باعدارلاما «سيقىرلى تەاتر»
باعدارلاما «سيقىرلى تەاتر»
تۇسىنىك حات
تەاتر - بۇل سيقىرلى ءومىر، وندا بالا قۋانا بىلەدى، وينايدى، ويناي وتىرىپ قورشاعان ورتانى تانيدى. بالانىڭ جەكە تۇلعا رەتىندە قالىپتاسۋىن، وي - ءورىسىن، اقىل - پاراساتىن، ادامگەرشىلىگىن، ەستەتيكالىق سەزىمدەرىن جەتىلدىرۋىن قامتاماسىز ەتەدى.
بولاشاق جەتكىنشەكتەرىمىزدىڭ كوزى اشىق كوكىرەگى وياۋ، تىلگە شەشەن، ءوزىن دە وزگەنى دە سىيلاي بىلەتىن، جان - جاقتى مادەنيەتتى، بىلىكتى ەتىپ تاربيەلەۋدە بالالارعا ارنالعان كوركەم شىعارمالاردى ساحنالىق قويىلىمعا اينالدىرىپ، وزدەرىن كەيىپكەر رەتىندە قاتىناستىرىپ وتىرۋدىڭ ماڭىزى وراسان زور.
ءاربىر اتا - انا، تاربيەشى، قىسقا ەرتەگى - اڭگىمەلەردى، ولەڭدەردى رولدەرگە ءبولىپ ساحنا كورىنىسىن جاساپ بالاباقشادا قويىلىم جاساۋعا دا ءمان بەرگەنى ءجون.
باعدارلامانىڭ مازمۇنى:
«سيقىرلى تەاتر» باعدارلاماسى مەكتەپكە دەيىنگى جاستاعى بالالارعا ارنالىپ، ويىن ادىستەرى ارقىلى بالا ءتىلىن دامىتىپ، ءىس - قيمىل ارەكەتتەرىن جەتىلدىرىپ، تەوريالىق جانە پراكتيكالىق جاعى ەسكەرىلىپ وتىرىپ قۇرىلعان. بالالاردىڭ ءوزارا قارىم - قاتىناسىن تابۋعا، دوستىققا، قامقورلىققا تاربيەلەۋگە، فانتازيالىق ويلاۋ قابىلەتتەرىن، ونەرگە قىزىعۋشىلىعىن، ەرتەگى كەيىپكەرلەرىنىڭ قيمىلىن سالۋعا، ناقىشىن كەلتىرىپ سويلەۋىن، تەاتر ويىندارىنا بەلسەندى ارالاسىپ ويناۋىن دامىتۋعا باعىتتالعان. بارلىق بولىمدەر ءبىر - بىرىمەن تىعىز بايلانىستى، بىرتە - بىرتە كۇردەلەنىپ ساحنالاي ءبىلۋ ماشىقتارىن دامىتۋعا ارنالعان.
باعدارلامانىڭ ماقساتى:
بالالاردىڭ كوركەم - ونەر شەبەرلىكتەرىن جان - جاقتى دامىتۋ، ارتىستىك قابىلەتتەرىن قالىپتاستىرۋ. بالانىڭ جانىنا جاقىن تاقىرىپتار مەن تانىس ەرتەگى كەيىپكەرلەرى بەينەسىن سومدايتىن ەرتەگىلەر كورسەتۋگە قاتىناستىرۋ. ەرتەگى كەيىپكەرلەرىن سالىستىرا وتىرىپ اينالا قارىم - قاتىناس تۋرالى پىكىرلەرىن بىلدىرۋگە، ويىن اشىق جەتكىزۋگە ۇيرەتۋ. ۇلكەندەر مەن باسقا بالالارمەن جاقىنداسۋ نيەتىن قولداۋ. قۇرداستارىنا ەشقانداي قيانات جاساماي، ءبىر - بىرىنە كومەك بەرە بىلۋگە تاربيەلەۋ.
