سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 6 كۇن بۇرىن)
ايەل شالبارىن ءپىشۋ. ءى ولشەمگە ازىرلەۋ. ءى ولشەم وتكىزۋ
وندىرىستىك وقىتۋ ساباعى

تاقىرىپ: «ايەل شالبارىن ءپىشۋ. ءى ولشەمگە ازىرلەۋ. ءى ولشەم وتكىزۋ»
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك وقۋشىلارعا ايەل شالبارىن ءپىشۋ، ءى ولشەمگە دايىنداۋ جانە وتكىزۋ ماقساتىندا كاسىبي داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ.
دامىتۋشىلىق وقۋشىلاردىڭ لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتتەرىن، كوز – دالدىكتەرىن دامىتۋ.
تاربيەلىك تازالىققا، ۇقىپتىلىققا، تىگىن وندىرىسىنە ءتان جاقسى قاسيەتتەرگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس
ساباقتىڭ تەحنيكالىق جابدىقتالۋى: اقت

كورنەكىلىكتەر: نۇسقاۋ كارتالار، ۇلگىلەر، وقۋشىلاردىڭ جەكە قۇرالدارى، شەبەرحانا جابدىقتارى.
ءپانارالىق بايلانىس: قۇراستىرۋ، ماتاتانۋ، جابدىق، تەحنولوگيا.

ساباقتىڭ بارىسى.
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى 3 – 5مين.
1. وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ.
2. ساباقتا جوق وقۋشىلاردى بەلگىلەۋ.
3. وقۋشىلاردىڭ ساباققا دايىندىعىن تەكسەرۋ.

ءىى. كىرىسپە ءبولىم.
وتكەن ساباقتى قايتالاۋ.
سۇراققا - جاۋاپ (سلايد)
1. شالبار پىشۋگە قانداي ولشەمدەر كەرەك؟
2. ست مەن وت ولشەمدەرى نەمەن ەرەكشەلەنەدى؟
3. شالباردىڭ سىزباسىن قۇراستىرۋ ءۇشىن، قانداي قوسىمشالار الىنادى
4. ۆس ولشەمى قالاي الىنادى؟
5. شالباردىڭ ۇزىندىعى قالاي ولشەنەدى جانە قالاي بەلگىلەنەدى؟
6. شالباردىڭ سىزباسىنىڭ تورىن قالاي تۇرعىزامىز؟
7. يايا2 نۇكتەسى قالاي انىقتالادى؟
8. يايا 3 نۇكتەسىن قالاي تابامىز؟
9. ت1 ت11قانشا بولادى جانە نەگە بايلانىستى؟
10. بانت سىزىعىن قالاي سىزامىز؟
11. ارتقى بويداعى ت4 نۇكتەسىن شالباردىڭ بالانسىن قانشا الامىز؟
12. ب2ب4 نۇكتەسىن قالاي تابامىز؟
ساباقتىڭ تاقىرىبى مەن ماقساتىن حابارلاۋ:
ايەل شالبارىن ءپىشۋ. ءى ولشەمگە ازىرلەۋ. ءى ولشەم وتكىزۋ
جاڭا تاقىرىپتى يگەرۋ ماقساتىندا پىشۋگە قويىلاتىن تالاپتاردى قايتالاۋ.
ءپىشىم ساپاسىن جاقسارتۋ ءۇشىن بۇيىمداردى ءپىشۋ كەزىندە قويىلاتىن تالاپتاردى ساقتاۋ قاجەت.
• ۇلگىلەردى ماتاعا ورنالاستىرعاندا ۇلگىلەر اراسىنداعى ارا قاشىقتارى ۇلكەن بولماۋى كەرەك.
• ەڭ ءبىرىنشى ماتاعا ۇلكەن نەگىزگى ۇلگىلەردى ورنالاستىرادى، كەيىن ارالارىنا ۇساق بولشەكتەردى جايعاستىرادى.
• پىشەتىن ماتانى جيەگىن پىشۋشىگە قاراتىپ جايۋ كەرەك.
• ۇلگىلەردى ماتاعا ورنالاستىرعاندا بارقىت، ۆەلۆەت، تۇكتى ماتالاردى مىندەتتى تۇردە تۇكتەرى تومەننەن جوعارىعا قاراي قاراۋ كەرەك. ال ءۇلبىر
جانە تۇكتى شۇعا ماتالارىنىڭ تۇكتەرى جوعارىدان تومەن قاراتىپ سالۋ كەرەك.
• ۇلكەن سۋرەتتى ماتالاردى پىشەر الدىندا ماتاداعى سۋرەتتەردى وڭدەۋ بارىسىندا ءبىر بىرىمەن قيۋلاستىرۋىن ەسكەرۋ.
• ەگەر ماتادا اقاۋلارى بولسا (تەسىك، داقتار، تالشىقتىڭ ۇزىندىلەرى، ءجىپتىڭ ۇشتارى) بايقالسا وندا ولاردى بورمەن اينالدىرىپ بەلگىلەپ الادى جانە ۇلگىلەردى ورنالاستىرعاندا اقاۋلاردىڭ ۇستەرىنە سالماۋىن قاداعالاۋ.
• ۇلگىلەردى باستىرۋ بارىسىندا باقىلاۋ بەلگىلەرىن سالۋ (بەل سىزىعى، تىزە سىزىعى، جەڭ ءتۇبىن، جاعانىڭ ورتاسىن، مويىن ويىندىسىنىڭ ورتاسىن، بۇكپە ەندەرى).
• بوردىڭ سىزۋ جىڭىشكەلىگى 0، 1 سم بولۋ قاجەت.
ايەل شالبارىن ءپىشۋ ءتاسىلىن كورسەتۋ (ۆيديوتاسپا)

