بيسەردەن ساكۋرا اعاشىنىڭ بۇتاعىن جاساۋ
ساباقتىق تاقىرىبى: بيسەردەن ساكۋرا اعاشىنىڭ بۇتاعىن جاساۋ.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا بيسەر تۋرالى تولىق ماعلۇمات بەرۋ؛
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ جۇمىستى ورىنداعانداعى ەرىكتىلىگىن دامىتۋ، العان بىلىمدەرىن ءوز بەتىنشە قولدانا ءبىلۋىن قاداعالاۋ، ەستەتيكالىق تالعامىن قالىپتاستىرۋ؛
تاربيەلىك: وقۋشىلاردى وسى ونەر تۇرىمەن قىزىقتىرۋ، ۇقىپتىلىققا، ەڭبەكسۇيگىشتىككە، سۇلۋلىقتى قابىلداۋ سەزىمىن وياتۋ، ەستەتيكالىق تالعامدىلىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس
ساباقتىڭ ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق - جاۋاپ، ءوز بەتىنشە ساراماندىق جۇمىس.
ساباقتىق كورنەكىلىگى: ۇلگىلەر، ەسكەرتپەلەر، دايىن بيسەردەن جاسالعان ساكۋرا اعاشىنىڭ بۇتاعى
ءپانارالىق بايلانىس: سىزۋ، بەينەلەۋ ونەرى، ماتەماتيكا، تاريح
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
• وقۋشىلارمەن سالەمدەسەمىن؛
• وقۋشىلاردى تۇگەندەيمىن؛
• وقۋشىلاردىڭ قۇرال – جابدىقتارىن تۇگەندەۋ؛
• وقۋشىلاردىڭ زەيىندەرىن ساباققا اۋدارتۋ.
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
وتكەن تاقىرىپتى قايتالاي وتىرىپ، وقۋشىلارعا تاقىرىپ بويىنشا سۇراقتار قويۋ.
جاڭا ساباق
وقۋشىلار بۇگىن ءبىز بيسەردەن بۇيىم جاساۋدى ۇيرەنەمىز. بۇگىن ءبىز ساكۋرا اعاشىنىڭ بۇتاعىن جاسايمىز. ساكۋرا – اعاشى – جاپون حالقىنىڭ سيمۆولى بولىپ سانالادى. ساكۋرا مامىر قارساڭىندا گۇلدەپ شىعا كەلدى. جاپون ەلىندە دە ساكۋرا گۇلدەگەندە ءتىپتى ۇكىمەت ۇيىندەگىلەر دە ورتالىق باقتارىنا بارىپ، حالىقپەن بىرگە جاڭادان جاپىراق جايعان گۇلدەردى سۇيسىنە تاماشالايدى ەكەن. ول “حانامي” دەگەن داستۇرگە اينالىپتى. بۇل ءسوزدىڭ ماعىناسى مىناداي ەكەن «حانا»- گۇلگە، مي – قاراۋ. ارنايى مەرەكە رەتىندە اتالىپ وتىلەتىن بۇل ءىس - شاراعا قۇرمەتتى قوناق رەتىندە شەتەل ديپلوماتتارى مەن جۋرناليستەر دە شاقىرىلادى - مىس. ويتكەنى، ساكۋرانىڭ گۇلدەۋى – جاپوندار ءۇشىن جاڭارۋدىڭ تۋى مەن ۇرانى ىسپەتتى. بىزدە جاڭارۋ ايى ناۋرىز سانالسا، جاپونداردا ول ءساۋىر ايىنا تۇسپا - تۇس كەلەدى. سوندىقتان جاپوندىقتاردىڭ بارلىعى، مەيلى ول مەملەكەتتىك قىزمەتشى بولسىن، مەيلى كاسىپكەر بولسىن، مەيلى قاراپايىم جۇمىسشى وتباسى بولسىن وسى ايمەن بىرگە تابالدىرىقتارىنان باقىتتىڭ اتتاۋىن تىلەيدى.
