اقپاراتتى قورعاۋ. ۆيرۋسقا قارسى پروگراممالار
ينفورماتيكا
ساباقتىڭ تاقىرىبى: اقپاراتتى قورعاۋ. ۆيرۋسقا قارسى پروگراممالار
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا اقپاراتتى قورعاۋدى جانە ۆيرۋسقا قارسى پروگراممالار تۋرالى ءتۇسىندىرۋ
تاربيەلىك: وقۋشىلاردىڭ تەحنيكا قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرىن ساقتاۋعا، بەرىلگەن تاپسىرمانى ۋاقىتىندا ورىنداۋعا، جىلدامدىققا، شىدامدىلىققا، ادەپتىلىككە، ۇقىپتىلىققا تاربيەلەۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ
ءتۇرى: پراكتيكالىق ەلەمەنتتەرى بار تۇسىندىرمەلى ساباق
كورنەكىلىگى: دك، وقۋلىق
ساباقتىڭ ءجۇرىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ءىى. ۇيگە تاپسىرما:
ءىىى جاڭا ساباق
ۆيرۋس – بۇل ارنايى جازىلعان شاعىن پروگرامما، ول كومپيۋتەردەگى وعان قاتىناسى بار اقپاراتتى بۇرمالاۋى نەمەسە جويۋى؛ ءوزىن باسقا پروگراممالارعا «تىپكەۋى» (ياعني ولاردى زاقىمداۋى) سونداي - اق جاعىمسىز ارەكەتتەر جاساۋى مۇمكىن. ىشىندە ۆيۋسى بار پروگرامما «زاقىمدالعان» دەپ اتالادى.
ۆيرۋستاردىڭ تارالۋ جولدارى:
- ديسكەتتەر؛
- لازەرلىك
- كومپيۋتەرلىك جەلىلەر
كومپيۋتەرلىك ۆيرۋستار – بۇل كومپيۋتەردىڭ قالىپتى جۇمىس ىستەۋىنە كەدەرگى جاسايتىن، مالىمەتتەردى قايتالاپ جازاتىن نەمەسە جوياتىن باعدارلامالار. بۇل باعدارلامالار ءوز بەتىمەن كوبەيەدى دە، امالدىق جۇيە مەن جەلىدەگى نىساندارعا زيان كەلتىرۋى مۇمكىن. كومپيۋتەرلىك ۆيرۋستاردىڭ ايرىقشا سيپاتتارىنا ولاردىڭ ءوز بەتىمەن ىسكە قوسىلىپ، كومپيۋتەردىڭ دۇرىس جۇمىس ىستەۋىنە كەدەرگى جاساۋعا قابىلەتتىلىگى جاتادى.
كومپيۋتەردىڭ ۆيرۋسپەن زاقىمدانعانىنىڭ بىرنەشە نەگىزگى بەلگىسى مىنالار:
- كومپيۋتەر ادەتتەگىسىنەن باياۋ جۇمىس ىستەيدى؛
- كومپيۋتەر سۇرانىستارعا جاۋاپ بەرۋىن دوعارىپ، بۇعاتتالىپ قالا بەرەدى؛
- جۇيە ءار بىرنەشە مينۋت سايىن جۇمىس ىستەۋدەن باس تارتىپ، قايتا قوتارىلا بەرەدى؛
- كومپيۋتەر ءوز بەتىمەن قايتا قوتارىلىپ، اقاۋلارمەن جۇمىس ىستەي باستايدى؛
- قوسىمشالار قاتەلەرمەن جۇمىس ىستەيدى؛
- ديسكىلەر مەن ديسك جەتەكتەرىنە قاتىناۋ مۇمكىن بولماي قالادى؛
- باسىپ شىعارۋ قاتەلەرمەن جۇرەدى؛
- قاتەلەر تۋرالى ادەپكىدەن تىس حابارلامالار پايدا بولا باستايدى؛
- مازىرلەر مەن سۇحبات تەرەزەلەرىنىڭ كورىنىسى وزگەرىپ كەتەدى.
