استانا – ارمان قالا
سىنىپ ساعاتى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: استانا – ارمان قالا.
ساباقتىڭ ماقساتى: 1. وقۋشىلارعا استانا تۋرالى مالىمەت بەرىپ، تۇسىنىكتەرىن تياناقتاۋ.
2. وي - ءورىسىن، تانىمىن دامىتۋ، وقۋعا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
3. استانا قالاسىنا، ەلىنە، ەلباسىنا دەگەن قۇرمەت سەزىمىنە، تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: سلايد، سۋرەتتەر، رامىزدەر، قازاقستان كارتاسى.
ساباقتىڭ بارىسى
1. كىرىسپە ءبولىمى:
- ۇيىمداستىرۋ،
- ساباقتىڭ ماقساتىمەن تانىستىرۋ.
2. نەگىزگى ءبولىمى:
- ءبىز قاي ەلدە ءومىر سۇرەمىز؟
- قازاقستاندا.
- قازاقستان قانداي ەل؟
- تاۋەلسىز ەل.
- تاۋەلسىز ەل دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
- ول ءوز الدىنا دەربەس مەملەكەت دەگەن ءسوز، ياعني، ءوزىنىڭ گيمنى، ءوزىنىڭ ەلتاڭباسى، ءوزىنىڭ تۋى، ءوزىنىڭ استاناسى بولادى. (رامىزدەرگە توقتالىپ ءوتۋ؛)
- ءبىزدىڭ استانامىز قاي قالا؟
- استانا قالاسى. (كارتادان قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ جەر كولەمىمەن تانىستىرۋ، استانا قالاسىنىڭ ورنالاسۋىن كورسەتۋ)
-(گيمن ورىنداۋ)
3. استانا تاريحى - سوناۋ1830 - جىلدان باستاۋ الادى. ول كەزدە قالا پاتشا اسكەرىنىڭ بەكىنىسى بولعان.
- اقمولا بەكىنىسى دەپ اتالعان. 1863 - جىلى 16 - شىلدەدەن باستاپ اقمولا – وكرۋگتىك قالا اتاندى. قالا حالقى 2000 - داي ادامدى قۇرادى. دامي كەلە: 1893 - جىلى اقمولا قالاسىندا قالا حالقى 6428 جاندى قۇراعان. قالادا 3 شىركەۋ، 5 مەكتەپ، 1 ۋچيليششە، 3 زاۋىتى بار ۋەزدىك قالا بولعان. 1960 - جىلى تىڭ يگەرۋ كەزەڭىندە – تىڭ يگەرۋ ورتالىعىنا اينالدى. 1961 - جىلى اقمولا دەگەن اتاۋى – ورىسشا سەلينوگراد دەپ وزگەرتىلدى. سەلينوگراد - وبلىس ورتالىعىنا اينالدى.
ەلىمىز تاۋەلسىزدىك العان سوڭ، 1992 جىلى قالاعا قايتادان ءوزىنىڭ قازاقشا اتاۋى بەرىلىپ، اقمولا وبلىسى اتاندى. اقمولا وبلىسى – ەلىمىزدىڭ ءىرى استىق ءوڭىرى جانە ءىرى اۋىلشارۋاشىلىق ماشينا جاساۋ ورتالىعى بولدى. جەر قويناۋى – التىن، ۋران، بوكسيتتەر، سۋرما، مىس، كۆارس قۇمدارى ت. ب پايدالى قازبا بايلىقتارعا باي.
ەلباسىمىزدىڭ شەشىمىمەن 1997 - جىلدان باستاپ جاڭا استانانى وسى اقمولا قالاسىنىڭ جەر اۋماعىنا كوشىرىپ، اتاۋىن «استانا»دەپ وزگەرتۋ قابىلداندى. كەرەمەت جەدەلدەتىلگەن قۇرىلىس جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ، اينالاسى از ۋاقىت ىشىندە: اسەم دە، ارۋ قالا – استانا قالاسى بوي كوتەردى. 1998 - جىلى نەگىزگى قۇرىلىس نىساندارى اياقتالىپ، ىسكە قوسىلدى. سونىمەن 1998 - جىلى 6 - شىلدە استانا قالاسىنىڭ تۋعان كۇنى بولىپ بەلگىلەندى.
