InfoHub Logo

بۇل داپتەر اۋەلدە وقىلعان كىتاپقا پىكىر جازىپ وتىرۋ ءۇشىن ارنالعان ەدى. بۇل - مەكتەپتى ەندى بىتىرگەن جىلى بولاتىن.

"كىتاپ وقىلعاننان كەيىن تۋعان ويلار" دەپ ات قويىلىپ، كەيىن جالعاسپاي قالعان داپتەرگە رامازان توقتاروۆتىڭ 1985 جىلى "جازۋشى" باسپاسىنان شىققان "سۋسامىر" رومانىنا، نوعاي جازۋشىسى ءسۇيىن قاپايەۆتىڭ 1983 جىلى "جازۋشى" باسپاسىنان شىققان "تازاسۋ تولعاۋى" پوۆەستەر مەن اڭگىمەلەرىنە، تولەك تىلەۋحانوۆتىڭ "جازۋشى" باسپاسىنان 1975 جىلى شىققان "وزگەنىڭ باقىتى ءۇشىن" پوۆەسىنە، قالمۇقان يسابايەۆتىڭ 1974 جىلى "جازۋشى" باسپاسىنان شىققان "وتكەلدە" رومانىنا، ءابىش كەكىلبايەۆتىڭ 1974 جىلى "جازۋشى" باسپاسىنان شىققان "ءبىر ۋىس توپىراق" رومان جانە پوۆەستەرىنە، ەرسىن قويباعاروۆتىڭ "جالىن" باسپاسىنان 1984 جىلى شىققان "قاراشا" پوۆەستەر مەن اڭگىمەلەرىنە، زەينوللا شۇكىروۆتىڭ 1983 جىلى "جازۋشى" باسپاسىنان شىققان "وتتى وتكەلدەر" رومانىنا، تاتار جازۋشىسى سامات شاكيردىڭ "جالىن" باسپاسىنان 1985 جىلى شىققان "اڭىزعا اينالعان ەسىمدەر" پوۆەسىنە، رافاەل نيازبەكوۆتىڭ 1986 جىلى "جازۋشى" باسپاسىنان شىققان "قىزىل ءۇي" رومانىنا، نۇرقاسىم قازىبەكوۆتىڭ 1982 جىلى "جالىن" باسپاسىنان شىققان "اعايىن" پوۆەستەر مەن اڭگىمەلەر جيناعىنا، "مەكتەپ" باسپاسىنان 1984 جىلى شىققان "قازاق اڭگىمەلەرى" جيناعىنا، ورىس جازۋشىسى ليەۆ لينكوۆتىڭ 1956 جىلى قازاق مەملەكەتتىك كوركەم ادەبيەت باسپاسىنان شىققان "كارى تاسباقانىڭ" كاپيتانى" پوۆەسىنە، اعىلشىن جازۋشىسى سومەرسەت موەمنىڭ 1968 جىلى "جازۋشى" باسپاسىنان شىققان "ەل شەتىندە" اڭگىمەلەر جيناعىنا، ليتۆان جازۋشىسى ۆيتاۋتاس ءبۋبنيستىڭ 1983 جىلى "جازۋشى" باسپاسىنان شىققان "تامىزدىڭ ءۇش كۇنى" رومانىنا، ورىس جازۋشىسى م.پريلەجايەۆانىڭ "جازۋشى" باسپاسىنان 1983 جىلى شىققان "ءۇش اپتا تىنىس" پوۆەسىنە، انەس سارايەۆتىڭ "جازۋشى" باسپاسىنان 1976 جىلى شىققان "توسقاۋىل" رومانىنا، قاراۋىلبەك قازييەۆتىڭ "جالىن" باسپاسىنان 1984 جىلى شىققان "كەمپىرقوساق" پوۆەستەر مەن اڭگىمەلەر جيناعىنا، ف.دوستويەۆسكييدىڭ "جازۋشى" باسپاسىنان 1972 جىلى شىققان "قىلمىس پەن جازا" رومانىنا، عالىمجان قاللەموۆتىڭ "جالىن" باسپاسىنان 1987 جىلى شىققان "ۇزاق عۇمىر" پوۆەستەر مەن اڭگىمەلەرىنە، سەيتجان وماروۆتىڭ 1987 جىلى "جازۋشى" باسپاسىنان شىققان "ارمان اسۋى" پوۆەستەر مەن اڭگىمەلەرىنە كىتاپ وقىلعاننان كەيىن ءوزىنىڭ العان اسەرى مەن پىكىرلەرىن جازىپ، داپتەر ءبىر جىلداي ۋاقىت جالعانىپ وتىرىپتى.

