InfoHub Logo

ساباقتىڭ تاقىرىبى: بايقوڭىر – عارىش ايلاعى.
ساباقتىڭ ماقساتى: عارىش الەمى جايلى تۇسىنىك بەرۋ. عارىش ايلاعى
– بايقوڭىر تۋرالى ءبىلىم بەرۋ. عارىش الەمىنە دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن قالىپتاستىرۋ.
عارىشكەرلەرگە دەگەن قۇرمەت سەزىمدەرىن تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: بايقوڭىردىڭ، عارىشكەرلەردىڭ، زىمىراننىڭ سۋرەتتەرى، سلايد.

ساباقتىڭ ءجۇرىسى:

تاربيەشى:
- بالالار، ءبىزدىڭ تۇراتىن جەرىمىز – جەر پلانەتاسى دەپ اتالادى. توبەمىزدە ادەمى اسپان الەمى بار. بۇل – اسپان الەمى - عارىش. ءبىز ءوزىمىزدىڭ جەر پلانەتاسىندا تاتۋ - ءتاتتى ءومىر سۇرەمىز. قانە، ءبارىمىز جەرمەن، كۇنمەن، دوستارىمىزبەن امانداسايىقشى.
امانسىڭ با، التىن كۇن!
امانسىڭ با، جەر انا!
امانسىڭ با، دوستارىم،
سەندەردى كورسەم قۋانام!
- كولىكتەردىڭ قانداي تۇرلەرىن بىلەسىڭدەر؟
- جەر كولىگى (ماشينالار، ۆەلوسيپەد، موتوسيكل)، سۋ كولىگى (كەمە، قايىق)، اۋە كولىگى (ۇشاق، تىكۇشاق، زىمىران).
- دۇرىس ايتاسىڭدار، بالالار! ەرتە زاماننان ادامدار اۋەدە قۇس سياقتى ۇشۋدى ارمانداعان، سوندىقتان اسپانعا كوتەرىلۋدىڭ ءتۇرلى جولدارىن ويلاستىرعان. ەڭ الدىمەن، اۋە شارلارى پايدا بولدى. كەلە - كەلە ۇشاق، تىكۇشاق پايدا بولدى. ۇشاقتار ادام تاسىمالداۋعا ارنالعان. ال تىكۇشاقتارمەن اۋىر جۇكتەردى تاسيدى.
- ءقازىر مەن سەندەرگە جۇمباق جاسىرامىن. دۇرىس شەشۋگە تىرىسايىق:
اسپاندا ءبىر الىپ قۇس،
ىزعىپ ۇشىپ بارادى.
قاراپ تۇرساڭ عاجايىپ،
سوڭىندا ءىز قالادى.
(زىمىران)
- اسپاندا نەلەر بولادى، بالالار؟
- كۇن، اي، بۇلتتار بولادى.
- دۇرىس ايتاسىڭدار، ال زىمىران بىزگە نە ءۇشىن قاجەت؟ زىمىرانمەن كىمدەر ۇشادى؟ زىمىراندار ۇشاتىن ورىندى نە دەپ اتايمىز؟ (بالالاردىڭ جاۋاپتارى تىڭدالادى).
- زىمىرانمەن عارىشكەرلەر ۇشادى. ولار عارىشقا ۇشىپ بارىپ، اسپان الەمىن زەرتتەيدى. ءبىز بۇگىن عارىشكەر اعالارمەن، اسپان الەمىمەن تانىسامىز. زىمىراندار ۇشاتىن ورىندى عارىش ايلاعى دەپ اتايمىز. ءبىزدىڭ قازاقستاندا عارىش ايلاعى بايقوڭىر دەگەن جەردە ورنالاسقان. بايقوڭىر عارىش ايلاعى - قازاقستاندا، ونىڭ ىشىندە ءوزىمىزدىڭ قىزىلوردا وبلىسىندا ورنالاسقان. عارىشكەرلەردىڭ ءبارى وسى جەردەن عارىشقا ۇشادى. ەڭ العاش 1961 جىلى 12 ساۋىردە عارىشقا ۇشقان رەسەي ازاماتى يۋ. ا. گاگارين بولدى. يۋ. ا. گاگاريننەن بۇرىن ەكى يت – بەلكا جانە سترەلكا ۇشىرىلعان.
