InfoHub Logo

ساباقتىڭ تاقىرىبى: «ءبىلىم شىڭى»
“ءبىلىمدى، ساۋاتتى ادامدار – بۇل ادامزات دامۋىنىڭ نەگىزگى كۇشى”
ن. ءا. نازاربايەۆ

ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردىڭ ماتەماتيكالىق وي – ءورىسىن دامىتۋ جانە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ، العان بىلىمدەرىن پىسىقتاۋ، ءوز بەتىمەن تاپسىرمالاردى ورىنداۋعا ۇيرەتۋ، وقۋشىلاردىڭ وي - ءورىسىن كەڭەيتىپ ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن شىڭداۋ، وقۋشىلاردىڭ بىلىمگە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ؛
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ جەكەلەمە ەرەكشەلىكتەرىنە بايلانىستى وقۋ ءۇردىسىنىڭ لوگيكالىق قۇرىلىمىنا، وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ قابىلەتىن ەستە ساقتاۋ، سويلەۋ مانەرىن، ىنتاسىن دامىتۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىلاردىڭ ءوز بەتىنشە جۇمىس ىستەۋگە ۇيرەتۋ، ەڭبەككە باۋلۋ، وقۋشىلاردى شاپشاڭدىققا، ىزدەنىمپازدىققا، ۇيىمشىلدىققا تاربيەلەۋ.

جوسپارى:
• سۋرەتتى قۇراستىرۋ ارقىلى ەكى توپتىڭ ۇيىمداسۋى، توپتىڭ اتاۋى بەرىلەدى
• تانىستىرۋ، سالەمدەسۋ
• ءى تۋر (بليس - سۇراقتار 10/10)
• ءىى تۋر (جاسىرىلعان 4 ەسەپ)
• ءىىى تۋر (اعىلشىن تىلىندە بەرىلگەن سوزدەردى قۇراستىرۋ ارقىلى سويلەم قۇراستىرۋ)
• ءىV تۋر (جۇمباقتاردى شەشۋ ارقىلى «ءبىلىم شىڭىنا» شىعۋ)
قورىتىندىلاۋ
سۋرەتتى قۇراستىرۋ ارقىلى ەكى توپتىڭ ۇيىمداسۋى، توپتىڭ اتاۋى بەرىلەدى
تانىستىرۋ، سالەمدەسۋ
ءى تۋر (بليس - سۇراقتار 10/10)
ءاربىر دۇرىس جاۋاپ 2 ۇپايمەن باعالانىپ وتىرادى
1 - توپ
1. شوكولادتىڭ باعاسى 10 تگ جانە تاعى شوكولادتىڭ جارتىسى. شوكولاد قانشا تۇرادى؟
2. 7 ادام فوتوسۋرەتتەرىمەن الماستى. قانشا فوتوسۋرەت تاراتىلدى؟
3. بارلىق سيفرلاردىڭ كوبەيتىندىسىنىڭ سوڭىندا نەشە 0 بولادى؟
4. 25 قاز ۇشىپ بارا جاتتى. ءبىر قازدى اتىپ تاستادى، قانشا قاز قالدى؟
5. 2 وندىقتى 2 وندىققا كوبەيتكەدە نەشە وندىق شىعادى؟
6. قاي جاعدايدا ءبىز 2 - گە قاراپ تۇرىپ، 10 دەپ ايتامىز؟ (ساعاتتىڭ مينۋتتىك ءتىلى 2 - دە تۇرسا ءبىز 10 مين ءوتتى د. ا)
7. قاي ۋاقىتتا ەكى ساننىڭ قوسىندىسى ءبىرىنشى قوسىلعىشقا تەڭ بولادى؟
8. اينىمالىسى بار تەڭدىك.
9. Wunderkind ءسوزى نەنى بىلدىرەدى؟
10. جەردى ولشەۋ تۋرالى عىلىم.