كەيىن ستۋدەنت بولعاندا ءبىتىرۋشى كۋرستاعى "كوركەم تەكستى لينگۆيستيكالىق تالداۋ" پانىنەن سىناق تاپسىرعاندا دا شىعارماعا پىكىر ءبىلدىرۋ تۇرعىسىندا سونىڭ دا ءبىر پايداسى تيگەندەي. بۇل سىناققا جازۋشى سەرىك اسىلبەكوۆتىڭ "مۇعالىمدەر كۇنى" اتتى شىعارماسىنىڭ ىشىندەگى "ادەبيەت ءپانىنىڭ وقىتۋشىسى" دەپ اتالاتىن اڭگىمەسىنە تەك شىعارمانىڭ ءتىلى تۇرعىسىنان عانا ەمەس، تاقىرىپ، يدەيا، سيۋجەت، كومپوزيسيا، سونىمەن بىرگە كەيىپكەرلەرىنە باعا بەرۋگە ۇمتىلىس تانىتقان جانە كىتاپ تا، اڭگىمە دە مەكتەپ، مۇعالىمدەر ومىرىنە بايلانىستى بولعاندىقتان "قىر-سىرى مول تاقىرىپ" دەپ ات قويعان جازباسىمەن كەلىپ، تاپسىرىپ شىققان ەدى.

داپتەرگە سول كەزدە تەك وقىلعان كىتاپقا پىكىر جازىلىپ قانا قويعان جوق ەدى. سونىمەن بىرگە وقىلعان باسپا ءسوز بەتىندەگى نەمەسە كىتاپ ىشىندەگى وزىنە ۇناعان ۇلى ادامداردىڭ سوزدەرى دە جازىلىپ وتىردى. سونداي سوزدەردىڭ ءبىرى - "قانداي مۇراتىڭ بولسا دا، ءوز ەڭبەگىڭە سەن، باسقاعا تەلمىرمە" دەگەن عابدوللا سادىق ۇلىنىڭ ءسوزى "ءبىلىم جانە ەڭبەك" جۋرنالىنان الىنىپ جازىلعان ەكەن. "بوبەكتى وقىت - سوندا الەمگە ادام سىيلايسىڭ". گيۋگونىڭ ءسوزى. بۇل دا "ءبىلىم جانە ەڭبەك" جۋرنالىنان الىنعان. "ادام تاربيەسى ونىڭ تۋۋىنان باستالادى، سويلەمەس بۇرىن، ەستىمەس بۇرىن ول ءتالىم الا باستايدى". ج.ج.رۋسسونىڭ ءسوزى. "ۇلى مۇمكىندىكتەردىڭ بارشاسى - بالالاردىڭ بويىندا". ل.تولستويدىڭ ءسوزى. بۇل ەكەۋى دە "قازاق كالەندارىنان" الىنىپ جازىلعان.

كەيىن ستۋدەنتتىك كەزدە جانە مۇعالىمدىك جۇمىسىنىڭ العاشقى جىلىندا داپتەر تاعى دا وسىنداي بىر-ەكى سوزدەرمەن تولىعىپتى. "ءبىر عانا ماماندىق جەتەگىنە ەرگەن كىسى ءبىرىڭعاي پرەپاراتور بولىپ قالادى. ودان جالپى ورلەۋ، ءوزىنىڭ ماماندىعىن جەتىلدىرۋ يدەيالارى تۋمايدى". اكادەميك ءارسيموۆيچتىڭ ءسوزى. "ەشكىم دە نادان بولماۋعا ءتيىس. بارلىق عىلىم مەن بارلىق ونەر نەگىزدەرىن اركىم بىلۋگە مىندەتتى. ءسىز ەتىكشى نەمەسە حيميا پروفەسسورى بولعانىڭىزبەن، ەگەر ءسىزدىڭ جانىڭىز كەز كەلگەن ونەردىڭ بىرىنە عانا جابىق بولسا، وندا ءسىزدىڭ كەمتار بولعانىڭىز". ا.ۆ.لۋناچارسكييدىڭ ءسوزى. بۇلار "جالىن" جۋرنالىنان الىنعان.

ال "بەرىك بولسىن بوساعا"، "جالىن"، ۆ.ا.سۋحوملينسكيي. "قىزىما حات" دەگەن سوزدەردىڭ تۇسىنا مىناداي جازۋ ءتۇسىپتى:

...ءوزىنىڭ جىنىستىق ءناپسى قۇمارىن باسۋعا ارەكەت جاسايتىن، ءبىراق ناقتى ەر-ازامات بولۋعا رۋحاني ءازىر ەمەس ەر بالا عانا نادان ەمەس، "جۇگەنسىز" سەزىمنىڭ تولقىنىندا ەرىكسىز قالقي بەرەتىن جانە ءوزىنىڭ بىلمەستىگىنەن "ءوزىم دە بىلمەيمىن نەگە ەكەنىن، نە قىلساڭ سو قىل - ءبىراق سۇيەمىن ونى" دەۋمەن اقتالعىسى كەلەتىن قىز بالا دا نادان.

ال ۆەنگردىڭ اقىنى شاندور پەتەفي: "ءومىر - مەن ءۇشىن بارىنەن قىمبات، ومىردەن قىمبات - ماحاببات، ال ءبىراق ەلىمنىڭ ەركىندىگى مەن ازاتتىعى ءۇشىن قاجەت بولسا، ەكەۋىن دە قۇربان ەتۋگە ءازىرمىن" دەگەن ەكەن. "قازاق ادەبيەتى" گازەتىنەن الىنعان.

---