گامما، ەتيۋدتار ارقىلى وقۋشىنىڭ فورتەپيانو اسپابىندا ويناۋ تەحنيكاسىن دامىتۋ
قىزىلوردا قالاسى، شيەلى كەنتى،
اۋەز مەكتەبىنىڭ ءىى ساناتتى ءمۇعالىمى
سۇلتانوۆا سالتانات ساقتاعان قىزى
گامما، ەتيۋدتار ارقىلى وقۋشىنىڭ فورتەپيانو اسپابىندا ويناۋ تەحنيكاسىن دامىتۋ.
شىعارمانى ورىنداعان كەزدە شتريحتاردى پايدالانىپ، شىعارمانى اسەمدەي، ارىلەي ءبىلۋىمىز قاجەت. وقۋشىنىڭ بەرىلگەن تاپسىرمانى ورىنداۋى ءۇشىن جانە دامىتا وقىتۋ ءپرينسيپىنىڭ نەگىزى بوپ تابىلاتىن ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ ماقساتىندا شىعارمامەن ءوز بەتىنشە جۇمىس ىستەۋگە ۇيرەتىپ، ونىڭ شىعارماشىلىق بەلسەندىلىگىن ارتتىرىپ، تەحنيكالىق قيىندىقتاردى جەڭۋگە باعىتتاپ وتىرۋىمىز كەرەك. سول سەبەپتەن تەوريالىق تۇسىنىكتەمەلەر تۇجىرىمدى بولىپ، مىندەتتى تۇردە اسپاپتا ويناپ كورسەتىلىپ وتىرىلادى.
ساباقتىڭ تاقىرىبى: گامما، ەتيۋدتار ارقىلى وقۋشىنىڭ فورتەپيانو اسپابىندا ويناۋ تەحنيكاسىن دامىتۋ
ساباقتىڭ ماقساتى: گامما، ەتيۋدتار ۇيرەتۋ ارقىلى وقۋشىنىڭ كۇردەلى شىعارمالار ويناۋعا قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
كۇتىلەتىن ناتيجە:
1. ا. گەديكەنىڭ «ەتيۋد»- نىڭ ەرەكشەلىكتەرىن (تونالدىگى، ولشەمى، شتريح، ديناميكالىق بەلگىلەرى) اجىراتادى؛
2. فورتەپيانو اسپابىندا ويناۋ تەحنيكاسى داميدى.
كەرەكتى جابدىقتار: فورتەپيانو، پلاكاتتار، قالامساپ.
قولدانىلاتىن ءادىس – تاسىلدەر: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق - جاۋاپ، وي قوزعاۋ، اسپاپتا ويناۋ، اسسوسياسيا ءادىسى
تەحنيكالىق جاتتىعۋ: دو ماجور، ليا مينور گامماسىن، ياعني دىبىس قاتارىن، اككورد، ارپەدجيوسىن ءتۇرلى شتريحتا (ستاكاتتو، لەگاتو) ويناتۋ.
ساباقتىڭ مازمۇنى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ا) سالەمدەسۋ:
- ارمىسىزدار، ءقادىرلى ۇستازدار.
بۇگىن فورتەپيانو كلاسى بويىنشا وتكىزىلەتىن اشىق ساباعىمىزدى باستاۋعا رۇقسات ەتىڭىزدەر. الدىمەن قاتىسۋشى وقۋشىما مىنەزدەمە بەرىپ وتەيىن. ر.- 1 سىنىپ وقۋشىسى، ۇقىپتى، مادەنيەتتى، العىر. ساباققا دەگەن قىزىعۋشىلىعى جوعارى، بەلسەندى، قويىلعان تاپسىرمالاردى تىڭعىلىقتى ورىندايدى.
2. تەحنيكالىق جاتتىعۋ كەزەڭى 10 مينۋت
م.: ال ەندى ساباعىمىزدىڭ نەگىزى - تەحنيكالىق جاتتىعۋعا كوشەيىك.
دو ماجور (س - dur) گامماسىن لەگاتوعا وينايىق.
دو ماجور گامماسىن، اككورد، ارپەدجيوسىن ويناعاندا ساۋساقتاردىڭ ۇشىن سەزىنىپ وينا. ەندى وعان ءسال جىلدامدىق قوسۋ ءۇشىن، ستاكاتتوعا ويناپ كورەيىك.
