InfoHub Logo

ساباقتىڭ تاقىرىبى: اريفمەتيكالىق پروگرەسسيا. اريفمەتيكالىق پروگرەسسيانىڭ n - ءشى مۇشەسىنىڭ فورمۋلاسى.
ساباقتىڭ ماقساتى: اريفمەتيكالىق پروگرەسسيا تۋرالى تۇسىنىك الۋ، ونىڭ پ - ءشى مۇشەسىن فورمۋلا ارقىلى تابا الۋ. العان بىلىمدەرىن ومىردە قولدانا الۋ.
ا) وقۋشىلاردى ەسەپتەر شىعارعاندا فورمۋلانى جانە قاسيەتتەرىن قولدانۋعا ۇيرەتۋ.
ءا) وقۋشىلاردىڭ ەستە ساقتاۋ جانە لوگيكالىق قاسيەتتەرىن قولدانۋ
ب) وقۋشىلاردىڭ ۇقىپتىلىققا، دالدىككە ناقتىلىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ءبىلىم بەرۋ ساباعى
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق جاۋاپ، دەڭگەيلەپ - سارالاپ وقىتۋ، سىني تۇرعىسىنان ويلاۋ
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، تەستتەر، سلايدتار، دەڭگەيلىك تاپسىرمالار.
ساباقتىڭ بارىسى: ءى ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى. وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ، سىنىپتىڭ ساباققا دايىندىعىن تەكسەرۋ.
ءىى ءۇي جۇمىسىن تەكسەرۋ. № 158 ەسەپتى اۋىزشا تەكسەرۋ.
«سۇراق - جاۋاپ»
ساندار تىزبەگى دەگەن نە؟
سان تىزبەگىنىڭ مۇشەلەرى دەگەن نە؟
سان تىزبەگىنىڭ بەرىلۋ تاسىلدەرى قانداي؟
تىزبەك قانداي جاعدايدا وسپەلى بولادى؟
تىزبەك قانداي جاعدايدا كەمىمەلى بولادى؟
تىزبەك قانداي جاعدايدا تۇراقتى بولادى؟
ءىىى جاڭا ساباق: اريفمەتيكالىق پروگرەسسيا. اريفمەتيكالىق پروگرەسسيانىڭ n - ءشى مۇشەسىنىڭ فورمۋلاسى.
ا) پروگرەسسيا تۋرالى تاريحي مالىمەت. پروگرەسسيا -(لاتىن ءسوزى) العا قاراي قوزعالىس، ورلەۋ دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.
ءا) 9 - سىنىپ وقۋشىسى ءبىر اپتالىق دەمالىسىن وتكىزۋ ءۇشىن شاڭعى بازاسىنان سپورت بۇيىمدارىن جالعا الدى. ول بەرىلۋ قۇنى بويىنشا ءبىرىنشى كۇنى 800 تەڭگە، ال كەلەسى كۇندەرى الدىڭعى كۇنگە قاراعاندا قوسىمشا 300 تەڭگەدەن قوسىپ تولەپ وتىرۋى كەرەك. ەگەر وقۋشى سپورت بۇيىمدارىن ءبىر اپتاعا جالعا الاتىن بولسا، وندا ءار كۇنى قانشا تەڭگە تولەۋى قاجەت؟
ەسەپتەۋلەر جۇرگىزۋ ارقىلى مىناداي شەكتى تىزبەكتى الامىز: 800؛ 1100؛ 1400؛ 1700؛ 2000؛ 2300؛ 2600. بەرىلگەن تىزبەكتىڭ ءاربىر مۇشەسىن الدىڭعى مۇشەسىنە 300 - ءدى قوسۋ ارقىلى الامىز. وسىنداي تىزبەكتەر ومىردە وتە كوپ كەزدەسەدى. مۇنداي تىزبەك اريفمەتيكالىق تىزبەك بولادى.
