بالانىڭ ايلاسى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: بالانىڭ ايلاسى. ىبىراي التىنسارين
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: قازاقتىڭ كورنەكتى اقىن، جازۋشىسى ى. ءالتىنساريننىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى تۋرالى تەرەڭىرەك تانىسىپ، اڭگىمەنىڭ تاقىرىبى مەن جازۋشىنىڭ يدەيالىق مۇراتىن ماتىنگە سۇيەنە وتىرىپ اشۋ جانە شىعارماسىنداعى نەگىزگى ويدى تابا بىلۋگە ۇيرەتۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلارعا باعىت - باعدار بەرە وتىرىپ، وزدىكتەرىنەن جۇمىس ىستەۋگە، شىعارماشىلىق جۇمىستا شاپشاڭدىق تانىتۋعا، وزدىگىنەن قورىتىندى شىعارۋعا ماشىقتاندىرۋ، تانىم بەلسەندىلىكتەرىن دامىتۋ.
تاربيەلىك: اڭگىمە ارقىلى جاماندىقتان اۋلاق جاقسىلىققا جاقىن بولۋعا، ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباق.
ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ، اڭگىمەلەۋ، ىزدەنۋ.
كورنەكىلىگى: وقۋلىق، سۋرەتتەر، سىزبا
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
امانداسۋ، تۇگەندەۋ، وقۋشىلاردىڭ زەيىنىن ساباققا اۋدارۋ. «الاقان» جاتتىعۋى.
- كورشىلەرىڭە بۇرىلىپ، الاقاندارىڭدى بىرىكتىرىپ، جۇرەكتەرىڭنىڭ جىلۋىن بەرىڭدەر.
ءىى. ماقسات قويۋ كەزەڭى: 1. ساباقتىڭ ماقساتىن، تاقىرىبىن حابارلاۋ.
- بالالار، بۇگىنگى ساباقتا ءبىز جاڭا تاراۋدى باستاعالى وتىرمىز. تاراۋ «جاقسىدان ۇيرەن» دەپ اتالادى.
2. جاڭا ساباققا دايارلىق.
بەرىلگەن سىزبانىڭ سول جاعىنداعى ماقال - ماتەلدەرگە ءمان بەرە وتىرىپ، وڭ جاعىنداعى نەگىزگى وي بولاتىن ءسوز تىركەتەرىن تۇسىنا جاز.
ءىىى. كىرىسپە: 1. ءبولىمنىڭ اتىنا ءمان بەرىپ، تاقىرىپتىڭ مازمۇنىن اش.
ماقتانشاق ۇلكەندى ادال كىشىپەيىل ادەپتىلىك
بولماۋدى سىيلاۋ بولۋ بولۋ ت. س. س
ءوز سوزدەرىمەن سىزبانى تولىقتىرۋ.
ءىۇ. جاڭا ساباق وي اشار.
جاڭا ساباق توپتىق تالداۋ ارقىلى مەڭگەرىلەدى.
– بالالار، ى. التىنسارين كىم جانە ول قاي جەردە، قاي جىلى دۇنيەگە كەلگەن.؟
– قانداي شىعارمالارى مەن ولەڭدەرىن بىلەسىڭدەر؟
– قانداي وقۋلىق جازدى؟
اقىن، جازۋشى، ۇستاز. 1841 - 1889 ج. ج. قوستاناي وبلىسىندا دۇنيەگە كەلگەن.«كەل، بالالار، وقىلىق!» «ونەر، ءبىلىم بار جۇرتتار»، «قازاق حرەستوماتياسى» وقۋلىعىن جازدى.
- ولاي بولسا، وقۋلىقتىڭ 161 – بەتىن اشىڭدار، ى. ءالتىنساريننىڭ «بالانىڭ ايلاسى» اتتى اڭگىمەسىن وتەمىز.
- ءماتىندى وقىماس بۇرىن، وقۋشىلاردىڭ جالپى «ايلا» تۋرالى ويلارىن ءبىلىپ الۋ قاجەت.
- ايلا دەگەن ءسوزدى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
ءۇ. ماتىنمەن جۇمىس.
- ءماتىندى مانەرلەپ وقۋ، ءماتىننىڭ مازمۇنىمەن وقۋشىلاردى پلاكاتتاعى سۋرەتتەر ارقىلى تانىستىرۋ.
