ءبىلىم بيرجاسى (زياتكەرلىك ويىن)
قالىمبەتوۆا ايمان
كلاسى: 7
سايىستىڭ تاقىرىبى: «ءبىلىم بيرجاسى» زياتكەرلىك ويىنى
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ بىلىمگە دەگەن قۇشتارلىعىن ارتتىرۋ، قىزىقتىرۋ ارقىلى ءبىلىمىن تەرەڭدەتۋ، زياتكەرلىك قابىلەتىن دامىتۋ.
ويىن بارىسى: ويىنعا 6 ادامنان تۇراتىن 2 توپ قاتىسادى. ويىن 4 تۋردان تۇرادى.
ءى-تۋر ءبىلىم اۋكسيونى. ەكونوميكالىق ويىننىڭ شارتىمەن وقۋشىلارعا 6 سۇراق قويىلادى. دۇرىس جاۋاپ بەرۋ ارقىلى توپ ءوز اقشا قورىن جينايدى.
ءىى-تۋر. ەرۋديتتەر سايىسى. توپتار شاپشاڭ تۇردە بەرىلگەن سۇراقتاردىڭ جاۋابىن ايتۋى ءتيىس.
ءىىى-تۋر. تاڭداۋ-تابىس. ءاربىر توپ ينفورماتيكا ءپانى بويىنشا ءارتۇرلى تاپسىرمالار ورىندايدى.
ءىۇ-تۋر. سىيلىقتار اۋكسيونى. توپتار جيناعان اقشا قورىن سىيلىقتارعا ايىرباستايدى.
قاجەتتى قۇرالدار: كۇمىس قوبديشا، ءارتۇرلى كۋپيۋراداعى «تەڭگەلەر».
تەحنيكالىق قۇرال: كومپيۋتەر، پروەكتور، ميكروفون، جىلجىمالى ەكران، اۋەن ورتالىعى.
باعدارلامالىق جابدىق: MS PowerPoint-تا جاسالعان سلايدتار.
قايىرلى كۇن، قۇرمەتتى قوناقتار، ۇستازدار مەن بىلىمگە قۇشتار جاس ورەندەر!
«ءبىلىم بيرجاسى» اتتى زياتكەرلىك ويىنعا حوش كەلدىڭىزدەر! ويىنىمىزدىڭ الدىندا ءبىلىم سايىسىنىڭ ءادىل ەكسپەرت مۇشەلەرىمەن تانىس بولىڭىزدار. (ەكسپەرت ءتوراعاسى مەن مۇشەلەرىمەن تانىستىرۋ).
الدارىڭىزعا ءوز بىلىمىمەن، اقىل-ويىمەن، ەرۋديسيالىق ەرەكشەلەنگەن ءار توپتىڭ ءبىلىمدى وقۋشىلارى.
ەندەشە كەزەك وقۋشىلاردا (ءار توپ ءوز اتى مەن ۇرانىمەن تانىستىرادى).
«بولاشاق» دارىندىلار توبى:
ۇرانى:
بولاشاقتىڭ ۇرپاعىمىز ءبىلىمدى،
سايىستا كورسەتپەكپىز مەكتەپتە العان ءبىلىمدى.
«ەۆريكا»- تاپقىرلار توبى
ۇرانى:
تاپقىرلىق تانىتۋ ماقساتىمىز،
بىلىممەن شىقسىن تەك جاقسى اتىمىز.
«ادام بايلىعىنىڭ ىشىندەگى ەڭ تاماشاسى - ءبىلىم»،- دەگەن ەكەن شىعىس عۇلاماسى ءابۋ-ر-رايحان ءال بۋرۋني. ەندەشە، ءبىلىم بايلىعى ساۋداعا تۇسەر اۋكسيونىمىزدى باستايىق.
اۋكسيون شارتىمەن تانىس بولىڭىزدار. بۇگىن اۋكسيونىمىزدا ساۋدا «تەڭگە» اتتى اقشا بىرلىگىمەن جۇرگىزىلەدى.
ازىرشە ءار توپتىڭ قورىندا 5000 تەڭگەدەن بار. بۇل-باستاپقى كاپيتال.
ءوز كاپيتالىڭىزدى كوبەيتۋ - ءوز قولدارىڭىزدا.
اۋكسيونداردا ينفورماتيكا پاندەرىنەن العان بىلىمدەرىڭدى كورسەتەسىزدەر.
