InfoHub Logo

تاقىرىبى: انا ءتىلىڭدى قۇرمەتتە
ماقساتى: وقۋشىلارعا مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ وركەندەپ، ويانۋىنا، مەملەكەتتىك ءتىلىمىزدى سۇيۋگە، مەملەكەتتىك ءتىلدى اياققا باسپاي، مارتەبەسىن بيىك ۇستاۋ جونىندە، ءار ۇلتتىڭ وزىندىك ەرەكشەلىكتەرى، ءسالت-داستۇرى، ءدىنى، ءتىل ەرەكشەلىگى بولاتىنىن ءتۇسىندىرۋ.
وقۋشىلاردىڭ ءوي-ورىسىن، دۇنيە تانىمىن كەڭەيتۋ، سوزدىك قورىن مولايتۋ، جۇرت الدىندا ەركىن اۋىز ەكى سويلەۋگە باۋلۋ
ءتۇرى:ءداستۇرلى
ءادىسى:ەكى توپ اراسىنداعى سايىس
كورنەكىلىگى:سلايدتار، تاقىرىپ بويىنشا پلاكاتتار
كىرىسپە ءبولىم:
ءمۇعالىمنىڭ ءسوزى: ءتىل – ءاربىر ۇلتتىڭ زاڭى سەزىمنىڭ، ويدىڭ جاندى بەينەسى. قازاق حالقى – سوزگە شەشەن، ويى ۇشقىر، ماقالداپ سويلەيتىن حالىق. كەز-كەلگەن داۋدى اتاقتى بيلەرىمىز ءبىر اۋىز سوزبەن شەشە بىلگەن. وسىنشاما جىلدار بويى جەڭىلمەي كەلە جاتقان ءتىل. ەندەشە انا ءتىلىمىز قازاق ءتىلىنىڭ مەرەيىن كوتەرۋ بولاشاق ۇرپاق سىزدەردىڭ ەنشىلەرىڭىزدە. تاربيە ساعاتىمىز وقۋشىلاردىڭ انا تىلىنە دەگەن قۇرمەتىن، قازاق ءتىلىنىڭ مەڭگەرۋىن بايقاپ، تىلىنە دەگەن پاتريوتتىق سەزىمىن ارتتىرۋ ماقساتىندا ەكى توپتىڭ جارىسى تۇرىندە وتەدى.

جارىس 6 سايىستان تۇرادى:
1. تانىستىرۋ
2. ماقال – ءسوزدىڭ مايەگى
3. ولەڭ – ءسوزدىڭ پاتشاسى
4. بايگە
5. دارىن
6. ءتىل - قىمبات قازىنا
جارىسقا تورەلىك ەتەتىن ءادىلقازىلاردى سايلاۋ

- انا ءتىلىم، دانا ءتىلىم باقىتىم
قازاق ءتىلىن ءبىلۋ مەنىڭ پارىزىم
ءتىلىم مەنىڭ ۇمىتىلماس تىرلىگىم
كىم بىلەدى ءتىلىمىزدىڭ تاعدىرىن.
الاڭداتتى ءتىل تاعدىرى بۇگىندە
سەن بولماساڭ بولار ەرتەڭ كۇنىم نە

قازاق ءتىلىن سۇيەمىن مەن جانىممەن
قازاق بولىپ قالۋ ءۇشىن تۇبىندە.
قازاق ءتىلىم باس يەمىن مەن ساعان
تىلگە دەگەن بولۋ كەرەك كەڭ تالعام،
مەملەكەتتىك ءتىلىمىزدى سىيلاساق،
قازاق ءتىلى بىزدەر ءۇشىن جارالعان
ءتىلىمىزدىڭ تاريحى بار قول جەتپەس
ايتساڭ ونىڭ تاريحىنا ءسوز جەتپەس، - دەمەكشى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك ءتىلى - قازاق ءتىلى وتە باي، ءارى كوركەم. انا ءتىلىن قۇرمەتتەگەن ادام وتانىندا سۇيەدى.
1. تانىستىرۋدان باستايىق. ءسوز كەزەگىن «ۇلان» توبى مەن «جىگەر» توبىنا بەرەمىز
2 سايىس. «ماقال –ءسوزدىڭ مايەگى» دەپ اتالادى. ءبىرىنشى توپ ماقالدىڭ باسىن ايتسا جالعاسىن ەكىنشى توپ ايتۋ كەرەك.

