ەلىم مەنىڭ
تاقىرىبى: ەلىم مەنىڭ" سايىسى (9 - سىنىپ)"
ماقساتى: وقۋشىلاردى ءوز ەلىنىڭ تاريحىن، ادەت – عۇرپىن دارىپتەۋ، ەسكىرىپ بارا جاتقان سالت - داستۇرلەرىمىزدى جاڭعىرتۋ
سايگۇلىكتى قۇيرىق جالى تارالعان
سۇيە تۇعىن قازاق وسى قاراڭدار
قازاق وسى كۇي شىعارىپ، ءان سالىپ
كوكپار تارتىپ، قىز قۋۋعا جارالعان
سالەمەتسىزدەر مە قۇرمەتتى سايىسكەرلەر! «ەلىم مەنىڭ» دۋمانىنا قوش كەلدىڭىزدەر!
«ەلىم مەنىڭ» دۋمانىنا قازاق ەلىمەن، جەرىنىڭ تاريحىن تانىتادى. سونىمەن قاتار ءوز كەيىپكەرلەرىمەن تانىس بولىڭىزدار، ءبىرىنشى توپ باسشى، وڭ قاناتتا يسماگۋلوۆ بەكبول 9 «ءا» سىنىپ وقۋشىسى. سۇيىكتى ءپانى – حيميا، بيولوگيا. مەكتەپتىڭ ۇزدىك وقۋشىسى، قالالىق وليمپيادانىڭ جانە «اباي» وقۋلارىنىڭ جۇلدەگەرى. سۇيىكتى سپورت ءتۇرى – فۋتبول. عىلىمي جوبالاردىڭ قاتىسۋشىسى.
ەكىنشى توپ باسشى، سول قاناتتا ءىزباساروۆا گۇلجان 9 «د» سىنىپ وقۋشىسى. سۇيىكتى ءپانى – ورىس ءتىلى، الگەبرا. مەكتەپتىڭ ۇزدىك وقۋشىسى، قالالىق «جاس قانات» توبىنىڭ مۇشەسى. عىلىمي جوبالاردىڭ جۇلدەگەرى جانە مانەرلەپ وقۋ سايىسىنىڭ ۇزدىگى. بوس ۋاقىتىندا ولەڭ شىعارۋمەن جانە عىلىمي جوبالارمەن اينالىسادى.
قۇرمەتتى توپ باسشىلار قوش كەلدىڭىزدەر! كەلەسى كەزەكتە سىزدەردىڭ توپتارىڭىزبەن تانىس بولايىق. 1 توپتىڭ مۇشەلەرى جانە 2 توپتىڭ مۇشەلەرى. بۇگىنگى دۋماندى جۇرگىزەتىن چايكانوۆا گۇلبانۋ. بۇگىنگى سايىس VI اينالىمنان تۇرادى. ءار اينالىم سايىن توپتىڭ ۇپايلارىنا جانە ءار اينالىمنىڭ ەرەجەسىنە توقتالىپ وتەمىز. I اينالىمدى اشىق دەپ جاريالايمىز. ەكى توپتا ءبىر – بىرىنە قاراما – قارسى ەكى ويىنشى جەكپە – جەككە تۇسەدى. سىزدەرگە بەينە سۇراق قويىلادى. سىزدەرگە بۇل سۇراقتار ەل تاريحىندا ورىن العان كينوفيلمدەر جانە تەلەباعدارلامالاردان بولۋى مۇمكىن، ءار دۇرىس جاۋاپقا 1 ۇپاي بەرىلەدى. 1 سۇراق سىزدەرگە ارنالادى، ينتەراكتيۆتى تاقتاعا نازار اۋدارايىق.
- XXI عاسىر كوشباسشىسى زياتكەرلىك سايىسى بارىمىزگە تانىس. وسى زياتكەرلىك سايىسى نەشە تۋردان تۇرادى جانە اتا. (بايگە، جورعا، دودا )
- «مەنىڭ اتىم قوجا» پوۆەسىنىڭ اۆتورى كىم؟ (بەردىبەك سوقپاقبايەۆ)
- «نامىس دودا» تەلەباعدارلاماسىنىڭ ءانۇرانىنىڭ ءسوزى مەن ءانىن جازعان كىم؟(ءانى: عالىمبەك يسمبەرگەنوۆ، ءسوزى: ءابدىراحمان اسىلبەك)
- «قىز جىبەك» كينوفيلمدەگى قىز جىبەك پەن تولەگەن بەينەسىن سومداعان كىمدەر؟ (مەرەۋەرت وتەكەشوۆا جانە قۇمان تاستانبەكوۆ)
II اينالىم. 1 - ءبولىمى. ءسوز ساۋاتتىلىق ەلدى ءبىلۋ، ەلدى تانۋ. سوندىقتان بۇل اينالىم قازاق تىلىنە ارنالادى. وقۋشىلاردىڭ ءتىل ساۋاتتىلىعىن سىنعا سالاتىن بولامىز. اۋەلى سوزدەردىڭ دۇرىس جازىلۋىن تەكسەرىپ الامىز. ادەتتەگىدەي، دۇرىس جاۋاپقا 1 ۇپاي بەرەمىز.
