اسەت نايمانبايەۆتىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: اسەت نايمانبايەۆتىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: اقىن اسەت نايمانبايەۆتىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى تۋرالى بىلىمدەرىن كەڭەيتۋ. ادەبيەتكە اكەلگەن جاڭالىقتارى مەن قوعامدىق – الەۋمەتتىك ماسەلەلەرگە كوزقاراسىن، تۇرمىسىن بەينەلەۋىندەگى اقىن – ءانشىنىڭ ادەبيەت تاريحىنداعى ورنى، ولەڭدەرىنىڭ ەرەكشەلىگىن ورنىن تانىتۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ پوەزياعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرا وتىرىپ، تەوريالىق تالداۋ جاساي بىلۋگە، ىزدەنۋشىلىك قابىلەتتەرىن دامىتۋعا جاعداي تۋعىزۋ.
تاربيەلىك وقۋشىلاردى ادامگەرشىلىككە، ونەردى باعالاي بىلۋگە، حالىقتىق داستۇرگە باۋلۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباق
كورنەكتى قۇرالدار: اقىننىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى جايلى سلايد، ينتەراكتيۆتى تاقتا، كىتاپتارى
ساباقتىڭ ادىستەرى: وقۋ، مانەرلەپ وقۋ، سۇراق - جاۋاپ، شىعارماشىلىق - تانىمدىق
ساباقتىڭ بارىسى:
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى. ( سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ ساباققا دايىندىعى جانە ساباقتىڭ تاقىرىبى ماقسات مىندەتى حابارلانادى.)
ءمۇعالىمنىڭ كىرىسپە ءسوزى.
زەرتتەۋشى عالىمداردىڭ ايتۋى بويىنشا، اسەت نايمانباي ۇلى 1867 جىلى قارقارالى ۋەزىنىڭ تەمىرشى بولىسىنا قاراستى سەگىزىنشى اۋىلدا تۋعان. بۇل قازىرگى قاراعاندى وبلىسى، اقتوعاي اۋدانىنىڭ «قىزىلاراي» اۋىلى.
اسەتتىڭ اكەسى نايمانباي، شەشەسى كەرمەقاس كەدەي ادامدار بولىپتى. اسەتتىڭ ءالى جاس كەزىندە اكە - شەشەسى سەمەيگە كوشىپ كەلىپتى. اسەتتىڭ ەسكىشە، ياعني مۇسىلمانشا وقىعانى جانە جاي عانا وقىپ قويماي، ءبىلىمدى بولعانى بايقالادى. ىرىسجانمەن ايتىسقاندا، ول بىلىمدىلىگىنىڭ ارقاسىندا عانا قىزدىڭ جۇمباقتارىمەن قاتار ءدىني جۇمباعىن دا دالمە – ءدال شەشەدى. ونىڭ «اعاش ات»، «شەريزات»، «بارات قىز»، «فرانسۋز»، «شاھي عابباس»، «ءجامساپ» ءتارىزدى قيسسا - داستانداردىڭ سيۋجەتىن شىعىس ادەبيەتى ۇلگىلەرىنەن الۋى دا ونىڭ مۇسىلمانشا وقۋدى تەرەڭ بىلگەندىگىن كورسەتەدى. ەل اراسىنا كەڭ تاراعان «ءىنجۋ - مارجاننىڭ»قايىرماسىندا «سەيفىل مالىك – جامالداي بەينەتىڭە كونسەم - اي، قوزى كورپەش – بايانداي ءبىر مولادا ولسەم - اي»،- دەگەن سوزدەردىڭ ايتىلۋى ونىڭ اۋىز ادەبيەتىندە، شىعىس ادەبيەتى ۇلگىلەرىن دە جاقسى بىلگەندىگىن كورسەتەدى.
س. مۇقانوۆ: «ءبىرجاننىڭ اندەرى سياقتى اسەتتىڭ اندەرى دە اسا بيىك، ىرعاقتى قايىرىمى قيىن بولعان. سوندىقتان ونىڭ اندەرىن ۇيرەنۋ دە قيىن ەدى»،- دەگەن پىكىر ايتادى. «اقىرعى سوزىندە» اسەت:
بوزبالا، وسى ءانىمدى ۇيرەنەرسىڭ،
ىرعاققا كەلتىرە الماي كۇيزەلەرسىڭ...
