ارمىسىڭ ءاز - ناۋرىز
تاقىرىبى: ارمىسىڭ ءاز - ناۋرىز
(22 ناۋرىز ۇلىستىڭ ۇلى كۇنىنە ارنالعان
جالپى سەناريي كونسپەكتى)
ماقساتى: ۇلىستىڭ ۇلى كۇنى ناۋرىز مەرەكەسى تۋرالى بىلىمدەرىن تەرەڭدەتۋ. بالالاردىڭ ءتىلىن، مانەرلەپ ولەڭ وقۋ، ءان سالۋ، بي بيلەۋ، سويلەۋ مادەنيەتىن، سوزدىك قورىن دامىتۋ. بالالاردى ەلىن سۇيۋگە، ءداستۇرلى مەرەكەلەردى قۇرمەتتەي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
جۇرگىزۋشىلەر: گۇلايىم باعىتباي قىزى ابۋتاليپوۆا
جانە
ناعيما تەمىربەك قىزى توباشيەۆا
قاتىسۋشىلار بارلىق 4 اۋىل.
زال مەرەكەگە ساي بەزەندىرىلگەن.
بارلىق قاتىسۋشىلار قازاقى ۇلتتىق كيىمدە بولادى.
ەكراننان فون بولىپ 22 ناۋرىز تۋرالى ۆيدەو ويناپ تۇرادى.
فانفار ويناتىلعاننان كەيىن جۇرگىزۋشىلەر ورتاعا شىعىپ،
«كوڭىل تولقىنى» كۇيىنىڭ اۋەنىمەن
جۇرگىزۋشى ءوز ءسوزىن باستايدى.
كىرىسپە:
جۇرگىزۋشى: قۇرمەتتى ارىپتەستەر، ءقادىرلى قوناقتار!
ۇلىستىڭ ۇلى كۇنى – ناۋرىز مەيرامى قۇتتى بولسىن!
ناۋرىز – كونەدەن كەلە جاتقان مەيرام.
كۇنى بۇگىنگە دەيىن جەر شارىنداعى كوپتەگەن حالىقتاردىڭ ءداستۇرلى مەيرامىنا اينالعان.
قۇتتىقتاۋ ءسوز كەزەگى.. مەڭگەرۋشىمىز مايا اسقارقىزىنا بەرىلەدى.
جۇرگىزۋشى: «ناۋرىز» ءسوزى – بىرىنشىدەن، «جاڭا كۇن»، دەگەندى بىلدىرەدى،
ەكىنشىدەن، اسپان دەنەلەرى وزدەرىنىڭ باستاپقى نۇكتەلەرىنە كەلىپ، كۇن مەن ءتۇن تەڭەلەدى، سوندىقتان جاڭا جىل رەتىندە تويلاناتىن دۋماندى حالىقتىق مەيرام،
ۇشىنشىدەن، اي اتى.
الدارىڭىزدا قازاقتىڭ ۇلتتىق ايتىس ونەرىمەن توميريس پەن جاسكەندى قارسى الىڭىزدار.
جۇرگىزۋشى: بارلىق باستامانى، ۇلى ءىستى ىرىمداپ حالىق وسى كۇنى باستاعان.
سول سەبەپتى بۇل كۇندى «ۇلى ءىستىڭ ۇلى كۇنى» دەپ اتاعان.
ناۋرىز – باقىتتىڭ باستاماسى، جاقسىلىقتىڭ جارشىسى، ومىرگە نۇر سىيلاعان، سەزىمگە گۇل سىيلاعان، حالىق قاستەرلەيتىن كۇن.
ۇلىستىڭ ۇلى كۇنى قۇتتى بولسىن، اعايىن!
«تويدىڭ بولعانىنان بولادىسى قىزىق» - دەگەندەي مەرەكە الدىندا بالالار «جاراپازان» ايتقان ەكەن جارىسىپ.
جىلدام كۇي اۋەنىمەن ەسىك جاقتان ءبىر ەر بالا اتپەن شاۋىپ قولىندا قامشىسى بار، الاقاي ناۋرىز مەرەكەسى باستالدى، الاقاي، الاقاي دەپ شىعىپ كەتەدى.