ساكۋرا تۋرالى مىنانداي اڭىز دا بار دەسەدى. ساكۋرا اتتى قاريا حوتتا دەگەن بايدىڭ قاتالدىعى تۋرالى سەگۋن ولكەسىنىڭ باسشىسىنا شاعىم ايتىپ كەلەدى. ءبىراق باسشى جالاڭ سوزگە سەنبەيدى. سول كەزدە ساكۋرا بالالارىن شاقىرتىپ، الگى بايدىڭ ۇرداجىقتارى دىراۋ قامشىمەن ءتىلىپ - ءتىلىپ تاستاعان ارقاسىن كورسەتەدى. سەگۋن بولسا قاتىگەز حوتتانىڭ سازايىن بەرەدى، ءبىراق ىزا - كەگىن ىشىنە بۇگىپ قالعان ول كەيىن ساكۋرانى بالالارىمەن بىرگە قولىنا ءتۇسىرىپ، شيە اعاشىنىڭ دىڭگەگىنە بايلاپ، تاياقتىڭ استىنا الادى. قاشان كوز جۇمعانشا... مىنە، سودان بەرى، دەيدى جاپون اڭىزى، ساكۋرا مەن بەيكۇنا بالالاردىڭ قانى بويىنا ءسىڭىپ قالعان شيە اعاشتارى قىزعىلتىم ءتۇستى بوياۋعا مالىنىپ گۇلدەي باستايدى. بيسەردىڭ شىعۋ تاريحىنا توقتالساق بيسەر دەگەن ءسوزدىڭ ءوزى ۇساق مونشاقتارعا بەرىلگەن جالپى تۇسىنىك. ۇساق، دومالاق سوپاقشا، ءار ءتۇرلى – حرۋستال، شىنى، كەراميكالىق ماتەريالداردان جاسالعان مونشاقتاردى بيسەر دەپ اتايدى ەكەنبىز.
بيسەردىڭ شىعۋ تاريحى اينەكتىڭ پايدا بولۋىمەن تىكەلەي بايلانىستى. ال. اينەكتىڭ قاشان پايدا بولعانىنان ءالى كۇنگە دەيىن دەرەك جوق. دەگەنمەن اينەكتى پايدالانۋدىڭ ەڭ العاش قۇپياسىن فينيكيا ەلى اشقان دەگەن اڭىز بار. بۇل اڭىزدا فينيكيالىق كوپەستەر الەمدى ءجۇزىپ ءجۇرىپ سيرياعا توقتالادى. كەيبىر دەرەكتەر بويىنشا اينەكتىڭ وتانى ەجەلگى ەگيپەت بولعان. اينەكتەن جاسالعان مونشاقتار، امۋلەت، ىدىس - اياقتار ءبىزدىڭ زامانىمىزعا دەيىن ءۋى عاسىردىڭ ەسكەرتكىشتەرىنەن تابىلعان.
كەرەكتى قۇرال – جابدىقتار:
• بيسەر تۇرلەرى؛
• ديامەترى 3 مم بولاتىن سىم؛
• سىزعىش، قايشى؛
• قالىڭ سىم؛
• مۋلينە ءجىپ؛
• گيپس نەمەسە الەباستر؛
• پۆا جەلىمى؛
• قوڭىر، اق، جاسىل ءتۇستى گۋاش؛
• يزولەنت.
ساراماندىق جۇمىس
1. قاۋىپسىزدىك ەرەجەسىن ۇنەمى ەستە ساقتاۋ كەرەك؛
2. جۇمىس كيىمىن كيۋ؛
3. قۇرالداردى تەكسەرۋ؛
4. شۇڭعىلداۋ ءبىر ىدىسقا كەرەكتى بيسەرلەردى قوسىپ ارالاستىرىپ الامىز؛
5. 60 - 70 سم ۇزىندىقتاعى جۇقا سىمدى الامىز؛
6 سىمنىڭ ءبىر شەتىنەن 10 سم قالدىرىپ ورايمىز (تومەندە كورسەتىلگەن سۋرەتكە قاراپ وتىرىپ جاسايمىز)
7. سىمنىڭ ءبىر شەتىن تۇيىندەپ، ەكىنشى شەتىنەن بيسەر وتكىزەمىز دە، سىمنىڭ شەتىن تۇيىندەپ قويامىز؛
8. دايىن سىمنىڭ ەكىنشى شەتىنە 5 دانا بيسەردى ەنگىزەمىز دە سىمدى بىرتىندەپ ورۋدى باستايمىز؛ ءبىر گۇل ءۇشىن وسىنداي بيسەردىڭ 5 داناسى قاجەت؛
9. دايىن بۇتاقتاردىڭ ءبىر - بىرىنە بىرىكتىرىپ جىپپەن وراپ، يزولەنتپەن ورايمىز دا گۇلدىڭ ءبىر بۇتاعىن دايىندايمىز؛
10. دايىن بولعان گۇلدەردى قالىڭ سىمعا بىرىكتىرىپ، تال بۇتاعىنا ۇقساستىرىپ سىمدى مايىستىرامىز دا يزولەنتپەن ورايمىز؛
11. دايىن اعاشتى ارنايى ىدىسقا سالامىز، ول ءۇشىن بىزگە گيپسپەن پۆا جەلىمگە كىشكەنە سۋ قوسىپ ارالاستىرىپ ىدىسقا قۇيامىز دا، ۇستىنە اعاشتى سالامىز؛
12. وسى اعاشىمىز 2 تاۋلىك بويى تۇرۋ كەرەك؛
13. گيپس كەپكەننەن سوڭ گۋاشپەن بويايمىز؛
14. ەستەتيكالىق تالعاممەن اعاشىمىزدى تۇرلەندىرەمىز.