اقپاراتتى ۆيرۋستان قورعاۋدىڭ 2 ءتۋرى بار. 1. ينفورماسيانىڭ كوشىرمەسىن الىپ وتىرۋ فايلداردى جانە ديسكىنىڭ جۇيەلىك مالىمەتتەرىن كوشىرىپ ساقتاۋ. 2. كەرەكتى اقپاراتتى باسقالاردىڭ ءجيى پايدالانۋىنا توسقاۋىل قويۋ، ول اقپاراتتى رۇقساتسىز ياعني سانكسياسىز كوشىرىپ الۋدى، ياعني پروگراممامەن دۇرىس جۇمىس ىستەمەيتىندەردەن جانە قاتەلىگى بار پروگراممالاردى قاشىق ءجۇرۋدى جانە مالىمەتتەردى وزگەرتۋدى، ۆيرۋستار ەنگىزۋدى بولدىرماۋدى قامتاماسىز ەتەدى. سونداي اق ۆيرۋستان ساقتانۋ ءۇشىن ارنايى پروگراممالار قاجەت جانە ولاردى تۇراقتى تۇردە قولدانۋ كەرەك. مۇنداي پروگراممالاردى بىرنەشە تۋرگە بولۋگە بولادى، دەتەكتورلار، دوكتورلار نەمەسە فاگ پروگراممالار، ريەۆيزورلار ياعني فايلدارداعى جانە ديسكىنىڭ جۇيەلىك اۋماقتارىنداعى وزگەرىستەردى باقىلايتىن پروگراممالار، دوكتور - ريەۆيزورلار، سۇزگى - پروگراممالار (ۆيرۋستان ساقتايتىن رەزيدەنتتىك پروگراممالار) جانە ۆاكسينالار (يممۋنيزاتورلار). دوكتور پروگراممالار تەك بۇرىننان بەلگىلى ۆيرۋس تۇرلەرىنەن عانا قورعاي الادى، جاڭا ۆيرۋسقا ولار دارمەنسىز بوپ كەلەدى. سۇزگى پروگراممالار كومپيۋتەردىڭ جەدەل جادىندا تۇراقتى (رەزيدەنتتىك) ورنالاسادى دا، ۆيرۋستاردىڭ زياندى ارەكەتىن وپەراسيانى ۇستاپ الىپ، بۇل تۋرالى جۇمىس ىستەپ وتىرعان ادامعا دەر كەزىندە حابارلاپ وتىرادى. ەندى كومپيۋتەرگە ۆيرۋس جۇقتىرۋ مۇمكىندىگىن ازايتاتىن جانە جۇققان جاعدايدا ونىڭ زيانكەستى ارەكەتتەرىن بارىنشا ازايتاتىن شارالاردى قاراستىرساق، ولاردى بىرنەشە توپتارعا جىكتەۋگە بولادى
1. اقپاراتتى اركىمنىڭ ءجيى پايدالانۋىن شەكتەۋ جانە ونىڭ كوشىرمەسىن ساقتاۋ
2. سىرتتان كەلگەن اقپاراتتاردى مۇقيات تەكسەرۋدەن وتكىزۋ
3. ۆيرۋستان «ەمدەۋ اسپاپتارىن» دايىنداپ قويۋ.
4. بەلگىلى ءبىر ۋاقىت سايىن كومپيۋتەردى ۆيرۋسقا تەكسەرىپ وتىرۋ
ۆيرۋستارمەن كۇرەسۋ ءۇشىن انتيۆيرۋستار دەپ اتالاتىن ارنايى باعدارلامالار بار.
ۆيرۋسقا قارسى باعدارلاما (انتيۆيرۋس) — كومپيۋتەرلىك ۆيرۋستاردى جۇقتىرعان باعدارلامالاردى تابۋعا جانە ەمدەۋگە، سونداي - اق فايلدىڭ ۆيرۋس جۇقتىرۋىنىڭ الدىن الۋعا ارنالعان باعدارلاما.
بۇگىنگى تاڭدا ۆيرۋسقا قارسى باعدارلامالاردىڭ الۋان تۇرلەرى بار: Dr. Web، كاسپەرسكيي انتيۆيرۋسى، Eset NOD32، McAfee، AVG، Panda Software، Norton Antivirus جانە ت. ب.
كاسپەرسكيي انتيۆيرۋسى (AVP) – ەڭ تانىمال ۆيرۋسقا قارسى باعدارلامالاردىڭ ءبىرى. كومپيۋتەرگە ورناتۋ كەزىندە كاسپەرسكيي انتيۆيرۋسى تۇرعىلىقتى ديسكىدە ورنالاسقان نىسانداردىڭ ماتىنماندىك مازىرىنە قۇرامداسىپ، ءوز توبىن باستاۋ باس مازىرىنە ۇستەيدى. جۇمىس ىستەۋ بارىسىندا امالدىق جۇيەنىڭ جۇيەلىك ۇستەلىندە ۆيرۋسقا قارسى باعدارلامانىڭ بەلگىشەسى پايدا بولادى. كاسپەرسكيي انتيۆيرۋسىنىڭ كومەگىمەن جەرگىلىكتى، يىلگىش، ىقشام ديسكىلەردە ۆيرۋستاردىڭ بار - جوعىن تەكسەرۋگە بولادى.
ۇيگە تاپسىرما:$4 - تى ءتۇسىنىپ وقۋ، باقىلاۋ سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرۋ.
