گەوگرافيا پانىنەن دارىندى وقۋشىمەن جۇمىس باعدارلاماسى
گەوگرافيا پانىنەن دارىندى وقۋشىمەن جۇمىس باعدارلاماسى
مازمۇنى
o تۇسىنىك حات
o كۋرس ماقساتى مەن مىندەتتەرى
o باعدارلاما قۇرىلىمى
o ءپانارالىق بايلانىس
o تاقىرىپتىق كۇنتىزبەلىك جوسپار
o وليمپيادا ماتەريالدارى
o قۇزىرەتتىلىكتىڭ قالىپتاسۋىن تەكسەرەتىن تاپسىرمالار جيناعى
o قوسىمشالار
o پايدالانعان ادەبيەتتەر
تۇسىنىك حات
جەكە تۇلعاعا باعىتتىلعان وقىتۋ جەتىستىكتىڭ 1% دانىشپاندىق پەن 99 % ەڭبەككە بايلانىستى.
ۇلتتىق ءبىلىم بەرۋ ءىسىنىڭ الەمدىك ءبىلىم جۇيەسىنە كىرۋى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ دامىعان ەلدەر قاتارىنا وزىندىك ايشىقتارىمەن ەنۋىنىڭ ءبىر فاكتورى. قوعامنىڭ باستى بايلىعى تۇلعانى قالىپتاستىرۋ بولسا، وعان باسەكەگە قابىلەتتى ءبىلىم بەرۋ ارقىلى عانا قول جەتكىزۋگە بولاتىنىن بۇگىنگى تاڭداعى پسيحولوگيالىق - پەداگوگيكالىق، الەۋمەتتىك زەرتتەۋلەر دالەلدەپ وتىر.
جاڭا ءبىلىم پاراديگماسى بويىنشا ءبىرىنشى ورىندا وقۋشى تۇلعاسى تۇرادى. بۇل ورايدا وقىتۋشى مەن وقۋشىنىڭ تۇلعالىق باعىتتالعان ءوزارا ارەكەتىن ۇيىمداستىرۋدىڭ ءبىر جولى وقۋشىنىڭ وزىندىك جەكە وقۋ تراەكتورياسىن تاڭداۋ مۇمكىندىگىنىڭ بولۋى. ول ءۇشىن ءمۇعالىم وقۋشىنىڭ تۇلعالىق قاسيەتتەرىن دامىتۋعا باعىتتالعان باعدارلاما قۇراستىرۋى قاجەت. باعدارلامانى قۇراستىرۋ تومەندەگىدەي قاجەتتىلىكتەردەن تۋىنداپ وتىر:
ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ ناتيجەگە قايتا باعدارلانۋى؛
بەيىنالدى دايىندىقتى قالىپتاستىرۋ، بەيىندىك وقىتۋ جۇيەسىنە كوشۋ؛
تۇلعانىڭ اكادەميالىق ءبىلىمى مەن پراكتيكالىق دايىندىعىنىڭ ۇيلەسۋىن قامتاماسىز ەتۋ؛
وقۋشى تۇلعاسىن الەۋمەتتەندىرۋ؛
تۇلعانىڭ قانداي دا ءبىر سالاداعى ءبىلىمى مەن تاجىريبەسىمەن، جانە ولاردى ناقتى ءبىر جاعدايدا
سوعان ساي قولدانا ءبىلۋ بىلىكتىلىگىمەن بايلانىستى قاسيەتى - قۇزىرلىلىعىن قالىپتاستىرۋ.
