InfoHub Logo

ءبىلىم بەرۋ ساپاسىن جاقسارتۋدىڭ بىردەن ءبىر جولى – جاڭا پەداگوگيكالىق تەحنولوگيالاردى قولدانۋ.
قازىرگى قوعامداعى ءمۇعالىم – جەكە كوزقاراسى بار، سونى قورعاي بىلەتىن جىگەرلى تۇلعا، زەرتتەۋشىلىك، ويشىلدىق، شىعارماشىلىق قاسيەتى بار، ءارى وقۋشىسىن وسى قاسيەتتەرى ارقىلى ءوز بەتىنشە وقىپ، ىزدەنىپ كەڭەيتىلگەن ءبىلىم الۋعا ۇيرەتە الاتىن مامان بولۋى كەرەك.
ءبىلىم بەرۋ ساپاسىن جاقسارتۋدىڭ بىردەن ءبىر جولى – جاڭا پەداگوگيكالىق تەحنولوگيالاردى قولدانۋ.
قازىرگى قوعامداعى ءمۇعالىم – جەكە كوزقاراسى بار، سونى قورعاي بىلەتىن جىگەرلى تۇلعا، زەرتتەۋشىلىك، ويشىلدىق، شىعارماشىلىق قاسيەتى بار، ءارى وقۋشىسىن وسى قاسيەتتەرى ارقىلى ءوز بەتىنشە وقىپ، ىزدەنىپ كەڭەيتىلگەن ءبىلىم الۋعا ۇيرەتە الاتىن مامان بولۋى كەرەك.
بۇگىنگى تاڭدا وزات پەداگوگ - عالىمدار، تاجىريبەلى مۇعالىمدەر ويلاپ تاپقان ساباقتى تۇرلەندىرە وتكىزۋدىڭ نەشە ءتۇرلى جاڭا تاسىلدەرى جەتكىلىكتى.
قازاقستاندا دا قازاقستاندىق مەكتەپتەر ءۇشىن وقىتۋ تەحنولوگيالارىن دايىنداۋ ماسەلەسىمەن اينالىسىپ، عىلىممەن پراكتيكانى قوسا الىپ جۇرگەن وتاندىق عالىمدارىمىز بارشىلىق.

