ەلەكتروندى وقۋلىقتاردى ساباقتا پايدالانۋدىڭ تيىمدىلىگى
ەلەكتروندى وقۋلىقتاردى ساباقتا پايدالانۋدىڭ تيىمدىلىگى
«ينفورماتيكا» دەگەن ۇعىم نەنى بىلدىرەدى ەكەن مىنا تىرەك سىزبادان ەسكە تۇسىرسەك.
كىرىسپە
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇزدىكسىز ءبىلىم بەرۋ جۇيەسى ساياساتىنىڭ باستى ماقساتتارىنىڭ ءبىرى جان جاقتى، جوعارى ءبىلىمدى، قابىلەتتى جەكە تۇلعانى تاربيەلەۋ. «ءبىلىم تۋرالى» زاڭدا ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ باستى مىندەتى «ۇلتتىق جانە جالپى ادامزاتتىق قۇندىلىقتار، عىلىم مەن تاجىريبە جەتىستىكتەرى نەگىزىندە جەكە ادامدى قالىپتاستىرۋعا، دامىتۋعا جانە كاسىبي شىڭداۋعا باعىتتالعان ءبىلىم الۋ ءۇشىن جاعدايلار جاساۋ» دەلىنگەن.
ءبىلىم بەرۋدىڭ كەز كەلگەن سالاسىندا ەلەكتروندىق وقۋلىقتاردى پايدالانۋ وقۋشىلاردىڭ تانىمدىق بەلسەندىلىكتەرىن ارتتىرىپ قانا قويماي، لوگيكالىق ويلاۋ جۇيەسىن قالىپتاستىرۋعا شىعارماشىلىقپەن ەڭبەكەتۋىنە جاعداي جاسايدى. وقۋشى ءوزىن قورشاعان ورتانى بارلىق سەزىم مۇشەلەرى ارقىلى تانىپ بىلەدى، الايدا ولاردىڭ قابىلداۋى ءارتۇرلى. اقپاراتتاردى قابىلداۋدىڭ نەگىزگى ارنالارى: ەستۋ، كورۋ جانە سەزۋ بولىپ تابىلادى. ءوزىن قورشاعان ورتادان قابىلدايتىن مالىمەتتەردىڭ 90 پايىزىن كورۋ جۇيەسى ارقىلى، 9 پايىزىن ەستۋ جۇيەسى ارقىلى، تەك 1 پايىزىن سەزىم مۇشەلەرىنىڭ كومەگىمەن ابىلدايدى. كورۋ جۇيەسى – ەستە ساتاۋدىڭ تۇرلەرى ىشىندە جەتىك، ۇزدىك دامىعانى. پەداگوگ - پسيحولوگتاردىڭ زەرتتەۋلەرى بويىنشا بەرىلەتىن ءبىلىم وقۋشىنىڭ ىشكى مۇقتاجدىعىمەن سايكەس كەلمەسە، وندا پروسەسىندە يىندىق تۋىندايدى. مىسالى، ينفورماتيكا ءپانىن الاتىن بولسا، كومپيۋتەرمەن جۇمىس ىستەۋ كەزىندە جاڭا ۇعىمدارمەن تانىس بولماۋىنان جانە تەحنيكا قۇرالىن ءبىرىنشى رەت پايدالانىپ وتىرعاندىقتان، ونىڭ مۇمكىنشىلىگى مەن قاجەتتىلىن بىلمەۋى سالدارىنان وقۋشىلاردىڭ وزدەرىنە دەگەن سەنىمسىزدىگى تۋادى.
قازىرگى كەزدە جاس ۇرپاق تاربيەسى، ونىڭ جەكە تۇلعاسىنىڭ جاڭاشا قالىپتاسۋى، الەۋمەتتىك دۇنيەگە كوزقاراسى، جالپى بولمىسى، ەڭ الدىمەن مۇعالىمگە بايلانىستى. قازىرگى زامان مۇعالىمىنەن ءوز ءپانىنىڭ تەرەڭ بىلگىر بولۋىمەن قاتاڭ، تاريحي تانىمدىق، پەداگوگيكالىق - پسيحولوگيالىق، ساياسي ەكونوميكالىق، بىلىمدىلىك جانە اقپاراتتىق ساۋاتتىلىق تالاپ ەتىلۋدە. ول زامان تالابىنا ساي ءبىلىم بەرۋدە جاڭالىققا جانى قۇمار، شىعارماشىلىقپەن جۇمىس ىستەپ، وقۋ – تاربيە ىسىنە ەنىپ، وقىتۋدىڭ جاڭا تەحنولوگياسىن شەبەر مەڭگەرگەن جان بولعاندا عانا، بىلگى مەن ءبىلىمى جوعارى جەتەكشى تۇلعا رەتىندە ۇلاعاتتى سانالادى.