«سۇڭقار» توبىنا:
1. ادامگەرشىلىك – ا - د - ا - م - گ - ە - ر - ش - ءى - ل - ءى - ك
2. قايىرىمدىلىق – ق - ا - ي - ى - ر - ى - م - د - ى - ل - ى - ق
«قىران» توبىنا:
3. يناباتتى – ي - ن - ا - ب - ا - ت - ت - ى
4. تاباندىلىق – ت - ا - ب - ا - ن - د - ى - ل - ى - ق
2 - ءبولىمى. تۇراقتى ءسوز تىركەسى. سىزدەرگە فرازەولوگيالىق ءسوز تىركەستەرى بەرىلەدى، ءسىز سول ءسوزدىڭ ماعىناسىن نەمەسە بالاماسىن تابۋىڭىز كەرەك.
- ات قۇلاعى كورىنبەيدى. (وتە بيىك ءشوپ نەمەسە اق تۇتەك بوراندى سۋرەتتەگەن كەزدە) ايتىلاتىن ءسوز تىركەسى
- قۇلاننىڭ قاسۋىنان، مىلتىقتىڭ باسۋى (ءىستىڭ ورايى، ءساتى تۇسكەندە) ايتىلادى
- بۇلاعىن الا قاشتى (باس تارتۋ نەمەسە كونبەدى)
- قۇلاققا ۇرعان تاناداي (تىپ - تىنىش، جىم - جىرت ) بولدى دەگەن ماعىنانى بەرەدى.
3 ءبولىم. كونەرگەن سوزدەر. ەكى توپ ءبىر - بىرىنە كونەرگەن سوزدەر جاسىرادى
«سۇڭقار» توبى:
1. قازانمايلار - بولەك شىققان جاس وتباسى بەرەتىن توي
2. ەرۋلىك – جاڭادان كوشىپ كەلگەن كورشىگە كورسەتىلەتىن سىي قۇرمەت.
3. باقان – كيىز ءۇيدىڭ شاڭىراعىن كوتەرەتىن اعاش
4. ديلى – قوڭدى، كيلى
5. دۇرىك – تەز، بىردەن
ماقساتى: وقۋشىلاردى ءوز ەلىنىڭ تاريحىن، ادەت – عۇرپىن دارىپتەۋ، ەسكىرىپ بارا جاتقان سالت - داستۇرلەرىمىزدى جاڭعىرتۋ
سايگۇلىكتى قۇيرىق جالى تارالعان
سۇيە تۇعىن قازاق وسى قاراڭدار
قازاق وسى كۇي شىعارىپ، ءان سالىپ
كوكپار تارتىپ، قىز قۋۋعا جارالعان
سالەمەتسىزدەر مە قۇرمەتتى سايىسكەرلەر! «ەلىم مەنىڭ» دۋمانىنا قوش كەلدىڭىزدەر!
«ەلىم مەنىڭ» دۋمانىنا قازاق ەلىمەن، جەرىنىڭ تاريحىن تانىتادى. سونىمەن قاتار ءوز كەيىپكەرلەرىمەن تانىس بولىڭىزدار، ءبىرىنشى توپ باسشى، وڭ قاناتتا يسماگۋلوۆ بەكبول 9 «ءا» سىنىپ وقۋشىسى. سۇيىكتى ءپانى – حيميا، بيولوگيا. مەكتەپتىڭ ۇزدىك وقۋشىسى، قالالىق وليمپيادانىڭ جانە «اباي» وقۋلارىنىڭ جۇلدەگەرى. سۇيىكتى سپورت ءتۇرى – فۋتبول. عىلىمي جوبالاردىڭ قاتىسۋشىسى.
ەكىنشى توپ باسشى، سول قاناتتا ءىزباساروۆا گۇلجان 9 «د» سىنىپ وقۋشىسى. سۇيىكتى ءپانى – ورىس ءتىلى، الگەبرا. مەكتەپتىڭ ۇزدىك وقۋشىسى، قالالىق «جاس قانات» توبىنىڭ مۇشەسى. عىلىمي جوبالاردىڭ جۇلدەگەرى جانە مانەرلەپ وقۋ سايىسىنىڭ ۇزدىگى. بوس ۋاقىتىندا ولەڭ شىعارۋمەن جانە عىلىمي جوبالارمەن اينالىسادى.