قورىتىندى سۇراقتار
● ساكۋرا اعاشىنىڭ وتانى قاي ەل؟
● ساكۋرا اعاشى قاي كەزدە گۇلدەيدى؟
● ساكۋرا اعاشى تۋرالى قانداي اڭىز اڭگىمە بىلەسىڭدەر؟
● بيسەر دەگەنىمىز نە؟
● بيسەردىڭ وتانى قاي ەل؟
وقۋشى جۇمىسىن باعالاۋ.
• جاسالعان بۇيىمداردى قابىلداپ، وقۋشىلاردىڭ ەڭبەگىن باعالاۋ؛
• جىبەرىلگەن قاتەلىكتەردى قايتا ءتۇسىندىرىپ، ونى ءىس جۇزىندە كورسەتۋ؛
• جاقسى جاسالعان جۇمىستاردى اتاپ كورسەتۋ.
ءۇي تاپسىرماسى: جۇمىستى ۇيدەن اياقتاپ كەلۋ.
قولدانىلعان ادەبيەتتەر:
1. مەكتەپتەگى تەحنولوگيا جۋرنالى
2. تەحنولوگيا وقۋلىعى 9 سىنىپ.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا بيسەر تۋرالى تولىق ماعلۇمات بەرۋ؛
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ جۇمىستى ورىنداعانداعى ەرىكتىلىگىن دامىتۋ، العان بىلىمدەرىن ءوز بەتىنشە قولدانا ءبىلۋىن قاداعالاۋ، ەستەتيكالىق تالعامىن قالىپتاستىرۋ؛
تاربيەلىك: وقۋشىلاردى وسى ونەر تۇرىمەن قىزىقتىرۋ، ۇقىپتىلىققا، ەڭبەكسۇيگىشتىككە، سۇلۋلىقتى قابىلداۋ سەزىمىن وياتۋ، ەستەتيكالىق تالعامدىلىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس
ساباقتىڭ ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق - جاۋاپ، ءوز بەتىنشە ساراماندىق جۇمىس.
ساباقتىق كورنەكىلىگى: ۇلگىلەر، ەسكەرتپەلەر، دايىن بيسەردەن جاسالعان ساكۋرا اعاشىنىڭ بۇتاعى
ءپانارالىق بايلانىس: سىزۋ، بەينەلەۋ ونەرى، ماتەماتيكا، تاريح
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
• وقۋشىلارمەن سالەمدەسەمىن؛
• وقۋشىلاردى تۇگەندەيمىن؛
• وقۋشىلاردىڭ قۇرال – جابدىقتارىن تۇگەندەۋ؛
• وقۋشىلاردىڭ زەيىندەرىن ساباققا اۋدارتۋ.
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
وتكەن تاقىرىپتى قايتالاي وتىرىپ، وقۋشىلارعا تاقىرىپ بويىنشا سۇراقتار قويۋ.