وقۋعا، بىلىمگە دەگەن بەلسەندىلىك، قىزىعۋشىلىق تانىمدىق بەلسەندىلىكتىڭ قوزعاۋشىسى ەكەندىگى بەلگىلى. بۇل جاعدايدا ل. س. ۆىگوتسكيي بىلاي دەگەن: «ەڭ الدىمەن بالانى ءبىر ارەكەتكە تارتۋ ءۇشىن، سەن ونى قىزىقتىر، ونىڭ بۇل ارەكەتكە دايىن ەكەنىن ءبىلۋ ءۇشىن قامقورلىق جاسا، وسىنى ىسكە اسىرۋ ءۇشىن بارلىق كۇشىن سالاتىنىن جانە بالا ءوزى بەلسەنە تۇسەتىن، ال ءمۇعالىم بولسا تەك سول ارەكەتتى باسقارىپ، باعىتتاپ وتىرۋ كەرەك».
ءبىلىم ساپاسىن ارتتىرۋدىڭ مىندەتتەرى:
1. وقۋ ەڭبەگىنە سانالى جانە جاۋاپكەرشىلىكپەن قاراۋعا تاربيەلەۋ: ءبىلىمنىڭ ساپاسى كوبىنە وقۋعا
دەگەن نيەتكە، وقۋعا كوزقاراسى، زەيىن قويۋى مەن بەلسەندىلىگى بىلمەككە قۇشتارلىعىنا بايلانىستى. وقۋشىلار وقۋ ەڭبەگىن ءوزىنىڭ قارا باسىنىڭ ءىسى دەپ ساناماي، ءبىلىمنىڭ قوعامدىق ءمانىن تەرەڭ تۇسىنۋلەرى قاجەت.
2. وقۋعا، بىلىمگە ىقىلاس بولمايىنشا وقۋشىنىڭ بەلسەندىلىگىنىڭ بولۋى مۇمكىن ەمەس. سوندىقتان
ءوز كۇشىنە، قابىلەتىنە سەنىمىن وياتىپ، وقۋ ەڭبەگىنىڭ قۋانىشقا بولەيتىندەي جاعداي جاساپ، ماداقتاپ وتىرۋ قاجەت.
3. وقىتۋ پروسەسىن ۇيىمداستىرۋشى ءمۇعالىم ارەكەتتىڭ قۇرىلىمىن ءبىلۋ وتە ماڭىزدى. ونىڭ
نەگىزگى تۇرلەرى: ماقساتى، مىندەتى، مازمۇنى، ءادىس - تاسىلدەرى جانە قورىتىندى. وسى كومپونەنتتەردىڭ بارلىعىن مۇعالىممەن بىرگە وقۋشى دا مەڭگەرۋى قاجەت.
4. وقۋشىلاردىڭ وزىنشە تۇسىنۋىنە جانە وزىنشە پايدالانۋعا ۇمتىلىسىن جەتىلدىرۋ. وزىندىك جەتىلۋ،
دامۋ، بەلسەندى بولۋ قورشاعان ورتاعا جانە باسقا ادامدارمەن قارىم - قاتىناسقا بايلانىستى. ءمۇعالىم جەكە باعىتتا وقىتۋ جاعدايىندا ديففەرەنسيالدى ادىستەر، شىعارماشىلىق تاپسىرمالار ساباقتان تىس وقىتۋ ارەكەتىن ۇيىمداستىرۋ ارقىلى جوعارى ساپاعا جەتۋ.
جەكە تۇلعا تەك ءوز ارەكەتى نەگىزىندە عانا داميتىندىعى بەلگىلى. وقۋشىنىڭ ءبىلىم الۋعا باعىتتالعان، سانالى، ماقساتتى ارەكەتى نەگىزىندە بالانىڭ تەوريالىق ءبىلىم الۋىنىڭ تاسىلدەرىن ىزدەۋ جاتىر. بالانى وقىتا وتىرىپ، جالپى دامىتۋدى، ياعني بالا بويىنداعى ەركىندىك، ماقساتكەرلىك، ار - نامىس، ماقتانىش سەزىمىن، ەڭبەكسۇيگىشتىك ت. ب. قاسيەتتەردى دامىتۋدى كوزدەيمىن.