ينفورماتيكا پانىنەن سۇراقتاردىڭ باستاپقى باعاسى - 200 تەڭگە. توپ كاپيتانى باعانى 200 تەڭگەدەن جوعارىلاتا الادى. باعا كورسەتكىشتەرى: 200، 500، 1000، 2000، 5000، 10000 تەڭگە. ەڭ جوعارى باعا ۇسىنعان سوڭ سۇراق وقىلادى. ەگەر دۇرىس جاۋاپ ايتىلسا - باعا قۇنى سول توپقا بەرىلەدى، ال قاتە جاۋاپ ايتىلسا، وندا توپ كاپيتانىنان سول اقشانى قايتارادى. ەسكەرتۋ: ەگەر توپ قورىندا بار بارلىق سوماعا سۇراق ساتىپ الىپ قاتەلەسسە، وندا – بانكروت، وكىنىشكە وراي، ول توپ اۋكسيونعا قاتىسا المايدى.
سونىمەن، «بىلىم-بىلىكتىلىككە جەتكىزەر باسپالداق، ال بىلىكتىلىك - سول ءبىلىمدى ىسكە اسىرا ءبىلۋ داعدىسى»، دەگەن ۇلى ۇستاز احمەت بايتۇرسىنوۆتىڭ سوزدەرىنە سۇيەنىپ، «ءبىلىم اۋكسيونى» اتتى ءى تۋردى باستايىق.
اۋكسيونعا №1 لوت- ەت دامۋ تاريحى بويىنشا سۇراق قويىلادى. ساۋدانى باستايمىز. باستاپقى باعا- 200 تەڭگە. قاي توپ جوعارى باعا بەرەدى؟ (ءار توپ وزدەرى ۇسىنعان باعالارىن ايتادى) ەڭ جوعارى باعاعا سۇراق وقىلادى.
دۇرىس جاۋاپ بەرگەن جاعدايدا توپ ءوز قورىنا 200 تەڭگە قوسادى.
سۇراعى: بۇل ساناۋ قۇرىلعىلارىن گرەكتەر مەن باتىس ەۋروپالىقتار «اباك» دەپ، قىتايلىقتار «سۋانپان»، دەپ اتاعان، ال، جاپوندىقتار نە دەپ اتاعان؟ (سەروبيان).
№2 لوت. ينفورماتيكاعا انىقتاما بەر. (اقپاراتتىق پروسەستەردى زەرتتەيتىن عىلىم ينفورماتيكا دەپ اتالادى).
№3 لوت. ۇلى تۇلعالار گالەرەياسى.
1846 جىلى بەببيدج ماشيناسىنا باعدارلاما جازعان باعدارلاماشىنى تابىڭىز؟ (ادا لاۆلەيس)
№4 لوت. كومپيۋتەر دەگەن نە؟ (اقپاراتتىق پروسەستەردى جۇزەگە اسىراتىن نەگىزگى قۇرىلعى)
№5 لوت. كۇمىس قوبديشا. (ساۋدا جۇرگىزىلەدى. ) قوبديشادا نە جاسىرىنعان؟
جانۋارعا ۇقساس اتىم بار،
باعدار كورسەتەر زاتىم بار.
كىلەمشە ۇستىندە تۇرامىن.
ەڭ قاجەتتى قۇرالمىن.
بىلسەڭدەر، قانە ايتىڭدار!
جاۋابى: تىشقان (كومپيۋتەردىڭ ەنگىزۋ قۇرىلعىسى)
№6 لوت. سۇراعى. ساناۋ جۇيەسىنە بايلانىستى ەسەپ.
مەن 1111 جاستامىن. مەكتەپ تابالدىرىعىن 111 جاسىمدا اتتادىم. مەن. . . 10001 مەكتەپتىڭ 1001 سىنىبىندا وقيمىن. ءبىزدىڭ سىنىپتا بارلىعى 11001 وقۋشى. مەنىڭ ارمانىم كەلەشەكتە اتاقتى كومپيۋتەر مامانى بولۋ.
دۇرىس جاۋابى: مەن 15 جاستامىن. مەكتەپ تابالدىرىعىن 7 جاسىمدا اتتادىم. مەن... 71 مەكتەپتىڭ 9 سىنىبىندا وقيمىن. ءبىزدىڭ سىنىپتا بارلىعى 25 وقۋشى. مەنىڭ ارمانىم كەلەشەكتە اتاقتى كومپيۋتەر مامانى بولۋ.
وسىمەن ءى-تۋر اياقتالدى. ءى- تۋردىڭ قورىتىندىسىن ەكسپەرت مۇشەلەرىنەن سۇرايىق. جوعارى كاپيتال جيناعان توپ____________
ءبىزدىڭ ەكىنشى تۋرىمىز «ەرۋديتتەر سايىسى» دەپ اتالادى. ءار توپقا بەرىلگەن ۋاقىت-3 مينۋت.
