اۋا جانە ونى قورعاۋ. اۋانىڭ جەر بەتىنە تارالۋى
دۇنيەتانۋ 3 كلاسس
ساباق تاقىرىبى: اۋا جانە ونى قورعاۋ. اۋانىڭ جەر بەتىنە تارالۋى
ساباق ماقساتى:
بىلىمدىلىك.
اۋا تۋرالى بىلەتىن بىلىمدەرىن ودان ءارى كەڭەيتىپ، اۋانىڭ جەر بەتىنە تارالۋى جايىندا ۇعىم بەرۋ. اۋانىڭ تىرشىلىك ءۇشىن ماڭىزىن، قاسيەتتەرىن وقىپ ۇيرەنۋ.
دامىتۋشىلىق.
وقۋشىلاردىڭ وي - ءورىسىن، سويلەۋ مانەرىن كەڭەيتىپ، تانىمدىق جانە شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
وقۋشىلاردىڭ ساباققا دەگەن ىنتاسىن، قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرىپ، ءوز بەتىمەن جۇمىس ىستەۋگە جۇمىلدىرۋ.
تاربيەلىگى.
وقۋشىلاردى قورشاعان ورتا مەن تابيعاتتى سۇيۋگە، قورعاۋعا تاربيەلەۋ.
ساباق كورنەكىلىگى: كارتا، سلايدپەن كورسەتۋ، تاجىريبە قۇرالدارى
ساباق ادىستەرى: سۇراق – جاۋاپ، ساراماندىق جۇمىس، قورىتۋ، سالىستىرۋ (ستو)
ساباق ءتيپى: جاڭا ساباقتى مەڭگەرتۋ.
ساباق ءتۇرى: ارالاس ساباق
ءپان ارالىق بايلانىس. قازاق ءتىلى، بەينەلەۋ، ەڭبەك
ساباق بارىسى:
ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى وقۋشىلاردىڭ ساباققا دايىندىعىن تەكسەرۋ.
ءبىز باقىتتى بالامىز،
كۇندە بەستىك الامىز.
قۋانادى بىزبەن بىرگە
ۇيدە اتا انامىز.
ورتاق ۇران – بىرگە بولۋ!
ماقساتىمىز - ءبىلىم الۋ.
ۇلتىن سۇيگەن ۇرپاق بولىپ
بولاشاققا بىرگە بارۋ!
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ. گەوگرافيالىق كارتا
1. كارتامەن جۇمىس ىستەي وتىرىپ وقۋشى ءۇي تاپسىرماسىن ايتادى.
2. سۇلبا مەن كارتانى سالىستىرۋ
3. تەست جۇمىسىن بەرىپ ءۇي تاپسىرماسى قورىتىندىلانادى.
1. قازاقستان رەسپۋبليكاسى نەشە ەلمەن شەكتەسەدى؟
ا) 4 ءا) 3 ب) 5
2. اقتوبە وبلىسى رەسپۋبليكامىزدىڭ قاي بولىگىندە ورنالاسقان؟
ا) باتىس ءا) شىعىس ب) سولتۇستىك
3. وزەن، كول، جانە جەر بەدەرى قاي كارتادا بەينەلەنەدى؟
ا) اكىمشىلىك ءا) فيزيكالىق ب) تابيعات ايماقتارى كارتاسى
قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ. اڭگىمە: «كورىنبەيتىن سيقىرشى»
جەر بەتىندە كورىنبەيتىن سيقىرشى بار. ونىمەن اركىم كۇندەلىكتى كەزدەسەدى. سەن ونى كورمەيسىڭ، ءبىراق ماڭىڭدا ەكەنىن سەزەسىڭ. مىنە، ول سەنىڭ قاسىڭدا. كوشەدە ءجۇرىپ بارا جاتساڭ دا، ۇشاقپەن اسپانعا كوتەرىلسەڭ دە ونىڭ قورشاۋىنان بوساي المايسىڭ. سەنى ۇنەمى قورشاپ تۇرادى. سەنىمەن بىرگە جۇرەدى. ونسىز سەن دەم الا المايسىڭ، تىرشىلىك بولمايدى. سەنى سيقىرشى ۇنەمى قورشاپ تۇرادى.
بۇل نە؟
اۋا.
جاڭا ساباق.
