بەردىبەك سوقپاقبايەۆ "اعاشتار نەگە اشۋلاندى؟"
ساباقتىڭ تاقىرىبى: بەردىبەك سوقپاقبايەۆ اعاشتار نەگە اشۋلاندى؟ (پرەزەنتاسياسىمەن)
ماقساتى:
بىلىمدىلىگى: قازاقتىڭ كورنەكتى بالالار جازۋشىسى ب.سوقپاقبايەۆتىڭ ءومىرى مەن شىعارمالارى تۋرالى تەرەڭىرەك تانىسىپ، اڭگىمەنىڭ تاقىرىبى مەن جازۋشىنىڭ يدەيالىق مۇراتىن ماتىنگە سۇيەنە وتىرىپ اشۋ.
دامىتۋشىلىعى: وقۋشى ءوي-ورىسىن كەڭەيتۋ، ءوز ويلارىن ادەبي تىلمەن ورنەكتەي بىلۋگە ماشىقتاندىرۋ.
تاربيەلىگى: اڭگىمە ارقىلى ەڭبەكسۇيگىشتىككە، مەيىرىمدىلىككە تاربيەلەۋ. اعاشتاردى كۇتىپ باپتاۋعا ۇيرەتۋ.
ءتۇرى: ساياحات ساباق
ءادىسى: سۇراق – جاۋاپ
كورنەكىلىگى: جازۋشى سۋرەتى، استانا سۋرەتتەرى ت.ب.
ساباقتىڭ ءجۇرىسى: ءى. ۇيىمداستىرۋ
وقۋشىلاردى ساباققا ازىرلەۋ
ءبىز قاندايمىز، قاندايمىز،
شۇعىلالى تاڭدايمىز.
كۇلىمدەگەن كۇندەيمىز،
ەش ۋايىمدى بىلمەيمىز.
- بۇگىن ءبىز ساباعىمىزدا ساياحاتقا شىعامىز. باس قالامىز - استانا قالاسىنىڭ كورىكتى جەرلەرىمەن تانىسامىز. ول ءۇشىن بارلىق تاپسىرمالاردان سۇرىنبەي ءوتۋىمىز كەرەك. ساياحاتقا پويىزبەن شىعامىز. ءۇي تاپسىرماسىنا جاقسى جاۋاپ بەرسەك حان شاتىرىمەن تانىسامىز.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
1. اڭگىمە مازمۇنىن ايتۋ
2. سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ
1. قاناتقا اكەسى سىيلاعان كومپاستىڭ قانداي ەرەكشەلىگى بار؟
2. بالالار قايدا باردى؟
3.بوداننىڭ كومپاسقا قىزىققانىن ونىڭ قاي سوزدەرىنەن بايقاۋعا بولادى؟
4.بودان كومپاستى نە ىستەدى؟
3. اڭگىمەنىڭ سوڭعى بولىگىن وقىپ، ءوز ويىن جازىپ كەلۋ.
«ەگەر مەن بوداننىڭ ورنىندا بولسام......»
«حان شاتىرى» ساۋدا ويىن-ساۋىق ورتالىعى – اتاقتى ساۋلەتشى نورمان فوستەردىڭ قولىمەن جاسالعان كەزەكتى ونەر تۋىندىسى. بۇل ساۋدا جانە ويىن-ساۋىق ورتالىعىندا ەڭ ۇلكەن قالالىق ب ا ق، ءىرى ساۋدا ورتا¬لىق¬تارى، كينوتەاتر، كونسەرت زالدارى بولادى. سونىمەن بىرگە عيماراتتىڭ بارلىق قاباتتارىندا ءدامحانالار مەن مەيرامحانالار ورنالاسقان. ورتالىقتىڭ ىشىندە تروپيكالىق باقتار، گۇلزارلار، سۋبۇرقاقتار بار.
ءىىى. جاڭا ساباق
1. جازۋشى جونىندە بىلەتىندەرىن ەسكە ءتۇسىرۋ
1924ج 13قازاندا تۋعان
اباي اتىنداعى پەداگوگيكالىق ينستيتۋت
ب. سوقپاقبايەۆ-------------مۇعالىم
بالالار جازۋشىسى
«مەنىڭ اتىم-قوجا»، «جەكپە جەك» كىتابى
2. جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ ب. سوقپاقبايەۆ اعاشتار نەگە اشۋلاندى؟
1. ءماتىندى تانىستىرماس بۇرىن وقۋشىلارعا اعاش ءسوزىن كورسەتكەندە ويلارىنا نە كەلەتىنىن توپتاستىرۋ.