م.: دو ماجورعا قاراما - قارسى تونالدىك قانداي؟
و.: ليا مينور (ا - moll)
م.: كىلتتىك بەلگىسى بار ما؟
و.: كىلتتىك بەلگىسى جوق.
م.: ونىڭ قانداي تۇرلەرى بار؟
و.: ونىڭ قاراپايىم، گارمونيالىق، مەلوديكالىق تۇرلەرى بار.
م.: الدىمەن قاراپايىم ءتۇرىن وينايىق.
و.: وينايدى.
م.: گارمونيالىق جانە مەلوديكالىق گاممادا قانداي وزگەرىستەر بولادى.
و.: گارمونيالىقتا 7 باسقىش (ديەز) كوتەرىلەدى، ال مەلوديكالىقتا 6، 7 باسقىشتار جوعارى قاراي ويناعاندا (ديەز) كوتەرىلەدى دە، تومەن قاراي ويناعاندا (بەكار) تۇسەدى.
م.: گامما – دىبىستار قاتارىن، اككورد، ارپەدجيونى وينايىق.
گاممالاردى ويناۋدا ساۋساقتاردىڭ ۇشتارىن سەزىنۋىنە نازار اۋدارعانىن قاداعالاپ وتىرامىن. جىلدامدىقتى قوسۋ ءۇشىن ستاكاتتو ادىسىمەن ويناۋدى سۇرايمىن. بۇل ءادىس ساۋساقتاردىڭ ۇشتارىن سەزىنۋىن جىلدامداتتىرادى، ءاربىر دىبىستىڭ ناقتى وينالۋ بارىسىندا ەستۋ قابىلەتى داميدى.
3. ءۇي تاپسىرماسىن قايتالاۋ (10 مينۋت)
اسپاپتا ويناۋ تەحنيكامىمىزدى دامىتۋ ءۇشىن گاممالارمەن قاتار ەتيۋد تە قولدانىلادى.
ەتيۋد – ۇيرەنۋگە، داعدىلانۋعا، جاتتىعۋعا ارنالعان شىعارما بولىپ سانالادى. اسپاپتىڭ قاي - قايسىسىن بولسا دا ويناپ ۇيرەنگەندە، ورىنداۋشى بەلگىلى ءبىر شىعارما ورىنداماس بۇرىن ەتيۋدتى ويناپ جاتتىعادى. ءبىراق، ەتيۋد كوركەم شىعارما دا بولا الادى. مىسالى، شوپەننىڭ ەتيۋدتارى، كوركەم شىعارما، كونسەرتتىك شىعارما بولىپ تانىلادى.
مەڭگەرگەن مۋزىكالىق شىعارمامىزدى اسسوسياسيا ءادىسى بويىنشا تالداپ وتەيىك:
م.: شىعارمانىڭ اۆتورى كىم؟
و.: الەكساندر گەديكە — ورىس كومپوزيتورى، ورگانشى، پيانيست، پەداگوگ
م.: قانداي تونالدىكتە جازىلعان؟
و.: ليا مينور تونالدىگىندە جازىلعان
م.: ديناميكالىق بەلگىلەرىن اتاپ وتەيىك.
و.: ديناميكالىق بەلگىلەرى: پيانو، ياعني تىنىش، مەسسوفورتە، ياعني تىنىش تا ەمەس، قاتتى دا ەمەس، ورتاشا ورىندالادى، كرەششەندو – دىبىستىڭ بىرتە - بىرتە ۇدەتۋىن بىلدىرسە، ال ديمينۋەندو كەزىندە دىبىس كەرىسىنشە بىرتە - بىرتە باسەڭدەيدى.
م.: جاقسى. شىعارما قانداي كوڭىل - كۇيدە جازىلعان؟
و.: كوتەرىڭكى كوڭىل - كۇيدە جازىلعان.
م.: ولشەمى؟
و.: 6/8 ولشەمىندە
م.: دۇرىس، ولشەمى 6/8 (1 - 2 - 3 - كە سانالادى):
م.: شىعارما قالاي ورىندالدى؟
و.: جىلدام ورىندالادى.
م.: وتە جاقسى، ازىرشە ورتاشا جىلدامدىقتا ويناپ كورەلىك
(قاداعالاپ وتىرامىن، وقۋشى بىركەلكى، ساۋساقتىڭ رەتتىلىگىن دۇرىس قويىپ ويناۋ كەرەك)
و.: ورىندايدى.
