InfoHub Logo

«اۋعاننىڭ وت - جالىنى»
كەڭەس اسكەرلەرىنىڭ اۋعان جەرىنەن شىعارىلعانىنا 35 جىل تولۋىنا ارنالعان كەزدەسۋ - كەش

ماقساتى:
ءوز وتانىنا شەكسىز بەرىلگەن، پاتريوتتىق رۋحى جوعارى، قايسار جاۋىنگەر اعالار ەرلىگىن ۇلگى ەتۋ؛
اۋعان سوعىسىندا وپات بولعان رۋحىنا تاعزىم ەتۋگە، ەسىمدەرىن قاستەرلەۋگە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: «اۋعان سوعىسىنداعى باتىرلار» البومى، تاقىرىپتىق كورمە، ينتەراكتيۆتى تاقتادا كورسەتىلەتىن سلايدتار، دەرەكتى كينوفيلم، پلاكاتتار، سۋرەتتەر.
شاقىرىلعان قوناقتار: اۋعان سوعىس ارداگەرلەرى: وماروۆ م. ا.،
كۋلاحمەتوۆ ا. ا.

كەزدەسۋ بارىسى
1 - جۇرگىزۋشى
- قايىرلى كۇن قۇرمەتتى دە قىمباتتى كەلگەن قوناقتار، ۇستازدار مەن وقۋشىلار!
2 - جۇرگىزۋشى
– دوبرىي دەن، دوروگيە گوستي، ۋۆاجاەمىە ۋچيتەليا، ۋچاششيەسيا!
1 - جۇرگىزۋشى
- 1979 جىلى جەلتوقسان ايىندا كەڭەس ۇكىمەتىنىڭ ۇيعارۋىمەن
اۋعانىستان جەرىنە كەڭەس اسكەرلەرىن ەنگىزۋ تۋرالى شەشىم قابىلداندى. سوعىس – زۇلىمدىق. جازىقسىز توگىلگەن قان. تاريح جىلناماسىنان ءوزىنىڭ قارالى، ناۋبەت جىلدارىمەن ورىن العان زۇلماتتىڭ ءبىرى – اۋعان سوعىسى.
2 - جۇرگىزۋشى
- وكولو 23 لەت نازاد زاكونچيلاس دەسياتيلەتنيايا ۆوينا ۆ افگانيستانە. ۆ ۋچەبنيكاح ەششە نە وپيسانى ەتي سوبىتيا، حوتيا وني سىگرالي سۋششەستۆەننۋيۋ رول ۆ يستوريي ستران بىۆشەگو سسسر. ا زنانيە يستوريي نەوبحوديمو، ت. ك. توت، كتو نە زناەت پروشلوگو، وسۋجدەن نا پوۆتورەنيە پرويدەننىح چەلوۆەچەستۆوم وشيبوك.
1 - جۇرگىزۋشى
قۇرمەتتى قوناقتار، سول كەزدە قاتەرگە بەل بۋىپ، باتىرلىقپەن قايسارلىقتىڭ ۇلگىسىن كورسەتىپ، قاھارماندىق تانىتقان، وزدەرىنىڭ وتان الدىنداعى پارىزىنا ادال بولعان اۋعان سوعىس ارداگەرلەرىنە ارنالعان كەزدەسۋ كەشىمىزدى اشىق دەپ جاريالايمىز.
(مەملەكەتتىك گيمن ورىنداۋ)
2 - جۇرگىزۋ
- كاك يزۆەستنو، ۆ رەزۋلتاتە اپرەلسكوي ريەۆوليۋسيي 1978 گودا ۆ افگاني - ستانە بىل سوزدان نوۆىي ناسيونالنو - پروگرەسسيۆنىي ستروي، ۋسترانەن دەسپو - تيچنىي شاحسكيي رەجيم، پريۆلەچەنى شيروكيە نارودنىە ماسسى نا ستورونۋ رە - ۆوليۋسيي، وسۋششەستۆلەنا زەمەلنايا رەفورما، بولشوە كوليچەستۆو زەملي بىلو پرودانو ۆ ينتەرەساح نارودا.