باعدارلامانىڭ تاپسىرمالارىن ورىنداۋدا بالالاردىڭ سوزدىك قورى مولايىپ، كوركەم - ونەر ارەكەتىمەن ارتىستىك ونەرى قالىپتاسادى. تەاترلىق ويىندار بالالاردى ءبىر - بىرىمەن جاقىنداستىرادى، جالپى ارتىستىك دامۋىنا اسەر ەتەدى. بالالارعا قۋىرشاقتاردى ءوز قولدارىمەن جاساپ ولاردىڭ قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرىپ، تەاتر دەگەن عاجايىپ الەمىمەن تانىستىرادى. رولدەردى ورىنداۋدا يكەمدى بولۋعا باۋلۋ، ويىندى ورتاق مۇددەگە ساي دامىتا ءبىلۋ جانە ءوزىنىڭ جەكە تىلەكتەستىگىن كورسەتۋ. ساحنالانعان جانە مەرەكەلىك - شەرۋ، اتريبۋتتاردى قولدانۋعا ۇيرەتۋگە، ويىنداردى ۇيىمداستىرۋعا ىقپالى زور.
باعدارلامانىڭ مىندەتى:
- بالالاردى تەاتر ونەرىنىڭ قىزىقتى ساتتەرىمەن تانىستىرۋ؛
- ءوزارا ەركىن سويلەۋ داعدىسىن قالىپتاستىرۋ؛
- كوڭىل - كۇي سەزىمىمەن، ۇجىمدىق قاتىناسقا تاربيەلەۋ؛
- ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس - ارەكەتىمەن تەاتر كورىنىستەرىن ۇشتاستىرۋ.
كۇتىلەتىن ناتيجە:
بالا بويىندا مەيىرىمدىلىك، ادامگەرشىلىك، قايىرىمدىق باسقا دا يگى قاسيەتتەر قالىپتاسادى. ەرتەگى، اڭگىمەلەر، ولەڭدەر تىڭداپ، كەيىپكەرلەرگە مىنەزدەمە بەرۋدى ۇيرەنەدى. بىرلەسىپ ويناۋ ارقىلى جولداستىق قارىم - قاتىناس ورنايدى. بالا بويىندا وزىنە دەگەن سەنىم ورناپ، ونەرگە دەگەن وڭ كوزقاراس قالىپتاسادى.
«سيقىرلى تەاتر» باعدارلاماسى ءىى كىشى، ورتاڭعى جانە ەرەسەكتەر توپتارىنا ارنالعان، 36 ساعاتقا ەسەپتەلىنىپ قۇراستىرىلدى. ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس - ارەكەتى ءار توپتا اپتاسىنا ءبىر رەت وتكىزىلەدى، ۇزاقتىعى ءىى كىشى توپتا 15 - 20 مينۋت، ورتاڭعى توپتا 20 - 25 مينۋت جانە ەرەسەكتەر توپتارى دا 25 - 30 مينۋت. باعدارلامانىڭ جالپى مازمۇنى ءار توپقا ارنالعان تاقىرىپتىق جۇمىس جوسپارى مەن قولدانىلعان ادەبيەتتەر تىزىمىنەن تۇرادى.
1 تەاتر بۇرىشىمەن تانىستىرۋ.
2 «باۋىرساق»
ەرتەگىسىن ءتۇسىندىرۋ.