ماتانىڭ ءوڭ بەتىن انىقتاۋ. ماتانىڭ ءوڭ بەتى، سول جاق بەتىنە قاراعاندا سۋرەتتەرى انىق، تۇستەرى اشىق بولادى، ال قازىرگى وڭدەيىن دەپ جاتقان ماتامىزدىڭ وڭ جاعى مەن تەرىس جاعىن ايىرۋ قيىن سوندىقتاندا ماتانىڭ ءوڭ بەتىن جيەك ارقىلى انىقتالادى، جيەك تەسىكتەرى تەرىس بەتىنەن وڭ جاق بەتىنە قاراي باعىتتالعان.

دەكاتەرلەۋ. ماتانى پىشەر الدىندا وتىرعىزىپ، دەكاتەرلەيدى. ماتالاردى دەكاتەرلەۋ كەزىندە ۇزىننان جانە ءسال ەنىنەن وتىرادى، سوعان بايلانىستى بۇيىمنىڭ ولشەمى جانە ءپىشىمى وزگەرەدى. سوندىقتاندا پىشپەستەن بۇرىن. دەكاتەرلەۋدى ۇتىك ارقىلى بۋلاۋ، ىلعالداندىرۋ جانە كەپتىرۋ جولىمەن جاسالادى. كەيىن دەكاتەرلەنگەن ماتانى تابيعي جولمەن كەپتىرىلەدى. دەكاتەرلەۋ نەمەسە بۋلاۋ ماتانىڭ ءبىر قالىپتى بولۋىنا جانە بوياۋدىڭ وزگەرمەۋى ءۇشىن بىرەگەي بولۋىنا قاجەت.
شالباردى ءپىشۋ. ءپىشۋدىڭ الدىندا ماتانى ۇزىنا بويىنا، ءوڭ بەتىن ىشىنە قاراتىپ، ارقاۋ ءجىبىن نەگىزگى جىپكە پەرپەنديكۋليار بولىپ ءتۇسۋىن قاداعالاپ، جانە ەكى جاعىنىڭ جيەكتەرىن تەڭەستىرىپ، ۇزىننان ەكىگە بۇكتەپ، جيەگىن پىشۋشىگە قاراتىپ ۇستەل ۇستىنە جايىلادى. ەڭ اۋەلى ماتاعا سيمەتريالىق بولىپ كەلەتىن نەگىزگى بولشەكتەردىڭ ۇلگىلەرىن (شالباردىڭ الدىڭعى جانە ارتقى بولىكتەرى ورنالاستىرىلادى، سونان سوڭ ولشەمنەن كەيىن بەل قيىعى انىقتالعان سوڭ بەلدىگى پىشىلەدى) ۇلگىدەگى نەگىزگى ءجىپ باعىتىن ماتانىڭ جيەگىنە پاراللەلدى بولۋ قاجەت، ۇلگىلەردى ماتاعا مۇقيات تۇيرەيدى. ۇلگىلەردى ۇشكىر بورمەن (ەنى 0، 1 سم) اينالدىرىپ، سىزىپ باستىرىلادى. باستىرىلىپ بولعان سوڭ تىگىس ەنىنە قالدىرىپ ەكىنشى رەت اينالدىرىپ سىزىلادى.