1 - توپ
1. شوكولادتىڭ باعاسى 10 تگ جانە تاعى شوكولادتىڭ جارتىسى. شوكولاد قانشا تۇرادى؟ 20 تگ
2. 7 ادام فوتوسۋرەتتەرىمەن الماستى. قانشا فوتوسۋرەت تاراتىلدى؟ 42
3. بارلىق سيفرلاردىڭ كوبەيتىندىسىنىڭ سوڭىندا نەشە 0 بولادى؟ 1
4. 25 قاز ۇشىپ بارا جاتتى. ءبىر قازدى اتىپ تاستادى، قانشا قاز قالدى؟ 1
5. 2 وندىقتى 2 وندىققا كوبەيتكەدە نەشە وندىق شىعادى؟ 40
6. قاي جاعدايدا ءبىز 2 - گە قاراپ تۇرىپ، 10 دەپ ايتامىز؟ (ساعاتتىڭ مينۋتتىك ءتىلى 2 - دە تۇرسا ءبىز 10 مين ءوتتى د. ا)
7. قاي ۋاقىتتا ەكى ساننىڭ قوسىندىسى ءبىرىنشى قوسىلعىشقا تەڭ بولادى؟ (ەكىنشى قوسىلعىش 0 بولسا)
8. اينىمالىسى بار تەڭدىك. پروپورسيا
9. Wunderkind ءسوزى نەنى بىلدىرەدى؟ دارىندى بالا
10. جەردى ولشەۋ تۋرالى عىلىم. گەومەتريا

2 - توپ
1. تاۋلىكتىڭ 24 - تەن 1 - ءى
2. قايسى ۇلكەن 2 م مە الدە 198 سم مە؟
3. 282 سانى 3 - كە بولىنەدى مە؟
4. سىزىقتىق فۋنكسيانىڭ گرافيگىن اتاڭىز.
5. بەس جارىم تاياقتىڭ نەشە ۇشى بار؟
6. ءتۇزۋدىڭ بويىنان 4 نۇكتە بەلگىلەسەك، قانشا كەسىندى پايدا بولادى؟
7. قولىمىزدا 10 ساۋساق بولسا، ون قولدا نەشە ساۋساق بار؟
8. كۆادرات مەتردە قانشا كۆادرات سانتيمەتر بار؟
9. 289 نەشەنىڭ كۆادراتى؟
10. ۇستەلدە ءۇش ستاقان ءسۇت بار. الماز 1 ستاقان ءسۇتتى ءىشىپ قويدى. ۇستەلدە نەشە ستاقان بار؟
2 - توپ
1. تاۋلىكتىڭ 24 - تەن 1 - ءى 1ساعات
2. قايسى ۇلكەن 2 م مە الدە 198 سم مە؟ 2 م
3. 282 سانى 3 - كە بولىنەدى مە؟ ءيا
4. سىزىقتىق فۋنكسيانىڭ گرافيگىن اتاڭىز. ءتۇزۋ
5. بەس جارىم تاياقتىڭ نەشە ۇشى بار؟ 12
6. ءتۇزۋدىڭ بويىنان 4 نۇكتە بەلگىلەسەك، قانشا كەسىندى پايدا بولادى؟ 6
7. قولىمىزدا 10 ساۋساق بولسا، ون قولدا نەشە ساۋساق بار؟ 50
8. كۆادرات مەتردە قانشا كۆادرات سانتيمەتر بار؟ 10000 سم2
9. 289 نەشەنىڭ كۆادراتى؟ 17
10. ۇستەلدە ءۇش ستاقان ءسۇت بار. الماز 1 ستاقان ءسۇتتى ءىشىپ قويدى. ۇستەلدە نەشە ستاقان بار؟ 3

