دۋلات يسابەكوۆتىڭ "اتا ءۇمىتى" پوۆەسى
قازاق ادەبيەتى 6 سىنىپ
تاقىرىپ: د. يسابەكوۆتىڭ «اتا ءۇمىتى» پوۆەسى
ساباقتىڭ ماقساتى: پوۆەستىڭ مازمۇنىن توپتاسا وتىرىپ ءبىلۋ، ءتۇسىنۋ. زەرتتەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ ارقىلى پوۆەستى تالداۋ. العان بىلىمدەرىن جيناقتاۋ.
مودۋلدەردىڭ كىرىكتىرىلۋى: سىني تۇرعىدا ويلاۋعا ۇيرەتۋ، وقىتۋ مەن وقۋدا اكت - نى پايدالانۋ، وقىتۋ مەن وقىتۋداعى جاڭا ءادىس تاسىلدەر، وقىتۋدى باسقارۋ جانە كوشباسشىلىق، وقىتۋ ءۇشىن باعالاۋ جانە وقىتۋدى باعالاۋ
ۇيرەنۋ ماقساتىندا باعانى قوسا باعالاۋ: ءوزىن - ءوزى ستيكەر ارقىلى باعالاۋ
وقىتۋدا قولدانىلاتىن ءادىس – تاسىلدەر: «ميعا شابۋىل»ءادىسى، «كىم تاپقىر؟» ويىنى، توپتاستىرۋ ءادىسى، ۆەنن دياگراممامەن جۇمىس، بەس مينۋتتىق ەسسە جازۋ ءادىسى، INSERT ستراتەگياسى
وقىپ ۇيرەنۋدىڭ ناتيجەسى: پوۆەستىڭ مازمۇنىن توپتاسا وتىرىپ بىلەدى، تۇسىنەدى. زەرتتەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ ارقىلى پوۆەستى تالدايدى. العان بىلىمدەرىن جيناقتايدى.
ءمۇعالىمنىڭ ءىس - ارەكەتى
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى. وقۋ قۇرالدارىن تۇگەندەۋ. پسيحولوگيالىق اتموسفەرانى قالىپتاستىرۋ. «شاتتىق شەڭبەر» ءادىسى ارقىلى وقۋشىلار كوزدەرىن جۇمىپ، ءبىر - بىرلەرىنە جاقسى تىلەكتەرىن ايتادى.
2 «ميعا شابۋىل»ءادىسى ارقىلى وقۋشىلاردىڭ ءبىر - بىرلەرىنە سۇراقتاردى قويدىرتادى.
3 ءتۇسىنۋ.
بۇگىنگى جاڭا ساباقتا وقۋشىلارعا دۋلات يسابەكوۆتىڭ ءومىرى، شىعارماشىلىعى، «اتا ءۇمىتى» حيكاياتى («دەرمەنە» حيكاياتىنان ءۇزىندى) جايلى تولىق تۇسىنىك بەرەمىن.
وماش قىلىعىن جازالاۋ، ياعني ىستەگەن ىستەرى ءۇشىن وماشتى جازالاۋ.
سوت ساباعى.
سونىمەن، بالالار، ەستەرىڭدە بولسىن، ىستەگەن بۇزىقتىق ءۇشىن ادام ءبىرىنشى ار الدىندا، ەكىنشى سوت الدىندا جاۋاپ بەرۋ كەرەك.
شىعارمادا وماشتى جازالادى ما؟
جوق، ەندەشە، ونى ءبىز جازالايمىز. ال شىعارمادا وماشتى نەگە سوتتامادى؟
بالالار جاۋابى: توقسانباي ونى جاۋاپقا تارتقىزبادى، شاعىمدانبادى.
سونىمەن، بۇگىنگى ساباعىمىز - سوت ساباعى.
كورىنىس: «وماشتىڭ ءىس - ارەكەتتەرى»
حاتشى: تۇرىڭىزدار، سوت كەلەدى.
سوت: وتىرىڭدار. ءبىز بۇگىن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتى وماشتى قىلمىستىق كودەكستىڭ بابىنا سايكەس قىلمىس جاسادى دەگەن ايىپپەن وسى ءىستى قاراۋعا كىرىسەمىز.