وسىنداي تەحنولوگيالاردىڭ ءبىرى - ج. قارايەۆتىڭ دەڭگەيلەپ - سارالاپ وقىتۋ تەحنولوگياسى. تەحنولوگيا دەگەنىمىز - بەلگىلى ءبىر ۇردىستەردى جۇزەگە اسىرۋ ادىستەرى جايىنداعى بىلىمدەردىڭ جيىنتىعى، وقۋ ءۇردىسىن جانداندىرۋ ماقساتىندا ۇيىمداستىرىلعان، بەلگىلى ءبىر ماقساتقا جۇمىلدىرىلعان، الدىن - الا ويلاستىرىلعان ىقپال مەن اسەر.
سونىمەن بىرگە وقۋ ءۇردىسىن ويداعىداي جۇزەگە اسىرۋدىڭ مازمۇندى تەحنيكاسى جانە ءبىلىم الۋدىڭ جوسپارلانعان ناتيجەلەرگە جەتۋ ءۇردىسىنىڭ سيپاتتاماسى.
سوڭعى جىلدارى كەڭىنەن پايدالانىپ جۇرگەن تەحنولوگيالاردىڭ ءبىرى - ج. قارايەۆتىڭ «وقىتۋدىڭ ءۇش ولشەمدى ادىستەمەلىك جۇيەسى»پەداگوگيكالىق تەحنولوگياسى. بۇل تەحنولوگيانىڭ مازمۇنىن، ەرەكشەلىكتەرىن ءتۇسىنۋ ءۇشىن، ءداستۇرلى وقىتۋمەن سالىستىرايىق.
ەگەر ءداستۇرلى وقىتۋدا وقۋ - تاربيە ۇردىسىندە باسىڭقى ءرول مۇعالىمدە بولسا، ءقازىر بەلسەندى قىزمەتتى وقۋشى اتقارادى، ونى وقىتپايدى، ول ءوزى وقيدى.
ءداستۇرلى وقىتۋدا ءمۇعالىم وقۋشىعا دايىن، دۇرىس اقپاراتتى بەرگەن، وقۋشى تەك تىڭداپ، اقپاراتتى قابىلداپ وتىرعان.
ساباققا كوبىنەسە ءتيىمسىز ادىستەر قولدانىلعان (لەكسيا، سۇراق - جاۋاپ، جاتتىعۋلار ورىنداۋى. ب) قازىرگى كەزدە وقۋشى ءوزى ىزدەنىپ، ءوزى وقىپ، ءوزى ۇيرەنەدى. ساباقتا پروبلەمالىق وقىتۋ ىسكە اسىرىلادى.(جاعداياتتى شەشۋ، بالاعا وي تاستاۋ»ميعا شابۋىل» دەباتتار ت. ب.) ءمۇعالىم ساباقتا باسقارۋشىلىق مىندەت اتقارادى، وقۋشىعا باعىت - باعدار بەرىپ تۇرادى. نەگىزگى كوڭىلدى ءاربىر وقۋشىنىڭ جەكە مۇمكىندىكتەرىن، قابىلەتتەرىن، قىزىعۋشىلىقتارىن انىقتاۋعا بولەدى. وقۋشىنىڭ قىزمەتى كوپتەگەن تۇلعالىق قاسيەتتەرىنە قاراي باعالانادى (ويدىڭ دامۋى، ءتىل مادەنيەتى دەربەستىك، ىنتالىلىعى، جاۋاپكەرشىلىگى ت. ب.) ءاربىر وقۋشىنىڭ دامۋى باسقا وقۋشىمەن ەمەس، وزىمەن سالىستىرىلادى. وقۋشىعا ءوزىن - ءوزى باعالاۋعا مۇمكىندىك بەرىلەدى. بۇل تەحنولوگيادا جەكە جانە توپتىق وقىتۋدىڭ تۇرلەرى نەگىزگى بولىپ تابىلادى.

توپتىق وقىتۋدىڭ نەگىزگى ماقساتى – وقۋشىلاردى شاعىن توپتاعى بىرلەسكەن جۇمىسقا تارتۋ. مۇنداي توپتا وقۋشى ءوز دارالىعىن جوعالتپايدى. قاجەتتى جاعدايدا وقۋشىلار ءبىر - بىرىنەن كومەك سۇراي الادى، ورتاق مىندەتتەردى شەشەدى ت. ب. بۇل جاعدايدا ءار ءبىر وقۋشى تەك ءوزىنىڭ جەتىستىكتەرىن باعالاپ نەمەسە كەمشىلىگىن ءتۇسىنىپ قانا قويمايدى، سونىمەن بىرگە ورتاق ناتيجەگە ءوزى قالاي اسەر ەتەتىنىن كورە الادى. جەكە وقىتۋ ءتۇرى وقۋشىعا كەيبىر تاپسىرمالارعا تەرەڭىنەن توقتالۋعا مۇمكىندىك بەرەدى، ءوزىنىڭ دە، ءمۇعالىمنىڭ دە الدىندا تاپسىرمالاردى ورىنداۋ ناتيجەسىنە جاۋاپتى بولۋعا ۇيرەتەدى. وقىتۋدىڭ بۇل تۇرلەرىنىڭ نەگىزگى - وقۋشىعا سەنىمدىلىك، وزىنە جاۋاپ بەرۋ قابىلەتىنە سۇيەنۋ، ار - نامىس جانە ءوزىن - ءوزى سىيلاۋ قاسيەتتەرىن ىنتالاندىرۋ.
دەڭگەيلەپ – سارالاپ وقىتۋ تەحنولوگياسى - وقۋشىنىڭ تۋا بىتكەن اقىل - وي قابىلەتىنىڭ جەكە دامۋ جان - جاقتىلىعىنا نەگىزدەلگەن ءبىلىم بەرۋ جۇيەسى. دەڭگەيلەپ وقىتۋ بارىسىندا وقۋشىلاردىڭ ەستە ساقتاۋ قابىلەتى جاقسارىپ، ءوز ەموسياسىن ءوزى باسقارا بىلەتىن، قابىلداۋىنىڭ كۇشەيۋى، زەيىنىنىڭ تۇراقتىلىعى، ويلاۋى داميتىنى انىق بايقالادى.
بۇل تەحنولوگيانىڭ ارتىقشىلىعى: وقۋشىلار قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ساباقتارىندا ءوز ويلارىن ەركىن ءارى كەڭ تۇردە جەتكىزە بىلەدى، ولاردىڭ ادەبي تىلدە سويلەۋ داعدىلارىن جەتىلدىرەدى، ءوز بەتىنشە جۇمىس ىستەي بىلۋگە ۇيرەتەدى. سونىمەن قاتار عىلىمي ىزدەنىس جۇمىستارىنا باۋليدى.