وزەكتىلىگى:
بالالاردى قاراپايىم نارسەدەن كۇردەلى قۇبىلىستاردىڭ سىرىن اشۋعا جەتەلەپ، بىرتە - بىرتە ولاردى قورشاعان ورتانى تانىپ – ءبىلۋدىڭ داڭعىل جولىنا الىپ شىعۋ.
وليمپيادالىق رەزەرۆ دايىنداۋ، ۇبت جوعارعى كورسەتكىشتەرگە جەتۋ.
باعدارلاما ماقساتى:
قازىرگى تاڭدا وقىتىلاتىن پاندەر بالانىڭ بولاشاقتا تاڭدايتىن ماماندىعىنا قاراي باعىتتالۋىنا، ياعني ماقساتتى ءبىلىم بەرۋ ىسىنە ەرەكشە نازار اۋدارۋ.
مىندەتتەرى:
♦ وقۋشىلاردىڭ ماماندىق تاڭداۋعا سانالى كوزقاراستارىن قالىپتاستىرۋ.
♦ وقۋشىلاردى تاڭداعان ماماندىقتارى بويىنشا جوعارى وقۋ ورىندارىنا تۇسۋگە دايىنداۋ.
♦ وقۋشىلاردىڭ گەوگرافيا پانىنەن العان بىلىمدەرىن پايدالانا الاتىنداي جاعدايلار تۋعىزۋ؛
♦ ساباقتا وقۋشىعا پسيحولوگيالىق جانعا جايلى احۋال قالىپتاستىرۋ؛
♦ ءار وقۋشى ءوزىنىڭ دەربەس، شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن، ينتەللەكتۋالدىق (شولۋ، تالداۋ، توپتاۋ،
سالىستىرۋ، ماڭىزدىنى ءبولىپ كورسەتۋ) قابىلەتتەرىن بايقاتا، دامىتا الاتىنداي جاعداي تۋعىزۋ؛
♦ وقۋشىلاردىڭ عىلىمي دۇنيەتانىمىنىڭ قالىپتاسۋىنا اسەر ەتۋ؛
♦ وقۋشىلاردىڭ دەنساۋلىعىن ساقتاۋ؛
♦ وقۋشىلاردىڭ وزدىگىنەن ءبىلىم الۋ قابىلەتتەرىن قالىپتاستىرۋ؛
♦ وقۋشىلاردىڭ قۇراستىرۋشىلىق، جوبالاۋشىلىق قابىلەتتەرىن قالىپتاستىرۋ؛
♦ كاسىپتىك باعدار بەرۋ؛
♦ وزىندىك رەفلەكسيالىق قابىلەت، ومىردە بولىپ جاتقان ۇردىستەرگە وزىندىك وي - پىكىر قالىپتاستىرۋ.
وبەكتىسى: گەوگرافيا پانىنەن دارىندى وقۋشىمەن جۇمىس باعدارلاماسى
ءپانى: گەوگرافيا
بولجامى:
ەگەر وقۋشىلار قولدانبالى كۋرسىن تولىق مەڭگەرسە، وندا وزىندىك ءبىلىمىن جەتىلدىرۋگە توسەلگەن، نارىقتىق ەكونوميكا تالابىنا ساي، ءبىلىمىن ساپالى تۇردە جالعاستىرا الاتىن تۇلعا داميدى، ويتكەنى وقىتۋ پروسەسى تۇلعاعا باعدارلانعان جانە قۇزىرەتتىلىكتەردى قالىپتاستىرۋعا باعىتتالعان.