ءىى. ەلەكتروندى وقۋلىقتى پايدالانۋ ارقىلى.
- وقۋ ماتەريالدارى تۋرالى وقۋشىلارعا ءدال جانە تولىق اقپارات بەرۋ ارقىلى وقىتۋ ساپاسىن ارتتىرادى؛
- ابستراكتىلى وقۋ ماتەريالدارىن ناقتىلىققا جەتكىزىپ، وقىتۋدىڭ تيىمدىلىگىن جەتىلدىرەدى؛
- وقۋ ماتەريالىنىڭ ماڭىزىن ارتتىرىپ، ۋاقىتتان ۇتىپ، ەستە ساتاۋ قابىلەتتەرىن جەتىلدىرۋگە قول جەتكىزەدى.
ەستە ساقتاۋدىڭ اسەر الۋ، قايتالاۋ ارقىلى وقۋ ماتەريالدارىن تەرەڭ يگەرۋگە جەتكىزەدى:
- ءمۇعالىم مەن وقۋشى ەڭبەكتەرىن جەڭىلدەتىپ، پىكىر الىسىپ، بايلانىستارىن ارتتىرادى.
ينفورماتيكادان وقۋشى ءۇشىن ەلەكتروندى وقۋلىقتى قولدانۋ ءتيىمدى.
ەلەكتروندى وقۋلىقتى قولدانا وتىرىپ وقۋشىلارعا ساپالى ءبىلىم بەرۋگە بولادى. سونىڭ ءبىرى دالەلى رەتىندە از ۋاقىتتاعى ۇستازدىق ءوز تاجىريبەمنەن جۇرگىزگەن جۇمىسىمدى ايتقىم كەلەدى:
- وتىلگەن ماتەريالداردى دۇرىس ءارى جەڭىل تۇردە ءتۇسىندىرۋ:
- وقۋشىنىڭ وزدىگىنەن دايىندالىپ، جۇمىستىڭ بارلىق كەزەڭدەرىندە ءوزىن - ءوزى تەكسەرۋگە؛
- جۇمىستى تياناقتى تۇردە ورىنداپ، مۇعالىمگە فايل تۇرىندە تاپسىرۋعا؛
- تۇسىنبەگەن تاقىرىپتاردى قايتالاۋعا؛
- وقۋلىقتى ساباقتاردا قولدانىپ، وقۋشىنىڭ ءوز دەڭگەيىندە تاپسىرمالاردى تاڭداۋعا؛
قاجەتتى ماتەريالداردى جىلدام ىزدەپ تابۋعا مۇمكىندىك تۋعىزادى.
مەن ءوز ساباعىمدا ەلەكتروندى وقۋلىقتاردى پايدالانىپ وتەمىن. بۇنىڭ ءتيىمدى جاعى كوپ: ساباققا قاجەتتى ماتەريالدار، كەستەلەر مەن سىزبالار، انيماسيالى كورىنىستەر، وقۋشىلاردى ماشىقتاندىرۋ، انىقتاما، سوزدىك، وقۋشى ءبىلىمىن بەكىتەتىن ديداكتيكالىق ماتەريالدار بار. ءار تاراۋداعى تەست سۇراقتارى، ءار تاپسىرمانىڭ وزىندىك جۇمىستارى وقۋشى ءبىلىمىن باقىلاۋدا جانە وقۋشىنىڭ ءوز بەتىنشە ىزدەنىسىن تۋعىزۋدا كومەگى زور.
ەلەكتروندى وقۋلىقتى پايدالانۋ ارقىلى:
ساباقتا تەحنيكالىق قۇرالداردى، ديداكتيكالىق ماتەريالداردى قولدانۋ تيىمدىلىگى؛
وقۋشىنىڭ پانگە قىزىعۋشىلىعى؛
الىنعان ءبىلىم، داعدى دەڭگەي؛
ءبىلىمنىڭ تەرەڭدىگى؛
تەكسەرۋ تۇرلەرى، باعالاۋ؛
پراكتيكالىق داعدىلاردى يگەرتۋ مۇمكىندىگى ارتادى.
