InfoHub Logo

ادامزاتتىڭ رۋحاني الەمىنىڭ يگىلىگىنە اينالعان باسپا كىتاپتىڭ قاي كەزەڭدە بولسىن الەۋمەتتىك ماڭىزى زور. وسى سەبەپتەن دە، بۇگىندە دۇنيە جۇزىندە باسپا سالاسىن قارقىندى دامىتۋ مەن باسپاگەر ماماندارعا ءتيىستى جاعداي جاساۋ قولعا الىنعان. الەم ەلدەرىندە باسپا ءوندىرىسى سالاسىن كوركەيتۋ ماقساتىندا ءتۇرلى اسسوسياسيالار مەن قوعامدىق ۇيىمدار دا قۇرىلعان.

قازاقستاننىڭ باسپا سالاسى دا جاhاندىق دامۋ كوشىنە ىلەسە وتىرىپ، نارىقتىق باسەكەگە قابىلەتتى بولۋعا ۇمتىلۋدا. الايدا ەلدە كىتاپ شىعارۋ جانە تاراتۋ جۇيەسى تاۋەلسىزدىك العالى اقساڭداپ تۇر. بۇگىندە ۇلتتىق بيزنەستىڭ دامۋىنا باسپاگەرگە سالىناتىن 12 پايىز ققس سالىعى، پوشتالىق ءتاريفتىڭ قىمباتتاۋى، باعانىڭ تۇراقسىزدىعى سىندى ماسەلەلەر كەدەرگى كەلتىرۋدە. سونىمەن قاتار، رەسپۋبليكا اۋماعىنداعى كىتاپ دۇكەندەرىنىڭ ازدىعى دا — باستى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى.

ەلدەگى بۇگىنگى باسپا سالاسىنىڭ حال-احۋالىن سوسياليستىك قوعام جۇيەسىمەن سالىستىرساق، كسرو كەزىندە مەملەكەت باسپالارعا تاقىرىپتىق جوسپار بەكىتەتىن، بۇل جۇيەنىڭ ەرەكشەلىگى — ءبىر باسپا ەكىنشى باسپانىڭ باسىلىمىن قايتالاي المايتىن، ءار باسپا ءوز جوسپارىمەن جۇمىس جاسايتىن.

كەلەسى ماسەلە — باسپا ءوندىرىسىنىڭ ديزاينى. قازاقستاندا بۇگىنگى كۇنى باسپا ديزاينىنىڭ دەڭگەيى تومەن. كىتاپ ديزاينى مەملەكەتتىك ستاندارتتارعا بايلانىستى جاسالاتىن بولعاسىن، بۇگىندە باسپالار كلاسسيكالىق ۇلگىدەگى ديزايننان اسا الماي وتىر. وسى ماسەلەگە بايلانىستى «اتامۇرا» باسپاسىنىڭ رەداكتورى جانە ديزاينەرى ر. رايبايەۆا «شەت ەلدىڭ ديزاين ۇلگىلەرىن قازاق مەنتاليتەتى ءالى قابىلداۋعا دايىن ەمەس» دەگەنى ەسىمدە. وسى تۇرعىدا، الەم جاڭا تەحنولوگيالىق باعىتتاردا جۇمىس ىستەپ جاتقاندا، قازاق باسپا ءىسىنىڭ ءبىر دەڭگەيدەن اسا الماي وتىرعانى كوڭىلگە قاياۋ تۇسىرەدى.

اتالعان ماسەلەلەرگە بايلانىستى مىناداي ۇسىنىستار كۇن تارتىبىنە قويىلسا دەيمىن:

1. ءونىم باعاسىنىڭ اسپانداپ كەتۋىنە سەبەپكەر بولىپ وتىرعان ققس سالىعىن جويىپ، پوشتالىق ءتاريفتى ارزانداتۋ؛

2. كىتاپ ديزاينىنىڭ جاڭا الەمدىك ۇلگىلەرىن قولدانۋ؛

3. ەلىمىزدەگى كىتاپ باعاسىن تۇراقتاندىرۋدى جولعا قويۋ.

مىسالى، فرانسيادا كىتاپتىڭ باعاسى بۇكىل ەلدە بىردەي بولۋ ءۇشىن 1891 جىلى «لانگ زاڭى» قابىلدانعان. زاڭ بويىنشا، ءار جەكە باسىلىمعا ساتۋ باعاسىن باسپاگەر بەلگىلەيدى، ال ديستريبيۋتەرلەردىڭ كىتاپتاردى ساتۋ باعاسىنان 5 پايىزدان اسىرىپ، ياكي تومەن ساتۋعا قۇقىعى جوق. بۇل زاڭ نارىقتاعى تۇراقتىلىقتى ساقتايدى جانە باسەكەلەستىك باعا ساياساتىندا ەمەس، كورسەتىلەتىن قىزمەتتەردىڭ ساپاسىندا كورىنىس تابادى. ءبىزدىڭ ەلدە دە باعا ماسەلەسىنە بايلانىستى وسى سەكىلدى شارا قولدانىلسا، دايىن كىتاپ ءونىمىنىڭ ۇستىنەن باعانى 2-3 ەسە اسىرىپ قوياتىن دۇكەنشىلەرگە تىيىم بولار ەدى.

ءامينا ونەرباي ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى جۋرناليستيكا فاكۋلتەتى 2-كۋرس ستۋدەنتى

---