حاتشى: ايىپتاۋشىعا ءسوز بەرەمىز.
ايىپتاۋشى: ءسىز نەگە دەرمەنەنى ۇرلادىڭىز؟
وماش: جۇمىس جوق. تۇرمىسىم ناشار بولدى.
ايىپتاۋشى: ءسىز سوندا ءوز ەڭبەگىمەن تاپقان دەرمەنەشىلەر جايلى ويلاعان جوقسىز با؟
وماش: جوق، مەنىڭ ول كەزدە ارى قاراي ءومىر ءسۇرۋىم ءۇشىن، كۇندەلىكتى جەيتىن تاماعىم ءۇشىن اقشا كەرەك بولدى.
ايىپتاۋشى: سوندا ءسىز ناعىز ءوزىمشىل بولدىڭىز عوي.
اقتاۋشى: قارسىمىن. جەكە باسىنىڭ نامىسىنا ءتيىپ وتىرسىز.
سوت: قابىلدايمىن.
ايىپتاۋشى: وندا سۇراقتى بىلاي قويايىن، ءسىز سوندا جەكە باسىڭىزدىڭ قامىن ويلادىڭىز عوي.
وماش: ءيا.
ايىپتاۋشى: مەنىڭ سۇراعىم ءبىتتى.
حاتشى: اقتاۋشى، قويا سۇراعىڭىز
بارما؟ اقتاۋشى: جوق.
ايىپتاۋشى: وندا كۋاگەردى ورتاعا شاقىرۋعا رۇقسات ەتىڭىز. سوت: رۇقسات.
اقتاۋشى: ءسىز ەسەكتى وماش ۇرلاعانىن كوردىڭىز بە؟
مالشى: جوق.
اقتاۋشى: وڭدا ەسەكتى وماش ۇرلاعانىن ءسىز قايدان بىلەسىز؟
مالشى: مەن كۇندىز جۇمىس ىستەيمىن دە، تۇندە ەسەگىمدى جايىلىمعا جىبەرەمىن، ءتۇن ورتاسىندا تۇرىپ قاراپ كەلەتىنمىن، ءبىراق سول جولى شىقسام ەسەگىم جوق بولىپ شىقتى. ۇزاپ كەتكەن شىعار دەپ باقىلاپ ءجۇردىم. سوندا مەن بالانىڭ ەسەكپەن اربانى جەگىپ قويىپ كەتىپ بارا جاتقانىن كوردىم.
اقتاۋشى: ءسىز سونىمەن ەسەكتى وماش ۇرلاعانىن سەنىممەن ايتا المايسىز عوي، ءسىز ونى كوزبەن كورگەن جوقسىز گوي؟
مالشى: تولىق سەنىممەن ايتا المايمىن.
اقتاۋشى: مەنىڭ ءسوزىم ءبىتتى.
ايىپتاۋشى: ەندى ورتاعا تاعى ءبىر كۋاگەردى شاقىرۋعا رۇقسات ەتىڭىز.
سوت: رۇقسات.
ايىپتاۋشى: ءسىز وماشتى كوردىڭىز بە؟
قىرمانشى: ءيا.
ايىپتاۋشى: ساعات نەشەدە؟
قىرمانشى: بىلمەيمىن، ەسىمدە جوق.
اقتاۋشى: قارسىمىن، قىرمانشىنىڭ دالەلى جەتكىلىكسىز. ونىڭ قىلمىسىن كىم دالەلدەپ بەرەدى؟
سوت: قابىلدايمىن.
قىرمانشى: توقسانباي قارت دالەلدەپ بەرەدى.
ايىپتاۋشى: وندا توقسانباي قارتتى شاقىرۋعا رۇقسات ەتىڭىز.
سوت: رۇقسات.
ايىپتاۋشى: ءسىز وماشتى قايدان بىلەسىز؟
توقسانباي قارت: ءبىز دەرمەنە شابۋعا كەلگەندە وماش ءبىزدى قورقىتىپ، كەلىسىمىمىزسىز-اق بىرگە تۇردى.
