بەتتىك كەرىلۋ. جۇعۋ. قىلتۇتىكتىك قۇبىلىستار.
7 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: بەتتىك كەرىلۋ. جۇعۋ. قىلتۇتىكتىك قۇبىلىستار.
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. بىلىمدىلىك ماقساتى: تاقىرىپتى ومىرمەن بايلانىستىرا وتىرىپ، عىلىمي جۇزىندە ءتۇسىندىرۋ.
2. دامىتۋشىلىق ماقساتى: تانىس نارسەدەن جاڭا پروبلەما تۋدىرىپ ونى شەشە ءبىلۋ.
3. تاربيەلىك ماقساتى: وقۋشىلاردى ۇقىپتىلىققا باۋلۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ءبىلىمدى قالىپتاستىرۋ، جالپىلاۋ
ساباقتىڭ ءادىس - تاسىلدەرى: اڭگىمە، لەكسيا، ديسكۋسسيا، كىتاپپەن جۇمىس.
ساباقتىڭ كورنەكىلىكتەرى: پلاكات
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
1. سالەمدەسۋ؛
2. وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ؛
3. سىنىپ بولمەسىنىڭ تازالىعىن تەكسەرۋ؛
4. وقۋشىلاردىڭ ساباققا دايىندىعىن تەكسەرۋ (جۇمىس ورنى، وتىرىستارى، سىرتقى تۇرلەرى)؛
5. وقۋشىلاردىڭ نازارىن ساباققا اۋدارۋ.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ، قايتالاۋ.
ا) تەوريالىق بىلىمدەرىن تەكسەرۋ.
ءا) پراكتيكالىق تاپسىرمالارىن تەكسەرۋ.
ب) ەسەپتەرىن تەكسەرۋ.
ءىىى. ءبىلىمدى جان - جاقتى تەكسەرۋ.
ءىV. جاڭا ماتەريالدى قابىلداۋعا ازىرلىك، ماقسات قويۋ.
بۇگىنگى نەگىزگى ماقساتىمىز وقۋلىق بويىنشا بەتتىك كەرىلۋ، جۇعۋ، قىلتۇتىكتىك قۇبىلىستارىمەن تانىسۋ.
V. جاڭا ماتەريالدى مەڭگەرتۋ:
جۇققىشتىق جانە كاپيلليارلىق.
ءار ءتۇرلى زاتتاردىڭ مولەكۋلالارى ءبىر - بىرىمەن ءار ءتۇرلى كۇشپەن تارتىلادى. وسى جاعدايدى تاجىريبە ارقىلى باقىلايىق.
جىڭىشكە سەرىپپەگە شىنى پلاستينانى ءىلىپ، وعان تومەنگى جاعىنان سۋى بار ىدىستى جاقىنداتايىق (75، a - سۋرەت). پلاستينا سۋعا تيگەن كەزدە، ونى سەرىپپەمەن بىرگە جوعارى كوتەرەيىك. پلاستينا سۋعا جابىسىپ قالعانداي بولعانىن كورەمىز. سەرىپپە بارا - بارا قاتتى سوزىلا بەرەدى دە پلاستينا ورنىندا قالادى (75، ب - سۋرەت). سەرىپپەنىڭ سەرپىمدىلىك كۇشى، پلاستينانى سۋ بەتىندە ۇستاپ تۇرعان مولەكۋلالاردىڭ تارتىلىس كۇشىنەن ارتىق بولعاندا، پلاستينا سۋدان ۇزىلەدى (75، ۆ - سۋرەت). بۇل كەزدە پلاستينانىڭ تومەنگى بەتىندە سۋدىڭ جۇقا قابىقشاسى پايدا بولادى. بۇل قابىقشانىڭ بولۋى — سۋ مولەكۋلالارىنىڭ شىنى مولەكۋلالارىمەن بەتتەسكەن جەردە ەمەس، سۋ مولەكۋلالارىنىڭ بەتتەسكەن جەرىندە ۇزىلگەنىن كورسەتەدى. بۇدان سۋ مولەكۋلالارىنىڭ ءوزارا تارتىلىس كۇشى شىنى مولەكۋلالارىنىڭ ءوزارا تارتىلىس كۇشىنەن كەم ەكەندىگىن كورسەتەدى.