تىرەك ءبىلىم ارقىلى اۋا قاسيەتتەرىن ەسكە ءتۇسىرۋ
2 سىنىپتا اۋانىڭ كەيبىر قاسيەتتەرىمەن تانىستىق. كانە سونى ەسىمىزگە تۇسىرەيىكشى.
■ مۇرىنىڭدى قىسىپ، اۋىزىڭدى جاپ. ىشىڭنەن سانا. نە بايقادىڭ؟ تۇنشىقتىڭ ساعان نە جەتپەدى؟ اۋا.
■ قارنىڭ اشسا شىداۋعا بولادى، شولدەسەڭ شىداۋعا بولادى، ال اۋاسىز شىداي الار ما ەدىڭدەر؟
■ قاعازبەن بەتتەرىڭدى جەلپىڭدەر، بەتتەرىڭە سالقىن جەل سوقتى ما؟ ول – اۋا. نەگە كورمەيمىز؟ ويتكەنى: اۋا ءمولدىر، ءتۇسسىز.
■ دوپتى قولمەن قىسساڭ، قىسىلادى، جەرگە جىبەرسەڭ سەرپىلەدى
اۋا – سەرپىلەدى، سىعىلادى. بۇل قاسيەتىن ماشينا دوڭگەلەكتەرىنە، ۆەلوسيپەد دوڭگەلەكتەرىنە قولدانادى.
■ جانۋ ءۇشىن دە اۋا قاجەت.
■ اۋا ورىن الادى.
■ اۋا – جەڭىل، سۋ بەتىندە جۇزۋگە قولدانادى.
■ اۋا جىلۋدى ناشار وتكىزەدى.
اۋا ---> ءدامسىز ---> ءيىسسىز ---> ءتۇسسىز ---> كوزگە كورىنبەيدى
اۋا – فيزيكالىق دەنە. فيزيكالىق دەنە زاتتاردان تۇرادى. زاتتار جەكە كۇيىندە دە كەزدەسەدى، قوسپانىڭ قۇرامىنا دا كىرەدى. اۋا – گازداردىڭ قوسپاسى. مۇنىڭ سەبەبى اۋانىڭ قۇرامىنا كىرەتىن گازداردىڭ ءتۇسى جانە ءيىسى بولمايدى. كولەمى بويىنشا اۋادا 78% ازوت، 21% وتتەك، 1 ينەرتتى جانە باسقا گازدار. بۇلار – اۋانىڭ عاسىرلار بويى قالىپتاسقان تۇراقتى قوسپاسى. اۋانىڭ قۇرامىنا كىرەتىن گازدار بىرتىندەپ اشىلدى. ادەتتە اۋانى سەزىنبەيتىنىمىز ءتارىزدى عاسىرلار بويى ادامدار ونى بىرتەكتى دەپ تۇسىنگەن. عالىمداردىڭ ۇزاق زەرتتەۋلەۋلەرىنەن كەيىن عانا، 18 عاسىردىڭ سوڭىندا وتتەگى جانە ازوت اۋادان جەكە گازدار كۇيىندە الىندى.
اۋانىڭ قۇرامىن العاشقى رەت فرانسۋز عالىمى ا. لاۆۋازە 1774 جىلى انىقتادى.
ءحۇىىى عاسىرعا دەيىن تابيعات زەرتتەۋشىلەر رەاكسيا كەزىندە تۇزىلەتىن گازداردىڭ ءبارىن «اۋا» دەپ ويلاعان. تەك ءحۇىىى عاسىردىڭ اياعىندا عانا اۋا – گازدار قوسپاسى ەكەندىگى انىقتالعان.
وقۋلىقپەن جۇمىس.
ءماتىندى بولىمگە ءبولىپ وقىتۋ.
جەر شارىن جان - جاعىنان اۋا قاباتى قورشاپ تۇرادى. سەندەر دالادا جۇرسەڭدەر دە، ۇيگە كىرسەڭدەر دە، ءتىپتى ۇشاقپەن اسپانعا كوتەرىلسەڭدەر دە اۋا قورشاۋىنان شىعا المايسىڭدار. اۋا كەز كەلگەن زاتتا، توپىراقتا، سۋدا، ءتىپتى ءبىزدىڭ دەنەمىز دە بار.
جان - جاعىمىزدان قورشاعان اۋانى نەگە كورمەيمىز؟ ويتكەنى: اۋا ءمولدىر جانە ءتۇسسىز بولادى.