1 - جۇرگىزۋشى
ازاماتتىق الۋ، بەيبىت ومىرگە قول جەتكىزۋ قاي حالىققا دا وڭاي تۇسپەگەن. وتكەن ءاربىر سوعىس مىڭداعان، ميلليونداعان ادام شىعىنىن اكەلىپ، قانشاما مەملەكەتتى كۇيرەتۋمەن تاريحتا تاڭبا بولىپ قالدى.
2 - جۇرگىزۋش
- ريەۆوليۋسيوننىە سوبىتيا ۆ افگانيستانە ۆسترەتيلي وجەستوچەننىە سو - پروتيۆلەنيا ۆنەشنيح ۆراگوۆ. سو ستورونى پاكيستانا، يراكا، كيتايا بىلا راز - ۆەرنۋتا نەپرەرىۆنايا پودرىۆنايا دەياتەلنوست. ۆ سۆويۋ وچەرەد، رەاكسيوننىە وستاتكي ستاروگو رەجيما رازۆەرنۋلي بوربۋ پروتيۆ ريەۆوليۋسيوننوگو سترويا. ۆسە ەتو سوزدالو ۋگروزۋ ليكۆيداسيي توگو، چتو پرينەسلا افگانسكومۋ نارودۋ اپ - رەلسكايا ريەۆوليۋسيا. نوۆوە گوسۋدارستۆو وبراتيلوس ك پراۆيتەلستۆۋ بىۆشەگو سسسر س پروسبوي وب وكازانيي پوليتيچەسكوي ي ماتەريالنوي پوموششي، ۆكليۋچايا ۆوەننۋيۋ پوددەرجكۋ. ي بىۆشيي سوۆەتسكيي سويۋز وكازال تاكۋيۋ پوددەرجكۋ. 24 دەكابريا 1979 گودا بىلو پرينياتو رەشەنيە و ۆۆودە ۆويسك ۆ افگانيستان. ۆوينا ۆ افگانيستانە دليلاس 9 لەت ي 10 مەسياسيەۆ.
1 وقۋشى
كابۋل دالەكيي ي بەزجيزنەننايا ستەپ
پروپاحلي دىموم وت رازرىۆوۆ گوركيح،
تى دولگو نە ۋۆيديش سىنوۆەي،
سپاسايۋششيح درۋگوي نارود وت گوريا.
مى، رودينا، پوكينۋلي تەبيا،
نام سوۆەست پۋت - دوروگۋ ۋكازالا.
يدي ي ۆىپولنياي سۆياتوي پريكاز،
چتوب رودينا سپوكوينو زاسىپالا.
1 - جۇرگىزۋشى
- 10 جىل بويى بايتاق ەلدىڭ تىنىشتىعىن بۇزىپ، بۇل دۇنيەدەن بەيحابار پەرىشتەدەي جانى پاك سابيلەردىڭ شىرىلىن شىڭىرۋعا شىم باتىرعان اۋعانىستانداعى سۇراپىل سوعىس 9 جىل 10 ايعا سوزىلدى.
- جاۋ دەيمىز - اۋ، قولدان جاساپ جاۋىندى، ساياساتتىڭ سولاقايى ۋلاندىرعان تامىردى، باۋىرىنا باۋىزداپ بالداي ىشكەن كەڭەستىڭ ول سۇراپىلدى، داۋىلدى زامانى ەدى..
- وسىنداي اۋىر امانات ارقالاپ، ءومىر مەن ءولىم بەلدەسكەن قاندى شايقاسقا قاتىسىپ، باتىلدىق پەن ەرلىكتىڭ ەرەن ۇلگىسىن كورسەتكەن قاھارمان جەرلەستەرىمىز ءبىزىدىڭ ورتامىزدا. بۇگىنگى كەشكە قاتىسۋشى قوناقتارىمىزبەن تانىستىرايىق.