4. استانا ءتورى ەلىمنىڭ.
تۇعىرى تۋعان ەلىمنىڭ.
جەتەلەر العا ارماندى.
جەمىسى سەنسىڭ سەنىمدى
استانا ءۇمىت قالاسى
باس بولعان ەلدىڭ داناسى
ماقتانا وعان قارايدى
قازاقتىڭ بارلىق بالاسى.
جايناپ ءوستى استانا
بايتەرەگى كوك تىرەپ،
بولدى استانا باس قالا
ىسكە استى كوپ تىلەك.
اسەم ۇيلەر سامساعان
كوشەلەرى كوسىلگەن
اعادى ەركە ەسىلى،
استانادان ءنار الىپ.
كەتكەن قالا ەسىمى
جەر شارىنا تارالىپ
بابالاردىڭ كوزىندەي.
دانالاردىڭ سوزىندەي.
ۇلى دالا تۇرعىزدى،
ۇلى قالا وزىندەي.
وتانىمنىڭ تورىندە،
سارىارقانىڭ ورىندە.
تۋ ۇستاعان استانام،
اسەم قالام، باس قالام.
ماعان قىمبات بۇل ەلىمنىڭ
شەشەك اتقان ءار گ ۇلى.
ايالايدى ءبارىمىزدى
ازاتتىقتىڭ تاڭ نۇرى.
تاۋەلسىزدىك – ۇلى كۇنىم.
تۇرسىن جايناپ توبەمدە.
سەن جاساي بەر، ماڭگى باقي،
قۋانىشقا بولەن دە.
ساباقتىڭ تاقىرىبى: استانا – ارمان قالا.
ساباقتىڭ ماقساتى: 1. وقۋشىلارعا استانا تۋرالى مالىمەت بەرىپ، تۇسىنىكتەرىن تياناقتاۋ.
2. وي - ءورىسىن، تانىمىن دامىتۋ، وقۋعا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
3. استانا قالاسىنا، ەلىنە، ەلباسىنا دەگەن قۇرمەت سەزىمىنە، تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: سلايد، سۋرەتتەر، رامىزدەر، قازاقستان كارتاسى.
ساباقتىڭ بارىسى
1. كىرىسپە ءبولىمى:
- ۇيىمداستىرۋ،
- ساباقتىڭ ماقساتىمەن تانىستىرۋ.
2. نەگىزگى ءبولىمى:
- ءبىز قاي ەلدە ءومىر سۇرەمىز؟
- قازاقستاندا.
- قازاقستان قانداي ەل؟
- تاۋەلسىز ەل.
- تاۋەلسىز ەل دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
- ول ءوز الدىنا دەربەس مەملەكەت دەگەن ءسوز، ياعني، ءوزىنىڭ گيمنى، ءوزىنىڭ ەلتاڭباسى، ءوزىنىڭ تۋى، ءوزىنىڭ استاناسى بولادى. (رامىزدەرگە توقتالىپ ءوتۋ؛)
- ءبىزدىڭ استانامىز قاي قالا؟
- استانا قالاسى. (كارتادان قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ جەر كولەمىمەن تانىستىرۋ، استانا قالاسىنىڭ ورنالاسۋىن كورسەتۋ)
-(گيمن ورىنداۋ)
3. استانا تاريحى - سوناۋ1830 - جىلدان باستاۋ الادى. ول كەزدە قالا پاتشا اسكەرىنىڭ بەكىنىسى بولعان.