... اساۋ ءان جەتەگىڭە جۇرمەگەن سوڭ،
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: اقىن اسەت نايمانبايەۆتىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى تۋرالى بىلىمدەرىن كەڭەيتۋ. ادەبيەتكە اكەلگەن جاڭالىقتارى مەن قوعامدىق – الەۋمەتتىك ماسەلەلەرگە كوزقاراسىن، تۇرمىسىن بەينەلەۋىندەگى اقىن – ءانشىنىڭ ادەبيەت تاريحىنداعى ورنى، ولەڭدەرىنىڭ ەرەكشەلىگىن ورنىن تانىتۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ پوەزياعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرا وتىرىپ، تەوريالىق تالداۋ جاساي بىلۋگە، ىزدەنۋشىلىك قابىلەتتەرىن دامىتۋعا جاعداي تۋعىزۋ.
تاربيەلىك وقۋشىلاردى ادامگەرشىلىككە، ونەردى باعالاي بىلۋگە، حالىقتىق داستۇرگە باۋلۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباق
كورنەكتى قۇرالدار: اقىننىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى جايلى سلايد، ينتەراكتيۆتى تاقتا، كىتاپتارى
ساباقتىڭ ادىستەرى: وقۋ، مانەرلەپ وقۋ، سۇراق - جاۋاپ، شىعارماشىلىق - تانىمدىق
ساباقتىڭ بارىسى:
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى. ( سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ ساباققا دايىندىعى جانە ساباقتىڭ تاقىرىبى ماقسات مىندەتى حابارلانادى.)
ءمۇعالىمنىڭ كىرىسپە ءسوزى.
زەرتتەۋشى عالىمداردىڭ ايتۋى بويىنشا، اسەت نايمانباي ۇلى 1867 جىلى قارقارالى ۋەزىنىڭ تەمىرشى بولىسىنا قاراستى سەگىزىنشى اۋىلدا تۋعان. بۇل قازىرگى قاراعاندى وبلىسى، اقتوعاي اۋدانىنىڭ «قىزىلاراي» اۋىلى.
اسەتتىڭ اكەسى نايمانباي، شەشەسى كەرمەقاس كەدەي ادامدار بولىپتى. اسەتتىڭ ءالى جاس كەزىندە اكە - شەشەسى سەمەيگە كوشىپ كەلىپتى. اسەتتىڭ ەسكىشە، ياعني مۇسىلمانشا وقىعانى جانە جاي عانا وقىپ قويماي، ءبىلىمدى بولعانى بايقالادى. ىرىسجانمەن ايتىسقاندا، ول بىلىمدىلىگىنىڭ ارقاسىندا عانا قىزدىڭ جۇمباقتارىمەن قاتار ءدىني جۇمباعىن دا دالمە – ءدال شەشەدى. ونىڭ «اعاش ات»، «شەريزات»، «بارات قىز»، «فرانسۋز»، «شاھي عابباس»، «ءجامساپ» ءتارىزدى قيسسا - داستانداردىڭ سيۋجەتىن شىعىس ادەبيەتى ۇلگىلەرىنەن الۋى دا ونىڭ مۇسىلمانشا وقۋدى تەرەڭ بىلگەندىگىن كورسەتەدى. ەل اراسىنا كەڭ تاراعان «ءىنجۋ - مارجاننىڭ»قايىرماسىندا «سەيفىل مالىك – جامالداي بەينەتىڭە كونسەم - اي، قوزى كورپەش – بايانداي ءبىر مولادا ولسەم - اي»،- دەگەن سوزدەردىڭ ايتىلۋى ونىڭ اۋىز ادەبيەتىندە، شىعىس ادەبيەتى ۇلگىلەرىن دە جاقسى بىلگەندىگىن كورسەتەدى.
س. مۇقانوۆ: «ءبىرجاننىڭ اندەرى سياقتى اسەتتىڭ اندەرى دە اسا بيىك، ىرعاقتى قايىرىمى قيىن بولعان. سوندىقتان ونىڭ اندەرىن ۇيرەنۋ دە قيىن ەدى»،- دەگەن پىكىر ايتادى. «اقىرعى سوزىندە» اسەت:
بوزبالا، وسى ءانىمدى ۇيرەنەرسىڭ،
ىرعاققا كەلتىرە الماي كۇيزەلەرسىڭ...
... اساۋ ءان جەتەگىڭە جۇرمەگەن سوڭ،
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