ءاربىر دۇرىس جاۋاپ قۇنى - 200 تەڭگە. سۇراقتىڭ جاۋابىن بىلمەگەن جاعدايدا «كەلەسى» دەپ ايتۋ سۇرالادى. ەندەشە، «ءتىل قارۋى – ءسوز، ءسوز قارۋى – وي، اقىلدى وي، العىر ءسوز - ادامنىڭ ەڭ جوعارعى قاسيەتى»، - دەگەن عابيدەن ءمۇستافيننىڭ سوزىمەن سايىستى ەڭ كوپ كاپيتالى بار توپتان باستايمىز. دايىنبىز با؟ ۋاقىت.
ءىى تۋر. ەرۋديتتەر سايىسى.
№1 توپقا ارنالعان سۇراقتار.
1. كومپيۋتەردىڭ ميى. (پروسەسسور).
2. كومپيۋتەردىڭ ىشكى جادى. (جەدەل جاد)
3. كومپيۋتەردىڭ ەكرانىنا اقپارات قانداي قۇرىلعىنىڭ كومەگىمەن شىعادى؟ (مونيتور)
4. پرينتەردىڭ نەشە ءتۇرى بار؟ (3 ءتۇرى)
5. قاعازداعى كەسكىندى ءتۇسىرىپ ديسپلەي ەكرانىنا شىعارۋعا ارنالعان قۇرىلعى. (سكانەر)
6. ىسكە قوسۋ - باتىرماسىن اتا. (پۋسك)
7. ءار ءتۇرلى گرافيكالىق كەسكىندەردى سالۋعا، رەداكسيالاۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن باعدارلاما. (Paint)
8. باسپا قۇرالى. (پرينتەر)
9. بۇكىل جەر شارىن قامتيتىن كوپتەگەن ءار ءتۇرلى كومپيۋتەرلەر جانە كومپيۋتەرلىك جەلىلەردىڭ جيىنتىعى. (ينتەرنەت)
10. ءار ءتۇرلى قورلاردى، مىسالى، باعدارلامالاردى، قۇجاتتاردى جانە پرينتەرلەردى بىرىگىپ پايدالانۋ ءۇشىن بىر-بىرىمەن جالعاستىرىلعان كومپيۋتەرلەر توبى. (كومپيۋتەرلىك جەلى)
№2 توپقا ارنالعان سۇراقتار.
1. بۇل ادام ويلاۋىنىڭ تۇرلەرى مەن زاڭدارى تۋرالى ونىڭ ىشىندە دالەلدەۋگە بولاتىن پىكىرلەردىڭ زاڭدىلىقتارى تۋرالى عىلىم. (لوگيكا).
2. جالعان نەمەسە اقيقات بولۋى مۇمكىن قانداي دا ءبىر پايىمداۋ. (پىكىر)
3. ەسەپتەۋىش ماشينالار نەشە تۇرگە بولىنەدى؟ (4 تۇرگە)
4. دەربەس كومپيۋتەر نەشە توپقا بولىنەدى؟ (3 توپقا)
5. پروسەسسور قانداي قىزمەت اتقارادى؟ (قوزعالتقىش)
6. كومپيۋتەر ىسكە قوسىلعان كەزدە جۇكتەلەتىن جانە ونىڭ بارلىق قۇرىلعىلارىنىڭ جۇمىسىن باسقاراتىن ارنايى پروگرامما. (وپەراسيالىق جۇيە)
7. كوبەيتىلۋگە جانە باسقا كومپيۋتەرگە جۇعۋعا قابىلەتتى، ولشەمى شاعىن ارنايى كومپيۋتەرلىك باعدارلاما. (كومپيۋتەرلىك ۆيرۋس)
8. ۆيرۋستاردى جويۋعا جانە تابۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن پروگرامما. (انتيۆيرۋستىق پروگرامما)
9. كومپيۋتەرگە ءماتىن ەنگىزۋ قۇرىلعىسى. (پەرنەتاقتا)
10. ينتەرنەتكە تەلەفون ارقىلى شىعۋ قۇرىلعىسى. (مودەم).
ءىى-تۋردىڭ قورىتىندىسىن ەكسپەرت مۇشەلەرىنەن سۇرايىق. جوعارى كاپيتال جيناعان توپ_____________
ەندى، «بىلەككە سەنگەن زاماندا – ەشكىمگە ەسە بەرمەدىك،
بىلىمگە سەنەر زاماندا قاپى قالىپ جۇرمەيىك»، - دەگەن ابىلاي حاننىڭ ويلى سوزىمەن كەلەسى تۋرىمىزعا كوشەيىك. ءار دۇرىس جاۋاپ 200 تەڭگەمەن ەسەپتەلەدى.
