InfoHub Logo

ساباقتىڭ تاقىرىبى: ەۋرازيا ماتەريگىنىڭ ىشكى سۋلارى

ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: ماتەريك ىشكى سۋلارىنىڭ جەر بەدەرى مەن كليماتقا بايلانىستىلىعىن كورسەتە وتىرىپ،
ەۋرازيا وزەندەرىنىڭ جالپى ەرەكشەلىكتەرىن،سونداي – اق سولتۇستىك مۇزدى، اتلانت، تىنىق جانە ءۇندى مۇحيتتارىنىڭ سۋ الاپتارىنىڭ ەرەكشەلىكتەرىن كورسەتۋ.
دامىتۋشىلىق: وقىتۋ بارىسىندا ءار ءتۇرلى ءادىس تاسىلدەردى قولدانا وتىرىپ، وقۋشىلاردىڭ ساباققا
قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ جانە لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ، وي ءورىسىن كەڭەيتۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىلاردى تابيعاتتى سۇيە بىلۋگە، ونى قورعاۋعا ءوزارا سىيلاستىققا، ۇنەمى ساباققا دايىن كەلۋگە، ۇيىمشىلدىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ساباقتى مەڭگەرتۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: ارالاس ساباق: تۇسىندىرمەلى سۇراق جاۋاپ، تەست جۇمىسى، ويىندار.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، دۇنيە ءجۇزىنىڭ فيزيكالىق كارتاسى، ەۋرازيانىڭ فيزيكالىق كارتاسى، كارتوچكالار، ديداكتيكالىق ماتەريالدار.

ساباقتىڭ بارىسى: I. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى:
1. سالەمدەسۋ
2. وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ
3. وقۋشىلاردىڭ ساباققا دايىندىعىن قاداعالاۋ.
4. وقۋشىلارعا ساباقتىڭ تاقىرىبىن، ماقساتىن حابارلاۋ، ءتۇسىندىرۋ
5. وتكەن تاقىرىپ بويىنشا، بىلىم-بىلىك داعدىلارىن تەكسەرۋ.

II. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ:
1 - 5 توپقا بەرگەن، ليسسابون، اباسيري، كالكۋتتا، ۇلانباتىر قالالارىنىڭ دياگراممالارى بەرىلەدى. وقۋشىلار دياگراممالارعا قاراپ، سول قالانىڭ ەڭ ىستىق جانە سۋىق ايلارىن، جىلدىق جاۋىن-شاشىننىڭ مولشەرىن، تۇسەتىن مەرزىمدەرىن انىقتاۋ.

تەست جۇمىسى
1. ەۋرازيا ماتەريگىن نەشە كليماتتىق بەلدەۋ كەسىپ وتەدى؟
ا) 6 ءا) 7 ب) 8 ۆ) 9
2. ەۋرازيانىڭ وڭتۇستىك شىعىسىنداعى ارالداردى قامتيتىن بەلدەۋدى اتا؟
ا) ەكۆاتورلىق
ءا) تروپيكتىك
ب) قوڭىرجاي
ۆ) اركتيكالىق
3. اۋا تەمپەراتۋراسى تۇراقتى تۇردە تومەن قىستا - 40 س، - 50 س بولاتىن بەلدەۋ.
ا) سۋباركتيكالىق ب) سۋبتروپيكتىك
ءا) سۋبەكۆاتورلىق ۆ) اركتيكالىق
4. يسلانديا ارالىنان باستالىپ، جىڭىشكە جولاق تۇرىندە وتەدى؟
ا) اركتيكالىق
ءا) قوڭىرجاي
ب) ەكۆاتورلىق
ۆ) سۋباركتيكالىق
5. بيىكتىك كليماتتىق بەلدەۋلەر قاي تاۋلاردا ايقىن بايقالادى؟
ا) اپپالاچ، ورال
ءا) گيندۋكۋچ، كارپات
ب) ءالپى، كاۆكاز، تيان - شان، گيمالاي
ۆ) تيبەت، پامير
6. دۇنيە جۇزىندەگى اۋدانى جونىنەن ءىرى ماتەريك؟
ا) سولتۇستىك امەريكا
ءا) ەۋرازيا
ب) اۋستراليا
ۆ) افريكا
7. ەۋرازياداعى ەڭ اۋماقتى كليماتتىق بەلدەۋ؟
ا) قوڭىرجاي
ءا) اركتيكالىق
ب) تروپيكتىك
ۆ) ەكۆاتورلىق
8. تروپيكتىك كليماتتىق بەلدەۋ ماتەريكتىڭ قاي بولىگىن
قامتيدى؟
ا) وڭتۇستىك باتىس
ءا) وڭتۇستىك شىعىس
ب) شىعىس
ۆ) باتىس
9. جاۋىن - شاشىن مولشەرى جازىق جەرلەردە ازايىپ، تاۋلاردا ارتۋىن نە دەپ اتايدى؟
ا) كونتينەنتتىك
ءا) مۋسسوندىق
ب) شۇعىل كونتينەنتتىك
ۆ) قوڭىرجاي كونتينەتتىك
10. سۋبتروپيكتىك كليماتتىق بەلدەۋگە جازدا جانە قىستا
قانداي اۋا ماسسالارى اسەر ەتەدى.
ا) تروپيكتىك، قوڭىرجاي
ءا) اركتيكالىق
ب) اركتيكالىق، قوڭىرجاي
ۆ) قوڭىرجاي تەڭىزدىك، قوڭىرجاي كونت.
جاۋاپتارى: 1 - ءا، 2 - ا، 3 - ۆ، 4 - ۆ، 5 - ب، 6 - ءا، 7 - ا، 8 - ۆ، 9 - ب، 10 - ا

ەۋرازيا ىشكى سۋعا باي. سۋ قورى جونىنەن وڭتۇستىك امەريكادان كەيىنگى ەكىنشى ورىندا. مۇندا جەر شارىنىڭ كوپتەگەن ءىرى وزەندەرى، كولەمدى جانە تەرەڭ كولدەرى، جەر استى سۋىنىڭ مول قورى بار. كەڭ القاپتى باتپاقتار مەن مۇزدىقتار الىپ جاتىر. ولاردىڭ ورنالاسۋى مەن تارالۋى جەر بەدەرى مەن كليماتقا تىكەلەي بايلانىستى كەلەدى.
وزەن تورى ماتەريكتىڭ ىشكى اۋداندارى مەن وڭتۇستىك – باتىسىندا وتە سيرەك، تەك جاعالىق بولىكتەرىنە قاراي جيىلەيدى. ماتەريكتىڭ ⅓ بولىگىن ىشكى تۇيىق الاپ قۇرايدى. سولتۇستىك مۇزدى مۇحيت الابىنا ماتەريكتىڭ رەسەي جەرى ارقىلى اعىپ وتەتىن ەڭ ءىرى وزەندەرى مەن سكانديناۆيا تۇبەگىنىڭ قىسقا وزەندەرى جاتادى.