InfoHub Logo

اقتوبە وبلىسى، بايعانين اۋدانى،
بارشاقۇم ورتا مەكتەبىنىڭ باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
شامبايەۆا اكزادا بورانبايەۆنا

ماتەماتيكا 2 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: «ءارىپتى جانە ساندى ورنەكتەر»
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىگى: وقۋشىلارعا ساندى جانە ءارىپتى ورنەكتەر تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ ساۋاتتى، كوركەم جازۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ. ۇستامدىلىققا، جىلدام ويلاۋعا، ادەمى سويلەۋ ءتىلىن دامىتۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: سۋرەتتەر، گۇلدەر، تەست تاپسىرمالارى
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباق
ءپانارالىق بايلانىس: دۇنيەتانۋ، سۋرەت، ادەبيەتتىك وقۋ.

ساباقتىڭ بارىسى: I. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى.
وقۋشىلاردىڭ نازارىن ساباققا اۋدارۋ.

II. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
5 - مىسال. كورسەتىلگەن ولشەم بىرلىكتەرىنە ورنەكتە:
70 مين = 1 ساع 60 مين -------------- 2 ءتاۋ= 48 ساع
5 دم 6 سم = 56 سم ------------------ 1 ساع 30 مين = 90 مين
2 ءتاۋ 5 ساع 53 ساع -------------- 67 سم = 6 دم 7 سم

III. جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ ءبولىم.
1. «سۋرەتتى جۇمباق» بالالار سۋرەتتە نە جاسىرىنعان؟ نەنىڭ سۋرەتى؟ نەلەردەن قۇرالعان؟ (وقۋشىلار سۋرەتتە جاسىرىنعان سانداردى اتايدى).
33 + 33=
- بالالار بۇل نە؟
- (قوسىندى، ورنەك، 33 + 33)
- دۇرىس، جالپى ايتقاندا بۇل ورنەك. جانە ءارتۇرلى ورنەكتەر بولادى. سوندىقتان بۇل ورنەك، ونىڭ ىشىندە قوسىندى. قانە، ايتىڭدارشى بۇل نەگە قوسىندى دەپ اتالادى؟ (+)
- ياعني بۇل ورنەك سانداردان جانە قوسۋ تاڭباسىنان قۇرالعان ەكەن.
- ەندى 9 بەن 8 ساندارىنىڭ ايىرماسىن جازايىق (9 – 8)
- ماتەماتيكادا بەلگىسىز ساننىڭ ورنىنا «ءارىپ» جازادى، ياعني ا + 4؛ 4 +ا؛ 4 – ا؛ ا - 4؛ مۇنداي قۇرامىندا ءارىپتى بار ورنەكتى «ءارىپتى ورنەك» دەپ اتايمىز.

2. «وي قوزعاۋ»
- تىرشىلىك اتاۋلىنىڭ ءبارى نەلەر بولماسا تىرشىلىك ەتە المايدى؟
- اۋا، جارىق، سۋ، جىلۋ.
- ولاي بولسا بالالار، بىزدەر بۇگىن «ەرتە، ەرتە، ەرتە...» دەگەن تاقىرىپتا سۋرەتتى اڭگىمە قۇراستىرامىز. ول ءۇشىن سۋرەتتىڭ ارتىنداعى تاپسىرمالاردى ورىندايمىز.
وسىدان كوپ جىل بۇرىن سۋ بولماپتى.
(قۇستار) 1 – تاپسىرما (اۋىزشا)
42 + 3
20 + 45
90+ 8
80+13
4 + 41
30 + 35
80 + 18
61 + 32
(اعاشتار) 2 – تاپسىرما (داپتەرمەن جۇمىس)
40 + (56 - 43) = 40 + 13 =53 -------- (78 - 46)+3=32+3=35
17+(20+2) =17+22=39 --------------- (35+24)- 24 = 59 - 24=35
(80 - 50)- 20=30 - 20=10 ------------ 90 – (70 - 30)= 90 - 40=50

(گۇلدەر) 3 - تاپسىرما (ءسوز ەسەپ)
بارلىعى – 55
قىزىل - 12
كوك – 20
س: ۇرلەنبەگەن نەشە شار قالدى؟
ش: 55 – (12 + 20) =55 – 32 = 23
(55 – 12) – 20 = 43 – 20 = 23
(55 - 20 )- 12 = 35 - 12 = 23
ج: ۇرلەنبەگەن 23 شار قالدى.
(تورعاي) 4 – تاپسىرما (اۋىزشا)
ەسەپ بويىنشا ورنەك قۇراستىر جانە جاز: a – b
(كۇن) 5 – تاپسىرما (جازباشا)
ش: ءبىر قاباتتى ءۇي – 18
ەكى قاباتتى ءۇي -؟ كەم
س: بارلىعى نەشە قاباتتى ءۇي سالدى؟
ش: 18 - 8=10
18+10=28
ج: بارلىعى 28 قاباتتى جاڭا ءۇي سالىندى.
(كۇن) 6 – تاپسىرما (ءوز بەتىمەن جۇمىس)
كەستەنى پايدالانىپ، ورنەك قۇراستىر جانە شىعار. ولاردىڭ ءمانىن تاپ.
(13+22)+(40 - 30)= 35+10=25
(33+4)+(45 - 5)= 37+40=77
(17 + 12)+ (50 - 30)=29+20 =49

IV. قورىتىندى ءبولىم
(كول) (جۇپتىق جۇمىس)
گرافيكالىق تەست
سەنىڭ الدىڭدا ءۇش جۇمباق حات تۇر. جازۋ كەزىندە ولاردىڭ ءارقايسىسىنان ساندار جوعالعان. سانداردىڭ ورنالاسۋ زاڭدىلىعىن انىقتاپ، ءار حاتتاعى تۇرعان ساندى اتا.
3 6 9 12 15
36 32 28 24
12 22 33 44 45

(بۇلت) ۇيگە تاپسىرما. № 4
(تابيعات) باعالاۋ