3 «باۋىرساق»
ەرتەگىسىن ساحنالاۋ
4 «ەكى اتەش» ەرتەگىسى
5 ويىنشىق تەاترى «ەكى اتەش»
6 «شالقان» ەرتەگىسى
7 فلانەلەگراف تەاترى «شالقان»
8 «تۇلكى مەن تورعاي» ەرتەگىسى
9 ۇستەل ءۇستى سۋرەت تەاترى «تۇلكى مەن تورعاي»
10 «ءۇش ايۋ» ەرتەگىسى
11 ساۋساق تەاترى «ءۇش ايۋ»
12 «شۇبار تاۋىق» ەرتەگىسى
13 بي - با - بو قۋىرشاق تەاترى «شۇبار تاۋىق»
14 لاق پەن قاسقىر
15 ويىنشىق تەاترى «لاق پەن قاسقىر»
16 «مىسىق پەن تىشقان» ەرتەگىسى
17 فلانەلەگراف تەاترى «مىسىق پەن تىشقان»
18 «ماشا مەن ايۋ» ەرتەگىسى
19 بي - با - بو قۋىرشاق تەاترى «ماشا مەن ايۋ»
20 «تۇلكى مەن قاسقىر» ەرتەگىسى
21 ۇستەل ءۇستى سۋرەت تەاترى «تۇلكى مەن قاسقىر»
22 «مىسىق، اتەش جانە تۇلكى» ەرتەگىسى
23 ساۋساق تەاترى «مىسىق، اتەش جانە تۇلكى»
24 «قولعاپ» ەرتەگىسى
25 «قولعاپ» ەرتەگىسىن ساحنالاۋ
26 «ساڭىراۋقۇلاق استىندا» ەرتەگىسى
27 فلانەلەگراف تەاترى «ساڭىراۋقۇلاق استىندا»
28 «ماقتانشاق قويان» ەرتەگىسى
29 ويىنشىق تەاترى «ماقتانشاق قويان»
30 «مىسىق نەگە تاماق ىشكەن سوڭ جۋىنادى» ەرتەگىسى
31 بي - با - بو قۋىرشاق تەاترى «مىسىق نەگە تاماق ىشكەن سوڭ جۋىنادى»
32 «ماقتا قىز بەن مىسىق» ەرتەگىسى
33 «ماقتا قىز بەن مىسىق» ەرتەگىسىن ساحنالاۋ
34 «قۇيىرشىق» ەرتەگىسى
35 فلانەلەگراف تەاترى «قۇيىرشىق»
36 ەرتەگىلەر الەمىندە (قورىتىندى)
قۇراستىرعاندار: جاۋىنبايەۆا گ. ن.، ۋمرالينا ا. ت.
باعدارلاما «سيقىرلى تەاتر». جۇكتەۋ
تۇسىنىك حات
تەاتر - بۇل سيقىرلى ءومىر، وندا بالا قۋانا بىلەدى، وينايدى، ويناي وتىرىپ قورشاعان ورتانى تانيدى. بالانىڭ جەكە تۇلعا رەتىندە قالىپتاسۋىن، وي - ءورىسىن، اقىل - پاراساتىن، ادامگەرشىلىگىن، ەستەتيكالىق سەزىمدەرىن جەتىلدىرۋىن قامتاماسىز ەتەدى.
بولاشاق جەتكىنشەكتەرىمىزدىڭ كوزى اشىق كوكىرەگى وياۋ، تىلگە شەشەن، ءوزىن دە وزگەنى دە سىيلاي بىلەتىن، جان - جاقتى مادەنيەتتى، بىلىكتى ەتىپ تاربيەلەۋدە بالالارعا ارنالعان كوركەم شىعارمالاردى ساحنالىق قويىلىمعا اينالدىرىپ، وزدەرىن كەيىپكەر رەتىندە قاتىناستىرىپ وتىرۋدىڭ ماڭىزى وراسان زور.
ءاربىر اتا - انا، تاربيەشى، قىسقا ەرتەگى - اڭگىمەلەردى، ولەڭدەردى رولدەرگە ءبولىپ ساحنا كورىنىسىن جاساپ بالاباقشادا قويىلىم جاساۋعا دا ءمان بەرگەنى ءجون.
