انا ءتىلىم اتا-بابام مۇراسى
يسينا سارا.قارتاباي قىزى
№ 3 مەكتەپ-گيمنازيا باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
تاقىرىبى: «انا ءتىلىم – اتا-بابام مۇراسى»
ماقساتى: 1. انا ءتىلىمىزدىڭ بايلىعى تۋرالى مولىنان يگەرىپ، ونى ءارى قاراي بايىتا ءتۇسۋ.
2. تىلگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىككە، ءتىلدى قۇرمەتتەپ قادىرلەۋگە، تىلگە دەگەن قۇرمەت بارلىعىمىزدىڭ بويىمىزدا بولۋىمىز قاجەت ەكەنىن ايتۋ كەرەك.
3. ادامزات بالاسىنىڭ انا ءتىلىن ءبىلۋى – بورىشى، پارىزى. ءوز ءتىلىن دامىتۋ مىندەتى تۋرالى.
كورنەكىلىكتەر: قابىرعا گازەتى، البوم، كىتاپ كورمەسى، ۇلتتىق ويىندار.
1-جۇرگىزۋشى:
اتا-انامىز الديلەپ،
ۋاتقان بىزدە بابا ءتىل.
سول تۋعان ءتىل اتاۋى،
ەجەلگى ءبىزدىڭ قازاق ءتىل.
2- جۇرگىزۋشى:
ەرلىك، ەلدىك، بىرلىك، قايرات، ب ا ق، اردىڭ،
جاۋىز تاعدىر جويدى ءبارىن نە باردىڭ..
التىن كۇننەن باعاسىز ءبىر بەلگى بوپ،
نۇرلى جۇلدىز، بابا ءتىلى سەن قالدىڭ!
1-وقۋشى:ءوز انا ءتىلىڭدى ءقادىر تۇتپاي تۇرىپ، ەل جۇرتىڭدى سۇيە المايسىڭ. (ك. گ. پاۋستوۆسكيي)
2-وقۋشى:انا ءتىلىن بىلمەيتىن ادام ءبىر قولى جوق سياقتى. (ع. مۇستافين)
3-وقۋشى:ءسوزى جوعالعان حالىقتىڭ ءوزى جوعالادى. (ا. بايتۇرسىنوۆ)
4-وقۋشى: ءار حالىقتىڭ انا ءتىلى – ءبىلىمنىڭ كىلتى.ءبىزدىڭ جاستارىمىز انا تىلىندە جەتىك، ءبىلىمىمدى، مادەنيەتتى بولسىن. (ا. جۇبانوۆ)
5-وقۋشى: قازاق ءتىلى - باي ءتىل، ورالىمدى، ىرعاقتى تەڭەۋ - بەينەلەۋلەرى ەرتە تۋعان ءتىل. پوەزيادا اباي، ءىلياس سياقتى، پروزادا مۇحتار سياقتى الىپتار تۋعىزعان ءتىل. مەن وسىنداي ءتىلىمىزدى تازا ۇستايىق دەيمىن.
(ع. مۇسىرەپوۆ)
ءى. ءتىل تۋرالى ماقال ماتەلدەر:
1. ونەر الدى - قىزىل ءتىل.
2. ەڭ ءتاتتى دە ءتىل،
ەڭ اششى دا ءتىل.
ەڭ قاتتى دا ءتىل،
ەڭ جۇمساق تا ءتىل.
ءىى. وتىرىك ولەڭدەر ايتۋ:
قازاق حالقى بالانىڭ دۇرىس سويلەۋىنە قاتتى كوڭىل بولگەن. وتىرىك ولەڭ ايتقىزۋ ارقىلى بالانىڭ سويلەۋ قابىلەتىن دامىتۋعا جانە وتىرىك پەن شىندىقتى اجىراتا بىلۋگە ۇيرەتكەن.
ايتتىم دا وتىرىك ولەڭ جۇرتقا جاقتىم،
قوي قىلىپ قۇمىرسقانى جازداي باقتىم.
ايعىرىن شەگىرتكەنىڭ ۇستاپ ءمىندىم،
ادىر، ادىر قوي تاستى تۇلكى قىلدىم.
مەن ءوزىم جاس كۇنىمدە تىرنا باقتىم،
تىرنامدى سەمىرسىن دەپ قىردا باقتىم.
بايلىقتىڭ باس اياعىن تۇگەندەۋگە،
لەزدە يتكە ءمىنىپ اپ ءۇش جىل باقتىم.
ءىىى. جاڭىلتپاش ايتۋ:
ايتا، ايتا، جاق تالدى،
قايتا، قايتا جاتتالدى.
قايتا، قايتا جاق تالدى،
ايتا، ايتا جاتتالدى.
وقۋعا سالاقتار،
تەك كىتاپ پاراقتار.
ساباقتا الاقتار،
دالادا دالاقتار.
ءىV. جۇمباقتار:
اپپاق دالا، قارا ءدان،
سەپكەن ءدانى ۇسىنۋگە جاراعان.
(ارىپتەر)
مەن – اق قالام، اق قالام،
جازعان سايىن جوق بولام.
(بور)
ۇيرەتكەن ءىلىمدى،
قىرىق ەكى ءبىلىمدى.