- اقمولا بەكىنىسى دەپ اتالعان. 1863 - جىلى 16 - شىلدەدەن باستاپ اقمولا – وكرۋگتىك قالا اتاندى. قالا حالقى 2000 - داي ادامدى قۇرادى. دامي كەلە: 1893 - جىلى اقمولا قالاسىندا قالا حالقى 6428 جاندى قۇراعان. قالادا 3 شىركەۋ، 5 مەكتەپ، 1 ۋچيليششە، 3 زاۋىتى بار ۋەزدىك قالا بولعان. 1960 - جىلى تىڭ يگەرۋ كەزەڭىندە – تىڭ يگەرۋ ورتالىعىنا اينالدى. 1961 - جىلى اقمولا دەگەن اتاۋى – ورىسشا سەلينوگراد دەپ وزگەرتىلدى. سەلينوگراد - وبلىس ورتالىعىنا اينالدى.
ەلىمىز تاۋەلسىزدىك العان سوڭ، 1992 جىلى قالاعا قايتادان ءوزىنىڭ قازاقشا اتاۋى بەرىلىپ، اقمولا وبلىسى اتاندى. اقمولا وبلىسى – ەلىمىزدىڭ ءىرى استىق ءوڭىرى جانە ءىرى اۋىلشارۋاشىلىق ماشينا جاساۋ ورتالىعى بولدى. جەر قويناۋى – التىن، ۋران، بوكسيتتەر، سۋرما، مىس، كۆارس قۇمدارى ت. ب پايدالى قازبا بايلىقتارعا باي.
ەلباسىمىزدىڭ شەشىمىمەن 1997 - جىلدان باستاپ جاڭا استانانى وسى اقمولا قالاسىنىڭ جەر اۋماعىنا كوشىرىپ، اتاۋىن «استانا»دەپ وزگەرتۋ قابىلداندى. كەرەمەت جەدەلدەتىلگەن قۇرىلىس جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ، اينالاسى از ۋاقىت ىشىندە: اسەم دە، ارۋ قالا – استانا قالاسى بوي كوتەردى. 1998 - جىلى نەگىزگى قۇرىلىس نىساندارى اياقتالىپ، ىسكە قوسىلدى. سونىمەن 1998 - جىلى 6 - شىلدە استانا قالاسىنىڭ تۋعان كۇنى بولىپ بەلگىلەندى.
4. استانا ءتورى ەلىمنىڭ.
تۇعىرى تۋعان ەلىمنىڭ.
جەتەلەر العا ارماندى.
جەمىسى سەنسىڭ سەنىمدى
استانا ءۇمىت قالاسى
باس بولعان ەلدىڭ داناسى
ماقتانا وعان قارايدى
قازاقتىڭ بارلىق بالاسى.
جايناپ ءوستى استانا
بايتەرەگى كوك تىرەپ،
بولدى استانا باس قالا
ىسكە استى كوپ تىلەك.
اسەم ۇيلەر سامساعان
كوشەلەرى كوسىلگەن
اعادى ەركە ەسىلى،
استانادان ءنار الىپ.
كەتكەن قالا ەسىمى
جەر شارىنا تارالىپ
بابالاردىڭ كوزىندەي.
دانالاردىڭ سوزىندەي.
ۇلى دالا تۇرعىزدى،
ۇلى قالا وزىندەي.
وتانىمنىڭ تورىندە،
سارىارقانىڭ ورىندە.
تۋ ۇستاعان استانام،
اسەم قالام، باس قالام.
ماعان قىمبات بۇل ەلىمنىڭ
شەشەك اتقان ءار گ ۇلى.
ايالايدى ءبارىمىزدى
ازاتتىقتىڭ تاڭ نۇرى.
تاۋەلسىزدىك – ۇلى كۇنىم.
تۇرسىن جايناپ توبەمدە.
سەن جاساي بەر، ماڭگى باقي،
قۋانىشقا بولەن دە.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