قاراعاندى وبلىسى، اباي اۋدانى، توپار كەنتى،
اباي اتىنداعى مەكتەپ - گيمنازيا
قۇراستىرعان: گەوگرافيا ءپانى ءمۇعالىمى يماشيەۆا گۋليايم حامزينوۆنا
تولى نۇسقاسىن جۇكتەۋ
مازمۇنى
o تۇسىنىك حات
o كۋرس ماقساتى مەن مىندەتتەرى
o باعدارلاما قۇرىلىمى
o ءپانارالىق بايلانىس
o تاقىرىپتىق كۇنتىزبەلىك جوسپار
o وليمپيادا ماتەريالدارى
o قۇزىرەتتىلىكتىڭ قالىپتاسۋىن تەكسەرەتىن تاپسىرمالار جيناعى
o قوسىمشالار
o پايدالانعان ادەبيەتتەر
تۇسىنىك حات
جەكە تۇلعاعا باعىتتىلعان وقىتۋ جەتىستىكتىڭ 1% دانىشپاندىق پەن 99 % ەڭبەككە بايلانىستى.
ۇلتتىق ءبىلىم بەرۋ ءىسىنىڭ الەمدىك ءبىلىم جۇيەسىنە كىرۋى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ دامىعان ەلدەر قاتارىنا وزىندىك ايشىقتارىمەن ەنۋىنىڭ ءبىر فاكتورى. قوعامنىڭ باستى بايلىعى تۇلعانى قالىپتاستىرۋ بولسا، وعان باسەكەگە قابىلەتتى ءبىلىم بەرۋ ارقىلى عانا قول جەتكىزۋگە بولاتىنىن بۇگىنگى تاڭداعى پسيحولوگيالىق - پەداگوگيكالىق، الەۋمەتتىك زەرتتەۋلەر دالەلدەپ وتىر.
جاڭا ءبىلىم پاراديگماسى بويىنشا ءبىرىنشى ورىندا وقۋشى تۇلعاسى تۇرادى. بۇل ورايدا وقىتۋشى مەن وقۋشىنىڭ تۇلعالىق باعىتتالعان ءوزارا ارەكەتىن ۇيىمداستىرۋدىڭ ءبىر جولى وقۋشىنىڭ وزىندىك جەكە وقۋ تراەكتورياسىن تاڭداۋ مۇمكىندىگىنىڭ بولۋى. ول ءۇشىن ءمۇعالىم وقۋشىنىڭ تۇلعالىق قاسيەتتەرىن دامىتۋعا باعىتتالعان باعدارلاما قۇراستىرۋى قاجەت. باعدارلامانى قۇراستىرۋ تومەندەگىدەي قاجەتتىلىكتەردەن تۋىنداپ وتىر:
ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ ناتيجەگە قايتا باعدارلانۋى؛
بەيىنالدى دايىندىقتى قالىپتاستىرۋ، بەيىندىك وقىتۋ جۇيەسىنە كوشۋ؛
تۇلعانىڭ اكادەميالىق ءبىلىمى مەن پراكتيكالىق دايىندىعىنىڭ ۇيلەسۋىن قامتاماسىز ەتۋ؛
وقۋشى تۇلعاسىن الەۋمەتتەندىرۋ؛
تۇلعانىڭ قانداي دا ءبىر سالاداعى ءبىلىمى مەن تاجىريبەسىمەن، جانە ولاردى ناقتى ءبىر جاعدايدا
سوعان ساي قولدانا ءبىلۋ بىلىكتىلىگىمەن بايلانىستى قاسيەتى - قۇزىرلىلىعىن قالىپتاستىرۋ.
وقۋعا، بىلىمگە دەگەن بەلسەندىلىك، قىزىعۋشىلىق تانىمدىق بەلسەندىلىكتىڭ قوزعاۋشىسى ەكەندىگى بەلگىلى. بۇل جاعدايدا ل. س. ۆىگوتسكيي بىلاي دەگەن: «ەڭ الدىمەن بالانى ءبىر ارەكەتكە تارتۋ ءۇشىن، سەن ونى قىزىقتىر، ونىڭ بۇل ارەكەتكە دايىن ەكەنىن ءبىلۋ ءۇشىن قامقورلىق جاسا، وسىنى ىسكە اسىرۋ ءۇشىن بارلىق كۇشىن سالاتىنىن جانە بالا ءوزى بەلسەنە تۇسەتىن، ال ءمۇعالىم بولسا تەك سول ارەكەتتى باسقارىپ، باعىتتاپ وتىرۋ كەرەك».
