وزىڭە-وزىڭ ءمۇعالىمسىڭ. ەگەر بىردەڭەنى بىلمەسەڭ ءوزىڭ كىنالىسىڭ. مەكتەپتە ءبىلىم الا ءجۇرىپ وزگەلەرمەن ءتىل تابىسۋدى ۇيرەنەسىڭ. سەبەبى ورىنداعان ءاربىر جوبا مەن تاپسىرماڭ ءاردايىم باسقا ستۋدەنتتەر تاراپىنان تەكسەرىلۋى كەرەك. ال وقۋ ۇزاقتىعى ءار ستۋدەنتتىڭ ساباققا قانشا ۋاقىت بولەتىندىگىنە بايلانىستى. مەكتەپ — حالىقارالىق، مۇندا شەتەلدىكتەرمەن قاتار امەريكالىقتاردىڭ وزدەرى دە ءبىلىم الۋ ءۇشىن كەلەدى»

قالاي تۇسۋگە بولادى؟

مەكتەپ عيماراتى وقۋعا قاجەتتى كومپيۋتەرمەن جابدىقتالعان. سوندىقتان وزىڭىزبەن بىرگە كومپيۋتەر/نوۋتبۋك بولۋىن تالاپ ەتپەيدى. ءتىپتى باعدارلامالاۋدان ەش حابارىڭىز جوق بولسا دا تاپسىرۋىڭىزعا بولادى. مۇندا باعدارلامالاۋدى دەڭگەي-دەڭگەيىمەن ءوزىڭىز ۇيرەنەسىز. تاپسىرۋ ءۇشىن 42.us.org سايتىنا كىرىپ فورمانى تولتىرۋ قاجەت. مەكتەپتە ءتۇسۋ ءۇشىن ءاربىر ستۋدەنت مىندەتتى تۇردە ۇزاقتىعى 28 كۇنگە سوزىلاتىن ينتەنسيۆتەن وتەدى. ول Piscine دەپ اتالادى، فرانسۋز تىلىنەن اۋدارعاندا باسسەين دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى. Piscine كەزىندە ستۋدەنتتەر باعدارلامالاردى ينتەنسيۆتى تۇردە وقيدى. ءتىپتى باسقا نارسەمەن اينالىسۋعا مۇمكىنشىلىك بولمايدى. ساعان كۇندەلىكتى تاپسىرمالار بەرىلىپ وتىرادى. ءار تاپسىرمانى ورىنداۋعا ەكى كۇن ۋاقىتىڭ بار. دەدلاين 23:42. تاپسىرمانى ورىنداۋ كەرەكتىگى عانا ايتىلادى، ءارى قاراي قالاي ورىندايتىنىڭدى ءوزىڭ ىزدەيسىڭ. Google مەن اينالاڭداعى ادامدار ەڭ جاقىن دوسىڭا اينالادى. ءاربىر تاپسىرمادا مىناداي ءسوز جازىلعان: «قالاي ورىنداۋدى بىلمەسەڭ، وڭ جاعىڭداعى كورشىڭنەن سۇرا، ول بىلمەسە سول جاعىڭداعى كورشىڭنەن سۇرا، ول دا بىلمەسە — Google-دان ىزدە» پيسين كەزىندە ءار جۇما سايىن ەمتيحان بولادى. ءاربىر ەمتيحاندا 0 دەڭگەيدەن 10 دەڭگەيگە دەيىن تاپسىرمالار بەرىلەدى. وتكەن دەڭگەيىڭە قاراي بالل جينايسىڭ. سەنىڭ ەمتيحانىڭ Success دەپ بەلگىلەنۋى ءۇشىن 100 باللدان كەمىندە 25 بالل جيناۋىڭ كەرەك. Piscine اياقتاعان سوڭ ءسىزدى قالدىراما الدە جوق پا «ولار» شەشەدى. ەگەر پيسيننان ءساتتى وتسەڭ، وندا سەنى نەگىزگى باعدارلاماعا قابىلدايدى. Piscine كەزىندە دە ودان كەيىن دە ەشكىممەن جارىسپاڭىز، كەرىسىنشە دوس بولىڭىز. «جارىسپاڭىز، دوس بولىڭىز» — مەكتەپتىڭ نەگىزگى ۇرانى. مەن پيسيننان قاڭتار ايىندا ءوتتىم. مەن ءۇشىن پيسين وتە قيىن بولدى. ءبىراق ايتەۋىر ءساتتى تاپسىرىپ نەگىزگى وقۋدى اقپان ايىنان باستادىم. ارينە، باعدارلامالاۋدى مەڭگەرۋ وڭاي ەمەس. اسىرەسە جۇمىس پەن ساباقتى قاتار الىپ جۇرگەن كەزدە ءتىپتى قيىن بولادى. الايدا بۇل ۋاقىتتى دۇرىس جوسپارلاپ تايم مەنەدجمەنتتە قابىلەتىڭدى دامىتۋعا كومەكتەسەدى. قازىرگى ۋاقىتتا مەن تەك س، CSS جانە كىشكەنە php تىلدەرىن بىلەمىن. بۇل مەكتەپتە ءبىز نەگىزىنەن س باعدارلامالاۋ ءتىلىن وقيمىز.

