اتا سالتىڭ – حالىقتىق قالپىڭ
تاقىرىبى: “ اتا سالتىڭ – حالىقتىق قالپىڭ ”
ماقساتى: جاس ۇرپاققا اتا – بابالارىمىزدان امانات بولىپ قالعان سالت – ءداستۇرىن ناسيحاتتاۋ، ۇلگى ەتۋ، كورسەتۋ، ۇيرەتۋ.
كەشتىڭ ءتۇرى: سايىس
كورنەكىلىگى: تاقىرىپقا بايلانىستى جازىلعان پلاكاتتار، ۇلتتىق ويۋ – ورنەكتەر، ءتوس بەلگىلەر.
كەشتىڭ بارىسى:
ءى. كىرىسپە ءسوز
ءىى. سايىسقا قاتىساتىن توپتاردى ورتاعا شاقىرۋ
ءىىى ءادىل قازىلار القاسىن سايلاپ الۋ
ءىV. سايىس شارتتارىمەن تانىستىرۋ
تانىستىرۋ / ەمبلەما
ءان
تيىم سوزدەر
بي
ۆيكتورينالىق سۇراقتار
كورىنىس
ويۋ ويىپ بەرۋ
قورىتىندى
اتا بابا قانىنا سىڭگەن
جاقسى ادەپ، سالتىڭدى بىلگەن
سالتىڭدى بىلگەن - حالقىڭدى بىلگەن
ىنتامەن ونى كەل سەندە ۇيرەن!
ءار حالىقتىڭ وزىندىك ويىن ساۋىعى، ءداستۇرى، عۇرپى، سالتى بار. بۇلار تالاي عاسىر جەمىسى. قازاقتا ادەت - عۇرىپ، سالت كوبىنە ءان، ولەڭ – جىر ارقىلى بەينەلەنەدى.
1 - جۇرگىزۋشى.
تۋعاندا دۇنيە ەسىگىن اشادى ولەڭ
ولەڭمەن جەر قويناۋىنا كىرەر دەنەڭ،
ومىردەگى قىزىعىڭ ءبارى ولەڭمەن
ويلانساڭشى بوس قاقپاي ەلەڭ – سەلەڭ
- دەپ ۇلى اقىن اباي ايتقانداي، حالىقتىڭ بۇكىل تىرشىلىگى ولەڭ جىرعا ارقاۋ بولعان.
2 - جۇرگىزۋشى
جاقسى كورىپ ءداستۇرىن، سالتىن،
كۇيىن تارتىپ قالىقتاتقان ءان قاناتىن
سايىسكەرلەر ونەرىن كورىڭىزدەر،
حالقىنىڭ باپتاي بىلگەن ىزگى سالتىن.
ورتاعا سايىسقا قاتىساتىن “ مۇراگەر” مەن “قىران” توبىن ورتاعا شاقىرامىز.
ەكى توپ وزدەرىن تانىستىرىپ وتەدى. ەندىگى كەزەك سايىس تۇرلەرىنە بەرىلەدى.
تانىستىرۋ. ( ەمبلەما)
1 - جۇرگىزۋشى:
قۇلاقتان كىرىپ بويدى الار
اسەم ءان مەن ءتاتتى كۇي،
كوڭىلگە ءتۇرلى وي سالار
ءاندى سۇيسەڭ مەنشە ءسۇي، - دەگەندەي اباي اتامىز، ەندىگى سايىس ءان كەزەگىنە بەرىلەدى.
2. ءان سايىسى. ( 2 توپتان ءبىر - بىردەن شىعادى )
“ناۋرىز ايى تۋعاندا”
“ قازاقتىڭ داستارحانى”
بابامىزدان قالعان قانداي ىرىم – تيىم سوزدەردى بىلەسىڭدەر؟
1 مين. ەكى توپ تەز ايتىپ شىعۋلارى كەرەك)
2 - جۇرگىزۋشى:
تيىم سوزدەر اتا - بابا ۇلاعاتى.
مىسالى: ەسىكتى كەرمە.
اقتى توكپە.
ۇيگە قاراي جۇگىرمە.
مالدى تەپپە. ت. ب
1 - جۇرگىزۋشى: جادىراپ ماڭدايىنان تاڭ اتقانداي،
جانارى تۇنىق سىرىن تاراتقانداي
قازاقتىڭ بي ونەرىن اسپانداتقان
قيمىلى ارۋلاردىڭ عاجاپ قانداي
ەندى كەزەك بيگە بەرىلەدى.
بيشىلەر: 1. تايكەنوۆا دينارا “ قازاق” ءبيى
2. شالوۆا جازيرا “قازاق” ءبيى.