قورىتۋ ءساتى
قورىتا كەلگەندە ەلەكتروندى وقۋلىقتى قولدانۋ بارىسىندا وقۋشىلاردىڭ ساباققا دەگەن قىزىعۋشىلىعىنىڭ كۇرت ارتقاندىعى بايقالادى. مۇعالىمدەر دە وزدەرىنە قاجەتتى ادىستەمەلىك، ديداكتيكالىق كومەكشى قۇرالداردى جەتكىلىكتى تۇردە الا الادى. زامان تالابىنا ساي جاس ۇرپاققا ساپالى ءبىلىم بەرۋدە ەلەكتروندى وقۋلىقتاردى ساباققا پايدالانۋ، وقىتۋدىڭ جاڭا تەحنولوگياسىنىڭ ءبىر ءتۇرى رەتىندە قاراستىرۋعا بولادى. سونىمەن قاتار ەلەكتروندى ماتەريالداردى ساباقتا پايدالانۋ كەزىندە وقۋشىلار بۇرىن العان بىلىمدەرىن ەڭكەيتىپ، ءوز بەتىمەن پراكتيكالىق تاپسىرمالار ورىندايدى. ءاربىر وقۋشى تاڭدالعان تاقىرىپ بويىنشا قاجەتتى ماتەريالدارمەن تانىسىپ، كەستەلەر جانە سىزبالارمەن جۇمىس جاساۋعا داعدىلانادى. ەلەكتروندى وقۋلىق ارقىلى ءتۇرلى سۋرەتتەر، بەينە كورىنىستەر، دىبىستار پەن مۋزىكا تىڭداتىپ كورسەتۋگە بولادى. بۇل ارينە ءمۇعالىمنىڭ تاقتاعا بورمەن جازىپ تۇسىندىرگەنىنەن الدەقايدا ءتيىمدى، تۇسىنىكتى. مەڭگەرىلۋى قيىن تاقىرىپتاردى كومپيۋتەردىڭ كومەگىمەن تۇسىندىرسە جاڭا تاقىرىپقا دەگەن بالانىڭ قۇشتارلىعى ويانادى دەپ ويلايمىن.
ينفورماتيكا ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى: تۇرالى امانگۇل شىڭعىس قىزى
«ينفورماتيكا» دەگەن ۇعىم نەنى بىلدىرەدى ەكەن مىنا تىرەك سىزبادان ەسكە تۇسىرسەك.
كىرىسپە
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇزدىكسىز ءبىلىم بەرۋ جۇيەسى ساياساتىنىڭ باستى ماقساتتارىنىڭ ءبىرى جان جاقتى، جوعارى ءبىلىمدى، قابىلەتتى جەكە تۇلعانى تاربيەلەۋ. «ءبىلىم تۋرالى» زاڭدا ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ باستى مىندەتى «ۇلتتىق جانە جالپى ادامزاتتىق قۇندىلىقتار، عىلىم مەن تاجىريبە جەتىستىكتەرى نەگىزىندە جەكە ادامدى قالىپتاستىرۋعا، دامىتۋعا جانە كاسىبي شىڭداۋعا باعىتتالعان ءبىلىم الۋ ءۇشىن جاعدايلار جاساۋ» دەلىنگەن.