جۇرگىزۋشى: ەرتەدە «قىدىر اتا» ناۋرىزدىڭ 21 - نەن 22 - نە قاراعان ءتۇنى كەلەتىن كۇندى كىمدە - كىم قارسى السا، سوعان بەرەتىن سىيىنىڭ بار ەكەنى تۋرالى الەمگە جار سالىپتى. سىيدان دامەلىلەردىڭ بارلىعى كۇندى قارسى الۋعا دايىندالىپتى. تەڭدەسسىز سىيدان جانۋارلار دا، ادامدار دا قۇر قالعىسى كەلمەگەن. تۇنىمەن «قىدىر اتانى» توسقان ەكەن. سوندا ۇيىقتاپ قالماس ءۇشىن، جاستار «ۇيقىاشار» ۇيىمداستىرعان ەكەن.
نازارلارىڭىزعا «گۇلدەر» اۋىلىنىڭ ۇيقىاشار ءان – شاشۋلارىن قارسى الىڭىزدار.
«داستۇرلەر - اي» جانە «ناۋرىز ۆسەح پريگلاشاەت»
گۇلدەر اۋىلى بىزگە جاي كەلگەن جوق، بىزگە ۇلتتىق «اتەش» ويىنىن الا كەلىپتى.
جۇرگىزۋشى: ال، ۇلدار قىزدارعا جاۋاپ رەتىندە قوناققا كەلگەندە «سەلت ەتكىزەر» سىيلاعان ەكەن. ۇلدار قىزدارعا سىيلىقتارىن بەرەدى. بۇل جەردە ءان ايتىلىپ، ولەڭ جىرلانىپ، ويىندار وينالعان ەكەن.
الدارىڭىزدا بالاپان اۋىلىنىڭ سەلت ەتكىزەر ءان – شاشۋىن قابىل الىڭىزدار.
«ناۋرىز ءبىزدىڭ – ءانىمىز» جانە «ءان شاشۋ» ءانىن ايتادى.
بالاپان اۋىلى بىزگە جاي كەلگەن جوق ول، «ارقان تارتىس» ويىنىن الا كەلىپتى.
جۇرگىزۋشى: تۇنىمەن دايىندالعان ەل كۇندى قارسى الۋعا دالاعا شىققان، ەسىك تەرەزەلەردى اشىپ قويعان. بۇل – قىدىر اتا ۇيگە كەلىپ كەتسە ەكەن، تەرەزەدەن كورىپ كەتسە ەكەن دەگەن تىلەك.
الدارىڭىزدا ءتوس قاعىستىرىپ امانداسۋ سالتىن تاماشالاڭىزدار.
(اسىلبەك) ۇل: سامارقاننىڭ كوك تاسى،
ەريدى مەن كەلگەندە.
توڭ بوپ قاتقان توپىراق،
ءجىبيدى مەن كەلگەندە.
ەنەسىنە بالاسىن،
تەليدى مەن كەلگەندە.
تار كوڭىلدەر تۇنەرگەن،
كەڭيدى مەن كەلگەندە.
اق ءجۇزىڭدى بەرى بۇر،
تۇسىڭا ءبىر كەلگەندە.
ۇل مەن قىز ءتوس قاعىستىرىپ امانداسۋدى كورسەتەدى.
جۇرگىزۋشى: دەپ اتقان تاڭدى قارسى العان حالىق ءبىر - ءبىرىن قۇتتىقتاپ، امانداسىپ كورىسكەن ەكەن./ اسىلبەك پەن ءتوس قاعىستىرىپ امانداسۋدى كورسەتتى./ اسا قادىرمەندى قوناقتار، بالالار، قانەكي ءبىز دە قۇشاقتاسىپ كورىسىپ كورەيىكشى.
وسى جەردە ناۋرىز باتا بەرىلگەن.
ءبىزدىڭ «بالداۋرەن» ورتالىعى بويىنشا،
ءبىز سەرىك اعايدان «ناۋرىز باتاسىن» سۇرايمىز.
جۇرگىزۋشى: بۇدان كەيىن حالىق مەيرامدى باستاپ كەتكەن ەكەن. مەرەكەنىڭ بەرەكەسى «اس». بۇل كۇنگى نەگىزگى تاماق «ناۋرىز كوجە» بولعان.