ءبىلىم ساپاسىن ارتتىرۋدىڭ مىندەتتەرى:
1. وقۋ ەڭبەگىنە سانالى جانە جاۋاپكەرشىلىكپەن قاراۋعا تاربيەلەۋ: ءبىلىمنىڭ ساپاسى كوبىنە وقۋعا
دەگەن نيەتكە، وقۋعا كوزقاراسى، زەيىن قويۋى مەن بەلسەندىلىگى بىلمەككە قۇشتارلىعىنا بايلانىستى. وقۋشىلار وقۋ ەڭبەگىن ءوزىنىڭ قارا باسىنىڭ ءىسى دەپ ساناماي، ءبىلىمنىڭ قوعامدىق ءمانىن تەرەڭ تۇسىنۋلەرى قاجەت.
2. وقۋعا، بىلىمگە ىقىلاس بولمايىنشا وقۋشىنىڭ بەلسەندىلىگىنىڭ بولۋى مۇمكىن ەمەس. سوندىقتان
ءوز كۇشىنە، قابىلەتىنە سەنىمىن وياتىپ، وقۋ ەڭبەگىنىڭ قۋانىشقا بولەيتىندەي جاعداي جاساپ، ماداقتاپ وتىرۋ قاجەت.
3. وقىتۋ پروسەسىن ۇيىمداستىرۋشى ءمۇعالىم ارەكەتتىڭ قۇرىلىمىن ءبىلۋ وتە ماڭىزدى. ونىڭ
نەگىزگى تۇرلەرى: ماقساتى، مىندەتى، مازمۇنى، ءادىس - تاسىلدەرى جانە قورىتىندى. وسى كومپونەنتتەردىڭ بارلىعىن مۇعالىممەن بىرگە وقۋشى دا مەڭگەرۋى قاجەت.
4. وقۋشىلاردىڭ وزىنشە تۇسىنۋىنە جانە وزىنشە پايدالانۋعا ۇمتىلىسىن جەتىلدىرۋ. وزىندىك جەتىلۋ،
دامۋ، بەلسەندى بولۋ قورشاعان ورتاعا جانە باسقا ادامدارمەن قارىم - قاتىناسقا بايلانىستى. ءمۇعالىم جەكە باعىتتا وقىتۋ جاعدايىندا ديففەرەنسيالدى ادىستەر، شىعارماشىلىق تاپسىرمالار ساباقتان تىس وقىتۋ ارەكەتىن ۇيىمداستىرۋ ارقىلى جوعارى ساپاعا جەتۋ.
جەكە تۇلعا تەك ءوز ارەكەتى نەگىزىندە عانا داميتىندىعى بەلگىلى. وقۋشىنىڭ ءبىلىم الۋعا باعىتتالعان، سانالى، ماقساتتى ارەكەتى نەگىزىندە بالانىڭ تەوريالىق ءبىلىم الۋىنىڭ تاسىلدەرىن ىزدەۋ جاتىر. بالانى وقىتا وتىرىپ، جالپى دامىتۋدى، ياعني بالا بويىنداعى ەركىندىك، ماقساتكەرلىك، ار - نامىس، ماقتانىش سەزىمىن، ەڭبەكسۇيگىشتىك ت. ب. قاسيەتتەردى دامىتۋدى كوزدەيمىن.
وزەكتىلىگى:
بالالاردى قاراپايىم نارسەدەن كۇردەلى قۇبىلىستاردىڭ سىرىن اشۋعا جەتەلەپ، بىرتە - بىرتە ولاردى قورشاعان ورتانى تانىپ – ءبىلۋدىڭ داڭعىل جولىنا الىپ شىعۋ.