ەستە قالعان وقيعام 4 اپتالىق پيسين كەزىندە مەنىڭ تاماق ءىشىپ، ۇيىقتاۋعا عانا ۋاقىتىم بولدى. ءتىپتى پروبلەمالاردى ويلاۋعا مۇمكىندىگىم بولمادى. جوعارىدا وسى ءتورت اپتالىقتا ءار جۇما سايىن ەمتيحان بولادى دەپ ايتتىم عوي. مەن سول ءۇشىنشى اپتالىق جۇماداعى ەمتيحانعا قاتتى دايىندالدىم. تۇنىمەن ۇيىقتامادىم. ءتىپتى ەكزامەننەن وتپەيتىنىمە سەنىمدى بولىپ، بەرىلۋگە دايىن بولدىم. جۇيكەم جۇقارىپ، مازام بولمادى. بىرەۋ تيسسە جىلاپ جىبەرۋگە ازەر تۇردىم. ەمتيحان ەندى بولايىن دەپ جاتىر، ال مەن بەرىلەۋگە دايىنمىن. سونىمەن، ەرتەڭىندە ەمتيحان باستالدى. كومپيۋتەر الدىنا وتىرىپ ەمتيحانعا كىرىستىم. 0 دەڭگەي ماعان وپ-وڭاي بولدى. 1-دەڭگەي تاپسىرمانى تۇبىنە دەيىن تولىققاندى تۇسىنبەدىم. ۇيقىم قانباعاندىقتان ەمتيحاندا ءاربىر ۇساق-تۇيەك زاتتىڭ ءوزى ۇلكەن نارسە سياقتى بولىپ قابىلداندى. ءبىراق ويىمدى جيناقتاعاندا ميىم جۇمىس ىستەي باستادى. شوك! مەن كود جازدىم. جاۋابىم تەكسەرىلىمگە كەتتى. ءاربىر تاپسىرمانى ورىنداعان سوڭ جاۋاپتارى ءدال سول ۋاقىتتا تەكسەرىلەدى. كود دۇرىس جاۋاپتى كورسەتتى! مەن تاپسىرمانى دۇرىس ورىندادىم!!! مەنىڭ قولىمنان كەلدى!» دەپ قۋانىشىمدا شەك بولمادى. سول كەزدە قالاي باقىتتى بولعانىمدى سوزبەن ايتىپ جەتكىزە المايمىن. Success! مەن ءوتۋ بالىن جينادىم ياعني ەمتيحاننان ءوتتىم. تۇندە ەمتيحاننان وتە المايتىنىما سەنىمدى بولسام، ال ەندى ءوتتىم. وسى كەزىم جادىمدا ەرەكشە ساقتالدى.

بارىنە بەلگىلى، كرەمنيي القابى «ءىت استاناسى» بولىپ تابىلادى. سوندىقتان ءىت سفەراسىندا Silicon Valley وتە كوپ مۇمكىندىكتەرگە تولى جەر. تەحنولوگياداعى ەڭ جاڭا ونەرتابىستاردى كرەمنيي القابىنان كورۋگە بولادى. ءىت استاناسىندا ۇزدىكتەردىڭ ۇزدىگىن كەزدەستىرىپ پىكىر الماسىپ ولارمەن ارالاسا الاسىڭ. مۇندا ءىت سفەراسىنداعى ۇلكەن-ۇلكەن كومپانيالاردىڭ جەتىستىككە جەتۋ قۇپياسى ايتىلاتىن تەحنولوگيالىق كونفەرەنسيالارعا قاتىسۋعا مۇمكىندىگىڭ بار. مۇنداعى ءومىر قايناپ جاتىر ءارى ەشقاشان ءبىر ورىندا تۇرمايدى. باسەكەلەستىك ارتقان سايىن ونىمەن بىرگە تەحنولوگيا دا دامۋدا. كرەمنيي القابىندا كوپ نارسە ترەندتە. قازىرگى ۋاقىتتا سۇرانىستا — Machine learning، AI، VR. ال باعدارلامالاۋدان python، Java تىلدەرىنە باسىمدىق بەرىلەدى. قازىرگى ۋاقىتتا مەن 42 مەكتەبىندە وقىپ ءجۇرمىن. ءالى ستۋدەنتپىن. بالكىم، جارتى جىلدان كەيىن ءىت سفەراسىنادا جۇمىس ىزدەستىرەتىن شىعارمىن. Software Engineer پوزيسياسى بويىنشا جۇمىس ىستەيمىن دەپ ويلايمىن.