ايىپتاۋشى: ءسىز نەگە نەمەرەڭىزدى وندايعا جىبەردىڭىز؟
قارت: ويتكەنى ءبىز وماشتان قورقاتىنبىز. ول ءبىزدى "اعاشقا بايلاپ قويام، سۋعا باتىرامىن" دەپ قورقىتتى.
اقتاۋشى: وماش، ءسىز قارتتىڭ ايتقانىنا كەلىسەسىز بە؟
وماش: ءيا.
اقتاۋشى: ءسىز وماشتان قورىققاننان زاڭ ورىندارىنا حابارلامادىڭىز با؟
قارت: ءيا.
اقتاۋشى: مەنىڭ سۇراعىم ءبىتتى.
ايىپتاۋشى: سىزدەر كورىپ وتىرعانداي، بۇل ادام - قىلمىسكەر. قورعانسىز قارت پەن نەمەرەسىن جابىرلەدى، قورقىتتى، بۇل دا - قىلمىس. بىرەۋدىڭ ەسەگىن ۇرلادى. بۇدان كەيىن بۇنى قالاي قىلمىسكەر دەمەيسىڭ؟! وماش قولىمەن ىستەگەنىن موينىمەن كوتەرسىڭ. ەگەر سىزدەر وماشتى اقتاپ جىبەرسەڭىزدەر، ول ەندى جامان ىسكە جۋىمايمىن دەپ ۋادە بەرىپ، ەرتەڭىندە وسى ىستەرىن قايتالامايتىنىنا كىم كەپىل؟! مەنىڭ ويىمشا، وڭاي اقشا تاۋىپ، جالقاۋلىققا بوي ۇرعان ادام تۇزەلمەس. وماش - اۋىردىڭ استىمەن، جەڭىلدىڭ ۇستىمەن ءجۇرىپ ۇيرەنگەن ادام. جازاسىن وتەسىن.
اقتاۋشى: سىزدەردىڭ ويلارىڭىزشا، مىنا وتىرعان ادام - قىلمىسكەر، ءبىراق ءبىز بۇنى باسقا جاعىمەن قاراساق، بۇل - ادام، ياعني وماش تاعدىر تالكەگىنە تۇسكەن. سوعىستان كەيىنگى جاعدايدى وزدەرىڭىز مەن ايتپاي - اق بىلەسىزدەر. جوقشىلىقتى كورگەن، تۇرمىس جاعدايى ناشار ادام، بۇل ادامدى دا تۇسىنۋگە بولادى. وزدەرىڭىز ويلاپ كورىڭىزدەرشى، ومىرىندە ءبىر رەت كوپ اقشانى قولىنا ۇستاپ كورۋگە، قيىنشىلىق پەن جوقشىلىقتان قۇتىلماق بولادى، ءبىراق وماش وڭايلىقپەن اقشا تابام دەگەن قاتە بولعانىن بىلەدى.
تاعى دا ايتا كەتەتىن جايت: ول ءوز قاتەلىگىن مويىنداپ وتىر، سوندىقتان دا ونىڭ جازاسىن جەڭىلدەتەسىزدەر دەپ ويلايمىن.
حاتشى: سوت اقتىق شەشىم شىعارۋ ءۇشىن ءۇزىلىس جاريالايمىن.
سوت شەشىمى: بۇگىن ءبىز قازاقستان رەسپۋبليكاسى ازاماتتىق زاڭ كودەكسى بويىنشا وسى رەسپۋبليكا ازاماتى وماشتى 3 جىل باس بوستانداعىنان ايىرامىز، ەڭبەكپەن تۇزەۋ كولونياسىندا جازاسىن وتەيدى.
ءابىش كەكىلبايەۆتىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى. «ۇركەر»، رومانىنىڭ مازمۇنى تۋرالى جازدىرتامىن. "ۇركەر" رومانى
تاقىرىپ: د. يسابەكوۆتىڭ «اتا ءۇمىتى» پوۆەسى
ساباقتىڭ ماقساتى: پوۆەستىڭ مازمۇنىن توپتاسا وتىرىپ ءبىلۋ، ءتۇسىنۋ. زەرتتەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ ارقىلى پوۆەستى تالداۋ. العان بىلىمدەرىن جيناقتاۋ.