بۇگىنگى مەرەكەمىزگە وزدەرىنىڭ ءان شاشۋلارىمەن كەلىپ وتىرعان بوتاقان اۋىلىن قارسى الايىق.
«ناۋرىز كەلدى قالاما» جانە «ناۋرىز ءبىزدىڭ جاڭا جىل» اندەرىن ايتىپ بەرەدى.
بوتاقان اۋىلى بىزگە «قىز قۋۋ» ويىنىن الىپ كەلىپتى.
جۇرگىزۋشى: - بۇل كۇنى ۇيلەنبەگەندەر جانۇيا قۇرىپ، سابيلەر دۇنيەگە كەلسە، شىلدەحانا جاساپ، قادام باسسا، تۇساۋ كەسىپ جاتادى.
ارينە، بۇگىنگىدەي تاماشا ءان – شاشۋلارىمەن قۇلپىناي اۋىلى دا كەلىپ قالىپتى.
«قۇتتى بولسىن حالايىق» جانە «كەل كوكتەم» اندەرىن ايتىپ بەرەدى.
قۇلپىناي اۋىلى بىزگە «قول كۇرەس» ويىنىن تارتۋ ەتكىسى كەلىپ وتىر.
جۇرگىزۋشى: قوعامدىق ءومىر ورىستەپ،
سان عاسىر زۋلاپ وتسە دە،
ناۋرىز تويىن تەرىس دەپ،
ايتپاعان ەشكىم ايتسە دە.
ويتكەنى ونىڭ بويىندا
ەڭبەك، بىرلىك، دوستىق بار.
«بالداۋرەن» مەكتەپكە دەيىنگى
دامىتۋ جانە تاربيەلەۋ ورتالىعى» كمقك.
قۇراستىرعان: گۇلايىم باعىتباي قىزى ابۋتاليپوۆا
ارمىسىڭ ءاز - ناۋرىز. جۇكتەۋ
(22 ناۋرىز ۇلىستىڭ ۇلى كۇنىنە ارنالعان
جالپى سەناريي كونسپەكتى)
ماقساتى: ۇلىستىڭ ۇلى كۇنى ناۋرىز مەرەكەسى تۋرالى بىلىمدەرىن تەرەڭدەتۋ. بالالاردىڭ ءتىلىن، مانەرلەپ ولەڭ وقۋ، ءان سالۋ، بي بيلەۋ، سويلەۋ مادەنيەتىن، سوزدىك قورىن دامىتۋ. بالالاردى ەلىن سۇيۋگە، ءداستۇرلى مەرەكەلەردى قۇرمەتتەي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
جۇرگىزۋشىلەر: گۇلايىم باعىتباي قىزى ابۋتاليپوۆا
جانە
ناعيما تەمىربەك قىزى توباشيەۆا
قاتىسۋشىلار بارلىق 4 اۋىل.
زال مەرەكەگە ساي بەزەندىرىلگەن.
بارلىق قاتىسۋشىلار قازاقى ۇلتتىق كيىمدە بولادى.
ەكراننان فون بولىپ 22 ناۋرىز تۋرالى ۆيدەو ويناپ تۇرادى.
فانفار ويناتىلعاننان كەيىن جۇرگىزۋشىلەر ورتاعا شىعىپ،
«كوڭىل تولقىنى» كۇيىنىڭ اۋەنىمەن
جۇرگىزۋشى ءوز ءسوزىن باستايدى.
كىرىسپە:
جۇرگىزۋشى: قۇرمەتتى ارىپتەستەر، ءقادىرلى قوناقتار!
ۇلىستىڭ ۇلى كۇنى – ناۋرىز مەيرامى قۇتتى بولسىن!
ناۋرىز – كونەدەن كەلە جاتقان مەيرام.
كۇنى بۇگىنگە دەيىن جەر شارىنداعى كوپتەگەن حالىقتاردىڭ ءداستۇرلى مەيرامىنا اينالعان.
قۇتتىقتاۋ ءسوز كەزەگى.. مەڭگەرۋشىمىز مايا اسقارقىزىنا بەرىلەدى.