ەتىستىكتىڭ رايلارىنان وتكەندى قايتالاۋ

ساباقتىڭ تاقىرىبى: ەتىستىكتىڭ رايلارىنان وتكەندى قايتالاۋ.
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. بىلىمدىلىك: باعدارلامالىق ماتەريالداردى مەڭگەرۋ دەڭگەيىن باقىلاۋ، وقۋشىلاردىڭ ەتىستىكتىڭ راي كاتەگورياسى تۋرالى العان بىلىمدەرىن بەكىتۋ.
2. دامىتۋشىلىق: ويلاۋ، قابىلداۋ قابىلەتتەرىن، سويلەۋ مادەنيەتىن جەتىلدىرۋ، پانگە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ، شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
3. تاربيەلىك: ورىندالاتىن جۇمىستار ارقىلى وتانسۇيگىشتىككە، ءوز ءبىلىمىن باعالاي بىلۋگە، مادەنيەتتىلىككە، انانى قادىرلەي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: قايتالاۋ ساباعى
ساباقتىڭ ءادىس – ءتاسىلى: سۇراق - جاۋاپ، توپپەن جۇمىس، شىعارماشىلىق جۇمىستار.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: سەمانتيكالىق كارتالار، وقۋلىق،
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
1. سالەمدەسۋ، وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ، تازالىققا كوڭىل ءبولۋ.
2. وقۋشىلاردىڭ زەيىنىن ساباققا اۋدارۋ
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ:
وتكەن تاقىرىپتى قايتالاۋ. ماقالداردىڭ ءمانىن اشۋ.
1. وتان ءۇشىن وتقا ءتۇس، كۇيمەيسىڭ.
2. جۇزدەن جۇيرىك، مىڭنان تۇلپار.
ءىىى. جاڭا ساباق:
وقۋشىلاردى 2 توپقا بولەمىز.
ءىىى. «ءبىلىمىڭدى بايقاپ كور» سايىسى وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن تەكسەرۋ.
1. ەتىستىكتىڭ رايلارى دەگەنىمىز نە؟
2. ەتىستىكتىڭ رايلارى مەن شاقتارىنىڭ اراسىندا قانداي ۇقساستىق پەن وزگەشىلىك بار؟
3. ەتىستىكتىڭ رايلارىنىڭ قانداي تۇرلەرى بار؟
4. اشىق راي نەنى بىلدىرەدى، قالاي جاسالادى؟
5. بۇيرىق راي دەگەنىمىز نە، قالاي جاسالادى؟
6. شارتتى راي دەگەنىمىز نە، قالاي جاسالادى؟
7. قالاۋ راي دەگەنىمىز نە؟
8. قالاۋ رايدىڭ قانداي جاسالۋ جولدارى بار؟
IV. وقۋلىقپەن جۇمىس. (تاقتادا جانە داپتەردە ورىنداۋ)
بولاتىن – اشىق راي، اۋىسپالى وتكەن شاق،
كورىنەدى – اشىق راي، اۋىسپالى وسى شاق.
V. مانەرلەپ وقۋ. «پوەزيا مينۋتى».
ف. وڭعارسىنوۆانىڭ انا تاقىرىبىنداعى ولەڭىن (179 - جاتتىعۋ) وقۋشىلارعا مانەرلەپ وقىتۋ. ولەڭ كىم تۋرالى؟ اۆتورى كىم؟ اقىننىڭ باسقا قانداي ولەڭدەرىن بىلەمىز؟ ولەڭنەن بۇيرىق راي، قالاۋ راي، اشىق رايدا تۇرعان ەتىستىكتەردى تابۋ.
اشىق رايداعى ەتىستىكتەردىڭ قاي شاقتا تۇرعانىن تالداتۋ،
بۇيرىق راي: تىڭدا
قالاۋ راي: سالعىڭ كەلەدى، ايتقىڭ كەلەدى.
اشىق راي: ەككەن، تۇلەتكەن، كۇل ەتكەن، تۇرعان، سارقىلمايتىن (بۇرىنعى وتكەن شاق).
VI. سالىستىرۋ: «ۆەنن دياگرامماسى»
قالاۋ راي اشىق راي
بۇيرىق راي شارتتى راي

