InfoHub Logo

ساباقتىڭ تاقىرىبى: «دوسسىز ءومىر بوس»!
ساباقتىڭ ماقساتى: دوستىق تۋرالى جاقسى پىكىر قالىپتاستىرۋ؛ وقۋشىلاردىڭ دوستىق تۋرالى وي - پىكىرلەرىن دامىتۋ؛ دوستىقتى قادىرلەي بىلۋگە تاربيەلەۋ؛ ادال دوس تابا بىلۋگە باۋلۋ
ساباقتىڭ ءادىسى: ترەنينگ ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: دوستىق تۋرالى ناقىل سوزدەر.

ساباقتىڭ مازمۇنى:
جۇرگىزۋشى: دوستىق – ادامداردىڭ ءبىر - ءبىرىن جانى قالاپ، شىن جاقىن كورىپ، قالتقىسىز سەنىپ، تىلەكتەس، مۇراتتاس بولۋى. دوستىق تۋرالى ۇلى فيلوسوفتار مەن اقىن - جازۋشىلارعا قوسا، ۇستازدار مەن پەداگوگ - پسيحولوگ عالىمداردىڭ وي تولعاماعانى، ونىڭ ءمانىن، سىرىن بىلۋگە تالپىنباعان ادام كەمدە - كەم. مۇنىڭ ءوزى دوستىقتىڭ ادام ومىرىندە الاتىن كەلەلى ورنىنا، ماڭىزىنا بايلانىستى ەكەنى داۋسىز.
ءبىز بۇگىن جاس ۇرپاق اراسىندا «دوس. جولداس. قۇربى - قۇرداس» دەگەن تاقىرىپتا پىكىرلەسۋ كەشىن ۇيىمداستىرىپ وتىرمىز. ماقساتىمىز دوستىق تۋرالى وي پىكىرلەرىن ءبىلۋ، دوستىقتى قادىرلەي بىلۋگە شاقىرۋ، ادال دوس تابا بىلۋگە باۋلۋ، ياعني مۇسا جالەل ايتقانداي:
«شىن دوس ءۇشىن قالايدا
تىك قاتەرگە باسىڭدى.
ايىرا ءبىل الايدا
دوسىڭ مەنەن قاسىڭدى».
سىزدەردى ءبىز «دوستىق» تۋرالى تاقىرىپتا سىرلاسۋعا شاقىرامىز. ويلارىمىزدى جيناقتاپ العانشا «دوستار» ءانىن تىڭدايىق.

جۇرگىزۋشى: ەڭ اۋەلى «دوستىق تۋرالى» ۇلى عۇلاما، ويشىلداردىڭ ايتقان سوزدەرىنەن ۇزىندىلەر كەلتىرەيىك.
نازگۇل: ەرتە زاماننىڭ ويشىلى جانە اسقان شەشەن، ەجەلگى ريم مەملەكەت قايراتكەرى مارك تۋلليي سيسەرون «دوستىق ءوز بويىنا قانشاما سان الۋان پايدالى نارسەلەردى بىرىكتىرگەن دەسەڭىزشى! قايدا بارساڭىز دا، ول سىزگە قىزمەت ەتەدى، ول بارلىق جەردە بار، ول ەشقاشان دا مەزى قىلمايدى، ەشقاشان دا ورىنسىز كيلىگەتىن جەرى بولمايدى، ول ساتتىلىككە جاڭا ساۋلەت بەرەدى، ول ورتاقتاسقان ساتسىزدىكتەر دە كوپ مولشەردە ءوزىنىڭ ۋىتىن جوعالتادى،»- دەيدى. دوستىق ادامنىڭ ءومىردىڭ وزىندەي سان بوياۋلى، كوپ قىرلى قاسيەتتى، سوندىقتان بىرەر سوزبەن ونىڭ تولىق انىقتاماسىن بەرۋ مۇمكىن ەمەس. ايتسە دە، ۇلى شەشەننىڭ جوعارىدا كەلتىرىلگەن سوزدەرىندە ۇعىمنىڭ باستى ماندەرى كورەگەندىكپەن اشىپ كورسەتىلگەن.

ارۋجان: ال، ەجەلگى گرەك فيلوسوفى، عالىم، ويشىل اريستوتەل بىلاي دەگەن ەكەن: «دوستىق – ءومىر ءۇشىن ەڭ قاجەتتى نارسە، ويتكەنى ەشكىم ەشقاشان دا يگىلىككە تۇگەل يە بولا تۇرسا دا، دوس – جارانسىز ءومىردى قالاماق ەمەس».
جۇرگىزۋشى: جاقسى، ەندى دوستىق تۋرالى ويلارىڭىزدى بىلەيىك.
و ق ۋ ش ى ل ا ر د ا ن «د و س ت ى ق» ت ۋ ر ا ل ى و ي ل ا ر ى ن س ۇ ر ا ۋ.
جۇرگىزۋشى: قانداي ادامدار دوسقا لايىق؟
ابىلاي: ادامدار اراسىنداعى دوستىق سەزىمى ومىردە ولاردىڭ ءبىرىن - ءبىرى قاجەتسىنۋىنەن، قۇرمەت تۇتىنۋىنان، شىنايى تىلەكتەستىك پەن وزىندەي كورىپ سەنۋىنەن، ءبىر - بىرىنە تىرەك، مەدەت بولۋىنان، قام - قايعىسىز كەزدە عانا ەمەس، اسىرەسە، قيىن - قىستاۋ كۇندەرىندە ىركىلمەستەن قاسىنان تابىلۋدان، رياسىز، ەسەپسىز جومارتتىقتان كورىنەدى. اباي ارمانداعانداي، سىن ساعاتتا «مۇنان مەنىڭ قاي جانىم اياۋلى»،- دەپ، قاسىڭدا بىرگە تۇرىپ قانا الاتىن ادام عانا دوسقا لايىق.
جۇرگىزۋشى: دۇرىس ايتاسىڭ. ەندى، مىنا ءبىر كورىنىسكە نازار اۋدارالىقشى.
1 – كورىنىس
مارال ەتىگى جىرتىلىپ قالعاندىقتان ساباقتان بىرنەشە كۇن قاتارىنان قالدى. ونى سىنىپتاسى قارلىعاش ىزدەپ ۇيىنە كەلدى.
- مارال، كوپتەن ساباقتا جوقسىڭ عوي. اۋىرىپ قالعان جوقسىڭ با؟
- جوق، اۋىرعان جوقپىن. ەتىگىم جىرتىلىپ قالدى. جاڭاسىن الاتىن ۇيدە اقشا بولماي تۇر.
- مەن ەتىگىمدى جوندەتىپ الىپ كەلە جاتىر ەدىم. مەنىڭ ازىرشە كيەتىن ەتىگىم بار عوي. سەن كيە تۇر
- ماماڭ ۇرىسپاي ما؟
- ماماما ءتۇسىندىرىپ ايتامىن عوي.
- راحمەت! (مارال ەتىكتى كيىپ الادى دا بىرگە شىعىپ كەتەدى)