InfoHub Logo

باستاۋىش مەكتەپتىڭ وقۋ - تاربيە پروسەسىندە دەنساۋلىق ساقتاۋ ورتاسىن قۇرۋ

“دەنى ساۋ ادام - تابيعاتتىڭ ەڭ قىمبات جەمىسى” (ت. كارلەيل)

ەلباسىمىز ن. ءا. نازاربايەۆتىڭ “قازاقستان - 2030” ستراتەگيالىق باعدارلاماسىندا سالاۋاتتى ءومىر سالتىنا ىنتالاندىرۋ ءارقايسىمىزدىڭ دەنە تاربيەسىمەن اينالىسۋىمىزعا، دۇرىس تاماقتانۋىمىزعا، تازالىق پەن سانيتارلىق شارالارىن ساقتاۋىمىزعا باعىتتالعان، دەنساۋلىقتى نىعايتۋ ءۇشىن وقۋشىلاردى سالاۋاتتى ءومىر سالتىنا ناسيحاتتاپ، اقپاراتتىق ءىس - شارالار جۇرگىزىلۋ كەرەك دەگەن.

مىندەتى:
ءار وقۋشىنىڭ دەنساۋلىعىنا نۇقسان كەلتىرمەي، نىعايتا وتىرىپ، وقۋعا دەگەن قۇشتارلىعىن وياتۋ، ءاربىر بالانىڭ وزىندىك ەرەكشەلىكتەرىن ەسكەرە وتىرىپ، بالا بويىنداعى قاسيەتتەردى دامىتۋ.
وقۋ - تاربيە ۇردىسىندە دەنساۋلىقتى ساقتاۋ نە ءۇشىن قاجەت؟

سەبەبى:
1. وقۋشىلار ۋاقىتتارىنىڭ كوپ مولشەردەگى بولىگىن مەكتەپتە، ءمۇعالىمنىڭ قاراماعىندا وتكىزەدى.
2. ءمۇعالىم وقۋشىنىڭ دەنساۋلىعىنا ءتۇرلى جاعدايمەن اسەر ەتۋى مۇمكىن.
3. دەنى ساۋ بالا وقۋ ۇدەرىسىنە بەلسەنە ارالاسادى، ءاردايىم جايدارى، كوڭىل - كۇيى جوعارى بولادى.
مەكتەپتەگى دەنساۋلىق ساقتاۋعا نەگىزدەلگەن وقۋ - تاربيە پروسەسىنىڭ وتە كۇردەلى جانە از قاراستىرىلعان اسپەكتىسى - ساباق. كۇندەلىكتى ساباق بارىسىنداعى جان - جاقتى، ارتىق اقپاراتتار اعىنى، ونىڭ ۇدەمەلى قارقىندىلىعى، شامادان تىس ەموسيونالدى جۇيكە جۇيەسىنە سالماق ءتۇسۋ، كيكىلجىڭدى ورتا، وقۋشىلاردىڭ دەنە بەلسەندىلىگىنىڭ شەكتەۋلىلىگى، ولاردىڭ پسيحوفيزيولوگيالىق ەرەكشەلىكتەرىن مۇعالىمدەردىڭ ەسكەرمەۋى - وسىنىڭ ءبارى بالا دەنساۋلىعىنا اسەر ەتپەي قويمايدى.
ساباق بارىسىندا وقۋشىلاردىڭ شارشاۋىن بولدىرماۋ مۇمكىن ەمەس. ايتسە دە، ءمۇعالىمنىڭ مىندەتى - ساباق بارىسىندا شارشاتاتىن اسەرلەردى ازايتۋ، ساباقتى ۇيىمداستىرۋدا دەنساۋلىققا زيانى، اسەرى تيمەيتىن ءادىس - تاسىلدەردى قولدانۋ.
وقىتۋ ۇردىسىندەگى دەنساۋلىق ساقتاۋ تەحنولوگياسىنىڭ ءادىس - تاسىلدەرى:
ساباقتىڭ ۇيىمداستىرۋ كەزەڭىندە وقۋشىلاردىڭ كوڭىل - كۇيىن كوتەرىپ، ساباققا بەلسەندى قاتىسۋى ءۇشىن مىناداي ادىستەردى قولدانۋعا بولادى.

