InfoHub Logo

فرانسۋز جۇرتىنىڭ ءبىر ءبىلىمدى ادامى جازادى:

— 1791 جىلدا، ءوزىم ۋنيۆەرسيتەت دەگەن ۇلكەن شكولدا وقىپ جۇرگەن جىگىت كۇنىمدە، ءار جەتى سايىن ۆەرسال قالاسىنداعى شەشەمە جاياۋ بارىپ-قايتىپ تۇرۋشى ەدىم. سوندا ءاردايىم جولىمدا ءبىر انتون دەگەن تىلەنشى وتىرىپ، قايىر سۇراپ الىپ ءجۇرۋشى ەدى. ءبىر كۇش تاعى سول جولمەن كەلە جاتىپ، ءبىر ورتا بويلى ارىقتاۋ كىسىگە ۇشىراسىپ، ءجونىمىز ءبىر بولعان سوڭ بىرگە كەلە جاتقانىمىزدا، ادەتشە ماناعى انتون الدىمىزدان شىعىپ قايىر سۇرادى. قاسىمداعى كىسى توقتاپ، انتوننىڭ بەتىنە قاراپ تۇردى دا ايتتى:

— سەن قاراۋعا ەپ-ەستى كىسى سەكىلدى كورىنەسىڭ جانە جۇمىس ىستەۋگە قۋاتىڭ دا بارداي كورىنەدى. ءسويتىپ تۇرىپ مۇنداي جامان ىسپەن ءوزىڭدى كەمشىلىككە سالىپ ءجۇرسىڭ. باي بولعىڭ كەلسە، مەن ساعان اقىل ايتايىن: مەن ءوزىم دە سەندەي كەدەي ەدىم، ءبىراق سەندەي تىلەنشىك قىلعانىم جوق ەلدەن. قالا-قالادان قىدىرىپ ءجۇرىپ، اۋەلى بوقتىق، سالام اراسىنان، نە بولماسا جاي كىسىلەردەن ەسكى شۇبەرەك سۇراپ جيىپ ءجۇردىم. ول شۇبەرەكتەردى اپارىپ قاعاز ىستەيتىن فابريكتەرگە ساتىپ، سونىمەنەن ازدى-كوپتى اقشا بولعان سوڭ ءبىر ەسەك، ءبىر اربا الدىم. مۇنان سوڭ اۋەلى ازداپ، بارا-بارا كوبىرەك، ءار ۇيدەن ەسكى-قۇسقى، تۇتىنۋعا جارامايتىن شۇبەرەكتەردى ساتىپ الىپ، اربامەن ءجۇرىپ ساۋدا ەتە باستادىم. وسىنداي ىسپەن جەتى جىلدا ون مىڭ فرانك اقشا تاۋىپ، ەندى ءبىر قاعاز فابريكاسىنا كىرىستىم. جاسىم جاس، ىسىمە نىق، جيناقتى جانە ەرىنشەكتىكتى بىلمەگەننەن سوڭ، وسى كۇندە ەكى ايدىك تاس جۇرتىم بار. فابريكامدى بالاما بەردىم، ءۇمىتىم بار، بالام دا اشتىق كورە قالماس دەگەن. سەبەبى، بالامدى دا جاسىنان بوس جۇرۋگە، ەرىنشەكتىككە، قينالماي مال تابۋعا ۇيرەتپەدىم. وسى ايتقانىمشا ماشاقاتتانۋدان قاشپاساڭ، سەن دە باي بولاسىڭ، انتون، — دەدى دە جونىنە ءجۇرىپ كەتتى.

انتون بۇل سوزدەردى ەسىتكەن سوڭ تەرەڭ ويعا قالىپ، قايىر سۇراۋىن دا ۇمىتىپ تۇرىپ قالدى.

1815 جىلدا بريۋسسەل دەگەن قالادان ءوتىپ بارا جاتىپ، ءبىر كىتاپ ساتاتىن ۇلكەن دۇكەنگە كىردىم. دۇكەننىڭ ىشىندە بىرنەشە پريكازچيكتەرگە ولاي-بۇلاي ەتىڭىز دەپ، بۇيىرىپ تۇرعان ءبىر كۋپەستىڭ كەسكىنى كوڭىلىمە تانىس رەۋىشتى كورىندى. ءسويتىپ تۇرعانىمدا الگى كىسى مەنى كورىپ، بەتىمە قاراپ تۇردى-تۇردى دا، قاسىما كەلىپ ايتتى:

— ايىپ ەتپەسەڭىز سۇرايمىن، مۇنان جيىرما بەس جىل بۇرىن ءسىز وقۋ وقىپ ءجۇرىپ، جۇما سايىن ۆەرسالداعى ۇيىڭىزگە بارىپ جۇرگەن جەرىڭىز بار ما ەدى؟

سوندا ويىما ءتۇسىپ، تاڭ قالىپ:

— سەن انتونبىسىڭ؟ — دەدىم.

— راس، — دەدى انتون، — مەن سونداعى كورگەن تىلەنشى انتونىڭىزدىڭ ءوزىمىن. سول جۇرگەنىڭىزدەگى ءبىر كۇن قاسىڭىزدا بىرگە جولىققان كىسىنىڭ ايتقاندارى كوڭىلىمە كىرىپ كەتىپ، تىلەنشىلىكتى تاستاپ، جۇمىسقا كىرىستىم. ىسىمە نىق، مالىما كۇتىمدى بولدىم. اقىرىندا، سول كىسىنىڭ ايتقانى كەلىپ، مىنەكەي، وسى زور دۇكەننىڭ يەسى بولدىم، — دەدى.

---