2. اعاشتار اشۋلانا ما؟ وقۋشى پىكىرىن ءبىلۋ
3.ءماتىن مازمۇنىمەن وقۋشىلاردى تانىستىرۋ، مانەرلەپ وقۋ.
1.المابەكتىڭ اعاش وتىرعىزۋى.
2.اعاشتاردىڭ مۇڭعا باتۋى
3.ورمانداعى وقيعا
4.اعاشتاردىڭ بوي تۇزەۋى
«دۋماننىڭ» وكەاناريۋمى «مۇحيتارال» دەپ تە اتالادى. ول – مۇحيت اتاۋلىدان 3000 شاقىرىمنان استام قاشىقتىقتا ورنالاسقان بىردەن-بىر وكەاناريۋم. "دۋمان" ويىن-ساۋىق ورتالىعىنىڭ مۇحيتارالى-تمد-داعى تۇڭعىش دۇنيەگە كەلگەن بىردەن-بىر نىسان. مۇحيتارالدىڭ سۋ قورى - 3 ميلليون ءليتردى قۇرايدى. ونى ازىرلەۋ ءۇشىن 120 توننا تەڭىز تۇزى قاجەت بولدى. مۇندا جۇمىر جەردىڭ ءار تۇكپىرىندەگى تەڭىز جاندىكتەرىنىڭ 100-دەن استام تۇرىنەن تۇراتىن 2 000-نان ارتىق تەڭىز تۇرعىندارى تىرشىلىك قۇرۋدا.
4. وقۋلىقپەن جۇمىس
ا) مانەرلەپ وقىتۋ
ءا) تىزبەكتەي وقىتۋ
ب) ماتىننەن كارى ەمەننىڭ ءسوزىن تاۋىپ وقۋ
5. داپتەرمەن جۇمىس
ماتىندەگى اعاشتاردىڭ المابەككە قويعان كىناسىن جازىپ شىعۋ
المابەكتىڭ ايىبى
نۇر-استانا» مەشىتىندە 5 مىڭ ادام دۇعا جاساي الاتىن ۇلكەن زالى بار .مەشىت كولەمى 4000 شارشى م تەڭ. 2005 جىلى اشىلدى.
6. سەمانتيكالىق كەستەمەن جۇمىس «اعاشتار سىرى»
اعاشتار اتتارى-----قايىڭ------بايتەرەك------ەمەن-------تەرەك
جارىقتى جاقسى كورەتىن، تەز وسەتىن،
گۇل شوعى سىرعا ءتارىزدى، قابىعى اق، كورىكتى اعاش. ونىڭ ءدىڭىن قۇرىلىسقا، ءۇي جيھازدارىن جاساۋعا پايدالانادى.
1000جىلدان استام ءومىر سۇرە الادى. اعاشى وتە مىقتى. سوندىقتان ولاردى ۇيلەر مەن كەمەلەر سالۋ ءۇشىن پايدالانعان.
ادەيىلەپ ادام قولىمەن وتىرعىزعانداي ءتۇپ-تۇزۋ بولىپ بيىككە بويلاپ وسەدى
سۋدى تامىرى ارقىلى ءسىڭىرىپ، ءبىر ءوزى ءبىر جازدا 2000 ليترگە جۋىق سۋدى جاپىراعى ارقىلى بۋلاندىرادى.