جاڭا ساباق
وقۋشىلار بۇگىن ءبىز بيسەردەن بۇيىم جاساۋدى ۇيرەنەمىز. بۇگىن ءبىز ساكۋرا اعاشىنىڭ بۇتاعىن جاسايمىز. ساكۋرا – اعاشى – جاپون حالقىنىڭ سيمۆولى بولىپ سانالادى. ساكۋرا مامىر قارساڭىندا گۇلدەپ شىعا كەلدى. جاپون ەلىندە دە ساكۋرا گۇلدەگەندە ءتىپتى ۇكىمەت ۇيىندەگىلەر دە ورتالىق باقتارىنا بارىپ، حالىقپەن بىرگە جاڭادان جاپىراق جايعان گۇلدەردى سۇيسىنە تاماشالايدى ەكەن. ول “حانامي” دەگەن داستۇرگە اينالىپتى. بۇل ءسوزدىڭ ماعىناسى مىناداي ەكەن «حانا»- گۇلگە، مي – قاراۋ. ارنايى مەرەكە رەتىندە اتالىپ وتىلەتىن بۇل ءىس - شاراعا قۇرمەتتى قوناق رەتىندە شەتەل ديپلوماتتارى مەن جۋرناليستەر دە شاقىرىلادى - مىس. ويتكەنى، ساكۋرانىڭ گۇلدەۋى – جاپوندار ءۇشىن جاڭارۋدىڭ تۋى مەن ۇرانى ىسپەتتى. بىزدە جاڭارۋ ايى ناۋرىز سانالسا، جاپونداردا ول ءساۋىر ايىنا تۇسپا - تۇس كەلەدى. سوندىقتان جاپوندىقتاردىڭ بارلىعى، مەيلى ول مەملەكەتتىك قىزمەتشى بولسىن، مەيلى كاسىپكەر بولسىن، مەيلى قاراپايىم جۇمىسشى وتباسى بولسىن وسى ايمەن بىرگە تابالدىرىقتارىنان باقىتتىڭ اتتاۋىن تىلەيدى.
ساكۋرا تۋرالى مىنانداي اڭىز دا بار دەسەدى. ساكۋرا اتتى قاريا حوتتا دەگەن بايدىڭ قاتالدىعى تۋرالى سەگۋن ولكەسىنىڭ باسشىسىنا شاعىم ايتىپ كەلەدى. ءبىراق باسشى جالاڭ سوزگە سەنبەيدى. سول كەزدە ساكۋرا بالالارىن شاقىرتىپ، الگى بايدىڭ ۇرداجىقتارى دىراۋ قامشىمەن ءتىلىپ - ءتىلىپ تاستاعان ارقاسىن كورسەتەدى. سەگۋن بولسا قاتىگەز حوتتانىڭ سازايىن بەرەدى، ءبىراق ىزا - كەگىن ىشىنە بۇگىپ قالعان ول كەيىن ساكۋرانى بالالارىمەن بىرگە قولىنا ءتۇسىرىپ، شيە اعاشىنىڭ دىڭگەگىنە بايلاپ، تاياقتىڭ استىنا الادى. قاشان كوز جۇمعانشا... مىنە، سودان بەرى، دەيدى جاپون اڭىزى، ساكۋرا مەن بەيكۇنا بالالاردىڭ قانى بويىنا ءسىڭىپ قالعان شيە اعاشتارى قىزعىلتىم ءتۇستى بوياۋعا مالىنىپ گۇلدەي باستايدى. بيسەردىڭ شىعۋ تاريحىنا توقتالساق بيسەر دەگەن ءسوزدىڭ ءوزى ۇساق مونشاقتارعا بەرىلگەن جالپى تۇسىنىك. ۇساق، دومالاق سوپاقشا، ءار ءتۇرلى – حرۋستال، شىنى، كەراميكالىق ماتەريالداردان جاسالعان مونشاقتاردى بيسەر دەپ اتايدى ەكەنبىز.
بيسەردىڭ شىعۋ تاريحى اينەكتىڭ پايدا بولۋىمەن تىكەلەي بايلانىستى. ال. اينەكتىڭ قاشان پايدا بولعانىنان ءالى كۇنگە دەيىن دەرەك جوق. دەگەنمەن اينەكتى پايدالانۋدىڭ ەڭ العاش قۇپياسىن فينيكيا ەلى اشقان دەگەن اڭىز بار. بۇل اڭىزدا فينيكيالىق كوپەستەر الەمدى ءجۇزىپ ءجۇرىپ سيرياعا توقتالادى. كەيبىر دەرەكتەر بويىنشا اينەكتىڭ وتانى ەجەلگى ەگيپەت بولعان. اينەكتەن جاسالعان مونشاقتار، امۋلەت، ىدىس - اياقتار ءبىزدىڭ زامانىمىزعا دەيىن ءۋى عاسىردىڭ ەسكەرتكىشتەرىنەن تابىلعان.
كەرەكتى قۇرال – جابدىقتار:
• بيسەر تۇرلەرى؛
• ديامەترى 3 مم بولاتىن سىم؛
• سىزعىش، قايشى؛
• قالىڭ سىم؛
• مۋلينە ءجىپ؛
• گيپس نەمەسە الەباستر؛
• پۆا جەلىمى؛
• قوڭىر، اق، جاسىل ءتۇستى گۋاش؛
• يزولەنت.
