ەرەن ەڭبەكتەرىڭ جەڭىسىڭ، ەركە ۇلدارىڭ جەمىسىڭ
ساباقتى تاقىرىبى: ەرەن ەڭبەكتەرىڭ جەڭىسىڭ
ەركە ۇلدارىڭ جەمىسىڭ
ساباقتى ماقساتى: تاپقىرلىققا، تاباندىلىققا، ىسكەرلىككە داعدىلاندىرۋ.
كورنەكىلىكتەر: ينتەراكتيۆتى تاقتا، زاتتار، فيگۋرالار ت. ب.
ساباقتىڭ جوسپارى: 1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
2. ورتاعا اتا انالارىمەن وقۋشىلاردى شىعارۋ.
3. سايىستىڭ شارتىمەن تانىستىرۋ.
4. ادىلقازىلارمەن تانىستىرۋ.
5. وقۋشىلاردىڭ ونەرىن تاماشالاۋ.
6. قورىتىندىلاۋ.
7. ماراپاتتاۋ.
ارمىسىزدار وسىندا جينالعاندار!
سىزدەردى قىزىقتىرار نەبىر سىر بار.
رۇقسات بەرسە بىزدەرگە كورەرمەندەر،
كەشىمىزدى باستالىق قاتىسۋشىلار.
بارىڭە جار سالايىق
بۇگىنگى كەش تورىنە
ماتەماتيكا تىلىندە
جانۇيالار جارىسىپ،
جۇمباق شەشىپ اڭداسىپ.
شابىت تاسىپ شالقىسىن،
ەسەپپەن ءان سالادى
كوڭىلدى كەش جاسايمىز
اكەسى، اعاسىمەن، اناسى دا
الدا وزار ەڭ مىقتىسى وسى جولدا.
كوپشىلىك ونەرلەرىن قىزىقتاماق
سۇرايىق شىعۋلارىن جۇرت الدىنا.
دەپ سايىسىمىزدى باستايىق.
1. سايىستىڭ شارتى؛
ا) لوگيكالىق ەسەپتەردى شەشۋ؛
ب) ماقالدىڭ جالعاسىن تابۋ؛
ۆ) جۇمباقتى شەشۋ، ورىس، اعىلشىن تىلىنە اۋدارۋ؛
گ) ماتەماتيكالىق ويىندار.
ەڭ قيىنى جارىستىڭ «جورعا» كەلدى
مىقتىلارى كەلىپتى، جەڭسىن ەندى.
تەز جاۋاپ بەر، ويلانىپ تۇرىپ قالماي
وسى ويىننان كورەيىك ەرەن ەردى.
1) قاي سان بارلىق سانعا قالدىقسىز بولىنەدى؟ (0)
2) 2 عاسىردا نەشە جىل بار؟ (200)
3) ءبىر نۇكتەدەن شىعىپ ەكى ساۋلەدەن قۇرالاتىن فيگۋرا؟ (بۇرىش)
4) كەز كەلگەن ەكى نۇكتە ارقىلى نەنى جۇرگىزۋگە بولادى؟ (ءتۇزۋ)
5) بۇرىشتى ولشەيتىن قۇرال؟ (ترانسپورتير)
6) كەز كەلگەن سان بارلىق سانعا قالدىقسىز بولىنەدى؟ (ءبىر)
7) ەكى اكەسى، ەكى بالاسى ءۇش المانى قالاي ءبولىپ جەيدى؟ (ااسى، بالاسى، نەمەرەسى)
8) 5 جۇمىرتقا 12 مينۋتتا پىسەدى، 10 جۇمىرتقا شە؟ (12 مين)
9) ءبىر جانۇيادا 5 ۇلدىڭ ءبىر بىردەن قارىنداسى بار. جانۇيادا بارلىعى قانشا بالا بار؟ (6 بالا)
