InfoHub Logo

ءداستۇرلى تۇردە كەز-كەلگەن ۇيدەگى ەڭ لاس سانالاتىن دۇنيە – ۋنيتاز. ونىڭ ءار شارشى سانتيمەتر اۋماعىندا 2 500 باكتەريا تىرشىلىك ەتەدى. الايدا قاراپايىم پەرنەتاقتادانىڭ ءار شارشى سانتيمەترىندەگى باكتەريا سانى جوعارىداعى كورسەتكىشتەن جۇزدەگەن ەسە جوعارى ەكەنىن بىلەسىز بە؟ دەمەك ءسىز كۇتپەگەن دۇنيەلەر مەن بۇيىمداردىڭ كەز-كەلگەنىنەن ءقاۋىپ ءتونۋى مۇمكىن.

1. پەرنەتاقتا.

پەرنەتاقتانىڭ ءبىر شارشى سانتيمەر اۋماعىندا 500 000 باكتەريا تىرشىلىك ەتەدى. ادەتتە ادامدار كومپيۋتەر نە  نوۋتبۋك الدىنا وتىرعاندا، قول جۋۋ كەرەكتىگى جونىندە ويلاي بەرمەيدى. دالادا، ۇيدە قولىڭىزعا جۇققان كىر پەرنەتاقتا بەتىندە قالادى. وعان جانە شاڭ-توزاڭ مەن قوقىمدى قوسىڭىز. ناتيجەسىندە كومپيۋتەر پەرنەتاقتاسى اۋرۋ تۋدىراتىن باكتەريالاردىڭ تىرشىلىك ورتاسىنا اينالادى.

نە ىستەۋ كەرەك؟

بىرىنشىدەن، ۇيگە كىرگەن بويدا قولىڭىزدى جۋىڭىز. ەكىنشىدەن، كەمىندە اپتاسىنا ءبىر رەت كومپيۋتەر پەرنەتاقتاسىن تازالاۋدى ادەتكە اينالدىرىڭىز. اپتاسىنا بىرنەشە مارتە تازالاساڭىز دا ارتىق ەتپەيدى.

پەرنەتاقتانى كومپيۋتەردەن اجىراتىپ، اۋدارىڭىز. ارتقى جاعىنان اقىرىن ۇرعىلاپ، باتىرمالار اراسىنداعى شاڭ-قوقىمدى ءتۇسىرىڭىز. شاڭ-توزاڭنان تازارتۋ ءۇشىن، كادىمگى فەندى قولدانۋىڭىزعا بولادى. كومەكشى قۇرال رەتىندە ىسكەكتى پايدالانىڭىز.

مۇنان سوڭ سابىن ەرىتىندىسىن جاساڭىز (ءبىر ستاقان سۋعا بىرنەشە تامشى جۋععا ارنالعان قۇرال تامىزىڭىز). باتىرمالار مەن ولاردىڭ اراسىن تۇكسىز ماتا نەمەسە ءتىس ششەتكاسىمەن تازالاي الاسىز.  تازالىق جۇمىسى اياقتالعاننان كەيىن پەرنەتاقتانى قۇرعاق ماتامەن ءسۇرتىڭىز.

2. ۇيالى تەلەفون

كۇن بويىنا ۇيالى تەلەفونىمىزدى قايدا قالدىرمايمىز؟ قالتامىزعا سالامىز، جۇمىس ۇستەلىنە قويامىز، كىر قولىمىزبەن دە ۇستايمىز. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، ءبىر كۇن ىشىندە تەلەفونىڭىزعا ءتۇرلى ميكروبتار تۇسەدى.

نە ىستەۋ كەرەك؟

تەلەفوندى مىندەتتى تۇردە اپتاسىنا ءبىر رەت تازالاۋ كەرەك. سومكە نەمەسە يىققاپ ىشىنەن تەلەفون سالاتىن بەلگىلى ورىن ارناڭىز. وعان قوسا تەلەفونىڭىزدى ارنايى تازارتقىش مايلىقپەن بارىنشا ءجيى تازالاپ ءسۇرتىڭىز.

ميكروفيبرادان جاسالعان ماتاعا قولعا ارنالعان باكتەرياعا قارسى سۇيىقتىقتى تامىزىپ، ۇيالى تەلەفونىڭىزدى ءسۇرتىڭىز. تەلەفونىڭىز ۇزاق ۋاقىت تازا كۇيىندە ساقتالۋ ءۇشىن، كوشەدە جانە قوعامدىق ورىنداردا قۇلاققاپ كومەگىمەن سويلەسىڭىز.