سۇيىق مولەكۋلالارىنىڭ قاتتى دەنە مولەكۋلالارىنا تارتىلۋى، سۇيىقتىڭ ءوز مولەكۋلالارىمەن تارتىلىس كۇشىنەن ارتىق بولعاندا سۇيىق قاتتى دەنەنىڭ بەتىنە جاعىلىپ، ونىڭ بەتىندە جۇقا قابات تۇزەدى. قاتتى دەنە بەتىنەن سۇيىقتىڭ اعۋى بۇل دەنەنىڭ جۇعۋى نە سۋلانۋى دەپ اتالادى.
مىسالى، سۋ شىنى، اعاشتى، تەرىنى جانە باسقا كوپتەگەن زاتتاردى سۋلايدى.
ال، ەگەر، سۋعا شىنىدان ەمەس، مىسالعا، پارافين نەمەسە بالاۋىزدان جاسالعان پلاستينانى باتىرساق، ونى سۋدان سۋىرىپ العاندا ونىڭ قۇرعاق ەكەنىن بايقايمىز. ياعني، سۋ بالاۋىز بەن پارافينگە جۇقپايدى. سۋ سونىمەن قاتار، مايلى بەتتەرگە دە جۇقپايدى.
جۇقپايتىن سۇيىقتاردا سۇيىق مولەكۋلالارىنىڭ ءوزارا تارتىلىس كوشى، قاتتى دەنە مولەكۋلالارىنىڭ تارتىلىس كۇشىنەن ارتىق بولاتىندىعىمەن تۇسىندىرىلەدى.
ەگەر سۇيىق قاتتى دەنەگە جۇقپايتىن بولسا، ول جۇقا قاباتپەن جايىلماي، جيىرىلىپ شار فورماسىنا ەنەدى. مۇنداي تامشىلاردى (نەمەسە شاريكتەردى) شىنىداعى سىناپ تۇزەدى. شويىنعا دا سىناپ جۇقپايدى. ال، التىن مەن سينككە سىناپ جۇعادى.
بەتتىك كەرىلۋ. جۇعۋ. قىلتۇتىكتىك قۇبىلىستار. جۇكتەۋ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: بەتتىك كەرىلۋ. جۇعۋ. قىلتۇتىكتىك قۇبىلىستار.
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. بىلىمدىلىك ماقساتى: تاقىرىپتى ومىرمەن بايلانىستىرا وتىرىپ، عىلىمي جۇزىندە ءتۇسىندىرۋ.
2. دامىتۋشىلىق ماقساتى: تانىس نارسەدەن جاڭا پروبلەما تۋدىرىپ ونى شەشە ءبىلۋ.
3. تاربيەلىك ماقساتى: وقۋشىلاردى ۇقىپتىلىققا باۋلۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ءبىلىمدى قالىپتاستىرۋ، جالپىلاۋ
ساباقتىڭ ءادىس - تاسىلدەرى: اڭگىمە، لەكسيا، ديسكۋسسيا، كىتاپپەن جۇمىس.
ساباقتىڭ كورنەكىلىكتەرى: پلاكات
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
1. سالەمدەسۋ؛
2. وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ؛
3. سىنىپ بولمەسىنىڭ تازالىعىن تەكسەرۋ؛
4. وقۋشىلاردىڭ ساباققا دايىندىعىن تەكسەرۋ (جۇمىس ورنى، وتىرىستارى، سىرتقى تۇرلەرى)؛
5. وقۋشىلاردىڭ نازارىن ساباققا اۋدارۋ.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ، قايتالاۋ.
ا) تەوريالىق بىلىمدەرىن تەكسەرۋ.
ءا) پراكتيكالىق تاپسىرمالارىن تەكسەرۋ.
ب) ەسەپتەرىن تەكسەرۋ.
ءىىى. ءبىلىمدى جان - جاقتى تەكسەرۋ.
ءىV. جاڭا ماتەريالدى قابىلداۋعا ازىرلىك، ماقسات قويۋ.
بۇگىنگى نەگىزگى ماقساتىمىز وقۋلىق بويىنشا بەتتىك كەرىلۋ، جۇعۋ، قىلتۇتىكتىك قۇبىلىستارىمەن تانىسۋ.
V. جاڭا ماتەريالدى مەڭگەرتۋ:
جۇققىشتىق جانە كاپيلليارلىق.