1. ءتىل تاس جارادى، تاس جارماسا...باس جارادى.
2. دالەلسىز ءسوز...جەلمەن تەڭ
3. ينە كوزىنەن سىنادى...شەشەن سوزىنەن سىنادى
4. ءپىل كوتەرمەگەندى...ءتىل كوتەرەدى
5ءسوز تاپقانعا ...قولقا جوق
6. جەتى جۇرتتىڭ ءتىلىن ءبىل...جەتى ءتۇرلى ءىلىم ءبىل
7. شەبەردىڭ قولى ورتاق...شەشەننىڭ قولى ورتاق
8. قاقارلى ءسوز.... قامال بۇزار
9. باس كەسپەك بولسا دا.... . ءتىل كەسپەك جوق
10. ايتىلعان ءسوز ...اتىلعان وقپەن تەڭ

2-توپ
1. بال تامعان. تىلدەن ...ۋ تامعان
2. تاۋدى، تاستى جەل بۇزار.... ادامزاتتى ءسوز بۇزار
3. جاقسى ءسوز.... جارىم ىرىس
4. جاقسى بايقاپ سويلەر.... جامان شايقاپ سويلەر
5. ءتىل قىلىشتان...وتكىر
6. انا ءسۇتى بوي وسىرەدى، انا ءتىلى...بوي وسىرەدى
7. جىلاننىڭ ۋى تىسىندە.... ادامنىڭ ۋى تىلىندە
8. كورە-كورە كوسەم بولارسىڭ.... سويلەي-سويلەي شەشەن بولارسىڭ
9. تىلدەن ارتىق...قازىن جوق
10 سۇڭگى جاراسى بىتەر...ءتىل جاراسى بىتپەس

3-سايىس «ولەڭ-سوزدىڭ پاتشاسى»دەپ اتالاتىن سايىستا ءار توپتىڭ وقۋشىسى انا ءتىلى جايىندا جازىلعان ولەڭدى جاتقا ايتۋ كەرەك
1. س. تورايعىروۆ
سۇيەمىن تۋعان ءتىلدى –انام ءتىلىن،
بەسىكتە جاتقانىمدا-اق بەرگەن ءبىلىم
شىر ەتىپ جەرگە تۇسكەن مينۋتىمنان
قۇلاعىما سىڭىرگەن تانىس ءۇنىم
ەڭ ءبىرىنشى سول تىلىمەن سىرتقا شىقتى
سۇيگەنىم، سۇيسىنگەنىم، جەك كورگەنىم

2. تۋعان ءتىلىم-بابام ءتىلى-وز ءتىلىم
تۋعان ءتىلىم-انام ءتىلى –ءوز ءتىلىم
تۋعان ءتىلىم-دالام ءتىلى –ءوز ءتىلىم
تۋعان ءتىلىم –ادام ءتىلى ء-وز ءتىلىم
تۋعان تىلدە سىرى تەرەڭ جانىم بار
تۋعان تىلدە ءانىم مەنەن ءسانىم بار
تۋعان ءتىلىم ءتىل بولۋدان قالسا ەگەر
جۇرەگىمدى سۋىرىپ-اق الىڭدار د. ءابىلوۆ

3. تاعدىرىڭدى تامىرسىزدىق ىندەتىنەن قالقالا
مازمۇن جوقتا مازمۇنسىزدىق شىعا كەلەر ورتاعا
ءار ادامدا ءوز اناسىنان باسقا دا
عۇمىرىنا ەتەر ماڭگى استانا
دەمەپ جۇرەر، جەبەپ جۇرەر ارقادا
بولۋ كەرەك قۇدىرەتتى ءتورت انا
تۋعان جەرى-تۇپ قازىعى ايبىنى
تۋعان ءتىلى –ماڭگى ونەگە ايدىنى
جان بايلىعى، سالت-داستۇرى-تىرەگى
قادامىنا شۋاق شاشار ۇنەمى
جانە تۋعان تاريحى م. شاحانوۆ