3. ىدىس-اياق جۋاتىن شۇڭعىلشانىڭ (راكوۆينا) سۋ اعاتىن تەسىگى

شۇڭعىلشانىڭ يمەكقۇبىرى – باكتەريالاردىڭ كوبەيۋىنە قولايلى ورتا. ادەتتە وعان تەك بىتەلىپ قالعاندا نەمەسە جاعىمسىز ءيىس پايدا بولعاندا عانا نازار اۋدارامىز.

نە ىستەۋ كەرەك؟

ارنايى ەرىتىندى دايىنداپ، شۇڭعىلشانىڭ سۋ اعاتىن تەسىگىنە قۇيىڭىز. ماتانى پوليەتيلەنگە وراپ، تەسىگىن بىتەڭىز دە،  20-30 مينۋتقا قالدىرىڭىز. ال ەرىتىندىنى تومەندەگى ادىستەر بويىنشا جاساۋعا بولادى:

- جارتى ستاقان ىستىق سۋعا ءبىر شاي قاسىق اس ساوداسىن قوسىڭىز.

- جارتى ستاقان 3-9 پايىزدىق اق سىركە سۋىنا ءبىر شاي قاسىق ليمون شىرىنىن قوسامىز.

- جارتى جارتى ستاقان 3-9 پايىزدىق اق سىركە سۋىنا ءبىر شاي قاسىق اس سوداسىن قوسامىز.

شۇڭعىلشانىڭ سۋ اعاتىن تەسىشىندە قاتىپ قالعان مايلى داقتار تۇز ەرتىندىسىمەن (1 ستاقان ىستىق سۋعا 3 اس قاسىق تۇز) تازالانادى. تازالاعاننان كەيىن ىستىق سۋمەن شايىڭىز.

ءاسۇيدى بارىنشا تازا ۇستاۋعا تىرىسىڭىز. ءجيى سۇلگى مەن ىسقىشتاردى الماستىرىپ، توڭازىتقىش ەسىگىن ءسۇرتىڭىز. ەت، بالىق، نان، جەمىستەر مەن كوكونىستەردىڭ ءارقايسىسىنا جەكە تاقتا ارناڭىز.

4. ءتىس ششەتكاسى

ءتىس ششەتكاسى ادام اعزاسى ءۇشىن ءقاۋىپتى ميلليونداعان باكتەريانىڭ تىرشىلىك ورتاسىنا اينالا الادى. تاڭداناتىن دانەمە جوق، سەبەبى ءبىز كۇن سايىن ءتىسىمىزدى وڭەز بەن تاماق قالدىقتارىنان تازالايمىز. ۋاقىت وتە كەلە ششەتكادا ميلليونداعان باكتەريا كوبەيە باستايدى.

نە ىستەۋ كەرەك؟

ءتىس ششەتكاسىن ءۇش ايدا ءبىر اۋىستىرىپ، ولاردى تىك قالىپتا ساقتاۋ كەرەك.

ال ششەتكانى زالالسىزداندىرۋ ءۇشىن، قۇرامىندا سپيرت بار اۋىز قۋىسىن شايۋعا ارنالعان سۇيىقتىققا مالىپ، 30 سەكۋندقا قالدىرۋ كەرەك. سونىمەن قاتار بىرنەشە مينۋت ىستىق سۋدا ۇستاۋعا نەمەسە ىدىس جۋعىش ماشينادا جۋۋىڭىزعا بولادى. ول ءۇشىن ءتىس ششەتكاسىن ىدىس جۋعىش ماشينانىڭ جوعارعى سورەسىنە ورنالاستىرىڭىز. ءتىسىڭىزدى جۋىپ بولعاننان كەيىن، ءتىس ششەتكاسىن مىندەتتى تۇردە ىستىق سۋمەن شايۋدى ادەتكە اينالدىرعانىڭىز ءجون.

5. كىلت

قولىمىزدا ءجيى ۇستايتىن كىلت تە ءتۇرلى باكتەرياعا تولى. ءبىز كىلتتى ەش ۋاقىتتا تازالاپ، سۇرتپەيمىز. ونىڭ ۇستىنە قاشان دا كىر قولىمىزبەن ۇستايمىز. كوشەدە جەرگە ءتۇسىرىپ الامىز، كىرلەگەن قالتامىزدا دا جۇرەدى. ناتيجەسىندە ۇيىڭىزگە ءتۇرلى ءقاۋىپتى باكتەريالاردى تاسىمالدايدى. كەي ادامدار كىلتتى ويىنشىق رەتىندە بالاعا ۇسىنادى. ونىڭ بالا دەنساۋلىعى ءۇشىن وتە ءقاۋىپتى ەكەنىن بىلگەيسىز.