10) ەكى بۇتاقتا ىرعان تورعايلاردىڭ سانى 15. ءبىرىنشى بۇتاقتان 3 تورعاي ۇشىپ كەتتى. ەكىنشى بۇتاقتان 2 تورعاي ۇشىپ بارىپ، ءبىرىنشى بۇتاققا قونعاندا، ەكى بۇتاقتاعى تورعايلار سانى بىردەي بولدى. العاشقىدا بۇتاقتاردىڭ ءارقايسىسىندا قانشا تورعاي وتىردى؟ (1ءشى بۇتاقتا 7 تورعاي، 2ءشى بۇتاقتا 8 تورعاي)
11) بالا قوراپقا بارلىعى 8 ورمەكشى مەن قوڭىز جينادى. ەگەر قوراپتاعى بارلىق اياقتاردى جيناسا، 54 اياق بولادى. قانشا قوىز، قانشا ورمەكشى جينادى؟ (قوڭىزدا 6 اياق، ورمەكشىدە 8 اياق بلادى، 5 قوڭىز، 3 ورمەكشى)
12) ناتۋرال ساندار دەگەنىمىز قانداي ساندار. (نارسەلەردى ساناۋ ءۇشىن)
13) جازىقتىقتا ءبىر نۇكتەدەن بىردەي قاشىقتىقتا ورنالاسقان نۇكتەلەر جيىنى.(شەڭبەر)
14) قۇرامىندا ءارىپى بار ورنەك (ءارىپتى ورنەك)
15) بۇرىشتى قاق بولەتىن ساۋلە (بيسسەكتريسا)
16) سۋرەتشى مەكتەپ بولمەلەرىن نومەرلەۋى ءتيىس ەدى. بولمە سانى 100 بولسا، قانشا رەت 9 سيفرىن جازۋ كەرەك؟ (19 رەت)
17) 50 ساۋساق كورىنۋ ءۇشىن نەشە بالانىڭ قولى كورىنۋ كەرەك؟ (5)
18) «سپۋتنيك» جەر شارىن 103 مينۋتتا اينالىپ ءوتتى. ول نەشە ساعات، نەشە مينۋتتا اينالىپ ءوتتى؟ (1 ساع. 43 مين.)
20) ساعاتتىڭ ¼ بولىگى نەشە مينۋت؟ (15 مين)
2. ماقال ماتەل جارىسى:
1) التى جىل اش بولساڭدا،
اتا سالتىڭدى سىيلا.
2) وتىز كۇن ورازانىڭ ءبىر كۇن ايتى بار.
ءار قىلعان جاقسىلىقتىڭ ءبىر قايتۋى بار.
3) جەردى ەكى جىرتقان، ءونىمدى ەكى ەسە الادى.
4) شىندىق ون ەكى قابات شىنجىردى ۇزەدى.
5) جالقاۋدىڭ ەكى دوسى بار. ءبىرى ۇيقى، ءبىرى كۇلكى.
6) التى اعا بىرىگىپ اكە بولماس،
جەتى جەڭگە بىرىگىپ انا بولماس.
7) دوس سەگىز بولسا،
دۇشپان سەگىز.
8) بەرمەگەنگە بەسەۋ دە كوپ،
العانعا ون بولسا دا از.
9) دوسىڭنىڭ مىڭ بولعانىنا ماقتان،
دۇشپانىڭ جالعىز بولسا دا ساقتان.
10) الدىڭا ءبىر قاراساڭ،
ارتىڭ ون قارا
11) بەس بارماق جۇمىلسا، جۇدىرىق بولادى.
12) ەل قۇلاعى ەلۋ،
13) ەر قارۋى بەس قارۋ
14) ەر جىگىت بىردە ءبىر كىسىلىك
بىردە مىڭ كىسىلىك
15) 3 جىل قوي باققانننان،
40 جىل اقىل سۇراما.