4. دىبىس شىعارۋ تاسىلدەرىمەن جۇمىس (8 مينۋت)
مىنا كەستەدەگى دىبىس شىعارۋ تاسىلدەرىنە نازار اۋدارشى.
و.: ونىڭ تۇرلەرى: لەگاتو - دىبىستى ءبىر - بىرىمەن بايلانىستىرىپ ويناۋ، ستاكاتتو - دىبىستى قىسقا ءۇزىپ ويناۋ، اكسەنت - دىبىسقا سالماق سالىپ ويناۋ. دىبىس شىعارۋ تاسىلدەرىن اتاپ، تالداپ شىعادى.
م.: دۇرىس ايتاسىڭ، دىبىس شىعارۋ تاسىلدەرىن شتريح دەپ اتايمىز. وعان دىبىس شىعارۋداعى ستاكاتتو، لەگاتو، اكسەنتتى جاتقىزۋعا بولادى.
م.: ولاي بولسا، ا. گەديكەنىڭ «ەتيۋد» شىعارماسىندا قانداي دىبىس شىعارۋ تاسىلدەرى قولدانىلادى؟
و.: لەگاتو، اكسەنت
م.: قاي تاكتىدە؟ ويناپ كورسەتشى.
و.: وينايدى.
(لەگاتو، اكسەنت، ديناميكالىق بەلگىلەرىنىڭ دۇرىس وينالۋىن قاداعالايمىن).
م.: ابايلاپ وينا، العاشقى ەكى تاكتىدە سول قولداعى دىبىستارىڭ مەن وڭ قولداعى اۋەنىڭ بىركەلكى ورىندالۋى ءتيىس.
م.: قاراشى، ەكىنشى تاكتىدەن باستاپ سول قولداعى اككوردتا اكسەنت تۇر. قانەكەي، ويناپ كورەلىك.
م.: قانداي ديناميكالىق بەلگىلەردى كەزدەستىرەمىز؟
و.: پيانو، مەسسوفورتە، كرەششەندو، ديمينۋەندو
م.: دۇرىس، شىعارما قالاي باستالادى؟
و.: پيانودان
م.: ءبىرىنشى، ەكىنشى تاكتىدەگى نوتالار بىرتە - بىرتە كۇشەيىپ داميدى، ياعني كرەششەندونى انىق ويناۋىمىز كەرەك. سودان ديمينۋەندو كەزدەسەدى. وينايىق.
م.: جاقسى. ايتىلعانداردى ەستە ساقتاپ، تەحنيكالىق جاتتىعۋ رەتىندە گاممالارمەن قاتار ەتيۋدتى دە تولىق ويناپ ءجۇر. جاقسى، وسى نوتالار ستاكاتتوعا جانە دە فورتە ديناميكالىق بەلگىسىمەن وينايمىز.
5. جاڭا ساباق (12 مينۋت)
مىنەكەي، ءبىز الەكساندروۆتىڭ «نوۆوگودنيايا پولكا» كوركەم مۋزىكالىق شىعارماسىن ۇيرەنۋگە دايىنبىز.
م.: مۋزىكا ادامعا ءتۇرلى كوڭىل كۇي سىيلايدى. مۋزىكالاردىڭ ادەمى جانە بارلىعىنا ۇنايتىن ءبىر ءتۇرى – بيلەيتىن مۋزىكا. شىعارمانىڭ اتىنا نازار سالساڭ، «نوۆوگودنيايا پولكا». پولكا دەگەنىمىز – كوڭىلدى جانە تەز بيلەيتىن بي ءتۇرى. كوبىنە ونىڭ مۋزىكاسى جىلدام ورىندالادى. پولكانىڭ مۋزىكالىق ولشەمى 2/4. پولكا 19 عاسىردا بوگەما، قازىرگى چەحيادا پايدا بولعان.
م.: شىعارما قانداي تونالدىكتە جازىلعان ەكەن؟
و.: ليا ماجوردا
م.: ونى قالاي بەلگىلەيمىز؟ قالامسابىڭمەن نوتا داپتەرىڭە جازىپ كورسەت.
و.: ا - dur
م.: دۇرىس. الدىنداعى «ەتيۋد» ليا مينوردا بولسا، بۇل شىعارما ليا ماجوردا جازىلعان ەكەن. ەرەكشەلىگى: ماجور. ال ليا ماجورىندا ءۇش كىلتتىك بەلگىلەرى بار. ولار: فا، دو، سول. العاشقى ءتوورت تاكتىنى ساناپ، ويناپ كورەيىك. وڭ قولداعى ون التىلىق نوتا «ءبى - ءىر» گە، «ەكى - ءى» گە سانالسا، ال سول قولداعى تورتتىك نوتا تۋرا «1 گە، 2 گە» دەپ سانالادى.
