InfoHub Logo

تاقىرىبى: ەسەپتى تەڭدەۋ قۇرۋ ارقىلى شىعارۋ
ماقساتى: 1. ەسەپتى تەڭدەۋ قۇرۋ ارقىلى شىعارۋدىڭ باسقا تاسىلدەردەن ەرەكشەلىگىنە وقۋشىلاردىڭ كوزىن جەتكىزۋ.
2. ەسەپتى شىعارۋعا، امالداردى ورىنداي بىلۋگە داعدىلاندىرۋ.
3. وقۋشىلاردى تازا، كوركەم جازۋعا باۋلي وتىرىپ، ەستەتيكالىق تالعامىن ارتتىرۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: تەڭدەۋ شىعارۋ، كەستە تولتىرۋ،
كورنەكىلىگى: جەتى قازىنانىڭ سۋرەتتەرى.

ءجۇرىسى: ءى ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
وقۋشىلاردى ساباققا دايىنداۋ.
پسيحولوگيالىق دايىندىق:
ماتەماتيكا سىرىنا،
ويىمىزدى جۇيەلەيمىز.
العان ءبىلىمىدى تۇيىندەيمىز،
ءار نارسەنىڭ جاۋابى مەن ەسەپتىڭ،
شەشىمىن تاۋىپ كۇلىمدەيمىز.

ءىى جاڭا ساباق.
بالالار، بۇگىنگى ورنەكتەردى ورىنداي وتىرىپ حالقىمىزدىڭ جەتى قازىناسىمەن تانىسامىز.
جەتى" سانىن قاسيەتتى ساناعان قازاق حالقىندا "جەتى قازىنا" دەگەن ءسوز بار. جەتى قازىنا — قازاقتىڭ ءداستۇرلى دۇنيەتانىمىنداعى فيلوسوفيالىق تۇسىنىكتەردىڭ ءبىرى. قازاق حالقى جەتى قازىنانى ەر جىگىتتىڭ ومىرىمەن بايلانىستىرعان.
ءى قازىنا «ەر جىگىتتىڭ جۇيرىك اتى – قاناتى» بولعان، ەندەشە جۇيرىك اتتىڭ تاپسىرماسىن ورىنداۋمىز.
- تىكتورتبۇرىشتىڭ قاسيەتى قالاي اتالادى؟ – قاراما – قارسى قابىرعالارى تەڭ بولادى.
- پەريمەترى دەگەنىمىز نە؟ – ءتورت قابىرعاسىنىڭ قوسىندىسى. ر = ح+7+ح+7
- فورمۋلاسىن ايتىپ بەرشى. – ەنى مەن ۇزىندىعىنىڭ قوسىندىسى 2 كوبەيتەمىن.
- پەريمەتردىڭ تاعى جارتىسى بار دەيدى، قالاي تابامىز. - ەنى مەن ۇزىندىعىن قوسىپ، 2 گە كوبەيتىپ، تاعى 2 گە بولەمىز.
- پەريمەتردىڭ ولشەم بىرلىگى. (سم، م)
- № 1. شەشۋى: 1) ر= ح+7+ح+7
2) ر= (ح+7)*2

ءىى قازىنا «قىران بۇركىت قۇس — ەر جىگىتتىڭ قۋاتى.» 2 - قازىنامەن تانىسۋ بارىسىندا 3 - تاپسىرما ەسەپتى تەڭدەۋ قۇرۋ ارقىلى شىعارۋ. بۇگىنگى جاڭا تاقىرىبىمىز وسى 3 – تاپسىرماعا بايلانىستى.
- بالالار، ەسەپ نە تۋرالى؟ بالاپان، تاۋىق تۋرالى.
- ءماتىندى ەسەپتىڭ شارتىن قۇرايىق.
- تاۋىق بىرنەشە – ح بەلگىلەيمىز.
- بالاپان - 12 --------------------------------------------- ح*3
- تاۋىق سانى 3 – ەسە ارتسا نە ىستەيمىز. ------------------ 12: 2
- ال بالاپان سانى 2 - ەسە كەمىتسە، نە ىستەيمىز.
- الا بالالار بىردەي دەگەن نە ءسوز. – تەڭ دەگەن ءسوز.
- ەندى ەسەبىمىز كۇردەلى تەڭدەۋ بولدى.
- № 3. ح * 3= 12: 2
- كۇردەلى تەڭدەۋدى، جاي تەڭدەۋگە اينالدىرامىز.
- ح * 3 = 6 بۇل تەڭدەۋدە 1 – ءشى كوبەيتكىش بەلگىسىز.
- كىم ماعان مىنا تەڭدەۋدى شەشىپ بەرەدى.

- ح * 3 = 6 ------------------ (جاۋابى: اۋلادا 6 تاۋىق بولدى)
- ح = 6: 3
- ح = 2
- 2 * 3 = 12: 2
- 6 = 6

ءىىى قازىنا «قۇماي تازىسى — ەر جىگىتتىڭ ابىرويىن اسىرار سەنىمدى سەرىگى.»3 قازىنامەن تانىسا وتىرىپ، 4 تاپسىرمانى ورىندايىق. ەسەپ نە تۋرالى؟ مۇزايدىن تۋرالى.
- №4. ءماتىندى ەسەپتىڭ شارتىن قۇرايىق.
- اۋلادا تۇراتىن – 8 بالا
- مەكتەپتە – بىرنەشە، ح دەپ بەلگىلەيمىز ---------------- (6/6 ەكى توپقا بولىنگەن).
- ارى قاراي ەسەپتى شىعارامىز.
- 8 + ح = 6 * 2 ------------------------------------------ (جاۋابى: مەكتەپتەن مۇزايدىنعا 4 بالا كەلدى).
- 8 + ح = 12
- ح = 12 – 8
- ح = 4
- 8+ 4 = 6 * 2