باعدارلامانىڭ مازمۇنى:
«سيقىرلى تەاتر» باعدارلاماسى مەكتەپكە دەيىنگى جاستاعى بالالارعا ارنالىپ، ويىن ادىستەرى ارقىلى بالا ءتىلىن دامىتىپ، ءىس - قيمىل ارەكەتتەرىن جەتىلدىرىپ، تەوريالىق جانە پراكتيكالىق جاعى ەسكەرىلىپ وتىرىپ قۇرىلعان. بالالاردىڭ ءوزارا قارىم - قاتىناسىن تابۋعا، دوستىققا، قامقورلىققا تاربيەلەۋگە، فانتازيالىق ويلاۋ قابىلەتتەرىن، ونەرگە قىزىعۋشىلىعىن، ەرتەگى كەيىپكەرلەرىنىڭ قيمىلىن سالۋعا، ناقىشىن كەلتىرىپ سويلەۋىن، تەاتر ويىندارىنا بەلسەندى ارالاسىپ ويناۋىن دامىتۋعا باعىتتالعان. بارلىق بولىمدەر ءبىر - بىرىمەن تىعىز بايلانىستى، بىرتە - بىرتە كۇردەلەنىپ ساحنالاي ءبىلۋ ماشىقتارىن دامىتۋعا ارنالعان.
باعدارلامانىڭ ماقساتى:
بالالاردىڭ كوركەم - ونەر شەبەرلىكتەرىن جان - جاقتى دامىتۋ، ارتىستىك قابىلەتتەرىن قالىپتاستىرۋ. بالانىڭ جانىنا جاقىن تاقىرىپتار مەن تانىس ەرتەگى كەيىپكەرلەرى بەينەسىن سومدايتىن ەرتەگىلەر كورسەتۋگە قاتىناستىرۋ. ەرتەگى كەيىپكەرلەرىن سالىستىرا وتىرىپ اينالا قارىم - قاتىناس تۋرالى پىكىرلەرىن بىلدىرۋگە، ويىن اشىق جەتكىزۋگە ۇيرەتۋ. ۇلكەندەر مەن باسقا بالالارمەن جاقىنداسۋ نيەتىن قولداۋ. قۇرداستارىنا ەشقانداي قيانات جاساماي، ءبىر - بىرىنە كومەك بەرە بىلۋگە تاربيەلەۋ.
باعدارلامانىڭ تاپسىرمالارىن ورىنداۋدا بالالاردىڭ سوزدىك قورى مولايىپ، كوركەم - ونەر ارەكەتىمەن ارتىستىك ونەرى قالىپتاسادى. تەاترلىق ويىندار بالالاردى ءبىر - بىرىمەن جاقىنداستىرادى، جالپى ارتىستىك دامۋىنا اسەر ەتەدى. بالالارعا قۋىرشاقتاردى ءوز قولدارىمەن جاساپ ولاردىڭ قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرىپ، تەاتر دەگەن عاجايىپ الەمىمەن تانىستىرادى. رولدەردى ورىنداۋدا يكەمدى بولۋعا باۋلۋ، ويىندى ورتاق مۇددەگە ساي دامىتا ءبىلۋ جانە ءوزىنىڭ جەكە تىلەكتەستىگىن كورسەتۋ. ساحنالانعان جانە مەرەكەلىك - شەرۋ، اتريبۋتتاردى قولدانۋعا ۇيرەتۋگە، ويىنداردى ۇيىمداستىرۋعا ىقپالى زور.
باعدارلامانىڭ مىندەتى:
- بالالاردى تەاتر ونەرىنىڭ قىزىقتى ساتتەرىمەن تانىستىرۋ؛
- ءوزارا ەركىن سويلەۋ داعدىسىن قالىپتاستىرۋ؛
- كوڭىل - كۇي سەزىمىمەن، ۇجىمدىق قاتىناسقا تاربيەلەۋ؛
- ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس - ارەكەتىمەن تەاتر كورىنىستەرىن ۇشتاستىرۋ.
كۇتىلەتىن ناتيجە:
بالا بويىندا مەيىرىمدىلىك، ادامگەرشىلىك، قايىرىمدىق باسقا دا يگى قاسيەتتەر قالىپتاسادى. ەرتەگى، اڭگىمەلەر، ولەڭدەر تىڭداپ، كەيىپكەرلەرگە مىنەزدەمە بەرۋدى ۇيرەنەدى. بىرلەسىپ ويناۋ ارقىلى جولداستىق قارىم - قاتىناس ورنايدى. بالا بويىندا وزىنە دەگەن سەنىم ورناپ، ونەرگە دەگەن وڭ كوزقاراس قالىپتاسادى.