سوزدىكپەن جۇمىس. ءتۇرتىپ الۋ جۇيەسى.
تورە (تورەلىك) – شەشىم/ بارلىق ماسەلەنى شەشەتىن اقساقال نەمەسە اقىلدى ەر - ازاماتتى ايتامىز. /اكىم/
ايدىك – ۇلكەن
عالىم – ءبىلىمدى، جاڭالىق اشقان ادام.
ءۇى. وقۋلىقپەن جۇمىس.
1) وقۋشىلارعا ءماتىندى مانەرلەپ وقىتۋ. 2) رولمەن وقيدى
سۇراق - جاۋاپ ارقىلى ماعىناسىن اشۋ:
- اڭگىمەنىڭ اۆتورى كىم؟
- ول تۋرالى نە بىلەسىڭ؟
- عالىم نە ىستەدى؟
- نەگە تاستى كوتەردى؟
- استىنان نە شىقتى؟ ول نە دەدى؟ (شاعامىن.)
- ولار بىرەۋگە جۇگىنەلىك، تورەشى بولسىن دەدى.
- كىمدەرگە، نەلەرگە باردى؟ تورەشىلەر نە دەدى؟ (تۇيە، جەمىس اعاشى، يتكە، بالاعا).
ءۇىى. داپتەرمەن جۇمىس.
3 قاتار جوسپار بويىنشا داپتەرگە ءماتىندى كوشىرىپ، وزدەرىنىڭ تۇسىنگەندەرىن باياندايدى.
1 – قاتار. عالىم مەن جىلاننىڭ تۇيەگە جولىعۋى
2 – قاتار. جەمىس اعاشىنا جولىعۋى
3 – قاتار. يتكە جولىعۋى.
ءۇىىى. سەرگىتۋ ءساتى.
قانە قانات جازايىق،
قارلىعاشقا ۇقسايىق.
ۇشىپ - ۇشىپ الايىق،
ورنىمىزعا قونايىق.
بىلىمدە الدا بولايىق.
بالانىڭ ايلاسى. جۇكتەۋ
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: قازاقتىڭ كورنەكتى اقىن، جازۋشىسى ى. ءالتىنساريننىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى تۋرالى تەرەڭىرەك تانىسىپ، اڭگىمەنىڭ تاقىرىبى مەن جازۋشىنىڭ يدەيالىق مۇراتىن ماتىنگە سۇيەنە وتىرىپ اشۋ جانە شىعارماسىنداعى نەگىزگى ويدى تابا بىلۋگە ۇيرەتۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلارعا باعىت - باعدار بەرە وتىرىپ، وزدىكتەرىنەن جۇمىس ىستەۋگە، شىعارماشىلىق جۇمىستا شاپشاڭدىق تانىتۋعا، وزدىگىنەن قورىتىندى شىعارۋعا ماشىقتاندىرۋ، تانىم بەلسەندىلىكتەرىن دامىتۋ.
تاربيەلىك: اڭگىمە ارقىلى جاماندىقتان اۋلاق جاقسىلىققا جاقىن بولۋعا، ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباق.
ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ، اڭگىمەلەۋ، ىزدەنۋ.
كورنەكىلىگى: وقۋلىق، سۋرەتتەر، سىزبا
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
امانداسۋ، تۇگەندەۋ، وقۋشىلاردىڭ زەيىنىن ساباققا اۋدارۋ. «الاقان» جاتتىعۋى.
- كورشىلەرىڭە بۇرىلىپ، الاقاندارىڭدى بىرىكتىرىپ، جۇرەكتەرىڭنىڭ جىلۋىن بەرىڭدەر.
ءىى. ماقسات قويۋ كەزەڭى: 1. ساباقتىڭ ماقساتىن، تاقىرىبىن حابارلاۋ.
- بالالار، بۇگىنگى ساباقتا ءبىز جاڭا تاراۋدى باستاعالى وتىرمىز. تاراۋ «جاقسىدان ۇيرەن» دەپ اتالادى.
2. جاڭا ساباققا دايارلىق.