16) 1 كۇن ءدام تاتقانعا
40 كۇن سالەم
17)
3. ماتەماتيكالىق جۇمباقتار:
1) ءوزى ءتورت قاناتتى جانە التى اياقتى،
سويتسە دە تىكۇشاقتى كوشىرمەسى سياقتى. (ينەلىك، سترەكوزا، dra)
2) ەكى اعايىندى،
ەكەۋى دە ءبىر ۇيدە،
ءبىرىن ءبىرى كورمەيدى. (كوز)
3) تاڭەرتەڭ ءتورت اياقتى،
تۇستە ەكى اياقتى،
كەشكە ءۇش اياقتى. (ادامنىڭ ءۇش شاعى)
4) جاڭىلماسىن جەتەۋى،
كەزەك قىزمەت ەتەدى. (اپتا كۇندەرى)
5) جوق وزىندە باس تا، قاس تا، مويىن دا،
ۇزىندىعى جازۋلى تۇر بويىندا (سىزعىش، لينەيكا، a ruler)
6) قابات قابات قاپتاما،
اقىلىڭ بولسا اتتاما. (كىتاپ، كنيگا، book)
7) تۇيەقۇس تارازىدا تۇرعاندا 12 كگ. تارتادى. ال ەگەر ەكى اياعىمەن تۇرسا، قانشا تارتادى؟ (12، دۆەنادسات، twelve)
8) سان ول سىزىقپەن بولىنگەن،
ءۇستى الىم، استى ءبولىم دەپ اتالىپ،
اسەم تۇردە كەرىلگەن
ماتەماتيكانى ۇقپاس ادامعا
قۇبىجىق بوپ كورىنگەن
دۇرىس، بۇرىس، ارالاس دەپ
ۇرلەرى ونىڭ بەرىلگەن. (بولشەك)
9) ءبۇتىن، بولشەك بولىكتەردەن
ءۇتىر ايىرىپ تۇرادى،
وسى ساننى كىم بىلەدى
اتى قانداي بولادى؟ (وندىق بولشەك)
10) نۇكتەدەن، ەكى تۇزۋدەن
فيگۋرا ول قۇرالدى.
ايتىدارشى قانەكەي
قالاي عانا اتالدى؟ (بۇرىش)
ەركە ۇلدارىڭ جەمىسىڭ
ساباقتى ماقساتى: تاپقىرلىققا، تاباندىلىققا، ىسكەرلىككە داعدىلاندىرۋ.
كورنەكىلىكتەر: ينتەراكتيۆتى تاقتا، زاتتار، فيگۋرالار ت. ب.
ساباقتىڭ جوسپارى: 1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
2. ورتاعا اتا انالارىمەن وقۋشىلاردى شىعارۋ.
3. سايىستىڭ شارتىمەن تانىستىرۋ.
4. ادىلقازىلارمەن تانىستىرۋ.
5. وقۋشىلاردىڭ ونەرىن تاماشالاۋ.
6. قورىتىندىلاۋ.
7. ماراپاتتاۋ.
ارمىسىزدار وسىندا جينالعاندار!
سىزدەردى قىزىقتىرار نەبىر سىر بار.
رۇقسات بەرسە بىزدەرگە كورەرمەندەر،
كەشىمىزدى باستالىق قاتىسۋشىلار.
بارىڭە جار سالايىق
بۇگىنگى كەش تورىنە
ماتەماتيكا تىلىندە
جانۇيالار جارىسىپ،
جۇمباق شەشىپ اڭداسىپ.
شابىت تاسىپ شالقىسىن،
ەسەپپەن ءان سالادى
كوڭىلدى كەش جاسايمىز
اكەسى، اعاسىمەن، اناسى دا
الدا وزار ەڭ مىقتىسى وسى جولدا.
كوپشىلىك ونەرلەرىن قىزىقتاماق
سۇرايىق شىعۋلارىن جۇرت الدىنا.
دەپ سايىسىمىزدى باستايىق.
1. سايىستىڭ شارتى؛
ا) لوگيكالىق ەسەپتەردى شەشۋ؛
ب) ماقالدىڭ جالعاسىن تابۋ؛
ۆ) جۇمباقتى شەشۋ، ورىس، اعىلشىن تىلىنە اۋدارۋ؛
گ) ماتەماتيكالىق ويىندار.