ءبۇيىر قيىعىنا – 1، 5 – 2 سم
ادىم قيىعىنا – 1، 5 – 2 سم
بالاقتىڭ قايىرۋ سىزىعىنا – 3 – 4 سم
الدىڭعى بولىكتىڭ ورتا قيىعىنا – 1 – 1، 5 سم
ارتقى بولىكتىڭ ورتا قيىعىنا – جوعارعى قيىعىنا – 2، 5 سم،
ال تومەنگى قيىعىنا – 1 - 1، 5 سم
ۇلگىلەردى باستىرىپ بولعاننان كەيىن، باقىلاۋ بەلگىلەرىن سالۋ. باستىرىلعان بولشەكتەردى تەكسەرۋ قاجەت.
ماتانى قيماستان بۇرىن تۇيرەۋىشپەن تۇيرەيدى. تىگىس ەنىنە قالدىرىلعان (ەكىنشى) سىزىق بويىنشا قيىپ پىشىلەدى، ءپىشۋ بارىسىندا قايشىنى ماتامەن بىرگە ۇستەلدەن كوتەرمەي قيادى جانە بولشەكتەردى ءپىشىپ بولعانشا ماتانى ورنىنان قوزعاۋعا بولمايدى. ءپىشىم بولشەكتەرىن تەكسەرىلەدى.

ءى ولشەمگە ازىرلەۋ تاسىلدەرىن كورسەتۋ (سلايد)
شالبار بولشەكتەرىن جيناۋ.
• بۇكپەلەردى ءبىر بولشەكتەن ەكىنشى بولشەككە كوشىرۋ.
• بۇكپەلەردى كوكتەۋ.
• ءبۇيىر جانە ادىم قيىقتارىن كوكتەۋ.
• ورتا قيىقتارىن كوكتەۋ.
• بالاعىن بۇگىپ كوكتەۋ.
• بەل قيىعىنا جيەكتى قوسىپ كوكتەۋ.
ءى ولشەم وتكىزۋ تاسىلدەرىن كورسەتۋ (سلايد)
• كوكتەلگەن بۇيىمدى تۇلعاعا كيگىزىپ تۇيمەلىگىن تۇيرەۋ.
• ولشەمدى بۇيىم بالانسىنىڭ تەكسەرۋدەن باستايدى، بۇيىمنىڭ تۇلعاعا قونىمدى بولۋىنا، بەل جانە مىقىن سىزىقتارى بويىنشا تۇلعاعا قالاي قىنالاتىنىنا نازار اۋدارۋ.
• بۇكپەلەردىڭ ۇزىندىعىن جانە ءوزارا سيممەتريالىعىن تەكسەرۋ.
• شالبار بالاعىنىڭ كەڭ – تارلىعىن جانە ۇزىندىعىن انىقتاۋ (ەگەر شالبار بالاعى كەڭ بولسا، ءبۇيىر جانە ادىم قيىقتارىنان تارىلتىپ تۇيرەيدى، ال ەگەر تار بولسا جىبەرەتىن جەرلەرىن بورمەن سىزىپ بەلگىلەنەدى).
ءى ولشەمدى تاپسىرىس بەرۋشىنىڭ وڭ جاعىنان وتكىزەدى.