ءبىلىم بەرۋدىڭ كەز كەلگەن سالاسىندا ەلەكتروندىق وقۋلىقتاردى پايدالانۋ وقۋشىلاردىڭ تانىمدىق بەلسەندىلىكتەرىن ارتتىرىپ قانا قويماي، لوگيكالىق ويلاۋ جۇيەسىن قالىپتاستىرۋعا شىعارماشىلىقپەن ەڭبەكەتۋىنە جاعداي جاسايدى. وقۋشى ءوزىن قورشاعان ورتانى بارلىق سەزىم مۇشەلەرى ارقىلى تانىپ بىلەدى، الايدا ولاردىڭ قابىلداۋى ءارتۇرلى. اقپاراتتاردى قابىلداۋدىڭ نەگىزگى ارنالارى: ەستۋ، كورۋ جانە سەزۋ بولىپ تابىلادى. ءوزىن قورشاعان ورتادان قابىلدايتىن مالىمەتتەردىڭ 90 پايىزىن كورۋ جۇيەسى ارقىلى، 9 پايىزىن ەستۋ جۇيەسى ارقىلى، تەك 1 پايىزىن سەزىم مۇشەلەرىنىڭ كومەگىمەن ابىلدايدى. كورۋ جۇيەسى – ەستە ساتاۋدىڭ تۇرلەرى ىشىندە جەتىك، ۇزدىك دامىعانى. پەداگوگ - پسيحولوگتاردىڭ زەرتتەۋلەرى بويىنشا بەرىلەتىن ءبىلىم وقۋشىنىڭ ىشكى مۇقتاجدىعىمەن سايكەس كەلمەسە، وندا پروسەسىندە يىندىق تۋىندايدى. مىسالى، ينفورماتيكا ءپانىن الاتىن بولسا، كومپيۋتەرمەن جۇمىس ىستەۋ كەزىندە جاڭا ۇعىمدارمەن تانىس بولماۋىنان جانە تەحنيكا قۇرالىن ءبىرىنشى رەت پايدالانىپ وتىرعاندىقتان، ونىڭ مۇمكىنشىلىگى مەن قاجەتتىلىن بىلمەۋى سالدارىنان وقۋشىلاردىڭ وزدەرىنە دەگەن سەنىمسىزدىگى تۋادى.
قازىرگى كەزدە جاس ۇرپاق تاربيەسى، ونىڭ جەكە تۇلعاسىنىڭ جاڭاشا قالىپتاسۋى، الەۋمەتتىك دۇنيەگە كوزقاراسى، جالپى بولمىسى، ەڭ الدىمەن مۇعالىمگە بايلانىستى. قازىرگى زامان مۇعالىمىنەن ءوز ءپانىنىڭ تەرەڭ بىلگىر بولۋىمەن قاتاڭ، تاريحي تانىمدىق، پەداگوگيكالىق - پسيحولوگيالىق، ساياسي ەكونوميكالىق، بىلىمدىلىك جانە اقپاراتتىق ساۋاتتىلىق تالاپ ەتىلۋدە. ول زامان تالابىنا ساي ءبىلىم بەرۋدە جاڭالىققا جانى قۇمار، شىعارماشىلىقپەن جۇمىس ىستەپ، وقۋ – تاربيە ىسىنە ەنىپ، وقىتۋدىڭ جاڭا تەحنولوگياسىن شەبەر مەڭگەرگەن جان بولعاندا عانا، بىلگى مەن ءبىلىمى جوعارى جەتەكشى تۇلعا رەتىندە ۇلاعاتتى سانالادى.
ءىى. ەلەكتروندى وقۋلىقتى پايدالانۋ ارقىلى.
- وقۋ ماتەريالدارى تۋرالى وقۋشىلارعا ءدال جانە تولىق اقپارات بەرۋ ارقىلى وقىتۋ ساپاسىن ارتتىرادى؛
- ابستراكتىلى وقۋ ماتەريالدارىن ناقتىلىققا جەتكىزىپ، وقىتۋدىڭ تيىمدىلىگىن جەتىلدىرەدى؛
- وقۋ ماتەريالىنىڭ ماڭىزىن ارتتىرىپ، ۋاقىتتان ۇتىپ، ەستە ساتاۋ قابىلەتتەرىن جەتىلدىرۋگە قول جەتكىزەدى.
ەستە ساقتاۋدىڭ اسەر الۋ، قايتالاۋ ارقىلى وقۋ ماتەريالدارىن تەرەڭ يگەرۋگە جەتكىزەدى:
- ءمۇعالىم مەن وقۋشى ەڭبەكتەرىن جەڭىلدەتىپ، پىكىر الىسىپ، بايلانىستارىن ارتتىرادى.
ينفورماتيكادان وقۋشى ءۇشىن ەلەكتروندى وقۋلىقتى قولدانۋ ءتيىمدى.