ءىىى-تۋر «تاڭداۋ-تابىس»
عالىمدار
تاريح
ينفورماسيا
ءار ءتۇرلى
10 10 10 10
20 20 20 20
30 30 30 30
عالىمدار
10 - كومپيۋتەردىڭ اتاسى. (چارلز بەببيدج)
20 -19 جاسىندا دۇنيە جۇزىندە ءبىرىنشى رەت قوسۋ ماشيناسىن جاساپ شىعارعان عالىم (بلەز پاسكال)
30 -XVII عاسىردىڭ باسىندا لوگاريفم تۇسىنىگىن ەنگىزگەن شوتلانديالىق ماتەماتيك. (دجون نەپپەر)
تاريح
10 –بۇل ساناۋ قۇرىلعىلارىن گرەكتەر مەن باتىس ەۋروپالىقتار «اباك» دەپ، قىتايلىقتار «سۋانپان»، دەپ اتاعان، ال، جاپوندىقتار نە دەپ اتاعان؟ (سەروبيان)
20 –ەسەپتەۋىش تەحنيكالارىنىڭ قارقىندى دامۋى قاي عاسىردان باستالدى؟ (XIX)
30 –ادا لاۆلەيس بەببيدج ماشيناسىنا باعدارلاماسىن قاي جىلى جازدى؟ (1846 جىلى)
ينفورماتيكا
10 –ادام اقپاراتپەن نە ىستەيدى؟ (1. ساقتايدى، 2. جەتكىزەدى، 3. وڭدەيدى).
20 –ينفورماتيكاعا انىقتاما بەر. (اقپاراتتىق پروسەستەردى زەرتتەيتىن عىلىم ينفورماتيكا دەپ اتالادى).
30 –ەەم نەشە بۋىنعا بولىنەدى؟ (بەس بۋىنعا)
ءار ءتۇرلى
10 –كومپيۋتەر دەگەن نە؟ (اقپاراتتىق پروسەستەردى جۇزەگە اسىراتىن نەگىزگى قۇرىلعى)
20 –كومپيۋتەردىڭ نەگىزگى قۇرىلعىلارى. (مونيتور، جۇيەلىك بلوك، ماۋس، مودەم).
30 –سيگنال دەگەنىمىز نە؟ (ونىڭ كومەگىمەن ادام نەمەسە قۇرىلعى اقپارات قابىلدايتىن پروسەسس).
ەكسپەرتتەردەن ءىىى-تۋردىڭ قورىتىندىسىن سۇراۋ.
ەندى ءبىز ەڭ قىزىقتى سوڭعى تۋر «سىيلىقتار اۋكسيونىنا» كوشەمىز.
اۋكسيونعا سىيلىقتار قويىلادى. جيناعان اقشا قورىن سىيلىقتارعا ايىرباستاي الاسىزدار. ءار لوتتا جۇمباق جاسىرىلعان، جۇمباقتىڭ جاۋابى دۇرىس بولسا- سىيلىق سىزدىكى. باستاپقى باعا -500 تەڭگە. كىم جوعارى باعا ۇسىنادى.
لوتتارداعى جۇمباقتاردى وقۋ.
ەلباسى ن. ءا. نازاربايەۆتىڭ «قازاقستان-2030 جىلى بارىسقا اپاراتىن- بۇگىنگى مەكتەپ پارتاسىندا وتىرعان وقۋشىلار» دەگەن ءسوزىن ءارقاشان جادىمىزدا ۇستاپ، ەلباسىنىڭ سەنىمىن اقتاۋدا ءدال بۇگىنگىدەي زياتكەرلىك سايىستاردا ءوز بىلىمىمىزبەن بيىكتەردەن كورىنە بەرەيىك. ەندەشە، ەندىگى كەزەك ەكسپەرتتەردە. (ماراپاتتاۋ راسىمىنە كەزەك بەرىلەدى).
ەلباسى ن. ءا. نازاربايەۆتىڭ 20 جىل ىشىندە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ «باسەكەگە بارىنشا قابىلەتتى، دامىعان 50 ەلدىڭ قاتارىنا قوسىلۋ» ستراتەگياسى بارىمىزگە ءمالىم. وسى ستراتەگيانى جۇزەگە اسىرۋدىڭ باستى شارتى ءبىلىم ەكەنى داۋسىز. سوندىقتان «ەشقاشان دا ءبارىن بىلەمىن، ەندى ماعان بۇدان ارتىق ۇيرەنەتىن ەشتەڭە جوق دەپ ساناۋشى بولما»،- دەگەن ن. د. زيلينسكييدىڭ سوزىمەن «ءبىلىم بيرجاسى» ويىنىن اياقتايمىز. ءبىلىم الۋدان كەش قالماڭىزدار!