(مۋزىكالىق شىعارمامەن جۇمىس جاسالادى).
6. قورىتىندىلاۋ (1 مينۋت)
بۇگىن ءبىز شتريحتىڭ تۇرلەرىن، ولاردىڭ قالاي ورىندالاتىنىن ۇيرەندىك. ەندى شىعارمانى ورىنداعان كەزدە شتريحتاردى پايدالانىپ، شىعارمانى اسەمدەي، ارىلەي ءبىلۋىمىز كەرەك. وقۋشىنىڭ بەرىلگەن تاپسىرمانى ورىنداۋى ءۇشىن جانە دامىتا وقىتۋ ءپرينسيپىنىڭ نەگىزى بوپ تابىلاتىن ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ ماقساتىندا شىعارمامەن ءوز بەتىنشە جۇمىس ىستەۋگە ۇيرەتىپ، ونىڭ شىعارماشىلىق بەلسەندىلىگىن ارتتىرىپ، تەحنيكالىق قيىندىقتاردى جەڭۋگە باعىتتاپ وتىرۋىمىز كەرەك. سول سەبەپتەن تەوريالىق تۇسىنىكتەمەلەر تۇجىرىمدى بولىپ، مىندەتتى تۇردە اسپاپتا ويناپ كورسەتىلىپ وتىرۋى كەرەك.
بۇگىن جاقسى جۇمىس جاسادىڭ! راحمەت! «5» باعاسىن قويۋعا بولادى.
7. ۇيگە تاپسىرما (2 مينۋت)
1. ليا مينور گامماسىن (3 ءتۇرىن) ويناۋ
2. ا. گەديكەنىڭ «ەتيۋد»- نداعى دىبىس شىعارۋ تاسىلدەرىنە نازار اۋدارىپ، جاتقا ويناۋ.
3. الەكساندروۆتىڭ «نوۆوگودنيايا پولكا» شىعارماسىن ساناپ، سوڭىنا دەيىن وزبەتىنشە ويناپ كەلۋ.
اۋەز مەكتەبىنىڭ ءىى ساناتتى ءمۇعالىمى
سۇلتانوۆا سالتانات ساقتاعان قىزى
گامما، ەتيۋدتار ارقىلى وقۋشىنىڭ فورتەپيانو اسپابىندا ويناۋ تەحنيكاسىن دامىتۋ.
شىعارمانى ورىنداعان كەزدە شتريحتاردى پايدالانىپ، شىعارمانى اسەمدەي، ارىلەي ءبىلۋىمىز قاجەت. وقۋشىنىڭ بەرىلگەن تاپسىرمانى ورىنداۋى ءۇشىن جانە دامىتا وقىتۋ ءپرينسيپىنىڭ نەگىزى بوپ تابىلاتىن ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ ماقساتىندا شىعارمامەن ءوز بەتىنشە جۇمىس ىستەۋگە ۇيرەتىپ، ونىڭ شىعارماشىلىق بەلسەندىلىگىن ارتتىرىپ، تەحنيكالىق قيىندىقتاردى جەڭۋگە باعىتتاپ وتىرۋىمىز كەرەك. سول سەبەپتەن تەوريالىق تۇسىنىكتەمەلەر تۇجىرىمدى بولىپ، مىندەتتى تۇردە اسپاپتا ويناپ كورسەتىلىپ وتىرىلادى.
ساباقتىڭ تاقىرىبى: گامما، ەتيۋدتار ارقىلى وقۋشىنىڭ فورتەپيانو اسپابىندا ويناۋ تەحنيكاسىن دامىتۋ
ساباقتىڭ ماقساتى: گامما، ەتيۋدتار ۇيرەتۋ ارقىلى وقۋشىنىڭ كۇردەلى شىعارمالار ويناۋعا قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
كۇتىلەتىن ناتيجە:
1. ا. گەديكەنىڭ «ەتيۋد»- نىڭ ەرەكشەلىكتەرىن (تونالدىگى، ولشەمى، شتريح، ديناميكالىق بەلگىلەرى) اجىراتادى؛
2. فورتەپيانو اسپابىندا ويناۋ تەحنيكاسى داميدى.