مودۋلدەردىڭ كىرىكتىرىلۋى: سىني تۇرعىدا ويلاۋعا ۇيرەتۋ، وقىتۋ مەن وقۋدا اكت - نى پايدالانۋ، وقىتۋ مەن وقىتۋداعى جاڭا ءادىس تاسىلدەر، وقىتۋدى باسقارۋ جانە كوشباسشىلىق، وقىتۋ ءۇشىن باعالاۋ جانە وقىتۋدى باعالاۋ
ۇيرەنۋ ماقساتىندا باعانى قوسا باعالاۋ: ءوزىن - ءوزى ستيكەر ارقىلى باعالاۋ
وقىتۋدا قولدانىلاتىن ءادىس – تاسىلدەر: «ميعا شابۋىل»ءادىسى، «كىم تاپقىر؟» ويىنى، توپتاستىرۋ ءادىسى، ۆەنن دياگراممامەن جۇمىس، بەس مينۋتتىق ەسسە جازۋ ءادىسى، INSERT ستراتەگياسى
وقىپ ۇيرەنۋدىڭ ناتيجەسى: پوۆەستىڭ مازمۇنىن توپتاسا وتىرىپ بىلەدى، تۇسىنەدى. زەرتتەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ ارقىلى پوۆەستى تالدايدى. العان بىلىمدەرىن جيناقتايدى.
ءمۇعالىمنىڭ ءىس - ارەكەتى
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى. وقۋ قۇرالدارىن تۇگەندەۋ. پسيحولوگيالىق اتموسفەرانى قالىپتاستىرۋ. «شاتتىق شەڭبەر» ءادىسى ارقىلى وقۋشىلار كوزدەرىن جۇمىپ، ءبىر - بىرلەرىنە جاقسى تىلەكتەرىن ايتادى.
2 «ميعا شابۋىل»ءادىسى ارقىلى وقۋشىلاردىڭ ءبىر - بىرلەرىنە سۇراقتاردى قويدىرتادى.
3 ءتۇسىنۋ.
بۇگىنگى جاڭا ساباقتا وقۋشىلارعا دۋلات يسابەكوۆتىڭ ءومىرى، شىعارماشىلىعى، «اتا ءۇمىتى» حيكاياتى («دەرمەنە» حيكاياتىنان ءۇزىندى) جايلى تولىق تۇسىنىك بەرەمىن.
وماش قىلىعىن جازالاۋ، ياعني ىستەگەن ىستەرى ءۇشىن وماشتى جازالاۋ.
سوت ساباعى.
سونىمەن، بالالار، ەستەرىڭدە بولسىن، ىستەگەن بۇزىقتىق ءۇشىن ادام ءبىرىنشى ار الدىندا، ەكىنشى سوت الدىندا جاۋاپ بەرۋ كەرەك.
شىعارمادا وماشتى جازالادى ما؟
جوق، ەندەشە، ونى ءبىز جازالايمىز. ال شىعارمادا وماشتى نەگە سوتتامادى؟
بالالار جاۋابى: توقسانباي ونى جاۋاپقا تارتقىزبادى، شاعىمدانبادى.
سونىمەن، بۇگىنگى ساباعىمىز - سوت ساباعى.
كورىنىس: «وماشتىڭ ءىس - ارەكەتتەرى»
حاتشى: تۇرىڭىزدار، سوت كەلەدى.
سوت: وتىرىڭدار. ءبىز بۇگىن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتى وماشتى قىلمىستىق كودەكستىڭ بابىنا سايكەس قىلمىس جاسادى دەگەن ايىپپەن وسى ءىستى قاراۋعا كىرىسەمىز.
حاتشى: ايىپتاۋشىعا ءسوز بەرەمىز.
ايىپتاۋشى: ءسىز نەگە دەرمەنەنى ۇرلادىڭىز؟
وماش: جۇمىس جوق. تۇرمىسىم ناشار بولدى.