عيماراتتىڭ جالپى كولەمى 36 720 م2. قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ اق ورداسىنىڭ رەسمي تۇساۋكەسەرى 2004 ج. جەلتوقساننىڭ 24 كۇنى ءوتتى. 1-قاباتتا سالتاناتتى حول ورنالاسقان. 2-قاباتتا قىزمەتتىك ورىنجايلار ورنالاسقان. 3-قاباتتا كيىز ۇيگە ۇقساتىپ جاسالعان، ءمارمار جانە گرانيت تاسپەن وڭدەلگەن شىعىس زالى؛ سىيلىقتار مەن سەنىم گراموتالارىن تاپسىرۋ زالى؛ ەكى جاقتى كەزدەسۋلەرگە ارنالعان “التىن زال”؛ كامين زالى؛ قىزمەتتىك ورىنجايلار مەن ءماجىلىس زالدارى ورنالاسقان. 4-قاباتتا قىزمەتتىك ورىنجايلار مەن ءماجىلىس زالدارى؛ ءسامميتتىڭ ۇلكەن زالى؛ كىتاپحانا؛ كىشى شىعىس زالى ورنالاسقان.
7. ماقالدى تولىقتىرىپ جازۋ
1. ........ ەڭبەگىمەن وزادى، (ەر)
........ ەزىلۋمەن توزادى. (ەرىنشەك)
2. ........ ەرتەڭى بىتپەيدى.
«استانا-بايتەرەك» مونۋمەنتى – استانانىڭ ناعىز سيمۆولى، ونىڭ تانىمال كارتوچكاسى. قازاقشا اۋدارماسى «بايتەرەك» دەگەندى بىلدىرەدى. 97 مەتردى قۇرايتىن كورىنىس كەشەنى زاماناي قالانىڭ كوركەم بەينەسىن اشادى. 97 سانى كەزدەيسوق ەمەس، ول استانانىڭ الماتىدان استاناعا اۋىسۋىن بىلدىرەدى.
ءىV.ساباقتى سۇراقتار قويۋ ارقىلى قورىتىندىلاۋ
1.المابەكتىڭ جىبەرگەن كەمشىلىگى نەدە؟
2. اعاشتار المابەكتى قالاي جازالادى؟
3. المابەك ءوز كەمشىلىگىن قالاي تۇزەدى؟
4. ەگەر المابەك اعاشتاردان كەشىرىم سۇراماعاندا نە بولار ەدى؟
ساباق قورىتىندىلاپ بولعاننان كەيىن ب.امانشين ورتا مەكتەبىنە قايتا ورالۋ.
V.ۇيگە تاپسىرما: ءماتىن مازمۇنىن ايتۋ، جازۋشى شىعارمالارىن تالداپ، سالىستىرىپ كەلۋ
Vءى.باعالاۋ
ماقساتى:
بىلىمدىلىگى: قازاقتىڭ كورنەكتى بالالار جازۋشىسى ب.سوقپاقبايەۆتىڭ ءومىرى مەن شىعارمالارى تۋرالى تەرەڭىرەك تانىسىپ، اڭگىمەنىڭ تاقىرىبى مەن جازۋشىنىڭ يدەيالىق مۇراتىن ماتىنگە سۇيەنە وتىرىپ اشۋ.
دامىتۋشىلىعى: وقۋشى ءوي-ورىسىن كەڭەيتۋ، ءوز ويلارىن ادەبي تىلمەن ورنەكتەي بىلۋگە ماشىقتاندىرۋ.
تاربيەلىگى: اڭگىمە ارقىلى ەڭبەكسۇيگىشتىككە، مەيىرىمدىلىككە تاربيەلەۋ. اعاشتاردى كۇتىپ باپتاۋعا ۇيرەتۋ.
ءتۇرى: ساياحات ساباق
ءادىسى: سۇراق – جاۋاپ
كورنەكىلىگى: جازۋشى سۋرەتى، استانا سۋرەتتەرى ت.ب.
ساباقتىڭ ءجۇرىسى: ءى. ۇيىمداستىرۋ
وقۋشىلاردى ساباققا ازىرلەۋ
ءبىز قاندايمىز، قاندايمىز،
شۇعىلالى تاڭدايمىز.
كۇلىمدەگەن كۇندەيمىز،
ەش ۋايىمدى بىلمەيمىز.