اقپاراتتى قورعاۋ. ۆيرۋسقا قارسى پروگراممالار. جۇكتەۋ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: اقپاراتتى قورعاۋ. ۆيرۋسقا قارسى پروگراممالار
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا اقپاراتتى قورعاۋدى جانە ۆيرۋسقا قارسى پروگراممالار تۋرالى ءتۇسىندىرۋ
تاربيەلىك: وقۋشىلاردىڭ تەحنيكا قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرىن ساقتاۋعا، بەرىلگەن تاپسىرمانى ۋاقىتىندا ورىنداۋعا، جىلدامدىققا، شىدامدىلىققا، ادەپتىلىككە، ۇقىپتىلىققا تاربيەلەۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ
ءتۇرى: پراكتيكالىق ەلەمەنتتەرى بار تۇسىندىرمەلى ساباق
كورنەكىلىگى: دك، وقۋلىق
ساباقتىڭ ءجۇرىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ءىى. ۇيگە تاپسىرما:
ءىىى جاڭا ساباق
ۆيرۋس – بۇل ارنايى جازىلعان شاعىن پروگرامما، ول كومپيۋتەردەگى وعان قاتىناسى بار اقپاراتتى بۇرمالاۋى نەمەسە جويۋى؛ ءوزىن باسقا پروگراممالارعا «تىپكەۋى» (ياعني ولاردى زاقىمداۋى) سونداي - اق جاعىمسىز ارەكەتتەر جاساۋى مۇمكىن. ىشىندە ۆيۋسى بار پروگرامما «زاقىمدالعان» دەپ اتالادى.
ۆيرۋستاردىڭ تارالۋ جولدارى:
- ديسكەتتەر؛
- لازەرلىك
- كومپيۋتەرلىك جەلىلەر
كومپيۋتەرلىك ۆيرۋستار – بۇل كومپيۋتەردىڭ قالىپتى جۇمىس ىستەۋىنە كەدەرگى جاسايتىن، مالىمەتتەردى قايتالاپ جازاتىن نەمەسە جوياتىن باعدارلامالار. بۇل باعدارلامالار ءوز بەتىمەن كوبەيەدى دە، امالدىق جۇيە مەن جەلىدەگى نىساندارعا زيان كەلتىرۋى مۇمكىن. كومپيۋتەرلىك ۆيرۋستاردىڭ ايرىقشا سيپاتتارىنا ولاردىڭ ءوز بەتىمەن ىسكە قوسىلىپ، كومپيۋتەردىڭ دۇرىس جۇمىس ىستەۋىنە كەدەرگى جاساۋعا قابىلەتتىلىگى جاتادى.
كومپيۋتەردىڭ ۆيرۋسپەن زاقىمدانعانىنىڭ بىرنەشە نەگىزگى بەلگىسى مىنالار:
- كومپيۋتەر ادەتتەگىسىنەن باياۋ جۇمىس ىستەيدى؛
- كومپيۋتەر سۇرانىستارعا جاۋاپ بەرۋىن دوعارىپ، بۇعاتتالىپ قالا بەرەدى؛
- جۇيە ءار بىرنەشە مينۋت سايىن جۇمىس ىستەۋدەن باس تارتىپ، قايتا قوتارىلا بەرەدى؛
- كومپيۋتەر ءوز بەتىمەن قايتا قوتارىلىپ، اقاۋلارمەن جۇمىس ىستەي باستايدى؛
- قوسىمشالار قاتەلەرمەن جۇمىس ىستەيدى؛
- ديسكىلەر مەن ديسك جەتەكتەرىنە قاتىناۋ مۇمكىن بولماي قالادى؛
- باسىپ شىعارۋ قاتەلەرمەن جۇرەدى؛
- قاتەلەر تۋرالى ادەپكىدەن تىس حابارلامالار پايدا بولا باستايدى؛
- مازىرلەر مەن سۇحبات تەرەزەلەرىنىڭ كورىنىسى وزگەرىپ كەتەدى.