«سيقىرلى تەاتر» باعدارلاماسى ءىى كىشى، ورتاڭعى جانە ەرەسەكتەر توپتارىنا ارنالعان، 36 ساعاتقا ەسەپتەلىنىپ قۇراستىرىلدى. ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس - ارەكەتى ءار توپتا اپتاسىنا ءبىر رەت وتكىزىلەدى، ۇزاقتىعى ءىى كىشى توپتا 15 - 20 مينۋت، ورتاڭعى توپتا 20 - 25 مينۋت جانە ەرەسەكتەر توپتارى دا 25 - 30 مينۋت. باعدارلامانىڭ جالپى مازمۇنى ءار توپقا ارنالعان تاقىرىپتىق جۇمىس جوسپارى مەن قولدانىلعان ادەبيەتتەر تىزىمىنەن تۇرادى.
1 تەاتر بۇرىشىمەن تانىستىرۋ.
2 «باۋىرساق»
ەرتەگىسىن ءتۇسىندىرۋ.
3 «باۋىرساق»
ەرتەگىسىن ساحنالاۋ
4 «ەكى اتەش» ەرتەگىسى
5 ويىنشىق تەاترى «ەكى اتەش»
6 «شالقان» ەرتەگىسى
7 فلانەلەگراف تەاترى «شالقان»
8 «تۇلكى مەن تورعاي» ەرتەگىسى
9 ۇستەل ءۇستى سۋرەت تەاترى «تۇلكى مەن تورعاي»
10 «ءۇش ايۋ» ەرتەگىسى
11 ساۋساق تەاترى «ءۇش ايۋ»
12 «شۇبار تاۋىق» ەرتەگىسى
13 بي - با - بو قۋىرشاق تەاترى «شۇبار تاۋىق»
14 لاق پەن قاسقىر
15 ويىنشىق تەاترى «لاق پەن قاسقىر»
16 «مىسىق پەن تىشقان» ەرتەگىسى
17 فلانەلەگراف تەاترى «مىسىق پەن تىشقان»
18 «ماشا مەن ايۋ» ەرتەگىسى
19 بي - با - بو قۋىرشاق تەاترى «ماشا مەن ايۋ»
20 «تۇلكى مەن قاسقىر» ەرتەگىسى
21 ۇستەل ءۇستى سۋرەت تەاترى «تۇلكى مەن قاسقىر»
22 «مىسىق، اتەش جانە تۇلكى» ەرتەگىسى
23 ساۋساق تەاترى «مىسىق، اتەش جانە تۇلكى»
24 «قولعاپ» ەرتەگىسى
25 «قولعاپ» ەرتەگىسىن ساحنالاۋ
26 «ساڭىراۋقۇلاق استىندا» ەرتەگىسى
27 فلانەلەگراف تەاترى «ساڭىراۋقۇلاق استىندا»
28 «ماقتانشاق قويان» ەرتەگىسى
29 ويىنشىق تەاترى «ماقتانشاق قويان»
30 «مىسىق نەگە تاماق ىشكەن سوڭ جۋىنادى» ەرتەگىسى
31 بي - با - بو قۋىرشاق تەاترى «مىسىق نەگە تاماق ىشكەن سوڭ جۋىنادى»
32 «ماقتا قىز بەن مىسىق» ەرتەگىسى
33 «ماقتا قىز بەن مىسىق» ەرتەگىسىن ساحنالاۋ
34 «قۇيىرشىق» ەرتەگىسى
35 فلانەلەگراف تەاترى «قۇيىرشىق»
36 ەرتەگىلەر الەمىندە (قورىتىندى)
قۇراستىرعاندار: جاۋىنبايەۆا گ. ن.، ۋمرالينا ا. ت.
باعدارلاما «سيقىرلى تەاتر». جۇكتەۋ
You Might Also Like