كلاسى: 7
سايىستىڭ تاقىرىبى: «ءبىلىم بيرجاسى» زياتكەرلىك ويىنى
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ بىلىمگە دەگەن قۇشتارلىعىن ارتتىرۋ، قىزىقتىرۋ ارقىلى ءبىلىمىن تەرەڭدەتۋ، زياتكەرلىك قابىلەتىن دامىتۋ.
ويىن بارىسى: ويىنعا 6 ادامنان تۇراتىن 2 توپ قاتىسادى. ويىن 4 تۋردان تۇرادى.
ءى-تۋر ءبىلىم اۋكسيونى. ەكونوميكالىق ويىننىڭ شارتىمەن وقۋشىلارعا 6 سۇراق قويىلادى. دۇرىس جاۋاپ بەرۋ ارقىلى توپ ءوز اقشا قورىن جينايدى.
ءىى-تۋر. ەرۋديتتەر سايىسى. توپتار شاپشاڭ تۇردە بەرىلگەن سۇراقتاردىڭ جاۋابىن ايتۋى ءتيىس.
ءىىى-تۋر. تاڭداۋ-تابىس. ءاربىر توپ ينفورماتيكا ءپانى بويىنشا ءارتۇرلى تاپسىرمالار ورىندايدى.
ءىۇ-تۋر. سىيلىقتار اۋكسيونى. توپتار جيناعان اقشا قورىن سىيلىقتارعا ايىرباستايدى.
قاجەتتى قۇرالدار: كۇمىس قوبديشا، ءارتۇرلى كۋپيۋراداعى «تەڭگەلەر».
تەحنيكالىق قۇرال: كومپيۋتەر، پروەكتور، ميكروفون، جىلجىمالى ەكران، اۋەن ورتالىعى.
باعدارلامالىق جابدىق: MS PowerPoint-تا جاسالعان سلايدتار.
قايىرلى كۇن، قۇرمەتتى قوناقتار، ۇستازدار مەن بىلىمگە قۇشتار جاس ورەندەر!
«ءبىلىم بيرجاسى» اتتى زياتكەرلىك ويىنعا حوش كەلدىڭىزدەر! ويىنىمىزدىڭ الدىندا ءبىلىم سايىسىنىڭ ءادىل ەكسپەرت مۇشەلەرىمەن تانىس بولىڭىزدار. (ەكسپەرت ءتوراعاسى مەن مۇشەلەرىمەن تانىستىرۋ).
الدارىڭىزعا ءوز بىلىمىمەن، اقىل-ويىمەن، ەرۋديسيالىق ەرەكشەلەنگەن ءار توپتىڭ ءبىلىمدى وقۋشىلارى.
ەندەشە كەزەك وقۋشىلاردا (ءار توپ ءوز اتى مەن ۇرانىمەن تانىستىرادى).
«بولاشاق» دارىندىلار توبى:
ۇرانى:
بولاشاقتىڭ ۇرپاعىمىز ءبىلىمدى،
سايىستا كورسەتپەكپىز مەكتەپتە العان ءبىلىمدى.
«ەۆريكا»- تاپقىرلار توبى
ۇرانى:
تاپقىرلىق تانىتۋ ماقساتىمىز،
بىلىممەن شىقسىن تەك جاقسى اتىمىز.
«ادام بايلىعىنىڭ ىشىندەگى ەڭ تاماشاسى - ءبىلىم»،- دەگەن ەكەن شىعىس عۇلاماسى ءابۋ-ر-رايحان ءال بۋرۋني. ەندەشە، ءبىلىم بايلىعى ساۋداعا تۇسەر اۋكسيونىمىزدى باستايىق.
اۋكسيون شارتىمەن تانىس بولىڭىزدار. بۇگىن اۋكسيونىمىزدا ساۋدا «تەڭگە» اتتى اقشا بىرلىگىمەن جۇرگىزىلەدى.
ازىرشە ءار توپتىڭ قورىندا 5000 تەڭگەدەن بار. بۇل-باستاپقى كاپيتال.
ءوز كاپيتالىڭىزدى كوبەيتۋ - ءوز قولدارىڭىزدا.
اۋكسيونداردا ينفورماتيكا پاندەرىنەن العان بىلىمدەرىڭدى كورسەتەسىزدەر.