(قوناقتاردى تانىستىرۋ، سىيلىق تاپسىرۋ)
2 - وقۋشى
- ارمىسىزدار، اۋعاندىق جاۋىنگەرلەر
جىرىم بار جارالانعان، جانىڭدى ەمدەر.
ولگەندەردى ءجانناتتا بولسىن جانى،
تىرىلەرىڭ مىڭ جاسا، داۋىرلەڭدەر!
ەرلىك قىلعان اعالارىم، اسپان استى، جەر ءۇستى،
ءبىز ساندىككە كيمەگەنبىز دەپ شالبار مەنەن بورىكتى
وتان انا الدىنداعى وتەيمىن دەپ بورىشتى،
اتتاندىڭدار، اتقاردىڭدار سوعىستى.
3 - وقۋشى
ۆرەميا ۆىبرالو ناس،
زاكرۋتيلو ۆ افگانسكوي مەتەلي.
ناس پوزۆالي درۋزيا ۆ گروزنىي چاس -
مى وسوبۋيۋ فورمۋ نادەلي.
ي ۆ وگني گورنىح ترۋدنىح دوروگ،
سۆوەي كروۆيۋ كراپيلي پوحودى.
نە زامەتيلي ۆ ۆيحرە تريەۆوگ،
كاك مينۋتى پرەسسۋيۋتسيا ۆ گودى.
4 - وقۋشى
- جاستىعىڭمەن جاۋعا اتىلدىق وق بولىپ.
اندەتەتىن كەزىڭ ەدى ءتوس كەرىپ،
جاۋدىڭ وعى سان مۇشەڭدى ءتورت ءبولىپ،
كەيبىرەۋىڭ كەتتىڭ مۇلدە جوق بولىپ
5 - وقۋشى
وتان ءۇشىن وققا توس كەۋدەڭدى،
ەرلىگىڭدى، ورلىگىڭدى ەر كوردى.
بىرگە اتتانعان باۋىرلارىڭ جەر جاستاندى، جەرلەندى
جەبەيدى ولار ارۋاعىمەن سەندەردى.
انالاردىڭ كول بوپ اققان كوز جاسى،
جەتىم - جەسىر تاعدىرلارىن ويلاشى.
سول كۇندەردى كورمەسىن بۇل حالقىمىز،
ەلى ءۇشىن قۇربان بولعان ەر باسى.
2 - جۇرگىزۋشى
- افگانسكايا ۆوينا دليلاس 3. 341 دەن، ا زاۆەرشەنيەم سچيتاەتسيا وفيسي - النايا داتا وكونچانيا ۆىۆودا وگرانيچەننوگو كونتينگەنتا - 15 فيەۆراليا 1989 گو - دا. و مۋجەستۆە ي گەرويزمە ۆوينوۆ 40 – ي ارميي، تو ەست وگرانيچەننوگو كونتين - گەنتا سوۆەتسكيح ۆويسك ۆ افگانيستانە، سۆيدەتەلستۆۋەت تاكوي فاكت: زا گودى سلۋجبى ۆ سوستاۆە وگرانيچەننوگو كونتينگەنتا بولەە 200 تىسياچ سولدات، پرا - پورششيكوۆ ي وفيسەروۆ ناگراجدەنى وردەنامي ي مەداليامي، 72 ۆوەننوسلۋجاششيح ۋدوستوەنى ۆىسوكوگو زۆانيا گەرويا سوۆەتسكوگو سويۋزا، 25 سولدات ي وفيسەروۆ پو - لۋچيلي ەتو زۆانيە پوسمەرتنو.
1 - جۇرگىزۋشى:
- ەر ءقادىرىن نازارىن تاسالاۋدان
قاي ەل تاۋىپتى؟
يا، ەرلىكتى جاساماۋدان
باعالاماۋ الدە – قايدا ءقاۋىپتى – دەپ مۇحتار اعامىز جىرلاعانداي، ەلىمىزدىڭ قايسارلى قاھارماندارىن ۇمىتپاۋىمىز كەرەك.