جۇرگىزۋشى: «ناۋرىز» ءسوزى – بىرىنشىدەن، «جاڭا كۇن»، دەگەندى بىلدىرەدى،
ەكىنشىدەن، اسپان دەنەلەرى وزدەرىنىڭ باستاپقى نۇكتەلەرىنە كەلىپ، كۇن مەن ءتۇن تەڭەلەدى، سوندىقتان جاڭا جىل رەتىندە تويلاناتىن دۋماندى حالىقتىق مەيرام،
ۇشىنشىدەن، اي اتى.
الدارىڭىزدا قازاقتىڭ ۇلتتىق ايتىس ونەرىمەن توميريس پەن جاسكەندى قارسى الىڭىزدار.
جۇرگىزۋشى: بارلىق باستامانى، ۇلى ءىستى ىرىمداپ حالىق وسى كۇنى باستاعان.
سول سەبەپتى بۇل كۇندى «ۇلى ءىستىڭ ۇلى كۇنى» دەپ اتاعان.
ناۋرىز – باقىتتىڭ باستاماسى، جاقسىلىقتىڭ جارشىسى، ومىرگە نۇر سىيلاعان، سەزىمگە گۇل سىيلاعان، حالىق قاستەرلەيتىن كۇن.
ۇلىستىڭ ۇلى كۇنى قۇتتى بولسىن، اعايىن!
«تويدىڭ بولعانىنان بولادىسى قىزىق» - دەگەندەي مەرەكە الدىندا بالالار «جاراپازان» ايتقان ەكەن جارىسىپ.
جىلدام كۇي اۋەنىمەن ەسىك جاقتان ءبىر ەر بالا اتپەن شاۋىپ قولىندا قامشىسى بار، الاقاي ناۋرىز مەرەكەسى باستالدى، الاقاي، الاقاي دەپ شىعىپ كەتەدى.
جۇرگىزۋشى: ەرتەدە «قىدىر اتا» ناۋرىزدىڭ 21 - نەن 22 - نە قاراعان ءتۇنى كەلەتىن كۇندى كىمدە - كىم قارسى السا، سوعان بەرەتىن سىيىنىڭ بار ەكەنى تۋرالى الەمگە جار سالىپتى. سىيدان دامەلىلەردىڭ بارلىعى كۇندى قارسى الۋعا دايىندالىپتى. تەڭدەسسىز سىيدان جانۋارلار دا، ادامدار دا قۇر قالعىسى كەلمەگەن. تۇنىمەن «قىدىر اتانى» توسقان ەكەن. سوندا ۇيىقتاپ قالماس ءۇشىن، جاستار «ۇيقىاشار» ۇيىمداستىرعان ەكەن.
نازارلارىڭىزعا «گۇلدەر» اۋىلىنىڭ ۇيقىاشار ءان – شاشۋلارىن قارسى الىڭىزدار.
«داستۇرلەر - اي» جانە «ناۋرىز ۆسەح پريگلاشاەت»
گۇلدەر اۋىلى بىزگە جاي كەلگەن جوق، بىزگە ۇلتتىق «اتەش» ويىنىن الا كەلىپتى.
جۇرگىزۋشى: ال، ۇلدار قىزدارعا جاۋاپ رەتىندە قوناققا كەلگەندە «سەلت ەتكىزەر» سىيلاعان ەكەن. ۇلدار قىزدارعا سىيلىقتارىن بەرەدى. بۇل جەردە ءان ايتىلىپ، ولەڭ جىرلانىپ، ويىندار وينالعان ەكەن.
الدارىڭىزدا بالاپان اۋىلىنىڭ سەلت ەتكىزەر ءان – شاشۋىن قابىل الىڭىزدار.
«ناۋرىز ءبىزدىڭ – ءانىمىز» جانە «ءان شاشۋ» ءانىن ايتادى.
بالاپان اۋىلى بىزگە جاي كەلگەن جوق ول، «ارقان تارتىس» ويىنىن الا كەلىپتى.