ينفورماتيكا پانىنەن سۇراقتاردىڭ باستاپقى باعاسى - 200 تەڭگە. توپ كاپيتانى باعانى 200 تەڭگەدەن جوعارىلاتا الادى. باعا كورسەتكىشتەرى: 200، 500، 1000، 2000، 5000، 10000 تەڭگە. ەڭ جوعارى باعا ۇسىنعان سوڭ سۇراق وقىلادى. ەگەر دۇرىس جاۋاپ ايتىلسا - باعا قۇنى سول توپقا بەرىلەدى، ال قاتە جاۋاپ ايتىلسا، وندا توپ كاپيتانىنان سول اقشانى قايتارادى. ەسكەرتۋ: ەگەر توپ قورىندا بار بارلىق سوماعا سۇراق ساتىپ الىپ قاتەلەسسە، وندا – بانكروت، وكىنىشكە وراي، ول توپ اۋكسيونعا قاتىسا المايدى.
سونىمەن، «بىلىم-بىلىكتىلىككە جەتكىزەر باسپالداق، ال بىلىكتىلىك - سول ءبىلىمدى ىسكە اسىرا ءبىلۋ داعدىسى»، دەگەن ۇلى ۇستاز احمەت بايتۇرسىنوۆتىڭ سوزدەرىنە سۇيەنىپ، «ءبىلىم اۋكسيونى» اتتى ءى تۋردى باستايىق.
اۋكسيونعا №1 لوت- ەت دامۋ تاريحى بويىنشا سۇراق قويىلادى. ساۋدانى باستايمىز. باستاپقى باعا- 200 تەڭگە. قاي توپ جوعارى باعا بەرەدى؟ (ءار توپ وزدەرى ۇسىنعان باعالارىن ايتادى) ەڭ جوعارى باعاعا سۇراق وقىلادى.
دۇرىس جاۋاپ بەرگەن جاعدايدا توپ ءوز قورىنا 200 تەڭگە قوسادى.
سۇراعى: بۇل ساناۋ قۇرىلعىلارىن گرەكتەر مەن باتىس ەۋروپالىقتار «اباك» دەپ، قىتايلىقتار «سۋانپان»، دەپ اتاعان، ال، جاپوندىقتار نە دەپ اتاعان؟ (سەروبيان).
№2 لوت. ينفورماتيكاعا انىقتاما بەر. (اقپاراتتىق پروسەستەردى زەرتتەيتىن عىلىم ينفورماتيكا دەپ اتالادى).
№3 لوت. ۇلى تۇلعالار گالەرەياسى.
1846 جىلى بەببيدج ماشيناسىنا باعدارلاما جازعان باعدارلاماشىنى تابىڭىز؟ (ادا لاۆلەيس)
№4 لوت. كومپيۋتەر دەگەن نە؟ (اقپاراتتىق پروسەستەردى جۇزەگە اسىراتىن نەگىزگى قۇرىلعى)
№5 لوت. كۇمىس قوبديشا. (ساۋدا جۇرگىزىلەدى. ) قوبديشادا نە جاسىرىنعان؟
جانۋارعا ۇقساس اتىم بار،
باعدار كورسەتەر زاتىم بار.
كىلەمشە ۇستىندە تۇرامىن.
ەڭ قاجەتتى قۇرالمىن.
بىلسەڭدەر، قانە ايتىڭدار!
جاۋابى: تىشقان (كومپيۋتەردىڭ ەنگىزۋ قۇرىلعىسى)
№6 لوت. سۇراعى. ساناۋ جۇيەسىنە بايلانىستى ەسەپ.
مەن 1111 جاستامىن. مەكتەپ تابالدىرىعىن 111 جاسىمدا اتتادىم. مەن. . . 10001 مەكتەپتىڭ 1001 سىنىبىندا وقيمىن. ءبىزدىڭ سىنىپتا بارلىعى 11001 وقۋشى. مەنىڭ ارمانىم كەلەشەكتە اتاقتى كومپيۋتەر مامانى بولۋ.
دۇرىس جاۋابى: مەن 15 جاستامىن. مەكتەپ تابالدىرىعىن 7 جاسىمدا اتتادىم. مەن... 71 مەكتەپتىڭ 9 سىنىبىندا وقيمىن. ءبىزدىڭ سىنىپتا بارلىعى 25 وقۋشى. مەنىڭ ارمانىم كەلەشەكتە اتاقتى كومپيۋتەر مامانى بولۋ.
وسىمەن ءى-تۋر اياقتالدى. ءى- تۋردىڭ قورىتىندىسىن ەكسپەرت مۇشەلەرىنەن سۇرايىق. جوعارى كاپيتال جيناعان توپ____________
ءبىزدىڭ ەكىنشى تۋرىمىز «ەرۋديتتەر سايىسى» دەپ اتالادى. ءار توپقا بەرىلگەن ۋاقىت-3 مينۋت.