كەرەكتى جابدىقتار: فورتەپيانو، پلاكاتتار، قالامساپ.
قولدانىلاتىن ءادىس – تاسىلدەر: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق - جاۋاپ، وي قوزعاۋ، اسپاپتا ويناۋ، اسسوسياسيا ءادىسى
تەحنيكالىق جاتتىعۋ: دو ماجور، ليا مينور گامماسىن، ياعني دىبىس قاتارىن، اككورد، ارپەدجيوسىن ءتۇرلى شتريحتا (ستاكاتتو، لەگاتو) ويناتۋ.
ساباقتىڭ مازمۇنى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ا) سالەمدەسۋ:
- ارمىسىزدار، ءقادىرلى ۇستازدار.
بۇگىن فورتەپيانو كلاسى بويىنشا وتكىزىلەتىن اشىق ساباعىمىزدى باستاۋعا رۇقسات ەتىڭىزدەر. الدىمەن قاتىسۋشى وقۋشىما مىنەزدەمە بەرىپ وتەيىن. ر.- 1 سىنىپ وقۋشىسى، ۇقىپتى، مادەنيەتتى، العىر. ساباققا دەگەن قىزىعۋشىلىعى جوعارى، بەلسەندى، قويىلعان تاپسىرمالاردى تىڭعىلىقتى ورىندايدى.
2. تەحنيكالىق جاتتىعۋ كەزەڭى 10 مينۋت
م.: ال ەندى ساباعىمىزدىڭ نەگىزى - تەحنيكالىق جاتتىعۋعا كوشەيىك.
دو ماجور (س - dur) گامماسىن لەگاتوعا وينايىق.
دو ماجور گامماسىن، اككورد، ارپەدجيوسىن ويناعاندا ساۋساقتاردىڭ ۇشىن سەزىنىپ وينا. ەندى وعان ءسال جىلدامدىق قوسۋ ءۇشىن، ستاكاتتوعا ويناپ كورەيىك.
م.: دو ماجورعا قاراما - قارسى تونالدىك قانداي؟
و.: ليا مينور (ا - moll)
م.: كىلتتىك بەلگىسى بار ما؟
و.: كىلتتىك بەلگىسى جوق.
م.: ونىڭ قانداي تۇرلەرى بار؟
و.: ونىڭ قاراپايىم، گارمونيالىق، مەلوديكالىق تۇرلەرى بار.
م.: الدىمەن قاراپايىم ءتۇرىن وينايىق.
و.: وينايدى.
م.: گارمونيالىق جانە مەلوديكالىق گاممادا قانداي وزگەرىستەر بولادى.
و.: گارمونيالىقتا 7 باسقىش (ديەز) كوتەرىلەدى، ال مەلوديكالىقتا 6، 7 باسقىشتار جوعارى قاراي ويناعاندا (ديەز) كوتەرىلەدى دە، تومەن قاراي ويناعاندا (بەكار) تۇسەدى.
م.: گامما – دىبىستار قاتارىن، اككورد، ارپەدجيونى وينايىق.
گاممالاردى ويناۋدا ساۋساقتاردىڭ ۇشتارىن سەزىنۋىنە نازار اۋدارعانىن قاداعالاپ وتىرامىن. جىلدامدىقتى قوسۋ ءۇشىن ستاكاتتو ادىسىمەن ويناۋدى سۇرايمىن. بۇل ءادىس ساۋساقتاردىڭ ۇشتارىن سەزىنۋىن جىلدامداتتىرادى، ءاربىر دىبىستىڭ ناقتى وينالۋ بارىسىندا ەستۋ قابىلەتى داميدى.
3. ءۇي تاپسىرماسىن قايتالاۋ (10 مينۋت)
اسپاپتا ويناۋ تەحنيكامىمىزدى دامىتۋ ءۇشىن گاممالارمەن قاتار ەتيۋد تە قولدانىلادى.
ەتيۋد – ۇيرەنۋگە، داعدىلانۋعا، جاتتىعۋعا ارنالعان شىعارما بولىپ سانالادى. اسپاپتىڭ قاي - قايسىسىن بولسا دا ويناپ ۇيرەنگەندە، ورىنداۋشى بەلگىلى ءبىر شىعارما ورىنداماس بۇرىن ەتيۋدتى ويناپ جاتتىعادى. ءبىراق، ەتيۋد كوركەم شىعارما دا بولا الادى. مىسالى، شوپەننىڭ ەتيۋدتارى، كوركەم شىعارما، كونسەرتتىك شىعارما بولىپ تانىلادى.