ستاتيستيكا
- اۋعان جەرىنە 23. 000 جەرلەستەرىمىز اتتانىپ، بورىشىن اتقاردى.
- 761 جاۋىنگەرىمىز قازا تاۋىپ، قازاق جەرىنە جەرلەندى.
- 26 جاۋىنگەر ءىز – ءتۇسسىز جوعالعان.
- 1000 ادامنان استام ينۆاليد مۇگەدەككە شالىندى.
- 1000 جاۋىنگەردەن استام ءوز جەرىنە ورالىپ، العان ءتۇرلى جاراقاتتارىنىڭ كەسىرىنەن اۋىرىپ قازا بولدى.

1 - جۇرگىزۋشى
- وسى اۋعان سوعىسىندا باتىرلىق پەن ەرلىك كۇيىمەن 70 - ءى قازا بولعان. جامبىلدىقتاردىڭ اراسىندا 2 تالاس جەرلەستەرىمىز بار. بيتيبايەۆ بۇركىتباي ءابدى ۇلى 1963 جىلى تۋىلعان جانە قاراتاۋلىق مۋسايەۆ قانات جاقسىلىق ۇلى 1962 جىلى تۋىلعان.
ەسكە الىپ قۇرمەتتەيمىز،
قۇربانداردىڭ رۋحىن.
قابىرلەرى نۇرعا تولسىن،
سۋىق كوردە جىلىنسىن.
ەسىل ەرلەر ەسكەرتكىشكە
اينالساڭ دا ءبىز ءۇشىن
ماڭگى باقي تىرىسىڭدەر، ءتىرىسىڭ!
2 - جۇرگىزۋشى
- ناشي سەردسا ناپولنيايۋتسيا نەيسترەبيموي پەچاليۋ وت ۋتراتى ۆوينوۆ، گوردوستيۋ زا تەح، كتو س چەستيۋ يسپولنيل ۆوينسكيي دولگ نا افگانسكوي چۋجبينە.
- پوچتيم مينۋتوي مولچانيا پاميات ۆوينوۆ، پاۆشيح نا ەتوي ۆوينە. / نا سلايدە فوتوگرافيي پوگيبشيح ۆوينوۆ /
6 - وقۋشى
س فوتوگرافيي سموتريت پارنيشكا:
ۆزگلياد ۋستالىي، سەرەزنىي تاكوي.
ۆ سمەرت نە ۆەريتسيا - مولود ون سليشكوم،
نو ۋج ۆىپيلي زا ۋپوكوي.
مەج دۆۋح دات – نەبولشوي پرومەجۋتوك،
نە ۋسپەل ناكوپيت ون گودكوۆ.
ەگو نەت
ي ستانوۆيتسيا جۋتكو،
پۋستوتا.
برەش سكۆوز سوتني ۆەكوۆ...
ا س جيۆىمي وستانۋتسيا سنيمكي –
سوتني كوپيي س ۋلىبوك يز گلاز،
ي ۆ زەملە وپالوننىە سينكي،
