بۋمىن قاعان
بۋمىن (كىتاي جازبالارىندا تۋ-مىن كاحان) (ت.ج.ب. — 553 ج.) — تۇرىك قاعاندىعىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى قاعان (542 - 553 جج. بيلىك ەتكەن)، اشينا تايپاسىنان شىققان. اشينا تايپاسى VI عاسىردىڭ ورتاسىنا دەيىن جۋجانداردىڭ قولاستىنداعى تەمىر كەنىن ءوندىرىپ، سولارعا قارۋ-جاراق سوعۋمەن اينالىساتىن بودان ەل بولعان. تۇركىلەردىڭ باسشىسى بولعان اكەسى ولگەننەن كەيىن، VI عاسىردىڭ ورتاسىنان باستاپ مۇراگەرلىك جولمەن بۋمىن تاققا وتىرادى. جۇڭگو جازبالارىندا تۋمىن قاعان، تۇركى ەسكەرتكىشتەرىندە بۋمىن قاعان دەپ اتايدى. بۋمىن قاعان تۇركىلەردىڭ باسىن بىرىكتىرىپ، تۇرىك قاعاندىعىن قۇرادى. بۋمىننىڭ تۇسىندا تۇركىلەر اسكەري جاعىنان كۇشەيىپ، قىتايدىڭ چجوۋ مەملەكەتىمەن ساۋدا قاتىناسىن ورناتادى. 545 جىلى ۆەي يمپەرياسى ولاردى مويىنداپ، ەلشى جىبەرەدى. 546 جىلى تۇرفانداعى تەلىلەردىڭ ءبىر بولىگىن باعىندىرادى. 552 جىلى بۋمىن قاعان باستاعان تۇرىك اسكەرلەرى جۋجاندارمەن سوعىسىپ، جەڭىسكە جەتەدى. وسىدان باستاپ تۇركى جۇرتى التاي وڭىرىندەگى سولتۇستىك قىر ولكەسىنىڭ قوجاسىنا اينالادى. بۋمىن قاعان «ەلحان» لاۋازىمىن العان سوڭ كوپ ۇزاماي قايتىس بولادى. تاققا بالاسى قارا ىسسىق حان كەلەدى.
You Might Also Like
-
اسەت نايمانباي ۇلى (1867-1922) — اقىن، انشى-كومپوزيتور. ول قازىرگى شىعىس قازاقستان وبلىسى ءۇرجار اۋدانىنىڭ باقتى اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن. اسەت كەدەي شارۋا وتباسىنان شىققانىمەن، ەسكىشە وقىعان، ك...
-
XVII عاسىردا قازاقستان جەرىنە كۇش-قۋاتى مول جوڭعار حاندىعى ءجيى-جيى شابۋىل جاساپ تۇردى. قازاقتار ءوز جەرىن تاڭعاجايىپ تاباندىلىقپەن، ەرلىكپەن كورعادى. اسكەري تاريحتا وسىنداي ۇرىستاردىڭ ءبىرى — و...