ەڭ قيىنى جارىستىڭ «جورعا» كەلدى
مىقتىلارى كەلىپتى، جەڭسىن ەندى.
تەز جاۋاپ بەر، ويلانىپ تۇرىپ قالماي
وسى ويىننان كورەيىك ەرەن ەردى.
1) قاي سان بارلىق سانعا قالدىقسىز بولىنەدى؟ (0)
2) 2 عاسىردا نەشە جىل بار؟ (200)
3) ءبىر نۇكتەدەن شىعىپ ەكى ساۋلەدەن قۇرالاتىن فيگۋرا؟ (بۇرىش)
4) كەز كەلگەن ەكى نۇكتە ارقىلى نەنى جۇرگىزۋگە بولادى؟ (ءتۇزۋ)
5) بۇرىشتى ولشەيتىن قۇرال؟ (ترانسپورتير)
6) كەز كەلگەن سان بارلىق سانعا قالدىقسىز بولىنەدى؟ (ءبىر)
7) ەكى اكەسى، ەكى بالاسى ءۇش المانى قالاي ءبولىپ جەيدى؟ (ااسى، بالاسى، نەمەرەسى)
8) 5 جۇمىرتقا 12 مينۋتتا پىسەدى، 10 جۇمىرتقا شە؟ (12 مين)
9) ءبىر جانۇيادا 5 ۇلدىڭ ءبىر بىردەن قارىنداسى بار. جانۇيادا بارلىعى قانشا بالا بار؟ (6 بالا)
10) ەكى بۇتاقتا ىرعان تورعايلاردىڭ سانى 15. ءبىرىنشى بۇتاقتان 3 تورعاي ۇشىپ كەتتى. ەكىنشى بۇتاقتان 2 تورعاي ۇشىپ بارىپ، ءبىرىنشى بۇتاققا قونعاندا، ەكى بۇتاقتاعى تورعايلار سانى بىردەي بولدى. العاشقىدا بۇتاقتاردىڭ ءارقايسىسىندا قانشا تورعاي وتىردى؟ (1ءشى بۇتاقتا 7 تورعاي، 2ءشى بۇتاقتا 8 تورعاي)
11) بالا قوراپقا بارلىعى 8 ورمەكشى مەن قوڭىز جينادى. ەگەر قوراپتاعى بارلىق اياقتاردى جيناسا، 54 اياق بولادى. قانشا قوىز، قانشا ورمەكشى جينادى؟ (قوڭىزدا 6 اياق، ورمەكشىدە 8 اياق بلادى، 5 قوڭىز، 3 ورمەكشى)
12) ناتۋرال ساندار دەگەنىمىز قانداي ساندار. (نارسەلەردى ساناۋ ءۇشىن)
13) جازىقتىقتا ءبىر نۇكتەدەن بىردەي قاشىقتىقتا ورنالاسقان نۇكتەلەر جيىنى.(شەڭبەر)
14) قۇرامىندا ءارىپى بار ورنەك (ءارىپتى ورنەك)
15) بۇرىشتى قاق بولەتىن ساۋلە (بيسسەكتريسا)
16) سۋرەتشى مەكتەپ بولمەلەرىن نومەرلەۋى ءتيىس ەدى. بولمە سانى 100 بولسا، قانشا رەت 9 سيفرىن جازۋ كەرەك؟ (19 رەت)
17) 50 ساۋساق كورىنۋ ءۇشىن نەشە بالانىڭ قولى كورىنۋ كەرەك؟ (5)
18) «سپۋتنيك» جەر شارىن 103 مينۋتتا اينالىپ ءوتتى. ول نەشە ساعات، نەشە مينۋتتا اينالىپ ءوتتى؟ (1 ساع. 43 مين.)