ءىى تۋر 4 ەسەپ
شارتى: سۇراقتىڭ نومەرى تاڭدالعان سوڭ جانە نەگىزگى سوزدەر اتالعان سوڭ سىزدەر وزدەرىڭىزگە ۇپاي قوياسىزدار 1 - 6 ارالىعىندا.
ەگەر بىردەن دۇرىس جاۋاپ بەرسەڭىزدەر وزدەرىڭىز اتاعان ۇپاي قوسىلادى، كەرى جاعدايدا ازايتىلادى نەمەسە كومەك سۇراۋلارىڭىزعا بولادى. بۇل جاعدايدا 1 ۇپاي كەميدى. ال ەشبىر جاۋاپ بولماسا ءسوز كەزەگى ەكىنشى توپقا بەرىلەدى.

1 - ەسەپ:
نەگىزگى سوزدەر: ءبولۋ، 4، كەمىتۋ
1 مەن 10 - نىڭ اراسىنداعى قاي ساندى 4 - كە بولگەندەگى ءبولىندىسى، وسى ساندى 4 - كە كەمىتكەنگە تەڭ بولادى؟
كومەك:
بۇل بولشەك سان
جاۋابى

2 - ەسەپ:
نەگىزگى سوزدەر: بالىقشى، فۋت، بالىق
بالىقشىنىڭ ايتۋى بويىنشا، ول ۇزىندىعى كەلەسىدەي بولاتىن بالىق ۇستادى: باسى 60 فۋت، قۇيرىعى - باسىنىڭ ۇزىندىعى مەن دەنەسىنىڭ جارتىسى، ال دەنەسى - بالىقتىڭ باسىنان باستاپ قۇيرىعىنا دەيىنگى ۇزىندىقتىڭ جارتىسى. سوندا بالىقتىڭ ۇزىندىعى قانشا؟

كومەك:
بالىقتىڭ قۇيرىعى - باسىنىڭ ۇزىندىعىن 3 ەسەلەگەنگە تەڭ
جاۋابى: 480 فۋت
3 - ەسەپ:
نەگىزگى سوزدەر: سيفر، قۇرالۋ، تاق
تاق سيفرلاردان قۇرالعان جۇپ ساندى اتاڭىز
كومەك: تاق سيفر ءۇش رەت قايتالانادى
جاۋابى:
ت، س
4 - ەسەپ:
نەگىزگى سوزدەر: فارەنگەيت، گرادۋس، سان
سەلسيي شكالاسىنىڭ 1 گرادۋسى فارەنگەيت شكالاسىنىڭ 1، 8 گرادۋسىنا تەڭ، سونىمەن قاتار سەلسيي بويىنشا 10 - فارەنگەيت شكالاسى بويىنشا 320 - قا تەڭ. تەمپەراتۋرا سەلسيي جانە فارەنگەيت شكالالارى بويىنشا بىردەي سانمەن بەرىلە الادى ما؟
كومەك:
سەلسيي جانە فارەنگەيت شكالالارى بويىنشا تاۋەلدىلىكتى جازۋ كەرەك.
جاۋابى: - 40
ءىىى تۋر (اعىلشىن تىلىندە بەرىلگەن سوزدەردى قۇراستىرۋ ارقىلى سويلەم قۇراستىرۋ)
ءى توپ
اعىلشىن تىلىندە: ىشتەي سىزىلعان شەڭبەر – inscribed circle
ءى – ىشتەي سىزىلعان شەڭبەردىڭ سەنترى – I is the center of inscribed circle
ءىى توپ
اعىلشىن تىلىندە: حوردا – chord سەكتور – sector جارتى شەڭبەر – semicircle
ءىV تۋر
(جۇمباقتاردى شەشۋ ارقىلى «ءبىلىم شىڭىنا» شىعۋ)
بۇل بولىمدە جۇمباق ايتىلادى، جۇمباق شەشىلۋ كەرەك، جاۋابىن ءۇش تىلدە ايتۋ كەرەك. ءۇش تىلدە ايتسا 30 ۇپاي
قورىتىندىلاۋ