4. ءتىلىم مەنىڭ
ۇلى اباي، مۇحتارداي ءپىرىم مەنىڭ
تۇنىعىم، رۋحاني جان ازىعىم
ول بۇلىنسە، مەنىڭ دە بۇلىنگەنىم
انا ءتىلىم، تۋعان ءتىلىم بال ءتىلىم
سەن ارقىلى دۇنيە تانىپ تالپىندىم
سەن ارقىلى الەمگە ايان بار ءىسىم
سەن ومىردە تاۋسىلمايتىن التىنىم ش. ايتماتوۆ

4 «بايگە» سايىسىندا وقۋشىلاردىڭ بىلىمدەرى سىنالادى. سۇراق-جاۋاپ سايىسى
1. ق ر قاشان تاۋەلسىزدىك الدى 1991 ج16 جەلتوقسان
2. كۇي اتاسى كىم
3. قازاق ءتىلى قاي تىلدەر توبىنا جاتادى
4. ابايدىڭ اجەسى
5. قانداي ۇلتتىق تاعامداردى بىلەسىڭ
6. بالالاردى وقۋعا شاقىرعان ىبىراي اتامىزدىڭ ولەڭى قالاي باستالادى
7. قازاقتىڭ تۇڭعىش عارىشكەرى كىم
8. ءتىل تۋرالى زاڭ قاشان قابىلداندى
9. تۇراقتى ءسوز تىركەسىنىڭ ءمانىن اش (جارعاق قۇلاعى جاستىققا تيمەۋ - مازاسىزدانۋ)
10. توبە شاشى تىك تۇردى - شوشىدى

2-توپ
1. قازاق ءتىلى العاش مەملەكەتتىك مارتەبەسىن قاي جىلى الدى 1989
2. ابايدىڭ تۋعان جىلى 1845
3. اقىلدى ءسوزىنىڭ ءتۇبىرى
4. قازاق ءالفاۆيتىن جاساعان عالىم كىم
5. ۇلتتىق كيىمدەر اتا
6. بەتاشار قاي كەزدە ايتىلادى
7. قازاقشا «كىتاپ» ورىسشا .... اعىلشىنشا...
8. قاس پەن كوزدىڭ اراسى - لەزدە
9. قارا قىلدى قاق جارۋ - ءادىل
10. كۇن تيگىزبەي وسىرگەن - ماپەلەپ

5-سايىس «دارىن» 1-توپ ولەڭ شۋماعىنىڭ جالعاسىن اياقتاي كەرەك. 2-توپ «انا ءتىلى»
تاقىرىبىنا ەسسە جازۋ كەرەك
1. مەن ۇيىقتاردى ايتادى
ەرتەگىسىن، اندەرىن
............
2. جاۋدى جاڭبىر توپ –توپ
شەلەك-شەلەك كوپ-كوپ
.........
3. انا ءتىلدى ءسۇيىپ وتەم،
بارلىق تىلدەن بيىك ەكەن
.............
4. نەتكەن سۇلۋ نەتكەن كوركەم
وسى مەنىڭ تۋعان ولكەم
..........
2-توپ. ەسسە جازۋ «انا ءتىلى دەگەنىمىز .......

6-سايىس «ءتىل-قىمبات قازىنا» كورىنىس كورسەتۋ
1-توپ كورىنىس «تولە ءبيدىڭ جۇمباعى»
2-توپ كورىنىس «ءسوز ءقادىرى»

سايىسىمىز اياقتالدى.
جارىس زاڭى ەجەلدەن
جەڭىمپازدى انىقتاۋ
جەڭىمپاز بولۋ شارتى سول
ەڭبەكتەنۋ جالىقپاۋ
7. ماراپاتتاۋ