20) ساعاتتىڭ ¼ بولىگى نەشە مينۋت؟ (15 مين)
2. ماقال ماتەل جارىسى:
1) التى جىل اش بولساڭدا،
اتا سالتىڭدى سىيلا.
2) وتىز كۇن ورازانىڭ ءبىر كۇن ايتى بار.
ءار قىلعان جاقسىلىقتىڭ ءبىر قايتۋى بار.
3) جەردى ەكى جىرتقان، ءونىمدى ەكى ەسە الادى.
4) شىندىق ون ەكى قابات شىنجىردى ۇزەدى.
5) جالقاۋدىڭ ەكى دوسى بار. ءبىرى ۇيقى، ءبىرى كۇلكى.
6) التى اعا بىرىگىپ اكە بولماس،
جەتى جەڭگە بىرىگىپ انا بولماس.
7) دوس سەگىز بولسا،
دۇشپان سەگىز.
8) بەرمەگەنگە بەسەۋ دە كوپ،
العانعا ون بولسا دا از.
9) دوسىڭنىڭ مىڭ بولعانىنا ماقتان،
دۇشپانىڭ جالعىز بولسا دا ساقتان.
10) الدىڭا ءبىر قاراساڭ،
ارتىڭ ون قارا
11) بەس بارماق جۇمىلسا، جۇدىرىق بولادى.
12) ەل قۇلاعى ەلۋ،
13) ەر قارۋى بەس قارۋ
14) ەر جىگىت بىردە ءبىر كىسىلىك
بىردە مىڭ كىسىلىك
15) 3 جىل قوي باققانننان،
40 جىل اقىل سۇراما.
16) 1 كۇن ءدام تاتقانعا
40 كۇن سالەم
17)
3. ماتەماتيكالىق جۇمباقتار:
1) ءوزى ءتورت قاناتتى جانە التى اياقتى،
سويتسە دە تىكۇشاقتى كوشىرمەسى سياقتى. (ينەلىك، سترەكوزا، dra)
2) ەكى اعايىندى،
ەكەۋى دە ءبىر ۇيدە،
ءبىرىن ءبىرى كورمەيدى. (كوز)
3) تاڭەرتەڭ ءتورت اياقتى،
تۇستە ەكى اياقتى،
كەشكە ءۇش اياقتى. (ادامنىڭ ءۇش شاعى)
4) جاڭىلماسىن جەتەۋى،
كەزەك قىزمەت ەتەدى. (اپتا كۇندەرى)
5) جوق وزىندە باس تا، قاس تا، مويىن دا،
ۇزىندىعى جازۋلى تۇر بويىندا (سىزعىش، لينەيكا، a ruler)
6) قابات قابات قاپتاما،
اقىلىڭ بولسا اتتاما. (كىتاپ، كنيگا، book)
7) تۇيەقۇس تارازىدا تۇرعاندا 12 كگ. تارتادى. ال ەگەر ەكى اياعىمەن تۇرسا، قانشا تارتادى؟ (12، دۆەنادسات، twelve)
8) سان ول سىزىقپەن بولىنگەن،
ءۇستى الىم، استى ءبولىم دەپ اتالىپ،
اسەم تۇردە كەرىلگەن
ماتەماتيكانى ۇقپاس ادامعا
قۇبىجىق بوپ كورىنگەن
دۇرىس، بۇرىس، ارالاس دەپ
ۇرلەرى ونىڭ بەرىلگەن. (بولشەك)
9) ءبۇتىن، بولشەك بولىكتەردەن
ءۇتىر ايىرىپ تۇرادى،
وسى ساننى كىم بىلەدى
اتى قانداي بولادى؟ (وندىق بولشەك)
10) نۇكتەدەن، ەكى تۇزۋدەن
فيگۋرا ول قۇرالدى.
ايتىدارشى قانەكەي
قالاي عانا اتالدى؟ (بۇرىش)
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: جۇسىپبەك ايماۋىتوۆتىڭ «ءانشى» اڭگىمەسى