ءاربىر دۇرىس جاۋاپ قۇنى - 200 تەڭگە. سۇراقتىڭ جاۋابىن بىلمەگەن جاعدايدا «كەلەسى» دەپ ايتۋ سۇرالادى. ەندەشە، «ءتىل قارۋى – ءسوز، ءسوز قارۋى – وي، اقىلدى وي، العىر ءسوز - ادامنىڭ ەڭ جوعارعى قاسيەتى»، - دەگەن عابيدەن ءمۇستافيننىڭ سوزىمەن سايىستى ەڭ كوپ كاپيتالى بار توپتان باستايمىز. دايىنبىز با؟ ۋاقىت.
ءىى تۋر. ەرۋديتتەر سايىسى.
№1 توپقا ارنالعان سۇراقتار.
1. كومپيۋتەردىڭ ميى. (پروسەسسور).
2. كومپيۋتەردىڭ ىشكى جادى. (جەدەل جاد)
3. كومپيۋتەردىڭ ەكرانىنا اقپارات قانداي قۇرىلعىنىڭ كومەگىمەن شىعادى؟ (مونيتور)
4. پرينتەردىڭ نەشە ءتۇرى بار؟ (3 ءتۇرى)
5. قاعازداعى كەسكىندى ءتۇسىرىپ ديسپلەي ەكرانىنا شىعارۋعا ارنالعان قۇرىلعى. (سكانەر)
6. ىسكە قوسۋ - باتىرماسىن اتا. (پۋسك)
7. ءار ءتۇرلى گرافيكالىق كەسكىندەردى سالۋعا، رەداكسيالاۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن باعدارلاما. (Paint)
8. باسپا قۇرالى. (پرينتەر)
9. بۇكىل جەر شارىن قامتيتىن كوپتەگەن ءار ءتۇرلى كومپيۋتەرلەر جانە كومپيۋتەرلىك جەلىلەردىڭ جيىنتىعى. (ينتەرنەت)
10. ءار ءتۇرلى قورلاردى، مىسالى، باعدارلامالاردى، قۇجاتتاردى جانە پرينتەرلەردى بىرىگىپ پايدالانۋ ءۇشىن بىر-بىرىمەن جالعاستىرىلعان كومپيۋتەرلەر توبى. (كومپيۋتەرلىك جەلى)
№2 توپقا ارنالعان سۇراقتار.
1. بۇل ادام ويلاۋىنىڭ تۇرلەرى مەن زاڭدارى تۋرالى ونىڭ ىشىندە دالەلدەۋگە بولاتىن پىكىرلەردىڭ زاڭدىلىقتارى تۋرالى عىلىم. (لوگيكا).
2. جالعان نەمەسە اقيقات بولۋى مۇمكىن قانداي دا ءبىر پايىمداۋ. (پىكىر)
3. ەسەپتەۋىش ماشينالار نەشە تۇرگە بولىنەدى؟ (4 تۇرگە)
4. دەربەس كومپيۋتەر نەشە توپقا بولىنەدى؟ (3 توپقا)
5. پروسەسسور قانداي قىزمەت اتقارادى؟ (قوزعالتقىش)
6. كومپيۋتەر ىسكە قوسىلعان كەزدە جۇكتەلەتىن جانە ونىڭ بارلىق قۇرىلعىلارىنىڭ جۇمىسىن باسقاراتىن ارنايى پروگرامما. (وپەراسيالىق جۇيە)
7. كوبەيتىلۋگە جانە باسقا كومپيۋتەرگە جۇعۋعا قابىلەتتى، ولشەمى شاعىن ارنايى كومپيۋتەرلىك باعدارلاما. (كومپيۋتەرلىك ۆيرۋس)
8. ۆيرۋستاردى جويۋعا جانە تابۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن پروگرامما. (انتيۆيرۋستىق پروگرامما)
9. كومپيۋتەرگە ءماتىن ەنگىزۋ قۇرىلعىسى. (پەرنەتاقتا)
10. ينتەرنەتكە تەلەفون ارقىلى شىعۋ قۇرىلعىسى. (مودەم).
ءىى-تۋردىڭ قورىتىندىسىن ەكسپەرت مۇشەلەرىنەن سۇرايىق. جوعارى كاپيتال جيناعان توپ_____________
ەندى، «بىلەككە سەنگەن زاماندا – ەشكىمگە ەسە بەرمەدىك،
بىلىمگە سەنەر زاماندا قاپى قالىپ جۇرمەيىك»، - دەگەن ابىلاي حاننىڭ ويلى سوزىمەن كەلەسى تۋرىمىزعا كوشەيىك. ءار دۇرىس جاۋاپ 200 تەڭگەمەن ەسەپتەلەدى.