ايىپتاۋشى: ءسىز سوندا ءوز ەڭبەگىمەن تاپقان دەرمەنەشىلەر جايلى ويلاعان جوقسىز با؟
وماش: جوق، مەنىڭ ول كەزدە ارى قاراي ءومىر ءسۇرۋىم ءۇشىن، كۇندەلىكتى جەيتىن تاماعىم ءۇشىن اقشا كەرەك بولدى.
ايىپتاۋشى: سوندا ءسىز ناعىز ءوزىمشىل بولدىڭىز عوي.
اقتاۋشى: قارسىمىن. جەكە باسىنىڭ نامىسىنا ءتيىپ وتىرسىز.
سوت: قابىلدايمىن.
ايىپتاۋشى: وندا سۇراقتى بىلاي قويايىن، ءسىز سوندا جەكە باسىڭىزدىڭ قامىن ويلادىڭىز عوي.
وماش: ءيا.
ايىپتاۋشى: مەنىڭ سۇراعىم ءبىتتى.
حاتشى: اقتاۋشى، قويا سۇراعىڭىز
بارما؟ اقتاۋشى: جوق.
ايىپتاۋشى: وندا كۋاگەردى ورتاعا شاقىرۋعا رۇقسات ەتىڭىز. سوت: رۇقسات.
اقتاۋشى: ءسىز ەسەكتى وماش ۇرلاعانىن كوردىڭىز بە؟
مالشى: جوق.
اقتاۋشى: وڭدا ەسەكتى وماش ۇرلاعانىن ءسىز قايدان بىلەسىز؟
مالشى: مەن كۇندىز جۇمىس ىستەيمىن دە، تۇندە ەسەگىمدى جايىلىمعا جىبەرەمىن، ءتۇن ورتاسىندا تۇرىپ قاراپ كەلەتىنمىن، ءبىراق سول جولى شىقسام ەسەگىم جوق بولىپ شىقتى. ۇزاپ كەتكەن شىعار دەپ باقىلاپ ءجۇردىم. سوندا مەن بالانىڭ ەسەكپەن اربانى جەگىپ قويىپ كەتىپ بارا جاتقانىن كوردىم.
اقتاۋشى: ءسىز سونىمەن ەسەكتى وماش ۇرلاعانىن سەنىممەن ايتا المايسىز عوي، ءسىز ونى كوزبەن كورگەن جوقسىز گوي؟
مالشى: تولىق سەنىممەن ايتا المايمىن.
اقتاۋشى: مەنىڭ ءسوزىم ءبىتتى.
ايىپتاۋشى: ەندى ورتاعا تاعى ءبىر كۋاگەردى شاقىرۋعا رۇقسات ەتىڭىز.
سوت: رۇقسات.
ايىپتاۋشى: ءسىز وماشتى كوردىڭىز بە؟
قىرمانشى: ءيا.
ايىپتاۋشى: ساعات نەشەدە؟
قىرمانشى: بىلمەيمىن، ەسىمدە جوق.
اقتاۋشى: قارسىمىن، قىرمانشىنىڭ دالەلى جەتكىلىكسىز. ونىڭ قىلمىسىن كىم دالەلدەپ بەرەدى؟
سوت: قابىلدايمىن.
قىرمانشى: توقسانباي قارت دالەلدەپ بەرەدى.
ايىپتاۋشى: وندا توقسانباي قارتتى شاقىرۋعا رۇقسات ەتىڭىز.
سوت: رۇقسات.
ايىپتاۋشى: ءسىز وماشتى قايدان بىلەسىز؟
توقسانباي قارت: ءبىز دەرمەنە شابۋعا كەلگەندە وماش ءبىزدى قورقىتىپ، كەلىسىمىمىزسىز-اق بىرگە تۇردى.
ايىپتاۋشى: ءسىز نەگە نەمەرەڭىزدى وندايعا جىبەردىڭىز؟
قارت: ويتكەنى ءبىز وماشتان قورقاتىنبىز. ول ءبىزدى "اعاشقا بايلاپ قويام، سۋعا باتىرامىن" دەپ قورقىتتى.