ۇيىمداستىرۋ كەزەڭىندە
تىلەك ايتۋ
ەرەكشە جاعداي
جۇبىڭدى تانىستىر
كوكونىستەر مەن جەمىستەر
ساڭىراۋ تەلەفون
پرەزەنتاسيا
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ كەزەڭىندە وسىنداي ادىستەردى قولدانامىن:
ءسوزجۇمباق
برەين - رينگ
مەنى ءتۇسىن
شپارگالكا
تولىقتىرۋ
شەڭبەردە جۇمىس جاساۋ
نەگىزگى بولىمدە
ميعا شابۋىل
ىسكەر ويىندار
رولدىك ويىندار
ساحنالىق قويىلىمدار

ءۇي تاپسىرماسىن بەرۋ كەزەڭىندە
● مازمۇنىنا بايلانىستى سۋرەت سالۋ
● ءوز تاڭداۋىنا قاراي بەرۋ
● بايانداما، رەفەرات، شىعارما
● جۇپپەن بەرۋ
● ءتۇرتىپ الۋ

باعالاۋدا
● رەيتينگ
● سەنىم نەسيەسى
● جۇلدىزشا مەن جالاۋشا

قورىتىندى كەزەڭىندە
● شەڭبەردە تىلەك ايتۋ جانە اناليز جاساۋ
● شەڭبەردە قول الىسۋ

وسىنداي ءتۇرلى ادىستەر وقۋشىلاردىڭ ساباققا بەلسەنە قاتىسىپ، قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋعا، شارشاماۋعا كومەكتەسەدى. سونىمەن قاتار مەكتەپ وقۋشىسىنىڭ اعزاسىنا ءتۇرلى تۇستەر دە اسەر ەتەدى.
مەكتەپ وقۋشىسىنىڭ اعزاسىنا زات ءتۇسىنىڭ اسەرى
قىزىل ءتۇس
- قان اينالىمىنىڭ جۇمىسىن جاقسارتادى
- گەموگلابيندى جوعارىلاتادى
- ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن جاقسارتادى
- اكتيۆيزاسيا كەزىندە، جاڭا تاقىرىپتى يگەرۋ كەزىندە، رەفلەكسيا كەزىندە
قىزعىلت ءتۇس
- اعزاداعى زات الماسۋ پروسەستەرىن جاقسارتادى
- ەندوكريندىك جۇيەنىڭ جۇمىسىن جاقسارتادى
- تىنىس الۋ جۇيەسىنىڭ جۇمىسىن جاقسارتادى
- تانىمدىق ارەكەت پروسەسىن ارتتىرادى
- اناليز جانە سينتەز پروسەستەرىندەگى سويلەۋ مانەرىن جاقسارتادى
دەنە شىنىقتىرۋ، ادەبيەتتىك وقۋ ساباقتارىندا
سارى ءتۇس
- بۇل مەكتەپ وقۋشىسىنىڭ ينتەللەكتۋالدىق دامۋىنىڭ ءتۇسى
- وقۋ ءۇشىن ەڭ جاقسى ءتۇس
- ول بارلىق پسيحيكالىق ەستە ساقتاۋ، سويلەۋ، لوگيكالىق ويلاۋ جۇمىستارىن، سەزىنۋدى، بايقاۋدى جانداندىرادى
بارلىق ساباقتاردا، بارلىق ءدال ەسەپتەۋلەردى قاجەت ەتەتىن عىلىمداردا.
جاسىل ءتۇس
- جۇيكە جۇيەسىنىڭ جۇمىسىن قالىپقا كەلتىرەتىن ءتۇس
- ادامعا تۇسەتىن اقىل - وي جانە ستاتيستيكالىق كۇشتەردى تومەندەتەدى
- مەكتەپكە دەيىنگى مەكەمەلەرگە وتە قاجەت
- حولەريكتەرگە، مەلانحوليكتەرگە كارتوچكا رەتىندە قاجەت
- باقىلاۋ مەن تەستتىك تاپسىرمالار كەزىندە وقۋ ماتەريالىن بەكىتۋ ءۇشىن قاجەت
وزدىك جۇمىستا، جۇپپەن جۇمىستا
كوگىلدىر ءتۇس
شارشاعاندى جويۋ رەلاكساسياسىنىڭ ءتۇسى
سويلەۋ جۇمىسىن، تۆورچەستۆالىق ويلانۋدى جانداندىرادى