دا سۋروۆوست پراۆديۆىح گلاز.
7 - وقۋشى
پۋست نە ۆسە گەروي
تە، كتو پوگيبلي،-
پاۆشيم ۆەچنايا سلاۆا!
ۆەچنايا سلاۆا!
ۆسپومنيم ۆسەح پويمەننو،
گورەم ۆسپومنيم سۆويم...
ەتو نادو نە مەرتۆىم!
ەتو نادو جيۆىم.
8 - وقۋشى
- كونونەنكو ك.: «يا بىل ۋ ماتەري ودين».
يا بىل ۋ ماتەري ودين،
ا ۋ سوسەدەي بىلو دۆوە.
ودين س ۆوينى ءپريشول گەروەم،
درۋگوگو ۆ سينكە پريۆەزلي.
ي كتو ۆينوۆەن ۆ توي بەدە؟
چتو مات دو سروكا پوسەدەلا.
چتو، ۆ وبششەم، نيكومۋ نەت دەلا،
كاك يا پوگيب، زاچەم ي گدە.
يا چەستنو ۆىپولنيل سۆوي دولگ.
ي يا نە پرياتالسيا زا سپينى،
جيزن، نە دوجيۆ دو سەرەدينى،
حوتيا، يا توچنو زنايۋ، موگ!
يا موگ ليۋبيت، ي بىت ليۋبيم.
حوديت ۆ كينو، ۆسترەچات راسسۆەتى.
نو جيزن، كاك پەسنيا، نە دوپەتا،
ي حود سۋدبى نەۋموليم.
كاك حولودنا چۋجايا نوچ.
كاك زنوەن دەن ۆ چۋجوي دولينە.
سگورەلي زاجيۆو ۆ ماشينە.
نام نە موگلي نيچەم پوموچ.
ي رازداۆالي وردەنا،
نو منوگو ل تولكۋ وت جەلەزا؟
كوگدا ۆام ۆمەستو نوگ پروتەزى
ۆ ناگرادۋ رودينا دالا؟
يا بىل ۋ ماتەري ودين.
ي ۋميرات منە نە حوتەلوس…
1 - جۇرگىزۋشى:
- وتەر جىلداپ، اۋقىت تاعى الىستاپ
تاعدىر تالاي تاۋقىمەتىن تابىستار.
وزدەرىڭدى جىرلاپ وتەر ۇرپاعىڭ
اۋعانداعى ازاپ شەككەن ارىستار - دەپ اقىن جىرلاعانداي، ءومىر توقتامادى، ەرلىك ولمەدى، زاماندارعا جالعاسا بەردى. بۇعان دالەل بۇگىنگى ورتا - مىزدا جۇرگەن اۋعاندىق جاۋىنگەرلەرىمىز، بەيبىت ومىردەگى جارقىن ىستەرى، قوعامدىق جۇمىستارعا بەلسەندىلىكتەرى، ءتۇرلى كاسىپتى يگەرۋدەگى ەرەن ەڭبەكتەرى.