جۇرگىزۋشى: تۇنىمەن دايىندالعان ەل كۇندى قارسى الۋعا دالاعا شىققان، ەسىك تەرەزەلەردى اشىپ قويعان. بۇل – قىدىر اتا ۇيگە كەلىپ كەتسە ەكەن، تەرەزەدەن كورىپ كەتسە ەكەن دەگەن تىلەك.
الدارىڭىزدا ءتوس قاعىستىرىپ امانداسۋ سالتىن تاماشالاڭىزدار.
(اسىلبەك) ۇل: سامارقاننىڭ كوك تاسى،
ەريدى مەن كەلگەندە.
توڭ بوپ قاتقان توپىراق،
ءجىبيدى مەن كەلگەندە.
ەنەسىنە بالاسىن،
تەليدى مەن كەلگەندە.
تار كوڭىلدەر تۇنەرگەن،
كەڭيدى مەن كەلگەندە.
اق ءجۇزىڭدى بەرى بۇر،
تۇسىڭا ءبىر كەلگەندە.
ۇل مەن قىز ءتوس قاعىستىرىپ امانداسۋدى كورسەتەدى.
جۇرگىزۋشى: دەپ اتقان تاڭدى قارسى العان حالىق ءبىر - ءبىرىن قۇتتىقتاپ، امانداسىپ كورىسكەن ەكەن./ اسىلبەك پەن ءتوس قاعىستىرىپ امانداسۋدى كورسەتتى./ اسا قادىرمەندى قوناقتار، بالالار، قانەكي ءبىز دە قۇشاقتاسىپ كورىسىپ كورەيىكشى.
وسى جەردە ناۋرىز باتا بەرىلگەن.
ءبىزدىڭ «بالداۋرەن» ورتالىعى بويىنشا،
ءبىز سەرىك اعايدان «ناۋرىز باتاسىن» سۇرايمىز.
جۇرگىزۋشى: بۇدان كەيىن حالىق مەيرامدى باستاپ كەتكەن ەكەن. مەرەكەنىڭ بەرەكەسى «اس». بۇل كۇنگى نەگىزگى تاماق «ناۋرىز كوجە» بولعان.
بۇگىنگى مەرەكەمىزگە وزدەرىنىڭ ءان شاشۋلارىمەن كەلىپ وتىرعان بوتاقان اۋىلىن قارسى الايىق.
«ناۋرىز كەلدى قالاما» جانە «ناۋرىز ءبىزدىڭ جاڭا جىل» اندەرىن ايتىپ بەرەدى.
بوتاقان اۋىلى بىزگە «قىز قۋۋ» ويىنىن الىپ كەلىپتى.
جۇرگىزۋشى: - بۇل كۇنى ۇيلەنبەگەندەر جانۇيا قۇرىپ، سابيلەر دۇنيەگە كەلسە، شىلدەحانا جاساپ، قادام باسسا، تۇساۋ كەسىپ جاتادى.
ارينە، بۇگىنگىدەي تاماشا ءان – شاشۋلارىمەن قۇلپىناي اۋىلى دا كەلىپ قالىپتى.
«قۇتتى بولسىن حالايىق» جانە «كەل كوكتەم» اندەرىن ايتىپ بەرەدى.
قۇلپىناي اۋىلى بىزگە «قول كۇرەس» ويىنىن تارتۋ ەتكىسى كەلىپ وتىر.
جۇرگىزۋشى: قوعامدىق ءومىر ورىستەپ،
سان عاسىر زۋلاپ وتسە دە،
ناۋرىز تويىن تەرىس دەپ،
ايتپاعان ەشكىم ايتسە دە.
ويتكەنى ونىڭ بويىندا
ەڭبەك، بىرلىك، دوستىق بار.
«بالداۋرەن» مەكتەپكە دەيىنگى
دامىتۋ جانە تاربيەلەۋ ورتالىعى» كمقك.
قۇراستىرعان: گۇلايىم باعىتباي قىزى ابۋتاليپوۆا
ارمىسىڭ ءاز - ناۋرىز. جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
«قازاقستاننىڭ ءۇشىنشى جاڭعىرۋى جاھاندىق باسەكەگە قابىلەتتىلىك»
-
«ءسات ساپار، اق جول، جاس تۇلەك» مەكتەپ ءبىتىرۋ كەشى