VII. ءار رايعا بايلانىستى ماقال - ماتەل، ناقىل سوزدەر جارىسى.
مىسالى: ادامدى تۇسىنە قاراپ تانىما، ىسىنە قاراپ تانى.
نە ەكسەڭ سونى ورارسىڭ.
مەزگىلى جەتسە، مۇز ەرىر
كوپ ىزدەگەن ادام كومبەنىڭ ۇستىنەن شىعار.
باي بولساڭ، حالقىڭا پايداڭ تيسە يگى ەدى،
باتىر بولساڭ، جاۋىڭا نايزاڭ تيسە يگى ەدى.
VIIءى. دەڭگەيلىك تاپسىرمالار
1 – دەڭگەي: ويلان، تاپ. «سايكەستىك تەستى»
وينادى تۇيىق ەتىستىك
بارا جاتىر ەسىمشە
كەسىپ وسى شاق
سۇراعان وتكەن شاق
بايلاۋ كوسەمشە
قاتىسپاق كەلەر شاق

2 – دەڭگەي: «كىم جىلدام» سەمانتيكالىق كارتالاردى تولتىرۋ

ەتىستىك -------اشىق راي --------قالاۋ راي --------بۇيرىق راي ----------شارتتى راي
وقى
جاز
تىڭدا
ايت
كۇرە
3 - دەڭگەي: ماقالدارداعى ەتىستىك رايلارىن انىقتا.
1. وتان ءۇشىن وتقا ءتۇس، كۇيمەيسىڭ.
2. مىڭ جۇيرىك اراسىندا ءبىر تۇلپار شىعادى العا.
ءتۇس – بۇيرىق راي، ءىى جاق، جەكەشە، قالىپتى.
شىعادى – اشىق راي، اۋىسپالى وسى شاق، ءىىى شاق.
4 – دەڭگەي: «تەز تاپ» ءسوزجۇمباق شەشۋ

1. اعاش ءتۇرى
2. اكەڭنىڭ اكەسى
3. ۇلتتىق اشەكەي بۇيىم
4. قالىڭدىقتىڭ باس كيىمى
5. ءپاننىڭ اتى
6. كورنەكتى اقىن
7. ەسىكتى اشاتىن قۇرال
ءا) سەمانتيكالىق كارتانى تولتىرۋ. وزدىك جۇمىس.

ساباقتى بەكىتۋ: «توپتاستىرۋ» بۇگىنگى ساباقتا نەنى قايتالادىق؟ ەتىستىك رايلارىنىڭ نەشە ءتۇرى بار؟
وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن باعالاۋ:
ۇيگە تاپسىرما: 180 - جاتتىعۋ. «باقىت» تاقىرىبىنا ويتولعاۋ جازۋ