ەلەكتروندى وقۋلىقتى قولدانا وتىرىپ وقۋشىلارعا ساپالى ءبىلىم بەرۋگە بولادى. سونىڭ ءبىرى دالەلى رەتىندە از ۋاقىتتاعى ۇستازدىق ءوز تاجىريبەمنەن جۇرگىزگەن جۇمىسىمدى ايتقىم كەلەدى:
- وتىلگەن ماتەريالداردى دۇرىس ءارى جەڭىل تۇردە ءتۇسىندىرۋ:
- وقۋشىنىڭ وزدىگىنەن دايىندالىپ، جۇمىستىڭ بارلىق كەزەڭدەرىندە ءوزىن - ءوزى تەكسەرۋگە؛
- جۇمىستى تياناقتى تۇردە ورىنداپ، مۇعالىمگە فايل تۇرىندە تاپسىرۋعا؛
- تۇسىنبەگەن تاقىرىپتاردى قايتالاۋعا؛
- وقۋلىقتى ساباقتاردا قولدانىپ، وقۋشىنىڭ ءوز دەڭگەيىندە تاپسىرمالاردى تاڭداۋعا؛
قاجەتتى ماتەريالداردى جىلدام ىزدەپ تابۋعا مۇمكىندىك تۋعىزادى.
مەن ءوز ساباعىمدا ەلەكتروندى وقۋلىقتاردى پايدالانىپ وتەمىن. بۇنىڭ ءتيىمدى جاعى كوپ: ساباققا قاجەتتى ماتەريالدار، كەستەلەر مەن سىزبالار، انيماسيالى كورىنىستەر، وقۋشىلاردى ماشىقتاندىرۋ، انىقتاما، سوزدىك، وقۋشى ءبىلىمىن بەكىتەتىن ديداكتيكالىق ماتەريالدار بار. ءار تاراۋداعى تەست سۇراقتارى، ءار تاپسىرمانىڭ وزىندىك جۇمىستارى وقۋشى ءبىلىمىن باقىلاۋدا جانە وقۋشىنىڭ ءوز بەتىنشە ىزدەنىسىن تۋعىزۋدا كومەگى زور.
ەلەكتروندى وقۋلىقتى پايدالانۋ ارقىلى:
ساباقتا تەحنيكالىق قۇرالداردى، ديداكتيكالىق ماتەريالداردى قولدانۋ تيىمدىلىگى؛
وقۋشىنىڭ پانگە قىزىعۋشىلىعى؛
الىنعان ءبىلىم، داعدى دەڭگەي؛
ءبىلىمنىڭ تەرەڭدىگى؛
تەكسەرۋ تۇرلەرى، باعالاۋ؛
پراكتيكالىق داعدىلاردى يگەرتۋ مۇمكىندىگى ارتادى.
قورىتۋ ءساتى
قورىتا كەلگەندە ەلەكتروندى وقۋلىقتى قولدانۋ بارىسىندا وقۋشىلاردىڭ ساباققا دەگەن قىزىعۋشىلىعىنىڭ كۇرت ارتقاندىعى بايقالادى. مۇعالىمدەر دە وزدەرىنە قاجەتتى ادىستەمەلىك، ديداكتيكالىق كومەكشى قۇرالداردى جەتكىلىكتى تۇردە الا الادى. زامان تالابىنا ساي جاس ۇرپاققا ساپالى ءبىلىم بەرۋدە ەلەكتروندى وقۋلىقتاردى ساباققا پايدالانۋ، وقىتۋدىڭ جاڭا تەحنولوگياسىنىڭ ءبىر ءتۇرى رەتىندە قاراستىرۋعا بولادى. سونىمەن قاتار ەلەكتروندى ماتەريالداردى ساباقتا پايدالانۋ كەزىندە وقۋشىلار بۇرىن العان بىلىمدەرىن ەڭكەيتىپ، ءوز بەتىمەن پراكتيكالىق تاپسىرمالار ورىندايدى. ءاربىر وقۋشى تاڭدالعان تاقىرىپ بويىنشا قاجەتتى ماتەريالدارمەن تانىسىپ، كەستەلەر جانە سىزبالارمەن جۇمىس جاساۋعا داعدىلانادى. ەلەكتروندى وقۋلىق ارقىلى ءتۇرلى سۋرەتتەر، بەينە كورىنىستەر، دىبىستار پەن مۋزىكا تىڭداتىپ كورسەتۋگە بولادى. بۇل ارينە ءمۇعالىمنىڭ تاقتاعا بورمەن جازىپ تۇسىندىرگەنىنەن الدەقايدا ءتيىمدى، تۇسىنىكتى. مەڭگەرىلۋى قيىن تاقىرىپتاردى كومپيۋتەردىڭ كومەگىمەن تۇسىندىرسە جاڭا تاقىرىپقا دەگەن بالانىڭ قۇشتارلىعى ويانادى دەپ ويلايمىن.
ينفورماتيكا ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى: تۇرالى امانگۇل شىڭعىس قىزى
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