ساباق تاقىرىبى: اۋا جانە ونى قورعاۋ. اۋانىڭ جەر بەتىنە تارالۋى
ساباق ماقساتى:
بىلىمدىلىك.
اۋا تۋرالى بىلەتىن بىلىمدەرىن ودان ءارى كەڭەيتىپ، اۋانىڭ جەر بەتىنە تارالۋى جايىندا ۇعىم بەرۋ. اۋانىڭ تىرشىلىك ءۇشىن ماڭىزىن، قاسيەتتەرىن وقىپ ۇيرەنۋ.
دامىتۋشىلىق.
وقۋشىلاردىڭ وي - ءورىسىن، سويلەۋ مانەرىن كەڭەيتىپ، تانىمدىق جانە شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
وقۋشىلاردىڭ ساباققا دەگەن ىنتاسىن، قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرىپ، ءوز بەتىمەن جۇمىس ىستەۋگە جۇمىلدىرۋ.
تاربيەلىگى.
وقۋشىلاردى قورشاعان ورتا مەن تابيعاتتى سۇيۋگە، قورعاۋعا تاربيەلەۋ.
ساباق كورنەكىلىگى: كارتا، سلايدپەن كورسەتۋ، تاجىريبە قۇرالدارى
ساباق ادىستەرى: سۇراق – جاۋاپ، ساراماندىق جۇمىس، قورىتۋ، سالىستىرۋ (ستو)
ساباق ءتيپى: جاڭا ساباقتى مەڭگەرتۋ.
ساباق ءتۇرى: ارالاس ساباق
ءپان ارالىق بايلانىس. قازاق ءتىلى، بەينەلەۋ، ەڭبەك
ساباق بارىسى:
ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى وقۋشىلاردىڭ ساباققا دايىندىعىن تەكسەرۋ.
ءبىز باقىتتى بالامىز،
كۇندە بەستىك الامىز.
قۋانادى بىزبەن بىرگە
ۇيدە اتا انامىز.
ورتاق ۇران – بىرگە بولۋ!
ماقساتىمىز - ءبىلىم الۋ.
ۇلتىن سۇيگەن ۇرپاق بولىپ
بولاشاققا بىرگە بارۋ!
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ. گەوگرافيالىق كارتا
1. كارتامەن جۇمىس ىستەي وتىرىپ وقۋشى ءۇي تاپسىرماسىن ايتادى.
2. سۇلبا مەن كارتانى سالىستىرۋ
3. تەست جۇمىسىن بەرىپ ءۇي تاپسىرماسى قورىتىندىلانادى.
1. قازاقستان رەسپۋبليكاسى نەشە ەلمەن شەكتەسەدى؟
ا) 4 ءا) 3 ب) 5
2. اقتوبە وبلىسى رەسپۋبليكامىزدىڭ قاي بولىگىندە ورنالاسقان؟
ا) باتىس ءا) شىعىس ب) سولتۇستىك
3. وزەن، كول، جانە جەر بەدەرى قاي كارتادا بەينەلەنەدى؟
ا) اكىمشىلىك ءا) فيزيكالىق ب) تابيعات ايماقتارى كارتاسى
قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ. اڭگىمە: «كورىنبەيتىن سيقىرشى»
جەر بەتىندە كورىنبەيتىن سيقىرشى بار. ونىمەن اركىم كۇندەلىكتى كەزدەسەدى. سەن ونى كورمەيسىڭ، ءبىراق ماڭىڭدا ەكەنىن سەزەسىڭ. مىنە، ول سەنىڭ قاسىڭدا. كوشەدە ءجۇرىپ بارا جاتساڭ دا، ۇشاقپەن اسپانعا كوتەرىلسەڭ دە ونىڭ قورشاۋىنان بوساي المايسىڭ. سەنى ۇنەمى قورشاپ تۇرادى. سەنىمەن بىرگە جۇرەدى. ونسىز سەن دەم الا المايسىڭ، تىرشىلىك بولمايدى. سەنى سيقىرشى ۇنەمى قورشاپ تۇرادى.
بۇل نە؟
اۋا.
جاڭا ساباق.