ءار ءتۇرلى زاتتاردىڭ مولەكۋلالارى ءبىر - بىرىمەن ءار ءتۇرلى كۇشپەن تارتىلادى. وسى جاعدايدى تاجىريبە ارقىلى باقىلايىق.
جىڭىشكە سەرىپپەگە شىنى پلاستينانى ءىلىپ، وعان تومەنگى جاعىنان سۋى بار ىدىستى جاقىنداتايىق (75، a - سۋرەت). پلاستينا سۋعا تيگەن كەزدە، ونى سەرىپپەمەن بىرگە جوعارى كوتەرەيىك. پلاستينا سۋعا جابىسىپ قالعانداي بولعانىن كورەمىز. سەرىپپە بارا - بارا قاتتى سوزىلا بەرەدى دە پلاستينا ورنىندا قالادى (75، ب - سۋرەت). سەرىپپەنىڭ سەرپىمدىلىك كۇشى، پلاستينانى سۋ بەتىندە ۇستاپ تۇرعان مولەكۋلالاردىڭ تارتىلىس كۇشىنەن ارتىق بولعاندا، پلاستينا سۋدان ۇزىلەدى (75، ۆ - سۋرەت). بۇل كەزدە پلاستينانىڭ تومەنگى بەتىندە سۋدىڭ جۇقا قابىقشاسى پايدا بولادى. بۇل قابىقشانىڭ بولۋى — سۋ مولەكۋلالارىنىڭ شىنى مولەكۋلالارىمەن بەتتەسكەن جەردە ەمەس، سۋ مولەكۋلالارىنىڭ بەتتەسكەن جەرىندە ۇزىلگەنىن كورسەتەدى. بۇدان سۋ مولەكۋلالارىنىڭ ءوزارا تارتىلىس كۇشى شىنى مولەكۋلالارىنىڭ ءوزارا تارتىلىس كۇشىنەن كەم ەكەندىگىن كورسەتەدى.
سۇيىق مولەكۋلالارىنىڭ قاتتى دەنە مولەكۋلالارىنا تارتىلۋى، سۇيىقتىڭ ءوز مولەكۋلالارىمەن تارتىلىس كۇشىنەن ارتىق بولعاندا سۇيىق قاتتى دەنەنىڭ بەتىنە جاعىلىپ، ونىڭ بەتىندە جۇقا قابات تۇزەدى. قاتتى دەنە بەتىنەن سۇيىقتىڭ اعۋى بۇل دەنەنىڭ جۇعۋى نە سۋلانۋى دەپ اتالادى.
مىسالى، سۋ شىنى، اعاشتى، تەرىنى جانە باسقا كوپتەگەن زاتتاردى سۋلايدى.
ال، ەگەر، سۋعا شىنىدان ەمەس، مىسالعا، پارافين نەمەسە بالاۋىزدان جاسالعان پلاستينانى باتىرساق، ونى سۋدان سۋىرىپ العاندا ونىڭ قۇرعاق ەكەنىن بايقايمىز. ياعني، سۋ بالاۋىز بەن پارافينگە جۇقپايدى. سۋ سونىمەن قاتار، مايلى بەتتەرگە دە جۇقپايدى.
جۇقپايتىن سۇيىقتاردا سۇيىق مولەكۋلالارىنىڭ ءوزارا تارتىلىس كوشى، قاتتى دەنە مولەكۋلالارىنىڭ تارتىلىس كۇشىنەن ارتىق بولاتىندىعىمەن تۇسىندىرىلەدى.
ەگەر سۇيىق قاتتى دەنەگە جۇقپايتىن بولسا، ول جۇقا قاباتپەن جايىلماي، جيىرىلىپ شار فورماسىنا ەنەدى. مۇنداي تامشىلاردى (نەمەسە شاريكتەردى) شىنىداعى سىناپ تۇزەدى. شويىنعا دا سىناپ جۇقپايدى. ال، التىن مەن سينككە سىناپ جۇعادى.
بەتتىك كەرىلۋ. جۇعۋ. قىلتۇتىكتىك قۇبىلىستار. جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: لينزالار. جۇقا لينزانىڭ فورمۋلاسى. لينزاداعى ساۋلە جولدارى. لينزادا كەسكىن الۋ. وپتيكالىق اسپاپتار.