قۇرمەتتى توپ باسشىلار قوش كەلدىڭىزدەر! كەلەسى كەزەكتە سىزدەردىڭ توپتارىڭىزبەن تانىس بولايىق. 1 توپتىڭ مۇشەلەرى جانە 2 توپتىڭ مۇشەلەرى. بۇگىنگى دۋماندى جۇرگىزەتىن چايكانوۆا گۇلبانۋ. بۇگىنگى سايىس VI اينالىمنان تۇرادى. ءار اينالىم سايىن توپتىڭ ۇپايلارىنا جانە ءار اينالىمنىڭ ەرەجەسىنە توقتالىپ وتەمىز. I اينالىمدى اشىق دەپ جاريالايمىز. ەكى توپتا ءبىر – بىرىنە قاراما – قارسى ەكى ويىنشى جەكپە – جەككە تۇسەدى. سىزدەرگە بەينە سۇراق قويىلادى. سىزدەرگە بۇل سۇراقتار ەل تاريحىندا ورىن العان كينوفيلمدەر جانە تەلەباعدارلامالاردان بولۋى مۇمكىن، ءار دۇرىس جاۋاپقا 1 ۇپاي بەرىلەدى. 1 سۇراق سىزدەرگە ارنالادى، ينتەراكتيۆتى تاقتاعا نازار اۋدارايىق.
- XXI عاسىر كوشباسشىسى زياتكەرلىك سايىسى بارىمىزگە تانىس. وسى زياتكەرلىك سايىسى نەشە تۋردان تۇرادى جانە اتا. (بايگە، جورعا، دودا )
- «مەنىڭ اتىم قوجا» پوۆەسىنىڭ اۆتورى كىم؟ (بەردىبەك سوقپاقبايەۆ)
- «نامىس دودا» تەلەباعدارلاماسىنىڭ ءانۇرانىنىڭ ءسوزى مەن ءانىن جازعان كىم؟(ءانى: عالىمبەك يسمبەرگەنوۆ، ءسوزى: ءابدىراحمان اسىلبەك)
- «قىز جىبەك» كينوفيلمدەگى قىز جىبەك پەن تولەگەن بەينەسىن سومداعان كىمدەر؟ (مەرەۋەرت وتەكەشوۆا جانە قۇمان تاستانبەكوۆ)
II اينالىم. 1 - ءبولىمى. ءسوز ساۋاتتىلىق ەلدى ءبىلۋ، ەلدى تانۋ. سوندىقتان بۇل اينالىم قازاق تىلىنە ارنالادى. وقۋشىلاردىڭ ءتىل ساۋاتتىلىعىن سىنعا سالاتىن بولامىز. اۋەلى سوزدەردىڭ دۇرىس جازىلۋىن تەكسەرىپ الامىز. ادەتتەگىدەي، دۇرىس جاۋاپقا 1 ۇپاي بەرەمىز.
«سۇڭقار» توبىنا:
1. ادامگەرشىلىك – ا - د - ا - م - گ - ە - ر - ش - ءى - ل - ءى - ك
2. قايىرىمدىلىق – ق - ا - ي - ى - ر - ى - م - د - ى - ل - ى - ق
«قىران» توبىنا:
3. يناباتتى – ي - ن - ا - ب - ا - ت - ت - ى
4. تاباندىلىق – ت - ا - ب - ا - ن - د - ى - ل - ى - ق
2 - ءبولىمى. تۇراقتى ءسوز تىركەسى. سىزدەرگە فرازەولوگيالىق ءسوز تىركەستەرى بەرىلەدى، ءسىز سول ءسوزدىڭ ماعىناسىن نەمەسە بالاماسىن تابۋىڭىز كەرەك.
- ات قۇلاعى كورىنبەيدى. (وتە بيىك ءشوپ نەمەسە اق تۇتەك بوراندى سۋرەتتەگەن كەزدە) ايتىلاتىن ءسوز تىركەسى
- قۇلاننىڭ قاسۋىنان، مىلتىقتىڭ باسۋى (ءىستىڭ ورايى، ءساتى تۇسكەندە) ايتىلادى
- بۇلاعىن الا قاشتى (باس تارتۋ نەمەسە كونبەدى)
- قۇلاققا ۇرعان تاناداي (تىپ - تىنىش، جىم - جىرت ) بولدى دەگەن ماعىنانى بەرەدى.
3 ءبولىم. كونەرگەن سوزدەر. ەكى توپ ءبىر - بىرىنە كونەرگەن سوزدەر جاسىرادى
«سۇڭقار» توبى:
1. قازانمايلار - بولەك شىققان جاس وتباسى بەرەتىن توي
2. ەرۋلىك – جاڭادان كوشىپ كەلگەن كورشىگە كورسەتىلەتىن سىي قۇرمەت.
3. باقان – كيىز ءۇيدىڭ شاڭىراعىن كوتەرەتىن اعاش
4. ديلى – قوڭدى، كيلى
5. دۇرىك – تەز، بىردەن
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