ءىىى-تۋر «تاڭداۋ-تابىس»
عالىمدار
تاريح
ينفورماسيا
ءار ءتۇرلى
10 10 10 10
20 20 20 20
30 30 30 30
عالىمدار
10 - كومپيۋتەردىڭ اتاسى. (چارلز بەببيدج)
20 -19 جاسىندا دۇنيە جۇزىندە ءبىرىنشى رەت قوسۋ ماشيناسىن جاساپ شىعارعان عالىم (بلەز پاسكال)
30 -XVII عاسىردىڭ باسىندا لوگاريفم تۇسىنىگىن ەنگىزگەن شوتلانديالىق ماتەماتيك. (دجون نەپپەر)
تاريح
10 –بۇل ساناۋ قۇرىلعىلارىن گرەكتەر مەن باتىس ەۋروپالىقتار «اباك» دەپ، قىتايلىقتار «سۋانپان»، دەپ اتاعان، ال، جاپوندىقتار نە دەپ اتاعان؟ (سەروبيان)
20 –ەسەپتەۋىش تەحنيكالارىنىڭ قارقىندى دامۋى قاي عاسىردان باستالدى؟ (XIX)
30 –ادا لاۆلەيس بەببيدج ماشيناسىنا باعدارلاماسىن قاي جىلى جازدى؟ (1846 جىلى)
ينفورماتيكا
10 –ادام اقپاراتپەن نە ىستەيدى؟ (1. ساقتايدى، 2. جەتكىزەدى، 3. وڭدەيدى).
20 –ينفورماتيكاعا انىقتاما بەر. (اقپاراتتىق پروسەستەردى زەرتتەيتىن عىلىم ينفورماتيكا دەپ اتالادى).
30 –ەەم نەشە بۋىنعا بولىنەدى؟ (بەس بۋىنعا)
ءار ءتۇرلى
10 –كومپيۋتەر دەگەن نە؟ (اقپاراتتىق پروسەستەردى جۇزەگە اسىراتىن نەگىزگى قۇرىلعى)
20 –كومپيۋتەردىڭ نەگىزگى قۇرىلعىلارى. (مونيتور، جۇيەلىك بلوك، ماۋس، مودەم).
30 –سيگنال دەگەنىمىز نە؟ (ونىڭ كومەگىمەن ادام نەمەسە قۇرىلعى اقپارات قابىلدايتىن پروسەسس).
ەكسپەرتتەردەن ءىىى-تۋردىڭ قورىتىندىسىن سۇراۋ.
ەندى ءبىز ەڭ قىزىقتى سوڭعى تۋر «سىيلىقتار اۋكسيونىنا» كوشەمىز.
اۋكسيونعا سىيلىقتار قويىلادى. جيناعان اقشا قورىن سىيلىقتارعا ايىرباستاي الاسىزدار. ءار لوتتا جۇمباق جاسىرىلعان، جۇمباقتىڭ جاۋابى دۇرىس بولسا- سىيلىق سىزدىكى. باستاپقى باعا -500 تەڭگە. كىم جوعارى باعا ۇسىنادى.
لوتتارداعى جۇمباقتاردى وقۋ.
ەلباسى ن. ءا. نازاربايەۆتىڭ «قازاقستان-2030 جىلى بارىسقا اپاراتىن- بۇگىنگى مەكتەپ پارتاسىندا وتىرعان وقۋشىلار» دەگەن ءسوزىن ءارقاشان جادىمىزدا ۇستاپ، ەلباسىنىڭ سەنىمىن اقتاۋدا ءدال بۇگىنگىدەي زياتكەرلىك سايىستاردا ءوز بىلىمىمىزبەن بيىكتەردەن كورىنە بەرەيىك. ەندەشە، ەندىگى كەزەك ەكسپەرتتەردە. (ماراپاتتاۋ راسىمىنە كەزەك بەرىلەدى).
ەلباسى ن. ءا. نازاربايەۆتىڭ 20 جىل ىشىندە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ «باسەكەگە بارىنشا قابىلەتتى، دامىعان 50 ەلدىڭ قاتارىنا قوسىلۋ» ستراتەگياسى بارىمىزگە ءمالىم. وسى ستراتەگيانى جۇزەگە اسىرۋدىڭ باستى شارتى ءبىلىم ەكەنى داۋسىز. سوندىقتان «ەشقاشان دا ءبارىن بىلەمىن، ەندى ماعان بۇدان ارتىق ۇيرەنەتىن ەشتەڭە جوق دەپ ساناۋشى بولما»،- دەگەن ن. د. زيلينسكييدىڭ سوزىمەن «ءبىلىم بيرجاسى» ويىنىن اياقتايمىز. ءبىلىم الۋدان كەش قالماڭىزدار!
You Might Also Like