بەرىلگەن سىزبانىڭ سول جاعىنداعى ماقال - ماتەلدەرگە ءمان بەرە وتىرىپ، وڭ جاعىنداعى نەگىزگى وي بولاتىن ءسوز تىركەتەرىن تۇسىنا جاز.
ءىىى. كىرىسپە: 1. ءبولىمنىڭ اتىنا ءمان بەرىپ، تاقىرىپتىڭ مازمۇنىن اش.
ماقتانشاق ۇلكەندى ادال كىشىپەيىل ادەپتىلىك
بولماۋدى سىيلاۋ بولۋ بولۋ ت. س. س
ءوز سوزدەرىمەن سىزبانى تولىقتىرۋ.
ءىۇ. جاڭا ساباق وي اشار.
جاڭا ساباق توپتىق تالداۋ ارقىلى مەڭگەرىلەدى.
– بالالار، ى. التىنسارين كىم جانە ول قاي جەردە، قاي جىلى دۇنيەگە كەلگەن.؟
– قانداي شىعارمالارى مەن ولەڭدەرىن بىلەسىڭدەر؟
– قانداي وقۋلىق جازدى؟
اقىن، جازۋشى، ۇستاز. 1841 - 1889 ج. ج. قوستاناي وبلىسىندا دۇنيەگە كەلگەن.«كەل، بالالار، وقىلىق!» «ونەر، ءبىلىم بار جۇرتتار»، «قازاق حرەستوماتياسى» وقۋلىعىن جازدى.
- ولاي بولسا، وقۋلىقتىڭ 161 – بەتىن اشىڭدار، ى. ءالتىنساريننىڭ «بالانىڭ ايلاسى» اتتى اڭگىمەسىن وتەمىز.
- ءماتىندى وقىماس بۇرىن، وقۋشىلاردىڭ جالپى «ايلا» تۋرالى ويلارىن ءبىلىپ الۋ قاجەت.
- ايلا دەگەن ءسوزدى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
ءۇ. ماتىنمەن جۇمىس.
- ءماتىندى مانەرلەپ وقۋ، ءماتىننىڭ مازمۇنىمەن وقۋشىلاردى پلاكاتتاعى سۋرەتتەر ارقىلى تانىستىرۋ.
سوزدىكپەن جۇمىس. ءتۇرتىپ الۋ جۇيەسى.
تورە (تورەلىك) – شەشىم/ بارلىق ماسەلەنى شەشەتىن اقساقال نەمەسە اقىلدى ەر - ازاماتتى ايتامىز. /اكىم/
ايدىك – ۇلكەن
عالىم – ءبىلىمدى، جاڭالىق اشقان ادام.
ءۇى. وقۋلىقپەن جۇمىس.
1) وقۋشىلارعا ءماتىندى مانەرلەپ وقىتۋ. 2) رولمەن وقيدى
سۇراق - جاۋاپ ارقىلى ماعىناسىن اشۋ:
- اڭگىمەنىڭ اۆتورى كىم؟
- ول تۋرالى نە بىلەسىڭ؟
- عالىم نە ىستەدى؟
- نەگە تاستى كوتەردى؟
- استىنان نە شىقتى؟ ول نە دەدى؟ (شاعامىن.)
- ولار بىرەۋگە جۇگىنەلىك، تورەشى بولسىن دەدى.
- كىمدەرگە، نەلەرگە باردى؟ تورەشىلەر نە دەدى؟ (تۇيە، جەمىس اعاشى، يتكە، بالاعا).
ءۇىى. داپتەرمەن جۇمىس.
3 قاتار جوسپار بويىنشا داپتەرگە ءماتىندى كوشىرىپ، وزدەرىنىڭ تۇسىنگەندەرىن باياندايدى.
1 – قاتار. عالىم مەن جىلاننىڭ تۇيەگە جولىعۋى
2 – قاتار. جەمىس اعاشىنا جولىعۋى
3 – قاتار. يتكە جولىعۋى.
ءۇىىى. سەرگىتۋ ءساتى.
قانە قانات جازايىق،
قارلىعاشقا ۇقسايىق.
ۇشىپ - ۇشىپ الايىق،
ورنىمىزعا قونايىق.
بىلىمدە الدا بولايىق.
بالانىڭ ايلاسى. جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
پەداگوگتارعا ارنالعان پسيحولوگيالىق ترەنينگ