وليمپيادالىق رەزەرۆ دايىنداۋ، ۇبت جوعارعى كورسەتكىشتەرگە جەتۋ.
باعدارلاما ماقساتى:
قازىرگى تاڭدا وقىتىلاتىن پاندەر بالانىڭ بولاشاقتا تاڭدايتىن ماماندىعىنا قاراي باعىتتالۋىنا، ياعني ماقساتتى ءبىلىم بەرۋ ىسىنە ەرەكشە نازار اۋدارۋ.
مىندەتتەرى:
♦ وقۋشىلاردىڭ ماماندىق تاڭداۋعا سانالى كوزقاراستارىن قالىپتاستىرۋ.
♦ وقۋشىلاردى تاڭداعان ماماندىقتارى بويىنشا جوعارى وقۋ ورىندارىنا تۇسۋگە دايىنداۋ.
♦ وقۋشىلاردىڭ گەوگرافيا پانىنەن العان بىلىمدەرىن پايدالانا الاتىنداي جاعدايلار تۋعىزۋ؛
♦ ساباقتا وقۋشىعا پسيحولوگيالىق جانعا جايلى احۋال قالىپتاستىرۋ؛
♦ ءار وقۋشى ءوزىنىڭ دەربەس، شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن، ينتەللەكتۋالدىق (شولۋ، تالداۋ، توپتاۋ،
سالىستىرۋ، ماڭىزدىنى ءبولىپ كورسەتۋ) قابىلەتتەرىن بايقاتا، دامىتا الاتىنداي جاعداي تۋعىزۋ؛
♦ وقۋشىلاردىڭ عىلىمي دۇنيەتانىمىنىڭ قالىپتاسۋىنا اسەر ەتۋ؛
♦ وقۋشىلاردىڭ دەنساۋلىعىن ساقتاۋ؛
♦ وقۋشىلاردىڭ وزدىگىنەن ءبىلىم الۋ قابىلەتتەرىن قالىپتاستىرۋ؛
♦ وقۋشىلاردىڭ قۇراستىرۋشىلىق، جوبالاۋشىلىق قابىلەتتەرىن قالىپتاستىرۋ؛
♦ كاسىپتىك باعدار بەرۋ؛
♦ وزىندىك رەفلەكسيالىق قابىلەت، ومىردە بولىپ جاتقان ۇردىستەرگە وزىندىك وي - پىكىر قالىپتاستىرۋ.
وبەكتىسى: گەوگرافيا پانىنەن دارىندى وقۋشىمەن جۇمىس باعدارلاماسى
ءپانى: گەوگرافيا
بولجامى:
ەگەر وقۋشىلار قولدانبالى كۋرسىن تولىق مەڭگەرسە، وندا وزىندىك ءبىلىمىن جەتىلدىرۋگە توسەلگەن، نارىقتىق ەكونوميكا تالابىنا ساي، ءبىلىمىن ساپالى تۇردە جالعاستىرا الاتىن تۇلعا داميدى، ويتكەنى وقىتۋ پروسەسى تۇلعاعا باعدارلانعان جانە قۇزىرەتتىلىكتەردى قالىپتاستىرۋعا باعىتتالعان.
قاراعاندى وبلىسى، اباي اۋدانى، توپار كەنتى،
اباي اتىنداعى مەكتەپ - گيمنازيا
قۇراستىرعان: گەوگرافيا ءپانى ءمۇعالىمى يماشيەۆا گۋليايم حامزينوۆنا
تولى نۇسقاسىن جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
تاقىرىبى: «قازاق كينوسىنىڭ اتاسى – شاكەن ايمانوۆ 105 جاستا»
-
- بالالار قانەكەي بۇگىنگى وقۋ ءىس - ارەكەتىمىزدى باستاماس بۇرىن ءبىر - بىرىمىزگە جىلى لەبىزىمىزدى ءبىلدىرىپ، كوتەرىڭكى كوڭىل كۇي سىيلايىقشى.