- بۇگىن ءبىز ساباعىمىزدا ساياحاتقا شىعامىز. باس قالامىز - استانا قالاسىنىڭ كورىكتى جەرلەرىمەن تانىسامىز. ول ءۇشىن بارلىق تاپسىرمالاردان سۇرىنبەي ءوتۋىمىز كەرەك. ساياحاتقا پويىزبەن شىعامىز. ءۇي تاپسىرماسىنا جاقسى جاۋاپ بەرسەك حان شاتىرىمەن تانىسامىز.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
1. اڭگىمە مازمۇنىن ايتۋ
2. سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ
1. قاناتقا اكەسى سىيلاعان كومپاستىڭ قانداي ەرەكشەلىگى بار؟
2. بالالار قايدا باردى؟
3.بوداننىڭ كومپاسقا قىزىققانىن ونىڭ قاي سوزدەرىنەن بايقاۋعا بولادى؟
4.بودان كومپاستى نە ىستەدى؟
3. اڭگىمەنىڭ سوڭعى بولىگىن وقىپ، ءوز ويىن جازىپ كەلۋ.
«ەگەر مەن بوداننىڭ ورنىندا بولسام......»
«حان شاتىرى» ساۋدا ويىن-ساۋىق ورتالىعى – اتاقتى ساۋلەتشى نورمان فوستەردىڭ قولىمەن جاسالعان كەزەكتى ونەر تۋىندىسى. بۇل ساۋدا جانە ويىن-ساۋىق ورتالىعىندا ەڭ ۇلكەن قالالىق ب ا ق، ءىرى ساۋدا ورتا¬لىق¬تارى، كينوتەاتر، كونسەرت زالدارى بولادى. سونىمەن بىرگە عيماراتتىڭ بارلىق قاباتتارىندا ءدامحانالار مەن مەيرامحانالار ورنالاسقان. ورتالىقتىڭ ىشىندە تروپيكالىق باقتار، گۇلزارلار، سۋبۇرقاقتار بار.
ءىىى. جاڭا ساباق
1. جازۋشى جونىندە بىلەتىندەرىن ەسكە ءتۇسىرۋ
1924ج 13قازاندا تۋعان
اباي اتىنداعى پەداگوگيكالىق ينستيتۋت
ب. سوقپاقبايەۆ-------------مۇعالىم
بالالار جازۋشىسى
«مەنىڭ اتىم-قوجا»، «جەكپە جەك» كىتابى
2. جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ ب. سوقپاقبايەۆ اعاشتار نەگە اشۋلاندى؟
1. ءماتىندى تانىستىرماس بۇرىن وقۋشىلارعا اعاش ءسوزىن كورسەتكەندە ويلارىنا نە كەلەتىنىن توپتاستىرۋ.
2. اعاشتار اشۋلانا ما؟ وقۋشى پىكىرىن ءبىلۋ
3.ءماتىن مازمۇنىمەن وقۋشىلاردى تانىستىرۋ، مانەرلەپ وقۋ.
1.المابەكتىڭ اعاش وتىرعىزۋى.
2.اعاشتاردىڭ مۇڭعا باتۋى
3.ورمانداعى وقيعا
4.اعاشتاردىڭ بوي تۇزەۋى
«دۋماننىڭ» وكەاناريۋمى «مۇحيتارال» دەپ تە اتالادى. ول – مۇحيت اتاۋلىدان 3000 شاقىرىمنان استام قاشىقتىقتا ورنالاسقان بىردەن-بىر وكەاناريۋم. "دۋمان" ويىن-ساۋىق ورتالىعىنىڭ مۇحيتارالى-تمد-داعى تۇڭعىش دۇنيەگە كەلگەن بىردەن-بىر نىسان. مۇحيتارالدىڭ سۋ قورى - 3 ميلليون ءليتردى قۇرايدى. ونى ازىرلەۋ ءۇشىن 120 توننا تەڭىز تۇزى قاجەت بولدى. مۇندا جۇمىر جەردىڭ ءار تۇكپىرىندەگى تەڭىز جاندىكتەرىنىڭ 100-دەن استام تۇرىنەن تۇراتىن 2 000-نان ارتىق تەڭىز تۇرعىندارى تىرشىلىك قۇرۋدا.
4. وقۋلىقپەن جۇمىس
ا) مانەرلەپ وقىتۋ
ءا) تىزبەكتەي وقىتۋ
ب) ماتىننەن كارى ەمەننىڭ ءسوزىن تاۋىپ وقۋ
5. داپتەرمەن جۇمىس
ماتىندەگى اعاشتاردىڭ المابەككە قويعان كىناسىن جازىپ شىعۋ
المابەكتىڭ ايىبى
نۇر-استانا» مەشىتىندە 5 مىڭ ادام دۇعا جاساي الاتىن ۇلكەن زالى بار .مەشىت كولەمى 4000 شارشى م تەڭ. 2005 جىلى اشىلدى.