جاڭا ساباقتى بەكىتۋ
1. دەكاتەرلەۋدى نە ءۇشىن جاسايدى؟
2. ءى ولشەمدى قالاي وتكىزەسىڭ؟
3. شالباردى ءى ولشەمگە قالاي دايىندايسىڭ؟
4. ءبۇيىر جانە ادىم قيىقتارىن نەشە سم كوكتەيمىز؟
5. بۇيىمنىڭ بولشەكتەرىن كوتەرگەندە بۇيىم قيىعى قاي جاققا قاراپ جاتادى؟
6. ءى ولشەمدى تاپسىرىس بەرۋشىنىڭ قاي جاعىنان وتكىزىلەدى؟
7. ماتانى پىشەردە جيەگىن قاي جاققا قاراتىپ جايادى؟
8. شالباردىڭ بەل قيىعىنا ماتا جيەگىن نە ءۇشىن كوكتەيدى؟

قاۋىپسىزدىك ەرەجەسىن قايتالاۋ.
1. تىگىن ماشيناسىنىڭ ءقاۋىپتى جەرلەرىن اتا.
2. ءپىشۋشىنىڭ جۇمىس كيىمىن سيپاتتاپ بەر.
3. ۇتىك تەمپەراتۋراسىن وزگەرتەدى، قانداي جاعدايدا؟
4. ديەلەكتريكالىق كىلەمشەنى نە ءۇشىن جانە قاي جەرگە توسەيدى؟
5. مەحانيك پەن ەلەكتريكتىڭ اتقاراتىن جۇمىستارى.
6. ءپىشۋشىنىڭ قاجەتتى قۇرالدارىن اتا؟
7. ماشينانىڭ ينەسى سىنعان كەزدە نە ىستەۋ كەرەك؟
8. ۇتىكتىڭ ءقاۋىپتى جەرلەرىن اتا
9. ينەمەن جۇمىس جاساعان كەزدە نە ىستەۋگە بولمايدى؟
ينەمەن كوزدىڭ اراقاشىقتىعى.
10. زارداپ شەككەندەرگە قانداي العاشقى كومەك كورسەتەسىڭ؟
11. ۇتىكتىڭ قىزعانىن قالاي تەكسەرەسىڭ؟
ءىىى. اعىمدى نۇسقاۋ.
وقۋشىلار ءوز بەتتەرىمەن جۇمىستارىن ورىندايدى.
شەبەردىڭ كورسەتكەنى بويىنشا وزدەرىنىڭ دەكاتەرلەنگەن ماتالارىن جايىپ شالباردىڭ ۇلگىلەرىن ورنالاستىرىپ، ءپىشىپ قيادى. قيىلعان بولشەكتەردى جيناپ، ءى ولشەمگە ازىرلەيدى جانە ءبىر بىرىنە ءى ولشەم وتكىزەدى.

جۇمىس ورنىن قاراپ وتكەندە:
- ەڭبەك تاسىلدەرى مەن وپەراسيالاردىڭ دۇرىس ورىندالۋىن باقىلاۋ.
- تەحنولوگيالىق پروسەسىن ورىندالۋىن باقىلاۋ.
- جۇمىس بارىسىندا قاۋىپسىزدىك ەرەجەسىن ساقتالۋىن باقىلاۋ.
- وقۋشىلاردىڭ ءوزارا باقىلاۋلارىن قاداعالاۋ.

ءىV. قورىتىندى نۇسقاۋ.
1. وقۋشىلاردىڭ جاقسى جۇمىستارىن ايتىپ كورسەتۋ. 2. قاتەلەردى سيپاتتاپ، ولاردىڭ ورىن الۋ سەبەبىنە توقتالىپ ءوتۋ.
3. باعالارىن جاريالاۋ.
4. شەبەرحانانى جيناستىرۋ.

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما