بوياۋلار سىر شەرتەدى
قىزىلوردا وبلىسى،
قازالى اۋدانى، قازالى اۋىلى
№100 ورتا مەكتەبىنىڭ بەينەلەۋ جانە سىزۋ ءپانى ءمۇعالىمى
ەسىركەيەۆ قايرات ەلەنباي ۇلى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: بوياۋلار سىر شەرتەدى
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) بىلىمدىلىگى: وقۋشىلاردىڭ بەينەلەۋ ونەرى جايىنداعى ءبىلىمىن تولىقتىرۋ. وقۋشىلاردى شاپشاڭدىققا ۇيرەتۋ، شىعارماشىلىقتارىن دامىتۋ.
ءا) دامىتۋشىلىعى: وقۋشىنىڭ وي – قيالىن دامىتۋ، ولاردىڭ يكەمدىلىگىن، سۋرەت سالۋ شەبەرلىگىن ارتتىرۋ.
ب) اسەمدىككە، سۇلۋلىققا تاربيەلەۋ، ونەرگە باۋلۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: سايىس ساباق
ساباقتىڭ ءتيپى: ءبىلىم، بىلىك داعدىسىن قالىپتاستىرۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: توپتىق جۇمىس، ءوزىن - ءوزى تەكسەرۋ، سايىس.
كورنەكىلىگى: قالام، قاعاز، سۋلى بوياۋ، ماقال – ماتەل، جۇمباق، سۋرەتشىلەر شىعارمالارى.
ءپانارالىق بايلانىس: ادەبيەت، ەڭبەككە باۋلۋ.
ساباقتىڭ فورماسى: ءوزىن - ءوزى تەكسەرۋ، جۇمباقتار، ماقال – ماتەلدەر، يلليۋستراسيا.
باقىلاۋ: ءوزارا باقىلاۋ.
ساباقتىڭ بارىسى:
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: وقۋشىلاردىڭ ساباققا دايىندىعىن تەكسەرۋ.
II. سايىس ساباقتىڭ ماقساتىمەن تانىستىرۋ.
ءمۇعالىم:
− بالالار، “بوياۋلار سىر شەرتەدى” تاقىرىبىنداعى سايىس ساباعىمىزدى باستايىق...
ەگەر سەن ونەردەن ءلاززات العىڭ كەلسە، وندا ونەر جونىندە ءبىلىمدار ادام بولۋىڭ كەرەك.
ك.ماركس
− بۇگىنگى سايىس ساباقتا بەينەلەۋ ونەرى جايلى بىلىمدەرىڭ تەكسەرىلەدى، شاپشاڭدىق، وي – قيالدارىن، سۋرەت سالۋ شەبەرلىكتەرىڭ سىنالادى.
سىنىپ وقۋشىلارى ەكى توپقا بولىنەدى جانە ءادىلقازىلاردى سايلايدى.
I – توپ “اكۆارەل”
II – توپ “گۋاش”
ءار توپ ءوز اتىنا انىقتاما بەرەدى:
اكۆارەل – سۋدا جاقسى ەريتىن بوياۋ
گۋاش – سۋعا ەزىلەتىن قويۋ بوياۋ.
III. ساباق باعدارلاماسىمەن تانىستىرۋ.
1.ۇيگە تاپسىرما: تاقىرىپتىق سۋرەت.
2. بەينەلەۋ ونەرىنەن ءبىلىمدى تەكسەرۋ.
3. سۋرەتشىلەر شىعارمالارى.
4. جۇمباقتار سايىسى.
5. تۇستەر تۋرالى ماقال – ماتەلدەر.
6. ولەڭدەرگە يلليۋستراسيا جاساۋ.
7. دوستىق ءازىل سايىسى.
8. قورىتىندى.
1. ءۇي تاپسىرماسى بويىنشا “عارىشكەر بولۋ ارمانىم” اتتى تاقىرىپقا ارنالعان سۋرەتتى كورسەتۋ، سۋرەتتى سويلەتۋ.
2. بەينەلەۋ ونەرى پانىنەن ءوزىن - ءوزى تەكسەرۋ تاپسىرمالارى. بەينەلەۋ ونەرى تەرميندەر سوزدىگىنىڭ انىقتاماسىن باعىتتار ارقىلى سىزىپ كورسەتۋ.
اكۆارەل توبى:
ابستراكتى ونەر سۋعا جاقسى ەريتىن بوياۋ
اۆتوپورترەت تاقىرىپسىز ونەر شىنايى بەينەلىگى جوق ونەر
اكۆارەل ادامنىڭ ءوز كەلبەتىن ءوزى بەينەلەۋى
اپپليكاسيا كەرەگەنىڭ ۋىق بايلانعان باستارىنىڭ سىرت جاعىنان جۇرگىزىلەتىن جالپاق باياۋ
باسقۇر جابىستىرۋ نەمەسە قيىستىرۋ ارقىلى ورىندالعان كوركەم شىعارما
باتالدى جۇمىس ماتاعا بوياۋمەن سالىنعان سۋرەت
باتيك كەۋدەلىك ءمۇسىن
بيۋست سوعىس تاقىرىبى بەينەلەنگەن كوركەم شىعارما
ۆيتراج كوركەم شىعارمالىق كورمەنىڭ سالتاناتتى اشىلۋى
ۆەرنيساج ورتاعاسىرلىق ەۋروپا ونەرى
گوبەلەن تەرەزە نەمەسە ەسىك شىنىلارىنا سالىنعان كوركەم سۋرەتتەر مەن ورنەكتەر
گوتيكا سۋرەت سالىپ توقىلعان كىلەم
گۋاش توبى:
گوحۋا - كەپتىرىلگەن وسىمدىكتەردى پايدالانۋ ارقىلى جاسالعان كوركەم شىعارما
يكەبانا - كىتاپ بەزەندىرۋدە قولدانىلاتىن كوركەم سۋرەت
يلليۋستراسيا جىبەك ماتاعا بوياۋمەن ورىندالعان جۇڭگو ءجيۆوپيسى
كلاسسيكا حح عاسىردىڭ باسىنداعى بەينەلەۋ ونەرىندەگى مودەرنيستىك اعىم
كوللاج وزىق ۇلگىدەگى ونەر
كۋبيزم تەڭىز كورىنىسىن بەينەلەيتىن سۋرەتشى
مارينيست ءار ءتۇرلى ماتالاردى جاپسىرۋ ارقىلى ورىندالاتىن كوركەم جۇمىس
موزايكا كوركەم شىعارمانىڭ ءبىر بولىگى
فراگمەنت ءار ءتۇرلى شىنى، تاستاردان جاسالعان سۋرەت
مونۋمەنتتىك جيۆوپيس دۇنيە جۇزىنە ايگىلى پاريجدەگى بەينەلەۋ ونەرى مۇراجايى
مينياتيۋرا ۇلكەن كولەمدى كوركەم بەزەندىرۋدە ورىندالعان شىعارما
لۋۆر وتە نازىك كوركەمدىك ادىسپەن جازىلعان كوركەم شىعارما
3.ينتەراكتيۆتى تاقتادا سۋرەتشىلەر شىعارمالارى كورسەتىلەدى.
ءار توپقا ەكى سۋرەتشى شىعارماسى بەرىلەدى. شىعارمانىڭ تاقىرىبى، سۋرەتشىنىڭ اتى – ءجونىن تابۋ تاپسىرىلادى.
4. جۇمباقتار سايىسى.
I. اق ساندىعىم اشىلدى
ىشىنەن جىبەك شاشىلدى
(كۇن)
اق قويىم تۇرىپ كەتتى
قارا قويىم جاتىپ الدى
(قار مەن جەر)
ايدالادا اق شاتىر
ىشىندە قىزىل كوزدى شال جاتىر
(اسپان ،كۇن باتۋى)
قارا سۋدا سۋات جوق
قالىڭ تاۋدا بۇتاق جوق
(كوز بەن كىرپىك)
II. قوس ىشەككە قوناقتاعان قالانى
قارا تۇلپار العا سۇيرەپ بارادى
(پوەزد)
قارا تايىم مىقتى
قارا بيەم ءسۇتتى
(قازان، وشاق)
قىزىل سيىردى بايلاپ سالدىم
كوك سيىردى ايداپ سالدىم
(وت، ءتۇتىن)
ۇستىندەگى كويلەگى ءتۇرلى – ءتۇستى نە دەمەك
قىزىقتىرار كورگەندى مۇنىڭ اتىن نە دەمەك
(كوبەلەك)
5. ماقال – ماتەلدەر سايىسى.
اق سەركە قوي باستايدى،
اقىن جىگىت توي باستايدى.
اق يت، قارا يت، ءبارى ءبىر يت.
اق بيدايدىڭ ءقادىرىن اشىققاندا بىلەرسىڭ،
اعارعاننىڭ ءقادىرىن قىس شىققاندا بىلەرسىڭ.
اعىن سۋ ارناسىن تابادى،
اق ادام ورنىن تابادى.
قاساپشىعا مال قايعى
قارا ەشكىگە جان قايعى.
ورمەكشىنىڭ تورى
قارا شىبىننىڭ سورى.
قايعىسىز قارا سۋعا سەمىرەدى.
انا كوڭىلى قىزىندا،
قىزدىڭ كوزى قىزىلدا.
كۇن سىركىرەسە،
كوك دۇركىرەيدى.
سابىر ءتۇبى سارى التىن.
ساراڭنىڭ اسىن سارى يت ىشەدى.
ەل – جۇرتتىڭ ءقادىرىن ءىس تۇسكەندە بىلەرسىڭ،
سارى توننىڭ ءقادىرىن قىس تۇسكەندە بىلەرسىڭ.
سارعايعان جەتەر مۇراتقا
سابىرسىز قالار ۇياتقا.
6. ولەڭدەرگە، ەرتەگىلەرگە يلليۋستراسيا جاساۋ.
توپتىق جۇمىس. بەرىلگەن ولەڭگە تەز ارادا نوبايلار سالۋ.
جاز
جازدىكۇنى شىلدە بولعاندا،
كوكوراي شالعىن، بايشەشەك
ۇزارىپ ءوسىپ تولعاندا،
كۇركىرەپ جاتقان وزەنگە
كوشىپ اۋىل قونعاندا.
شۇرقىراپ جاتقان جىلقىنىڭ
شالعىننان جانى قىلتىلداپ،
ات ايعىرلار، بيەلەر
ءبۇيىرى شىعىپ، ىڭقىلداپ،
سۋدا تۇرىپ شىبىنداپ
قۇيرىعىمەن شىلپىلداپ،
اراسىندا قۇلىن-تاي
اينالا شاۋىپ بۇلتىلداپ
جوعارى-تومەن ۇيرەك، قاز
ۇشىپ تۇرسا سىمپىلداپ.
اباي قۇنانبايەۆ
7. “دوستىق ءازىل” سايىسى. ياعني ءازىل سۋرەت سالادى، سوڭىنان سۋرەتشى ءتۇسىندىرىپ، ۇتىمدى جاۋاپ بەرەدى.
8. قورىتىندى:
ءادىلقازىلار القاسى سايىسكەر وقۋشىلاردى بەرىلگەن ۇپايلار بويىنشا انىقتاپ جەڭىمپاز توپتى اتايدى.
قازالى اۋدانى، قازالى اۋىلى
№100 ورتا مەكتەبىنىڭ بەينەلەۋ جانە سىزۋ ءپانى ءمۇعالىمى
ەسىركەيەۆ قايرات ەلەنباي ۇلى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: بوياۋلار سىر شەرتەدى
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) بىلىمدىلىگى: وقۋشىلاردىڭ بەينەلەۋ ونەرى جايىنداعى ءبىلىمىن تولىقتىرۋ. وقۋشىلاردى شاپشاڭدىققا ۇيرەتۋ، شىعارماشىلىقتارىن دامىتۋ.
ءا) دامىتۋشىلىعى: وقۋشىنىڭ وي – قيالىن دامىتۋ، ولاردىڭ يكەمدىلىگىن، سۋرەت سالۋ شەبەرلىگىن ارتتىرۋ.
ب) اسەمدىككە، سۇلۋلىققا تاربيەلەۋ، ونەرگە باۋلۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: سايىس ساباق
ساباقتىڭ ءتيپى: ءبىلىم، بىلىك داعدىسىن قالىپتاستىرۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: توپتىق جۇمىس، ءوزىن - ءوزى تەكسەرۋ، سايىس.
كورنەكىلىگى: قالام، قاعاز، سۋلى بوياۋ، ماقال – ماتەل، جۇمباق، سۋرەتشىلەر شىعارمالارى.
ءپانارالىق بايلانىس: ادەبيەت، ەڭبەككە باۋلۋ.
ساباقتىڭ فورماسى: ءوزىن - ءوزى تەكسەرۋ، جۇمباقتار، ماقال – ماتەلدەر، يلليۋستراسيا.
باقىلاۋ: ءوزارا باقىلاۋ.
ساباقتىڭ بارىسى:
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: وقۋشىلاردىڭ ساباققا دايىندىعىن تەكسەرۋ.
II. سايىس ساباقتىڭ ماقساتىمەن تانىستىرۋ.
ءمۇعالىم:
− بالالار، “بوياۋلار سىر شەرتەدى” تاقىرىبىنداعى سايىس ساباعىمىزدى باستايىق...
ەگەر سەن ونەردەن ءلاززات العىڭ كەلسە، وندا ونەر جونىندە ءبىلىمدار ادام بولۋىڭ كەرەك.
ك.ماركس
− بۇگىنگى سايىس ساباقتا بەينەلەۋ ونەرى جايلى بىلىمدەرىڭ تەكسەرىلەدى، شاپشاڭدىق، وي – قيالدارىن، سۋرەت سالۋ شەبەرلىكتەرىڭ سىنالادى.
سىنىپ وقۋشىلارى ەكى توپقا بولىنەدى جانە ءادىلقازىلاردى سايلايدى.
I – توپ “اكۆارەل”
II – توپ “گۋاش”
ءار توپ ءوز اتىنا انىقتاما بەرەدى:
اكۆارەل – سۋدا جاقسى ەريتىن بوياۋ
گۋاش – سۋعا ەزىلەتىن قويۋ بوياۋ.
III. ساباق باعدارلاماسىمەن تانىستىرۋ.
1.ۇيگە تاپسىرما: تاقىرىپتىق سۋرەت.
2. بەينەلەۋ ونەرىنەن ءبىلىمدى تەكسەرۋ.
3. سۋرەتشىلەر شىعارمالارى.
4. جۇمباقتار سايىسى.
5. تۇستەر تۋرالى ماقال – ماتەلدەر.
6. ولەڭدەرگە يلليۋستراسيا جاساۋ.
7. دوستىق ءازىل سايىسى.
8. قورىتىندى.
1. ءۇي تاپسىرماسى بويىنشا “عارىشكەر بولۋ ارمانىم” اتتى تاقىرىپقا ارنالعان سۋرەتتى كورسەتۋ، سۋرەتتى سويلەتۋ.
2. بەينەلەۋ ونەرى پانىنەن ءوزىن - ءوزى تەكسەرۋ تاپسىرمالارى. بەينەلەۋ ونەرى تەرميندەر سوزدىگىنىڭ انىقتاماسىن باعىتتار ارقىلى سىزىپ كورسەتۋ.
اكۆارەل توبى:
ابستراكتى ونەر سۋعا جاقسى ەريتىن بوياۋ
اۆتوپورترەت تاقىرىپسىز ونەر شىنايى بەينەلىگى جوق ونەر
اكۆارەل ادامنىڭ ءوز كەلبەتىن ءوزى بەينەلەۋى
اپپليكاسيا كەرەگەنىڭ ۋىق بايلانعان باستارىنىڭ سىرت جاعىنان جۇرگىزىلەتىن جالپاق باياۋ
باسقۇر جابىستىرۋ نەمەسە قيىستىرۋ ارقىلى ورىندالعان كوركەم شىعارما
باتالدى جۇمىس ماتاعا بوياۋمەن سالىنعان سۋرەت
باتيك كەۋدەلىك ءمۇسىن
بيۋست سوعىس تاقىرىبى بەينەلەنگەن كوركەم شىعارما
ۆيتراج كوركەم شىعارمالىق كورمەنىڭ سالتاناتتى اشىلۋى
ۆەرنيساج ورتاعاسىرلىق ەۋروپا ونەرى
گوبەلەن تەرەزە نەمەسە ەسىك شىنىلارىنا سالىنعان كوركەم سۋرەتتەر مەن ورنەكتەر
گوتيكا سۋرەت سالىپ توقىلعان كىلەم
گۋاش توبى:
گوحۋا - كەپتىرىلگەن وسىمدىكتەردى پايدالانۋ ارقىلى جاسالعان كوركەم شىعارما
يكەبانا - كىتاپ بەزەندىرۋدە قولدانىلاتىن كوركەم سۋرەت
يلليۋستراسيا جىبەك ماتاعا بوياۋمەن ورىندالعان جۇڭگو ءجيۆوپيسى
كلاسسيكا حح عاسىردىڭ باسىنداعى بەينەلەۋ ونەرىندەگى مودەرنيستىك اعىم
كوللاج وزىق ۇلگىدەگى ونەر
كۋبيزم تەڭىز كورىنىسىن بەينەلەيتىن سۋرەتشى
مارينيست ءار ءتۇرلى ماتالاردى جاپسىرۋ ارقىلى ورىندالاتىن كوركەم جۇمىس
موزايكا كوركەم شىعارمانىڭ ءبىر بولىگى
فراگمەنت ءار ءتۇرلى شىنى، تاستاردان جاسالعان سۋرەت
مونۋمەنتتىك جيۆوپيس دۇنيە جۇزىنە ايگىلى پاريجدەگى بەينەلەۋ ونەرى مۇراجايى
مينياتيۋرا ۇلكەن كولەمدى كوركەم بەزەندىرۋدە ورىندالعان شىعارما
لۋۆر وتە نازىك كوركەمدىك ادىسپەن جازىلعان كوركەم شىعارما
3.ينتەراكتيۆتى تاقتادا سۋرەتشىلەر شىعارمالارى كورسەتىلەدى.
ءار توپقا ەكى سۋرەتشى شىعارماسى بەرىلەدى. شىعارمانىڭ تاقىرىبى، سۋرەتشىنىڭ اتى – ءجونىن تابۋ تاپسىرىلادى.
4. جۇمباقتار سايىسى.
I. اق ساندىعىم اشىلدى
ىشىنەن جىبەك شاشىلدى
(كۇن)
اق قويىم تۇرىپ كەتتى
قارا قويىم جاتىپ الدى
(قار مەن جەر)
ايدالادا اق شاتىر
ىشىندە قىزىل كوزدى شال جاتىر
(اسپان ،كۇن باتۋى)
قارا سۋدا سۋات جوق
قالىڭ تاۋدا بۇتاق جوق
(كوز بەن كىرپىك)
II. قوس ىشەككە قوناقتاعان قالانى
قارا تۇلپار العا سۇيرەپ بارادى
(پوەزد)
قارا تايىم مىقتى
قارا بيەم ءسۇتتى
(قازان، وشاق)
قىزىل سيىردى بايلاپ سالدىم
كوك سيىردى ايداپ سالدىم
(وت، ءتۇتىن)
ۇستىندەگى كويلەگى ءتۇرلى – ءتۇستى نە دەمەك
قىزىقتىرار كورگەندى مۇنىڭ اتىن نە دەمەك
(كوبەلەك)
5. ماقال – ماتەلدەر سايىسى.
اق سەركە قوي باستايدى،
اقىن جىگىت توي باستايدى.
اق يت، قارا يت، ءبارى ءبىر يت.
اق بيدايدىڭ ءقادىرىن اشىققاندا بىلەرسىڭ،
اعارعاننىڭ ءقادىرىن قىس شىققاندا بىلەرسىڭ.
اعىن سۋ ارناسىن تابادى،
اق ادام ورنىن تابادى.
قاساپشىعا مال قايعى
قارا ەشكىگە جان قايعى.
ورمەكشىنىڭ تورى
قارا شىبىننىڭ سورى.
قايعىسىز قارا سۋعا سەمىرەدى.
انا كوڭىلى قىزىندا،
قىزدىڭ كوزى قىزىلدا.
كۇن سىركىرەسە،
كوك دۇركىرەيدى.
سابىر ءتۇبى سارى التىن.
ساراڭنىڭ اسىن سارى يت ىشەدى.
ەل – جۇرتتىڭ ءقادىرىن ءىس تۇسكەندە بىلەرسىڭ،
سارى توننىڭ ءقادىرىن قىس تۇسكەندە بىلەرسىڭ.
سارعايعان جەتەر مۇراتقا
سابىرسىز قالار ۇياتقا.
6. ولەڭدەرگە، ەرتەگىلەرگە يلليۋستراسيا جاساۋ.
توپتىق جۇمىس. بەرىلگەن ولەڭگە تەز ارادا نوبايلار سالۋ.
جاز
جازدىكۇنى شىلدە بولعاندا،
كوكوراي شالعىن، بايشەشەك
ۇزارىپ ءوسىپ تولعاندا،
كۇركىرەپ جاتقان وزەنگە
كوشىپ اۋىل قونعاندا.
شۇرقىراپ جاتقان جىلقىنىڭ
شالعىننان جانى قىلتىلداپ،
ات ايعىرلار، بيەلەر
ءبۇيىرى شىعىپ، ىڭقىلداپ،
سۋدا تۇرىپ شىبىنداپ
قۇيرىعىمەن شىلپىلداپ،
اراسىندا قۇلىن-تاي
اينالا شاۋىپ بۇلتىلداپ
جوعارى-تومەن ۇيرەك، قاز
ۇشىپ تۇرسا سىمپىلداپ.
اباي قۇنانبايەۆ
7. “دوستىق ءازىل” سايىسى. ياعني ءازىل سۋرەت سالادى، سوڭىنان سۋرەتشى ءتۇسىندىرىپ، ۇتىمدى جاۋاپ بەرەدى.
8. قورىتىندى:
ءادىلقازىلار القاسى سايىسكەر وقۋشىلاردى بەرىلگەن ۇپايلار بويىنشا انىقتاپ جەڭىمپاز توپتى اتايدى.
You Might Also Like