6. سەمانتيكالىق كەستەمەن جۇمىس «اعاشتار سىرى»
اعاشتار اتتارى-----قايىڭ------بايتەرەك------ەمەن-------تەرەك
جارىقتى جاقسى كورەتىن، تەز وسەتىن،
گۇل شوعى سىرعا ءتارىزدى، قابىعى اق، كورىكتى اعاش. ونىڭ ءدىڭىن قۇرىلىسقا، ءۇي جيھازدارىن جاساۋعا پايدالانادى.
1000جىلدان استام ءومىر سۇرە الادى. اعاشى وتە مىقتى. سوندىقتان ولاردى ۇيلەر مەن كەمەلەر سالۋ ءۇشىن پايدالانعان.
ادەيىلەپ ادام قولىمەن وتىرعىزعانداي ءتۇپ-تۇزۋ بولىپ بيىككە بويلاپ وسەدى
سۋدى تامىرى ارقىلى ءسىڭىرىپ، ءبىر ءوزى ءبىر جازدا 2000 ليترگە جۋىق سۋدى جاپىراعى ارقىلى بۋلاندىرادى.
عيماراتتىڭ جالپى كولەمى 36 720 م2. قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ اق ورداسىنىڭ رەسمي تۇساۋكەسەرى 2004 ج. جەلتوقساننىڭ 24 كۇنى ءوتتى. 1-قاباتتا سالتاناتتى حول ورنالاسقان. 2-قاباتتا قىزمەتتىك ورىنجايلار ورنالاسقان. 3-قاباتتا كيىز ۇيگە ۇقساتىپ جاسالعان، ءمارمار جانە گرانيت تاسپەن وڭدەلگەن شىعىس زالى؛ سىيلىقتار مەن سەنىم گراموتالارىن تاپسىرۋ زالى؛ ەكى جاقتى كەزدەسۋلەرگە ارنالعان “التىن زال”؛ كامين زالى؛ قىزمەتتىك ورىنجايلار مەن ءماجىلىس زالدارى ورنالاسقان. 4-قاباتتا قىزمەتتىك ورىنجايلار مەن ءماجىلىس زالدارى؛ ءسامميتتىڭ ۇلكەن زالى؛ كىتاپحانا؛ كىشى شىعىس زالى ورنالاسقان.
7. ماقالدى تولىقتىرىپ جازۋ
1. ........ ەڭبەگىمەن وزادى، (ەر)
........ ەزىلۋمەن توزادى. (ەرىنشەك)
2. ........ ەرتەڭى بىتپەيدى.
«استانا-بايتەرەك» مونۋمەنتى – استانانىڭ ناعىز سيمۆولى، ونىڭ تانىمال كارتوچكاسى. قازاقشا اۋدارماسى «بايتەرەك» دەگەندى بىلدىرەدى. 97 مەتردى قۇرايتىن كورىنىس كەشەنى زاماناي قالانىڭ كوركەم بەينەسىن اشادى. 97 سانى كەزدەيسوق ەمەس، ول استانانىڭ الماتىدان استاناعا اۋىسۋىن بىلدىرەدى.
ءىV.ساباقتى سۇراقتار قويۋ ارقىلى قورىتىندىلاۋ
1.المابەكتىڭ جىبەرگەن كەمشىلىگى نەدە؟
2. اعاشتار المابەكتى قالاي جازالادى؟
3. المابەك ءوز كەمشىلىگىن قالاي تۇزەدى؟
4. ەگەر المابەك اعاشتاردان كەشىرىم سۇراماعاندا نە بولار ەدى؟
ساباق قورىتىندىلاپ بولعاننان كەيىن ب.امانشين ورتا مەكتەبىنە قايتا ورالۋ.
V.ۇيگە تاپسىرما: ءماتىن مازمۇنىن ايتۋ، جازۋشى شىعارمالارىن تالداپ، سالىستىرىپ كەلۋ
Vءى.باعالاۋ
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