مەڭگەرگەن مۋزىكالىق شىعارمامىزدى اسسوسياسيا ءادىسى بويىنشا تالداپ وتەيىك:
م.: شىعارمانىڭ اۆتورى كىم؟
و.: الەكساندر گەديكە — ورىس كومپوزيتورى، ورگانشى، پيانيست، پەداگوگ
م.: قانداي تونالدىكتە جازىلعان؟
و.: ليا مينور تونالدىگىندە جازىلعان
م.: ديناميكالىق بەلگىلەرىن اتاپ وتەيىك.
و.: ديناميكالىق بەلگىلەرى: پيانو، ياعني تىنىش، مەسسوفورتە، ياعني تىنىش تا ەمەس، قاتتى دا ەمەس، ورتاشا ورىندالادى، كرەششەندو – دىبىستىڭ بىرتە - بىرتە ۇدەتۋىن بىلدىرسە، ال ديمينۋەندو كەزىندە دىبىس كەرىسىنشە بىرتە - بىرتە باسەڭدەيدى.
م.: جاقسى. شىعارما قانداي كوڭىل - كۇيدە جازىلعان؟
و.: كوتەرىڭكى كوڭىل - كۇيدە جازىلعان.
م.: ولشەمى؟
و.: 6/8 ولشەمىندە
م.: دۇرىس، ولشەمى 6/8 (1 - 2 - 3 - كە سانالادى):
م.: شىعارما قالاي ورىندالدى؟
و.: جىلدام ورىندالادى.
م.: وتە جاقسى، ازىرشە ورتاشا جىلدامدىقتا ويناپ كورەلىك
(قاداعالاپ وتىرامىن، وقۋشى بىركەلكى، ساۋساقتىڭ رەتتىلىگىن دۇرىس قويىپ ويناۋ كەرەك)
و.: ورىندايدى.
4. دىبىس شىعارۋ تاسىلدەرىمەن جۇمىس (8 مينۋت)
مىنا كەستەدەگى دىبىس شىعارۋ تاسىلدەرىنە نازار اۋدارشى.
و.: ونىڭ تۇرلەرى: لەگاتو - دىبىستى ءبىر - بىرىمەن بايلانىستىرىپ ويناۋ، ستاكاتتو - دىبىستى قىسقا ءۇزىپ ويناۋ، اكسەنت - دىبىسقا سالماق سالىپ ويناۋ. دىبىس شىعارۋ تاسىلدەرىن اتاپ، تالداپ شىعادى.
م.: دۇرىس ايتاسىڭ، دىبىس شىعارۋ تاسىلدەرىن شتريح دەپ اتايمىز. وعان دىبىس شىعارۋداعى ستاكاتتو، لەگاتو، اكسەنتتى جاتقىزۋعا بولادى.
م.: ولاي بولسا، ا. گەديكەنىڭ «ەتيۋد» شىعارماسىندا قانداي دىبىس شىعارۋ تاسىلدەرى قولدانىلادى؟
و.: لەگاتو، اكسەنت
م.: قاي تاكتىدە؟ ويناپ كورسەتشى.
و.: وينايدى.
(لەگاتو، اكسەنت، ديناميكالىق بەلگىلەرىنىڭ دۇرىس وينالۋىن قاداعالايمىن).
م.: ابايلاپ وينا، العاشقى ەكى تاكتىدە سول قولداعى دىبىستارىڭ مەن وڭ قولداعى اۋەنىڭ بىركەلكى ورىندالۋى ءتيىس.
م.: قاراشى، ەكىنشى تاكتىدەن باستاپ سول قولداعى اككوردتا اكسەنت تۇر. قانەكەي، ويناپ كورەلىك.
م.: قانداي ديناميكالىق بەلگىلەردى كەزدەستىرەمىز؟
و.: پيانو، مەسسوفورتە، كرەششەندو، ديمينۋەندو
م.: دۇرىس، شىعارما قالاي باستالادى؟
و.: پيانودان
م.: ءبىرىنشى، ەكىنشى تاكتىدەگى نوتالار بىرتە - بىرتە كۇشەيىپ داميدى، ياعني كرەششەندونى انىق ويناۋىمىز كەرەك. سودان ديمينۋەندو كەزدەسەدى. وينايىق.