اقپاراتتى ۆيرۋستان قورعاۋدىڭ 2 ءتۋرى بار. 1. ينفورماسيانىڭ كوشىرمەسىن الىپ وتىرۋ فايلداردى جانە ديسكىنىڭ جۇيەلىك مالىمەتتەرىن كوشىرىپ ساقتاۋ. 2. كەرەكتى اقپاراتتى باسقالاردىڭ ءجيى پايدالانۋىنا توسقاۋىل قويۋ، ول اقپاراتتى رۇقساتسىز ياعني سانكسياسىز كوشىرىپ الۋدى، ياعني پروگراممامەن دۇرىس جۇمىس ىستەمەيتىندەردەن جانە قاتەلىگى بار پروگراممالاردى قاشىق ءجۇرۋدى جانە مالىمەتتەردى وزگەرتۋدى، ۆيرۋستار ەنگىزۋدى بولدىرماۋدى قامتاماسىز ەتەدى. سونداي اق ۆيرۋستان ساقتانۋ ءۇشىن ارنايى پروگراممالار قاجەت جانە ولاردى تۇراقتى تۇردە قولدانۋ كەرەك. مۇنداي پروگراممالاردى بىرنەشە تۋرگە بولۋگە بولادى، دەتەكتورلار، دوكتورلار نەمەسە فاگ پروگراممالار، ريەۆيزورلار ياعني فايلدارداعى جانە ديسكىنىڭ جۇيەلىك اۋماقتارىنداعى وزگەرىستەردى باقىلايتىن پروگراممالار، دوكتور - ريەۆيزورلار، سۇزگى - پروگراممالار (ۆيرۋستان ساقتايتىن رەزيدەنتتىك پروگراممالار) جانە ۆاكسينالار (يممۋنيزاتورلار). دوكتور پروگراممالار تەك بۇرىننان بەلگىلى ۆيرۋس تۇرلەرىنەن عانا قورعاي الادى، جاڭا ۆيرۋسقا ولار دارمەنسىز بوپ كەلەدى. سۇزگى پروگراممالار كومپيۋتەردىڭ جەدەل جادىندا تۇراقتى (رەزيدەنتتىك) ورنالاسادى دا، ۆيرۋستاردىڭ زياندى ارەكەتىن وپەراسيانى ۇستاپ الىپ، بۇل تۋرالى جۇمىس ىستەپ وتىرعان ادامعا دەر كەزىندە حابارلاپ وتىرادى. ەندى كومپيۋتەرگە ۆيرۋس جۇقتىرۋ مۇمكىندىگىن ازايتاتىن جانە جۇققان جاعدايدا ونىڭ زيانكەستى ارەكەتتەرىن بارىنشا ازايتاتىن شارالاردى قاراستىرساق، ولاردى بىرنەشە توپتارعا جىكتەۋگە بولادى
1. اقپاراتتى اركىمنىڭ ءجيى پايدالانۋىن شەكتەۋ جانە ونىڭ كوشىرمەسىن ساقتاۋ
2. سىرتتان كەلگەن اقپاراتتاردى مۇقيات تەكسەرۋدەن وتكىزۋ
3. ۆيرۋستان «ەمدەۋ اسپاپتارىن» دايىنداپ قويۋ.
4. بەلگىلى ءبىر ۋاقىت سايىن كومپيۋتەردى ۆيرۋسقا تەكسەرىپ وتىرۋ
ۆيرۋستارمەن كۇرەسۋ ءۇشىن انتيۆيرۋستار دەپ اتالاتىن ارنايى باعدارلامالار بار.
ۆيرۋسقا قارسى باعدارلاما (انتيۆيرۋس) — كومپيۋتەرلىك ۆيرۋستاردى جۇقتىرعان باعدارلامالاردى تابۋعا جانە ەمدەۋگە، سونداي - اق فايلدىڭ ۆيرۋس جۇقتىرۋىنىڭ الدىن الۋعا ارنالعان باعدارلاما.
بۇگىنگى تاڭدا ۆيرۋسقا قارسى باعدارلامالاردىڭ الۋان تۇرلەرى بار: Dr. Web، كاسپەرسكيي انتيۆيرۋسى، Eset NOD32، McAfee، AVG، Panda Software، Norton Antivirus جانە ت. ب.
كاسپەرسكيي انتيۆيرۋسى (AVP) – ەڭ تانىمال ۆيرۋسقا قارسى باعدارلامالاردىڭ ءبىرى. كومپيۋتەرگە ورناتۋ كەزىندە كاسپەرسكيي انتيۆيرۋسى تۇرعىلىقتى ديسكىدە ورنالاسقان نىسانداردىڭ ماتىنماندىك مازىرىنە قۇرامداسىپ، ءوز توبىن باستاۋ باس مازىرىنە ۇستەيدى. جۇمىس ىستەۋ بارىسىندا امالدىق جۇيەنىڭ جۇيەلىك ۇستەلىندە ۆيرۋسقا قارسى باعدارلامانىڭ بەلگىشەسى پايدا بولادى. كاسپەرسكيي انتيۆيرۋسىنىڭ كومەگىمەن جەرگىلىكتى، يىلگىش، ىقشام ديسكىلەردە ۆيرۋستاردىڭ بار - جوعىن تەكسەرۋگە بولادى.
ۇيگە تاپسىرما:$4 - تى ءتۇسىنىپ وقۋ، باقىلاۋ سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرۋ.
اقپاراتتى قورعاۋ. ۆيرۋسقا قارسى پروگراممالار. جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
ۇزاق مەرزىمدى جوسپاردىڭ تاراۋى: ۆ ناتۋرال سانداردىڭ بولىنگىشتىگى
-
ناتۋرال سانداردىڭ 9 - عا جانە 3 - كە بولىنگىشتىك بەلگىلەرى