تىرەك ءبىلىم ارقىلى اۋا قاسيەتتەرىن ەسكە ءتۇسىرۋ
2 سىنىپتا اۋانىڭ كەيبىر قاسيەتتەرىمەن تانىستىق. كانە سونى ەسىمىزگە تۇسىرەيىكشى.
■ مۇرىنىڭدى قىسىپ، اۋىزىڭدى جاپ. ىشىڭنەن سانا. نە بايقادىڭ؟ تۇنشىقتىڭ ساعان نە جەتپەدى؟ اۋا.
■ قارنىڭ اشسا شىداۋعا بولادى، شولدەسەڭ شىداۋعا بولادى، ال اۋاسىز شىداي الار ما ەدىڭدەر؟
■ قاعازبەن بەتتەرىڭدى جەلپىڭدەر، بەتتەرىڭە سالقىن جەل سوقتى ما؟ ول – اۋا. نەگە كورمەيمىز؟ ويتكەنى: اۋا ءمولدىر، ءتۇسسىز.
■ دوپتى قولمەن قىسساڭ، قىسىلادى، جەرگە جىبەرسەڭ سەرپىلەدى
اۋا – سەرپىلەدى، سىعىلادى. بۇل قاسيەتىن ماشينا دوڭگەلەكتەرىنە، ۆەلوسيپەد دوڭگەلەكتەرىنە قولدانادى.
■ جانۋ ءۇشىن دە اۋا قاجەت.
■ اۋا ورىن الادى.
■ اۋا – جەڭىل، سۋ بەتىندە جۇزۋگە قولدانادى.
■ اۋا جىلۋدى ناشار وتكىزەدى.
اۋا ---> ءدامسىز ---> ءيىسسىز ---> ءتۇسسىز ---> كوزگە كورىنبەيدى
اۋا – فيزيكالىق دەنە. فيزيكالىق دەنە زاتتاردان تۇرادى. زاتتار جەكە كۇيىندە دە كەزدەسەدى، قوسپانىڭ قۇرامىنا دا كىرەدى. اۋا – گازداردىڭ قوسپاسى. مۇنىڭ سەبەبى اۋانىڭ قۇرامىنا كىرەتىن گازداردىڭ ءتۇسى جانە ءيىسى بولمايدى. كولەمى بويىنشا اۋادا 78% ازوت، 21% وتتەك، 1 ينەرتتى جانە باسقا گازدار. بۇلار – اۋانىڭ عاسىرلار بويى قالىپتاسقان تۇراقتى قوسپاسى. اۋانىڭ قۇرامىنا كىرەتىن گازدار بىرتىندەپ اشىلدى. ادەتتە اۋانى سەزىنبەيتىنىمىز ءتارىزدى عاسىرلار بويى ادامدار ونى بىرتەكتى دەپ تۇسىنگەن. عالىمداردىڭ ۇزاق زەرتتەۋلەۋلەرىنەن كەيىن عانا، 18 عاسىردىڭ سوڭىندا وتتەگى جانە ازوت اۋادان جەكە گازدار كۇيىندە الىندى.
اۋانىڭ قۇرامىن العاشقى رەت فرانسۋز عالىمى ا. لاۆۋازە 1774 جىلى انىقتادى.
ءحۇىىى عاسىرعا دەيىن تابيعات زەرتتەۋشىلەر رەاكسيا كەزىندە تۇزىلەتىن گازداردىڭ ءبارىن «اۋا» دەپ ويلاعان. تەك ءحۇىىى عاسىردىڭ اياعىندا عانا اۋا – گازدار قوسپاسى ەكەندىگى انىقتالعان.
وقۋلىقپەن جۇمىس.
ءماتىندى بولىمگە ءبولىپ وقىتۋ.
جەر شارىن جان - جاعىنان اۋا قاباتى قورشاپ تۇرادى. سەندەر دالادا جۇرسەڭدەر دە، ۇيگە كىرسەڭدەر دە، ءتىپتى ۇشاقپەن اسپانعا كوتەرىلسەڭدەر دە اۋا قورشاۋىنان شىعا المايسىڭدار. اۋا كەز كەلگەن زاتتا، توپىراقتا، سۋدا، ءتىپتى ءبىزدىڭ دەنەمىز دە بار.
جان - جاعىمىزدان قورشاعان اۋانى نەگە كورمەيمىز؟ ويتكەنى: اۋا ءمولدىر جانە ءتۇسسىز بولادى.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