ءسوز كەزەگىن اۋعان سوعىسىنىڭ ارداگەرى وماروۆ م. ا. بەرىلەدى.
1.- جۇرگىزۋشى
«ەرلىك - جان دۇنيەنىڭ ۇلى قاسيەتى» دەگەن ەكەن ءبىر دانا قاريا. ءومىرىنىڭ ولشەۋلى ءبىر بولىگى، جاۋقازىن جاستىق شاعىنىڭ سۇبەلى ۇلەسىن وق پەن وت استىندا وتكىزىپ، تاعدىردىڭ جاۋىزىمەن ەلگە امان – ساۋ ورالىپ، تۋعان جەرىمەن قاۋىشقان مايدانگەر اعالارىمىزبەن كەزدەسىپ، بۇگىنگىدەي سۇحبات جۇرگىزىپ، ەستەلىكتەرىن تىڭداۋ – ءبىز ءۇشىن ءبىر عانيبەت. قۇرمەتتى اعالار، ەستەن كەتپەس ەستەلىكتەردەن ءۇزىندى ايتا وتىرساڭىزدار.

اۋعان سوعىس ارداگەرلەرىنىڭ اڭگىمەسىن تىڭداۋ، سۇراقتار قويۋ، پىكىر - الماسۋ.
9 وقۋشى
ۋجە داۆنو زاكونچيلاس ۆوينا،
لەتيت نەۋموليمو ۆرەميا بىسترو،
نو دو سيح پور گەرويەۆ يمەنا
چەكانيات نا گرانيتنىح وبەليسكاح.
10 وقۋشى
نام ۋجە نە پويت ەتۋ جاركۋيۋ زەمليۋ افگانا
الوي كروۆيۋ سۆوەي، بۋدتو نەتۋ دەشيەۆلە سەنى.
درۋگ پو لەتنەمۋ پوليۋ شاگاەت پوحودكويۋ پيانوي -
ون سەگودنيا نە پيان – ون ۋستال وت نەلەپوي ۆوينى.
ۆسە ۋستالي: «ۆەرتۋشكي»، «گراچي»، «بەتەەرى» ي ليۋدي،
داجە گورى ۋستالي، ا ۆەچنىم كازالسيا يح سون!
وستىۆايۋت ستۆولى زاچەحلەننىح ك وتپراۆكە ورۋديي،
ي لەجيت نا لادوني پوسلەدنيي، ۋجە بەسپولەزنىي پاترون.
11 وقۋشى
مەن قازاقپىن، ۇلانىمىن ەلىمنىڭ،
مەن قازاقپىن، تىرەگىمىن جەرىمنىڭ.
ۇلانىمىن تۋىن كوككە كوتەرگەن،
بولاشاققا العا باستاپ جەتەلەر.
قيىندىعىن قازاعىمنىڭ ءار - قاشان
قايىسپايتىن قارا نارداي كوتەرەر.
1 جۇرگىزۋشى:
ەندىگى، ءوسىپ كەلە جاتقان تاۋەلسىزدىك ەلدىڭ بولاشاق جاۋىنگەرلەرىنە شاقىرۋشىنىڭ تىركەۋ تۋرالى كۇالىكتەرىن تاپسىرۋعا رۇقسات ەتىڭىزدەر. /ۆرۋچەنيە پريپيسنىح سۆيدەتەلستۆ يۋنوشام - دوپريزىۆنيكام/
12 وقۋشى
قازاق جەرى – قوناق جاي ءتوردىڭ جەرى،
قازاق ەلى - قاس ساقتاي ەردىڭ ەلى
ەلى كەدەي بولماعان – جەرى بايتاق،
ەلى ەردەي، بابىرداي شەرلەك ەلى.
ازات بۇگىن، بايلىققا تۇنعان جەرىم
ازات بۇگىن، ەل جوعىن قۋعان ەرى.
ادىلەت پەن بيلىككە جانىن قيىپ،
ءادىل وتكەن بيلەردىڭ تۋعان جەرى.

(حورمەن بىرگە بارلىق قاتىسۋشىلار «اتامەكەن» ءانىن ورىنداۋدا.)
1 جۇرگىزۋشى:
اۋعانستاننان كەڭەس اسكەرلەرىنىڭ شىعارىلعانىنا 35 جىل وتسە دە، سول كەزدەگى جاۋىنگەرلەر بۇگىنگى بەيبىت ءومىردىڭ ەڭبەككەرلەرى سوعىس جاراسىنان ايىعا الماي كەلەدى. بۇگىن وزىمىزبەن بىرگە سىر ەلىنىڭ كوسەگەسىن كوتەرۋگە اتسالىسىپ جۇرگەن اۋعاندىق ارداگەرلەر جاۋىنگەرلەردى قادىرلەپ - قۇرمەتتەۋ – ءبىزدىڭ بورىشىمىز دەي وتىرىپ، كەلگەن قوناقتارعا العىسىمىزدى ايتامىز.

قۇرمەتتى قوناقتار! بەيبىت ءومىردىڭ باعا جەتپەس باقىتتى كۇندەرىندە اماندىقپەن ديدارلاسايىق!

جامبىل وبلىسى، قاراتاۋ قالاسى،
قاراتاۋ تەحنولوگيا، ءبىلىم جانە بيزنەس كوللەدجى،
العاشقى اسكەري دايىندىق وقىتۋشىسى،
تۋمەنبايەۆ داۋرەن كىدىربەكوۆيچ