- ال، قازاقستاننان ەڭ العاش عارىشقا ۇشقان كىمدەردى بىلەسىڭدەر؟
قازاقستاننان العاش عارىشقا ۇشقان عارىشكەرلەر – توقتار اۋباكىروۆ پەن تالعات مۇسابايەۆ. ولار عارىشقا ۇشىپ، زەرتتەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزدى. بۇل كىسىلەر ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ ماقتانىشتارى. ولار - ەرجۇرەك، باتىر، حالىق قاھارماندارى. وسى كىسىلەر سياقتى باتىل، ەرجۇرەك بولۋ ءۇشىن، ءبىلىمدى، ءتارتىپتى ۇلكەن ازامات بولۋىمىز كەرەك.
عارىشكەرلەر عارىشقا ۇشار الدىندا ولار ءار ءتۇرلى دايىندىقتان ءوتىپ، ارنايى ءبىلىم الادى. عارىشتا ادام دەمالاتىن اۋا جوق، كولەڭكە جاقتا قاتتى سۋىق، كۇن ءتۇسىپ تۇرعان جاعى وتە ىستىق بولادى. سوندىقتان وسىلاردان ساقتانۋ ءۇشىن عارىشكەرلەر «سكافاندر» دەپ اتالاتىن ارنايى كيىم كيەدى. سكافاندردىڭ ارقاسىندا اۋا تولتىرىلعان باللونى، جەرمەن جانە ءوزارا بايلانىسقا ارنالعان بايلانىس قۇرالدارى بولادى (بەينەفيلم كورسەتۋ).
سوزدىك جۇمىسى:
ايلاق – عارىشقا ۇشۋعا ارنالعان قولايلى الاڭ.
عارىش – اسپان الەمى.
سەرگىتۋ ءساتى: اسپان، اسپان، ارايلىم،
ساعان ءجيى قارايمىن.
سەنى كوزبەن شولامىن،
مەن عارىشكەر بولامىن.
الىپپە - داپتەرمەن جۇمىس
- بالالار، سەندەر عارىش، اسپان الەمى تۋرالى بىلدىڭدەر. قالاي ويلايسىڭدار، عارىشقا قانداي كولىكپەن بارامىز ەكەن؟ ۇشاقپەن بە، تىكۇشاقپەن بە الدە زىمىرانمەن بە؟
- عارىشقا زىمىرانمەن بارامىز.
- ەندەشە، ويلانىپ، قيالدارىڭداعى زىمىراننىڭ سۋرەتىن داپتەر بەتىنە سالىپ كورىڭدەر. ول ءۇشىن الدىمەن اسپان الەمى، عارىش جايلى ءبىر ءسات كوز الدىمىزعا ەلەستەتىپ كورەيىك (جاعىمدى اۋەن وينالىپ تۇرادى).
ساباقتى قورىتىندىلاۋ.
ديداكتيكالىق ويىن: «عارىشقا ۇشۋ». ويىننىڭ شارتى: بالالار زىمىرانمەن عارىشقا ۇشىپ، جۇلدىزدىڭ تاپسىرماسىن ورىنداپ، سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى:
- اسپان دەنەلەرىنە نەلەر جاتادى؟
- عارىشقا ۇشقان عارىشكەرلەردى اتا.
- سكافاندر دەگەن نە؟
- عارىشقا قانداي كولىكپەن ۇشادى؟
- عارىشكەر، عارىش، بايقوڭىر تۋرالى تۋرالى قانداي تاقپاق بىلەسىڭ؟
- مىنە كوردىڭدەر مە، بالالار، سەندەر ءبىلىمدى، اقىلدى ەكەندەرىڭدى كورسەتىپ، سۇراقتارعا وتە جاقسى جاۋاپ بەرىپ، جۇمباق شەشىپ، سۋرەتتى جاقسى سالىپ، ساباققا جاقسى قاتىستىڭدار! جارايسىڭدار!