2 - جۇرگىزۋشى: سىرلارى كوپ عىلىمنىڭ،
شەشىلمەگەن ءالى دە
تەرەڭدىگى ءبىلىمنىڭ،
كەرەك ەكەن بارىنە، - دەپ
فاريزا وڭعارسىنوۆا اپايىمىز ايتقانداي، ەكى توپتىڭ بىلىمدەرىن سىناپ كورەيىك.
ءبىلىم سايىسىندا مىناداي سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋلەرى كەرەك
سۇراقتار:
قازاقشا جىل اتاۋلارىن رەتىمەن اتا؟
ات ابزەلدەرىن اتا؟
كيىز ءۇيدىڭ جيھازدارىن اتا؟
قانداي ۇلتتىق كيىمدەردى بىلەسىڭدەر؟
توي ۇستىندەگى ۇلتتىق ويىنداردى اتا.
ءۇي - جيھازدارىنا بايلانىستى قانداي تاقپاق، ولەڭ بىلەسىڭ؟
قانداي ۇلتتىق تاعامداردى بىلەسىڭ؟
قانداي ۇلتتىق اسپاپتاردى بىلەسىڭ؟
جەتى اتاڭدى اتا؟
جەتى كۇندى اتا؟
1 - جۇرگىزۋشى: ءاربىر توپ وزدەرى دايىنداپ كەلگەن كورىنىستەرىن قويادى
2 - جۇرگىزۋشى: “ ويۋ ويعاننىڭ ويى ۇشقىر” دەگەندەي ارۋلارىمىز ويۋ - ورنەگىن كورسەتەدى.
سەگىز قىرلى، ءبىر سىرلى،
ءبىزدىڭ قىزدار ونەرلى
ساۋساقتارى مايىسىپ،
مەڭگەرىپ تە الىپتى
ويۋ سىندى – ونەردى.
ءار توپتان ەكى بالا شىعىپ، ويۋ ويىپ بەرەدى.
“ءداستۇر جالعاسى” ءان ورىندالادى
قورىتىندى:
جۇلدەگەر توپتى انىقتاۋ.
كەشتىڭ ءادىل - قازىلار القاسىنا ءسوز بەرۋ.
ەكى توپتىڭ سايىسىنىڭ قورىتىندىسىن شىعارۋ
“قىران” توبى - 31 بالل، “مۇراگەر”توبى - 32 بالل جينادى.
كەش سوڭى بيمەن ۇلاستى.
ماقساتى: جاس ۇرپاققا اتا – بابالارىمىزدان امانات بولىپ قالعان سالت – ءداستۇرىن ناسيحاتتاۋ، ۇلگى ەتۋ، كورسەتۋ، ۇيرەتۋ.
كەشتىڭ ءتۇرى: سايىس
كورنەكىلىگى: تاقىرىپقا بايلانىستى جازىلعان پلاكاتتار، ۇلتتىق ويۋ – ورنەكتەر، ءتوس بەلگىلەر.
كەشتىڭ بارىسى:
ءى. كىرىسپە ءسوز
ءىى. سايىسقا قاتىساتىن توپتاردى ورتاعا شاقىرۋ
ءىىى ءادىل قازىلار القاسىن سايلاپ الۋ
ءىV. سايىس شارتتارىمەن تانىستىرۋ
تانىستىرۋ / ەمبلەما
ءان
تيىم سوزدەر
بي
ۆيكتورينالىق سۇراقتار
كورىنىس
ويۋ ويىپ بەرۋ
قورىتىندى
اتا بابا قانىنا سىڭگەن
جاقسى ادەپ، سالتىڭدى بىلگەن
سالتىڭدى بىلگەن - حالقىڭدى بىلگەن
ىنتامەن ونى كەل سەندە ۇيرەن!
ءار حالىقتىڭ وزىندىك ويىن ساۋىعى، ءداستۇرى، عۇرپى، سالتى بار. بۇلار تالاي عاسىر جەمىسى. قازاقتا ادەت - عۇرىپ، سالت كوبىنە ءان، ولەڭ – جىر ارقىلى بەينەلەنەدى.
1 - جۇرگىزۋشى.
تۋعاندا دۇنيە ەسىگىن اشادى ولەڭ
ولەڭمەن جەر قويناۋىنا كىرەر دەنەڭ،
ومىردەگى قىزىعىڭ ءبارى ولەڭمەن
ويلانساڭشى بوس قاقپاي ەلەڭ – سەلەڭ
- دەپ ۇلى اقىن اباي ايتقانداي، حالىقتىڭ بۇكىل تىرشىلىگى ولەڭ جىرعا ارقاۋ بولعان.