ساراماندىق جۇمىس
1. قاۋىپسىزدىك ەرەجەسىن ۇنەمى ەستە ساقتاۋ كەرەك؛
2. جۇمىس كيىمىن كيۋ؛
3. قۇرالداردى تەكسەرۋ؛
4. شۇڭعىلداۋ ءبىر ىدىسقا كەرەكتى بيسەرلەردى قوسىپ ارالاستىرىپ الامىز؛
5. 60 - 70 سم ۇزىندىقتاعى جۇقا سىمدى الامىز؛
6 سىمنىڭ ءبىر شەتىنەن 10 سم قالدىرىپ ورايمىز (تومەندە كورسەتىلگەن سۋرەتكە قاراپ وتىرىپ جاسايمىز)
7. سىمنىڭ ءبىر شەتىن تۇيىندەپ، ەكىنشى شەتىنەن بيسەر وتكىزەمىز دە، سىمنىڭ شەتىن تۇيىندەپ قويامىز؛
8. دايىن سىمنىڭ ەكىنشى شەتىنە 5 دانا بيسەردى ەنگىزەمىز دە سىمدى بىرتىندەپ ورۋدى باستايمىز؛ ءبىر گۇل ءۇشىن وسىنداي بيسەردىڭ 5 داناسى قاجەت؛
9. دايىن بۇتاقتاردىڭ ءبىر - بىرىنە بىرىكتىرىپ جىپپەن وراپ، يزولەنتپەن ورايمىز دا گۇلدىڭ ءبىر بۇتاعىن دايىندايمىز؛
10. دايىن بولعان گۇلدەردى قالىڭ سىمعا بىرىكتىرىپ، تال بۇتاعىنا ۇقساستىرىپ سىمدى مايىستىرامىز دا يزولەنتپەن ورايمىز؛
11. دايىن اعاشتى ارنايى ىدىسقا سالامىز، ول ءۇشىن بىزگە گيپسپەن پۆا جەلىمگە كىشكەنە سۋ قوسىپ ارالاستىرىپ ىدىسقا قۇيامىز دا، ۇستىنە اعاشتى سالامىز؛
12. وسى اعاشىمىز 2 تاۋلىك بويى تۇرۋ كەرەك؛
13. گيپس كەپكەننەن سوڭ گۋاشپەن بويايمىز؛
14. ەستەتيكالىق تالعاممەن اعاشىمىزدى تۇرلەندىرەمىز.
قورىتىندى سۇراقتار
● ساكۋرا اعاشىنىڭ وتانى قاي ەل؟
● ساكۋرا اعاشى قاي كەزدە گۇلدەيدى؟
● ساكۋرا اعاشى تۋرالى قانداي اڭىز اڭگىمە بىلەسىڭدەر؟
● بيسەر دەگەنىمىز نە؟
● بيسەردىڭ وتانى قاي ەل؟
وقۋشى جۇمىسىن باعالاۋ.
• جاسالعان بۇيىمداردى قابىلداپ، وقۋشىلاردىڭ ەڭبەگىن باعالاۋ؛
• جىبەرىلگەن قاتەلىكتەردى قايتا ءتۇسىندىرىپ، ونى ءىس جۇزىندە كورسەتۋ؛
• جاقسى جاسالعان جۇمىستاردى اتاپ كورسەتۋ.
ءۇي تاپسىرماسى: جۇمىستى ۇيدەن اياقتاپ كەلۋ.
قولدانىلعان ادەبيەتتەر:
1. مەكتەپتەگى تەحنولوگيا جۋرنالى
2. تەحنولوگيا وقۋلىعى 9 سىنىپ.
You Might Also Like
-
ماقساتى: بالالارعا ۇلى وتان سوعىسىنىڭ مازمۇنىن اڭگىمەلەپ، وسى سوعىستا ەرلىك كورسەتكەن باتىرلاردىڭ ەرلىكتەرىن، جىل سايىن جەڭىس كۇنىنىڭ مەرەيلى مەرەكەسىن بۇكىل حالىق تويلاپ وتىراتىنىن ايتىپ، جەڭىس سا...
-
تاريحي وقيعالاردى اقپاراتتىق تەحنولوگيالار جۇيەسىمەن ۇيرەتۋ