م.: جاقسى. ايتىلعانداردى ەستە ساقتاپ، تەحنيكالىق جاتتىعۋ رەتىندە گاممالارمەن قاتار ەتيۋدتى دە تولىق ويناپ ءجۇر. جاقسى، وسى نوتالار ستاكاتتوعا جانە دە فورتە ديناميكالىق بەلگىسىمەن وينايمىز.
5. جاڭا ساباق (12 مينۋت)
مىنەكەي، ءبىز الەكساندروۆتىڭ «نوۆوگودنيايا پولكا» كوركەم مۋزىكالىق شىعارماسىن ۇيرەنۋگە دايىنبىز.
م.: مۋزىكا ادامعا ءتۇرلى كوڭىل كۇي سىيلايدى. مۋزىكالاردىڭ ادەمى جانە بارلىعىنا ۇنايتىن ءبىر ءتۇرى – بيلەيتىن مۋزىكا. شىعارمانىڭ اتىنا نازار سالساڭ، «نوۆوگودنيايا پولكا». پولكا دەگەنىمىز – كوڭىلدى جانە تەز بيلەيتىن بي ءتۇرى. كوبىنە ونىڭ مۋزىكاسى جىلدام ورىندالادى. پولكانىڭ مۋزىكالىق ولشەمى 2/4. پولكا 19 عاسىردا بوگەما، قازىرگى چەحيادا پايدا بولعان.
م.: شىعارما قانداي تونالدىكتە جازىلعان ەكەن؟
و.: ليا ماجوردا
م.: ونى قالاي بەلگىلەيمىز؟ قالامسابىڭمەن نوتا داپتەرىڭە جازىپ كورسەت.
و.: ا - dur
م.: دۇرىس. الدىنداعى «ەتيۋد» ليا مينوردا بولسا، بۇل شىعارما ليا ماجوردا جازىلعان ەكەن. ەرەكشەلىگى: ماجور. ال ليا ماجورىندا ءۇش كىلتتىك بەلگىلەرى بار. ولار: فا، دو، سول. العاشقى ءتوورت تاكتىنى ساناپ، ويناپ كورەيىك. وڭ قولداعى ون التىلىق نوتا «ءبى - ءىر» گە، «ەكى - ءى» گە سانالسا، ال سول قولداعى تورتتىك نوتا تۋرا «1 گە، 2 گە» دەپ سانالادى.
(مۋزىكالىق شىعارمامەن جۇمىس جاسالادى).
6. قورىتىندىلاۋ (1 مينۋت)
بۇگىن ءبىز شتريحتىڭ تۇرلەرىن، ولاردىڭ قالاي ورىندالاتىنىن ۇيرەندىك. ەندى شىعارمانى ورىنداعان كەزدە شتريحتاردى پايدالانىپ، شىعارمانى اسەمدەي، ارىلەي ءبىلۋىمىز كەرەك. وقۋشىنىڭ بەرىلگەن تاپسىرمانى ورىنداۋى ءۇشىن جانە دامىتا وقىتۋ ءپرينسيپىنىڭ نەگىزى بوپ تابىلاتىن ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ ماقساتىندا شىعارمامەن ءوز بەتىنشە جۇمىس ىستەۋگە ۇيرەتىپ، ونىڭ شىعارماشىلىق بەلسەندىلىگىن ارتتىرىپ، تەحنيكالىق قيىندىقتاردى جەڭۋگە باعىتتاپ وتىرۋىمىز كەرەك. سول سەبەپتەن تەوريالىق تۇسىنىكتەمەلەر تۇجىرىمدى بولىپ، مىندەتتى تۇردە اسپاپتا ويناپ كورسەتىلىپ وتىرۋى كەرەك.
بۇگىن جاقسى جۇمىس جاسادىڭ! راحمەت! «5» باعاسىن قويۋعا بولادى.
7. ۇيگە تاپسىرما (2 مينۋت)
1. ليا مينور گامماسىن (3 ءتۇرىن) ويناۋ
2. ا. گەديكەنىڭ «ەتيۋد»- نداعى دىبىس شىعارۋ تاسىلدەرىنە نازار اۋدارىپ، جاتقا ويناۋ.
3. الەكساندروۆتىڭ «نوۆوگودنيايا پولكا» شىعارماسىن ساناپ، سوڭىنا دەيىن وزبەتىنشە ويناپ كەلۋ.
You Might Also Like