2 - جۇرگىزۋشى
جاقسى كورىپ ءداستۇرىن، سالتىن،
كۇيىن تارتىپ قالىقتاتقان ءان قاناتىن
سايىسكەرلەر ونەرىن كورىڭىزدەر،
حالقىنىڭ باپتاي بىلگەن ىزگى سالتىن.
ورتاعا سايىسقا قاتىساتىن “ مۇراگەر” مەن “قىران” توبىن ورتاعا شاقىرامىز.
ەكى توپ وزدەرىن تانىستىرىپ وتەدى. ەندىگى كەزەك سايىس تۇرلەرىنە بەرىلەدى.
تانىستىرۋ. ( ەمبلەما)
1 - جۇرگىزۋشى:
قۇلاقتان كىرىپ بويدى الار
اسەم ءان مەن ءتاتتى كۇي،
كوڭىلگە ءتۇرلى وي سالار
ءاندى سۇيسەڭ مەنشە ءسۇي، - دەگەندەي اباي اتامىز، ەندىگى سايىس ءان كەزەگىنە بەرىلەدى.
2. ءان سايىسى. ( 2 توپتان ءبىر - بىردەن شىعادى )
“ناۋرىز ايى تۋعاندا”
“ قازاقتىڭ داستارحانى”
بابامىزدان قالعان قانداي ىرىم – تيىم سوزدەردى بىلەسىڭدەر؟
1 مين. ەكى توپ تەز ايتىپ شىعۋلارى كەرەك)
2 - جۇرگىزۋشى:
تيىم سوزدەر اتا - بابا ۇلاعاتى.
مىسالى: ەسىكتى كەرمە.
اقتى توكپە.
ۇيگە قاراي جۇگىرمە.
مالدى تەپپە. ت. ب
1 - جۇرگىزۋشى: جادىراپ ماڭدايىنان تاڭ اتقانداي،
جانارى تۇنىق سىرىن تاراتقانداي
قازاقتىڭ بي ونەرىن اسپانداتقان
قيمىلى ارۋلاردىڭ عاجاپ قانداي
ەندى كەزەك بيگە بەرىلەدى.
بيشىلەر: 1. تايكەنوۆا دينارا “ قازاق” ءبيى
2. شالوۆا جازيرا “قازاق” ءبيى.
2 - جۇرگىزۋشى: سىرلارى كوپ عىلىمنىڭ،
شەشىلمەگەن ءالى دە
تەرەڭدىگى ءبىلىمنىڭ،
كەرەك ەكەن بارىنە، - دەپ
فاريزا وڭعارسىنوۆا اپايىمىز ايتقانداي، ەكى توپتىڭ بىلىمدەرىن سىناپ كورەيىك.
ءبىلىم سايىسىندا مىناداي سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋلەرى كەرەك
سۇراقتار:
قازاقشا جىل اتاۋلارىن رەتىمەن اتا؟
ات ابزەلدەرىن اتا؟
كيىز ءۇيدىڭ جيھازدارىن اتا؟
قانداي ۇلتتىق كيىمدەردى بىلەسىڭدەر؟
توي ۇستىندەگى ۇلتتىق ويىنداردى اتا.
ءۇي - جيھازدارىنا بايلانىستى قانداي تاقپاق، ولەڭ بىلەسىڭ؟
قانداي ۇلتتىق تاعامداردى بىلەسىڭ؟
قانداي ۇلتتىق اسپاپتاردى بىلەسىڭ؟
جەتى اتاڭدى اتا؟
جەتى كۇندى اتا؟
1 - جۇرگىزۋشى: ءاربىر توپ وزدەرى دايىنداپ كەلگەن كورىنىستەرىن قويادى
2 - جۇرگىزۋشى: “ ويۋ ويعاننىڭ ويى ۇشقىر” دەگەندەي ارۋلارىمىز ويۋ - ورنەگىن كورسەتەدى.
سەگىز قىرلى، ءبىر سىرلى،
ءبىزدىڭ قىزدار ونەرلى
ساۋساقتارى مايىسىپ،
مەڭگەرىپ تە الىپتى
ويۋ سىندى – ونەردى.
ءار توپتان ەكى بالا شىعىپ، ويۋ ويىپ بەرەدى.
“ءداستۇر جالعاسى” ءان ورىندالادى
قورىتىندى:
جۇلدەگەر توپتى انىقتاۋ.
كەشتىڭ ءادىل - قازىلار القاسىنا ءسوز بەرۋ.
ەكى توپتىڭ سايىسىنىڭ قورىتىندىسىن شىعارۋ
“قىران” توبى - 31 بالل، “مۇراگەر”توبى - 32 بالل جينادى.
كەش سوڭى بيمەن ۇلاستى.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: وزبەك حالقىنىڭ ۇلتتىق كيىم ۇلگىلەرى.