نە ىستەۋ كەرەك؟

ۇيىڭىزگە كەلگەن بويدا قولىڭىزدى جۋىپ، ارتىنشا كىلتتى انتيسەپتيكالىق مايلىقپەن ءسۇرتىڭىز. باكتەريالار ۇيىڭىزدە تاراماۋى ءۇشىن، كىلتتى ارنايى كىلتسالعىشتا ساقتاڭىز.

6. ءاميان مەن اقشا

ورتاشا ەسەپپەن قاعاز اقشانىڭ ءار شارشى سانتيمتەرىندە شامامەن 30 000 باكتەريا تىرشىلىك ەتەدى. اقشا قانشالىقتى ەسكى بولسا، ونداعى باكتەريالار دا سونشالىق كوپ. ونىڭ بەتىندە كوح تاياقشالارى، گەلمينت، تۋبەركۋلەز جانە ميقۇرت دەرتىن قوزدىرۋشىلار بولۋى ىقتيمال. ياعني اقشامەن تولەم جاساعان كەزدە باكتەريا الماسامىز.

نە ىستەۋ كەرەك؟

اقشا ۇستاعاننان كەيىن قولىڭىزدى جۋىڭىز نە ارنايى زارارسىزداندىراتىن قۇرالمەن ءسۇرتىڭىز. اقشانى قالتاڭىزدا ەمەس، ءاميندا ساقتاعانىڭىز ابزال. سونىمەن قاتار ولاردى تاماقتاناتىن ۇستەلدە، توسەككە نە ديۆانعا قويماڭىز. ءاميندى ۇنەمى بەلگىلى ءبىر جەرگە قويۋعا داعدىلانىڭىز. جانە انتيسەپتيكالىق مايلىقپەن ءسۇرتىپ تۇرىڭىز.

7. كىلەم

كادىمگى كىلەمنىڭ شارشى سانتيمەتر اۋماعىنداعى باكتەريا ۋنيتازدىڭ ءدال وسىنداي اۋماعىنداعى باكتەريادان 4 000 ەسە كوپ. كىلەمنىڭ تۇكتى بەتى ءتۇرلى باكتەريالار، شاڭ-توزاڭ كەنەسى مەن تەرىنىڭ ءولى جاسۋشالارىنىڭ جينالۋىنا جاعداي تۋعىزادى.

نە ىستەۋ كەرەك؟

شاڭسورعىشتىڭ كومەگىمەن تۇراقتى تۇردە كىلەمدى تازالاڭىز. داقتار مەن شاڭنان تازالاۋ ءۇشىن، 1 ليتر سۋعا 2 شاي قاسىق ءمۇساتىر ءسپيرتىن قوسىڭىز. ەرىتىندىمەن ششەتكانى سۋلاپ، كىلەمدى تازالاڭىز.مۇنان سوڭ بولمەنى جەلدەتىپ، كىلەمدى كەپتىرىڭىز.

سونىمەن قاتار كادىمگى اس سوداسى دا كىلەم مەن توسەنىشتى تەرەڭ تازارتا الادى. ونى قۇرعاق جانە ەرىتىندى (ءبىر ستاقان سۋعا ءبىر  اس قاسىق اس سوداسى) كۇيىندە قولدانا الاسىز. ەرىتىندىنى كىلەمگە جاعىپ، 40 مينۋتقا قالدىرىڭىز. مۇنان سوڭ شاڭسورعىشپەن تازالاڭىز. بۇل ءادىس ارقىلى كىلەمدى كىردەن تازارتىپ قانا قويماي، ءتۇسىن جاڭارتاسىز.

8. اۋىز ءۇي

دالادان سىزبەن بىرگە كەلگەن ميلليونداعان باكتەريا الدىمەن اۋىز ۇيگە جايىلادى. وعان قوسا، ادەتتە ءۇي جانۋارلارى اۋىز ۇيدە بولعاندى ۇناتادى. سالدارىنان باكتەريالاردى جيھاز، ۇستەل، كىلەمگە تاراتادى.

نە ىستەۋ كەرەك؟

الدىمەن اۋىز ۇيگە ارنالعان ارنايى كىلەمشە ساتىپ الىڭىز. اياق كيىمىڭىزدى تەك كىلەمشەنىڭ ۇستىندە شەشىڭىز.

كىلەمشەنى اپتاسىنا ءبىر رەت جۋعىش قۇرال قوسىلعان ىستىق سۋمەن جۋۋ كەرەك. ۇيىڭىزگە كىرگەن بويدا اياق كيىمدەردى رەتتەپ قويىڭىز. اۋىز ءۇي ەدەنىن كۇندەلىكتى زارارسىزداندىرىلعان قۇرال قوسىلعان سۋمەن جۋىڭىز.

9. جۋىناتىن بولمەدەگى پەردە

باكتەريالار ىلعال ورتادا جىلدام كوبەيەدى. جۋىناتىن بولمەگە ارنالعان پەردە ءجيى كوگەرەدى. سەبەبى جۋىنعان كەزدە پەردەگە شاشىراعان سابىندى سۋدى جەتكىلىكتى ساناعاندىقتان، پەردەنى مۇلدەم جۋمايمىز.

نە ىستەۋ كەرەك؟

جۋىناتىن بولمەگە ارنالعان پەردەنى ايىنا ءبىر رەت تازارتىپ وتىرعان ءجون. پوليەتيلەننەن جاسالعان پەردەنى ءۆينيلدى تۇرىنە الماستىرىڭىز. سەبەبى ول ءجيى كوگەرمەيدى. سونىمەن قاتار مۇنداي پەردەنى كىر جۋعىش ماشينادا 40 گرادۋستا جۋۋعا بولادى. ال پوليەستەردەن جاسالعان پەردەنى ىسقىشپەن ءسۇرتىپ الساڭىز جەتكىلىكتى.

پەردەنى بەكىتكىشتەرىمەن بىرگە تۇزدى سۋعا سالىپ قويىڭىز. ول زەڭنەن قۇتىلۋعا كومەكتەسەدى. ەگەر پەردە سۋ وتكىزبەيتىن ماتادان جاسالسا، قۇرامىندا حلور بار اعارتقىش قۇرالدىڭ ءالسىز ەرىتىندىسىنە سالىپ قويۋعا بولادى. جۋىنعاننان كەيىن پەردەنى دە قۇرعاتىپ ءسۇرتىڭىز. جانە جۋىناتىن بولمەنى ءجيى جەلدەتكەنىڭىز ابزال.

10. ىدىس جۋعىش جانە كىر جۋعىش ماشينا

اتالعان ەكى تەحنيكالىق قۇرال تازالىق ساقتاۋعا ارنالعانىمەن، ولار دا ءتۇرلى باكتەريالار شوعىرلاناتىن قولايلى ورتا تۋدىرادى.

نە ىستەۋ كەرەك؟

جارتى جىلدا ءبىر ىدىس جۋعىش ماشينا ەسىگىن نىعىزداۋىشتى ءوندىرۋشى ۇسىنعان ارنايى قۇرالمەن تازالاڭىز. زەڭ پايدا بولماۋى ءۇشىن، كۇندەلىكتى ماشينانىڭ كامەراسىن، ەسىگىن، نىعىزداعىشى مەن باستاپقى تازارتۋ سۇزگىسىن ءسۇرتىپ وتىرعانىڭىز ابزال.

ەسىگىنىڭ تومەنگى بولىگى مەن توسەنىشتەر اراسىن ۇنەمى جۋىڭىز. قولدانعاننان كەيىن ىدىس جۋعىش ماشينانىڭ ەسىگىن اشىق قالدىرىپ، ابدەن قۇرعاعانىن كۇتىڭىز.

ال كىر جۋعىش ماشينانىڭ اعىزاتىن سۇزگىسىن اعىن سۋ استىندا جۋۋعا ارنالعان قۇرالمەن جۋىڭىز. جانە كىر جۋعىش ۇنتاق سالاتىن تارتپاسىن دا تازا ۇستاڭىز.

كىر جۋعىش ماشينانى زەڭ مەن باكتەريادان تازارتۋ ءۇشىن، كەيدە وتتەكتى اعارتقىش قۇرالداردى پايدالانىڭىز. نەمەسە ۇنتاق سالاتىن تارتپاعا 100 مل زارارسىزداندىراتىن قۇرال قۇيىپ، ماقتا ماتادان تىگىلگەن ءاسۇي سۇلگىلەرىن جۋىڭىز.

تەحنيكانى تولىق زالالسىزداندىرۋ ءۇشىن، ەڭ بولماسا ايىنا ءبىر رەت بارلىق المالى-سالمالى بولشەكتەرى (سۇزگىش، كىر جۋعىش ۇنتاق سالاتىن تارتپا، اعىزاتىن قۇبىرشەك) مەن ەسىك نىعىزداعىشىن جاقسىلاپ جۋعانىڭىز دۇرىس.

 

---