انىقتاما. ەكىنشى مۇشەسىنەن باستاپ ءاربىر مۇشەسى الدىڭعى مۇشەسىنەن قانداي دا ءبىر تۇراقتى ساندى قوسقاندا شىعاتىن ساندار تىزبەگىن اريفمەتيكالىق پروگرەسسيا دەپ اتايمىز
قوسىلاتىن تۇراقتى سان كەز كەلگەن كورشىلەس ەكى مۇشەسىنىڭ ايىرىمىنىڭ مانىنە تەڭ ەكەنىن كورۋگە بولادى، بۇل ساندى اريفمەتيكالىق پروگرەسسيانىڭ ايىرىمى دەپ اتايمىز، ونى d ارپىمەن بەلگىلەيمىز. d=اپ+1 - اپ
1 - مىسال. 6؛ 10؛ 14؛ 18؛ 22... تىزبەگى اريفمەتيكالىق تىزبەك بولا ما؟ بولادى سەبەبى الدىڭعى مۇشەسىنە 4 – ءتى قوسقاندا كەلەسى مۇشەسى شىعادى.
وسىدان اريفمەتيكالىق پروگرەسسيانىڭ ا1 ءبىرىنشى مۇشەسىن جانە d ايىرىمىن قولدانىپ، تىزبەكتىڭ كەز كەلگەن مۇشەسىن تابۋعا بولادى.
ا2= ا1+ d
ا3= ا2+ d= (ا1+ d)+ d= ا1+ 2d
ا4= ا3+ d = (ا1+ 2d)+ d= ا1+3d
سونىمەن اريفمەتيكالىق پروگرەسسيانىڭ پ - مۇشەسىنىڭ فورمۋلاسى اپ = ا1+(پ - 1) d
2 - مىسال. 218؛ 212؛ 206؛ 200؛ 194؛... اريفمەتيكالىق پروگرەسسيانىڭ 122 مۇشەسىن تابىڭدار.
شەشۋى: ا1=218؛ ا2=212؛ دەمەك d= ا1 - ا2 =212 - 218=- 6
اپ = ا1+(پ - 1) d ا122=218+(122 - 1)•(- 6)=218 - 726=- 508. جاۋابى: - 508
3 - مىسال. 4؛ 9؛ 14؛ 19؛ 24؛ 29... اريفمەتيكالىق پروگرەسسيانىڭ 304 مۇشەسىنىڭ رەتتىك ءنومىرىن تابىڭدار.
شەشۋى. ا1=4، d=5؛ اپ =304
304=4+(پ - 1)•5؛ (پ - 1)•5=300؛ پ - 1 =60؛ پ=61؛ جاۋابى: 61
4 - مىسال اريفمەتيكالىق پروگرەسسيانىڭ ەكىنشى مۇشەسى 7 - گە، ال جەتىنشى مۇشەسى 22 - گە تەڭ. ءبىرىنشى جانە بەسىنشى مۇشەسىن تابىڭدار.
شەشۋى: ا2=7؛ ا7=22
ا2= ا1+ d ا7 = ا1+6 d {█(7= ا1+ d@22= ا1+6 d )┤ {█(ا_1=7 - d@22=7 - d+6d) ┤
5 d=15 d=3 ا1=7 - 3=4 ا5=4+4•3=16
جاۋابى: ا1=4 ا5=16
ءىV. ەسەپتەر شىعارۋ. وقۋلىقپەن جۇمىس. دەڭگەيلىك تاپسىرمالار.
ءى - دەڭگەي تاپسىرماسى: 165 جانە 166 ەسەپتەر
ءىى - دەڭگەي تاپسىرماسى: 170 ەسەپ
ءىىى - دەڭگەي تاپسىرماسى: 172 ەسەپ
Vءى ساباقتى قورىتىندىلاۋ: ساباققا پىكىرلەرى مەن تىلەكتەرىن جازۋ.
Vءىى ءۇي تاپسىرماسى: 168 ەسەپ. فورمۋلانى جاتتاپ كەلۋ.
Vءىىى باعالاۋ