(الفاۆيت)
V.قورىتىندى
№ 3 مەكتەپ-گيمنازيا باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
تاقىرىبى: «انا ءتىلىم – اتا-بابام مۇراسى»
ماقساتى: 1. انا ءتىلىمىزدىڭ بايلىعى تۋرالى مولىنان يگەرىپ، ونى ءارى قاراي بايىتا ءتۇسۋ.
2. تىلگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىككە، ءتىلدى قۇرمەتتەپ قادىرلەۋگە، تىلگە دەگەن قۇرمەت بارلىعىمىزدىڭ بويىمىزدا بولۋىمىز قاجەت ەكەنىن ايتۋ كەرەك.
3. ادامزات بالاسىنىڭ انا ءتىلىن ءبىلۋى – بورىشى، پارىزى. ءوز ءتىلىن دامىتۋ مىندەتى تۋرالى.
كورنەكىلىكتەر: قابىرعا گازەتى، البوم، كىتاپ كورمەسى، ۇلتتىق ويىندار.
1-جۇرگىزۋشى:
اتا-انامىز الديلەپ،
ۋاتقان بىزدە بابا ءتىل.
سول تۋعان ءتىل اتاۋى،
ەجەلگى ءبىزدىڭ قازاق ءتىل.
2- جۇرگىزۋشى:
ەرلىك، ەلدىك، بىرلىك، قايرات، ب ا ق، اردىڭ،
جاۋىز تاعدىر جويدى ءبارىن نە باردىڭ..
التىن كۇننەن باعاسىز ءبىر بەلگى بوپ،
نۇرلى جۇلدىز، بابا ءتىلى سەن قالدىڭ!
1-وقۋشى:ءوز انا ءتىلىڭدى ءقادىر تۇتپاي تۇرىپ، ەل جۇرتىڭدى سۇيە المايسىڭ. (ك. گ. پاۋستوۆسكيي)
2-وقۋشى:انا ءتىلىن بىلمەيتىن ادام ءبىر قولى جوق سياقتى. (ع. مۇستافين)
3-وقۋشى:ءسوزى جوعالعان حالىقتىڭ ءوزى جوعالادى. (ا. بايتۇرسىنوۆ)
4-وقۋشى: ءار حالىقتىڭ انا ءتىلى – ءبىلىمنىڭ كىلتى.ءبىزدىڭ جاستارىمىز انا تىلىندە جەتىك، ءبىلىمىمدى، مادەنيەتتى بولسىن. (ا. جۇبانوۆ)
5-وقۋشى: قازاق ءتىلى - باي ءتىل، ورالىمدى، ىرعاقتى تەڭەۋ - بەينەلەۋلەرى ەرتە تۋعان ءتىل. پوەزيادا اباي، ءىلياس سياقتى، پروزادا مۇحتار سياقتى الىپتار تۋعىزعان ءتىل. مەن وسىنداي ءتىلىمىزدى تازا ۇستايىق دەيمىن.
(ع. مۇسىرەپوۆ)
ءى. ءتىل تۋرالى ماقال ماتەلدەر:
1. ونەر الدى - قىزىل ءتىل.
2. ەڭ ءتاتتى دە ءتىل،
ەڭ اششى دا ءتىل.
ەڭ قاتتى دا ءتىل،
ەڭ جۇمساق تا ءتىل.
ءىى. وتىرىك ولەڭدەر ايتۋ:
قازاق حالقى بالانىڭ دۇرىس سويلەۋىنە قاتتى كوڭىل بولگەن. وتىرىك ولەڭ ايتقىزۋ ارقىلى بالانىڭ سويلەۋ قابىلەتىن دامىتۋعا جانە وتىرىك پەن شىندىقتى اجىراتا بىلۋگە ۇيرەتكەن.
ايتتىم دا وتىرىك ولەڭ جۇرتقا جاقتىم،
قوي قىلىپ قۇمىرسقانى جازداي باقتىم.
ايعىرىن شەگىرتكەنىڭ ۇستاپ ءمىندىم،
ادىر، ادىر قوي تاستى تۇلكى قىلدىم.
مەن ءوزىم جاس كۇنىمدە تىرنا باقتىم،
تىرنامدى سەمىرسىن دەپ قىردا باقتىم.
بايلىقتىڭ باس اياعىن تۇگەندەۋگە،
لەزدە يتكە ءمىنىپ اپ ءۇش جىل باقتىم.
ءىىى. جاڭىلتپاش ايتۋ:
ايتا، ايتا، جاق تالدى،
قايتا، قايتا جاتتالدى.
قايتا، قايتا جاق تالدى،
ايتا، ايتا جاتتالدى.
وقۋعا سالاقتار،
تەك كىتاپ پاراقتار.
ساباقتا الاقتار،
دالادا دالاقتار.
ءىV. جۇمباقتار:
اپپاق دالا، قارا ءدان،
سەپكەن ءدانى ۇسىنۋگە جاراعان.
(ارىپتەر)
مەن – اق قالام، اق قالام،
جازعان سايىن جوق بولام.
(بور)
ۇيرەتكەن ءىلىمدى،
قىرىق ەكى ءبىلىمدى.
(الفاۆيت)
V.قورىتىندى
You Might Also Like