اقتاۋشى: وماش، ءسىز قارتتىڭ ايتقانىنا كەلىسەسىز بە؟
وماش: ءيا.
اقتاۋشى: ءسىز وماشتان قورىققاننان زاڭ ورىندارىنا حابارلامادىڭىز با؟
قارت: ءيا.
اقتاۋشى: مەنىڭ سۇراعىم ءبىتتى.
ايىپتاۋشى: سىزدەر كورىپ وتىرعانداي، بۇل ادام - قىلمىسكەر. قورعانسىز قارت پەن نەمەرەسىن جابىرلەدى، قورقىتتى، بۇل دا - قىلمىس. بىرەۋدىڭ ەسەگىن ۇرلادى. بۇدان كەيىن بۇنى قالاي قىلمىسكەر دەمەيسىڭ؟! وماش قولىمەن ىستەگەنىن موينىمەن كوتەرسىڭ. ەگەر سىزدەر وماشتى اقتاپ جىبەرسەڭىزدەر، ول ەندى جامان ىسكە جۋىمايمىن دەپ ۋادە بەرىپ، ەرتەڭىندە وسى ىستەرىن قايتالامايتىنىنا كىم كەپىل؟! مەنىڭ ويىمشا، وڭاي اقشا تاۋىپ، جالقاۋلىققا بوي ۇرعان ادام تۇزەلمەس. وماش - اۋىردىڭ استىمەن، جەڭىلدىڭ ۇستىمەن ءجۇرىپ ۇيرەنگەن ادام. جازاسىن وتەسىن.
اقتاۋشى: سىزدەردىڭ ويلارىڭىزشا، مىنا وتىرعان ادام - قىلمىسكەر، ءبىراق ءبىز بۇنى باسقا جاعىمەن قاراساق، بۇل - ادام، ياعني وماش تاعدىر تالكەگىنە تۇسكەن. سوعىستان كەيىنگى جاعدايدى وزدەرىڭىز مەن ايتپاي - اق بىلەسىزدەر. جوقشىلىقتى كورگەن، تۇرمىس جاعدايى ناشار ادام، بۇل ادامدى دا تۇسىنۋگە بولادى. وزدەرىڭىز ويلاپ كورىڭىزدەرشى، ومىرىندە ءبىر رەت كوپ اقشانى قولىنا ۇستاپ كورۋگە، قيىنشىلىق پەن جوقشىلىقتان قۇتىلماق بولادى، ءبىراق وماش وڭايلىقپەن اقشا تابام دەگەن قاتە بولعانىن بىلەدى.
تاعى دا ايتا كەتەتىن جايت: ول ءوز قاتەلىگىن مويىنداپ وتىر، سوندىقتان دا ونىڭ جازاسىن جەڭىلدەتەسىزدەر دەپ ويلايمىن.
حاتشى: سوت اقتىق شەشىم شىعارۋ ءۇشىن ءۇزىلىس جاريالايمىن.
سوت شەشىمى: بۇگىن ءبىز قازاقستان رەسپۋبليكاسى ازاماتتىق زاڭ كودەكسى بويىنشا وسى رەسپۋبليكا ازاماتى وماشتى 3 جىل باس بوستانداعىنان ايىرامىز، ەڭبەكپەن تۇزەۋ كولونياسىندا جازاسىن وتەيدى.
ءابىش كەكىلبايەۆتىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى. «ۇركەر»، رومانىنىڭ مازمۇنى تۋرالى جازدىرتامىن. "ۇركەر" رومانى
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
باستاۋىش سىنىپتاردا، اسىرەسە 1 - سىنىپتا مەكتەپ تابالدىرىعىن جاڭا عانا اتتاعان وقۋشىلار مەكتەپكە ەرەجەلەرىنە، ساباقتا وتىرۋ ۇردىسىنە ۇيرەنبەگەندىكتەن وقىتۋ پروسەسىنە ۇيرەنۋ، اداپتاسيا كەزەڭى ءبىراز ...
