InfoHub Logo

8 سىنىپقا ارنالعان ۇزاق مەرزىمدىك جوسپار
ساباقتىڭ تاقىرىبى: عالامشارداعى ۋاقىت ولشەمى، داتالاردىڭ اۋىسۋ سىزىعى
قازاقستان اۋماعىنداعى ۋاقىت ايىرماسى
سىلتەمە: جوسپار، وقۋلىق، ينتەرنەت مالىمەتتەرى
جالپى ماقساتى: ۋاقىت ولشەمى تۋرالى ءبىلۋ، داتالاردىڭ اۋىسۋ سىزىعىن ءتۇسىنۋ، ەلىمىزدىڭ ساعاتتىق بەلدەۋىن انىقتاۋعا ساعاتتىق بەلدەۋلەر كارتاسىن قولدانۋ
كۇتىلەتىن ناتيجە: ۋاقىت ولشەمى تۋرالى ءبىلۋ، داتالاردىڭ اۋىسۋ سىزىعىن تۇسىنەدى، ەلىمىزدىڭ ساعاتتىق بەلدەۋىن انىقتاۋعا ساعاتتىق بەلدەۋلەر كارتاسىن قولدانادى
نەگىزگى يدەيالار: بەلدەۋلىك ۋاقىت، دەكرەتتىك ۋاقىت، جەرگىلىكتى ۋاقىت دەگەنىمىز نە ەكەنىن جانە جەر شارىنداعى كۇنتىزبەنىڭ جاڭا داتاسى مەن ەلىمىزدىڭ ساعاتتىق بەلدەۋىن انىقتاۋدى وقىپ ۇيرەنۋ.
وقىتۋ قۇرالدارى: قازاقستاننىڭ، تمد - نىڭ فيزيكالىق كارتاسى، دۇنيە ءجۇزىنىڭ، تمد ەلدەرىنىڭ ساعاتتىق بەلدەۋلەر كارتاسى، گلوبۋس، سىزبالار.
تاپسىرمالارى: سىني تۇرعىدان ويلاۋعا «وي قوزعاۋ» سۇراقتارى
توپتىق جۇمىس: «جيگسو»
سۇراق - جاۋاپ

جۇمىس داپتەرى
ساباق بويىنشا ءمۇعالىمنىڭ جازبالارى: (ءمۇعالىم جانە وقۋشى نەمەن اينالىسادى)
ۇيىمداستىرۋ: 1. سىنىپ وقۋشىلارىنا جاعىمدى احۋال تۋعىزۋ. (5 مينۋت)
2. توپقا ءبولۋ: قاعاز پاراقشالارى ارقىلى توپقا بولىنەدى (2 مينۋت)
ءى. سىني تۇرعىدان ويلاۋعا «تۇرتكى، سىناقتان وتكىزۋ، قايتا باعىتتاۋ» سۇراقتارى (5 مينۋت)
1. جەر شارىندا نەشە ساعاتتىق بەلدەۋ بار
2. باستاپقى ساعاتتىق بەلدەۋ قاي جەردەن باستالادى؟
3. ەلىمىز نەشىنشى ساعاتتىق بەلدەۋدە ورنالاسقان؟

ءىى. جاڭا ساباق: توپتىق جۇمىس «جيگسو» (25 مينۋت)
4 توپقا ءبولۋ ارقىلى بەلدەۋلىك ۋاقىت، دەكرەتتىك ۋاقىت، جەرگىلىكتى ۋاقىتتارعا تۇسىنىك بەرىپ جانە جەر شارىنداعى كۇنتىزبەنىڭ جاڭا داتاسىن انىقتاپ، قورعاۋ. جەر شارى 24 ساعاتتىق بەلدەۋگە بولىنگەن. ءار ساعاتتىق بەلدەۋ 15°- تان تۇرادى. بەلدەۋ ىشىندە ۋاقىتتى بارلىق نۇكتەدەن ورتاڭعى مەريديان بويىنشا ەسەپتەۋگە كەلىسىلگەن. سوندىقتان ءبىر ساعاتتىق بەلدەۋدىڭ ىشىندەگى ۋاقىتتى بەلدەۋلىك ۋاقىت دەپ اتايدى. 24 ساعاتتىق بەلدەۋدىڭ ءوز نومىرلەرى (ساندارى) بار: 0 - دەن 23 - كە دەيىن. جەر شارىنداعى كۇنتىزبەنىڭ جاڭا داتاسى. ەۋرازيانىڭ باتىسىندا كۇن باتقان كەزدە، ونىڭ شىعىسىندا كەلەسى كۇننىڭ تاڭى اتا باستايدى. سوندىقتان قانداي ساعاتتىق بەلدەۋدى جاڭا تاۋلىكتىڭ باسى دەپ ەسەپتەۋ كەرەك دەگەن ماڭىزدى ماسەلە تۋادى. جىلدىڭ تاۋلىكتەرىن شاتاستىرماۋ ءۇشىن حالىقارالىق كەلىسىم بويىنشا داتالاردىڭ اۋىسۋ سىزىعى تاعايىندالدى. ول گەوگرافيالىق كارتالاردا ون ەكىنشى ساعاتتىق بەلدەۋدە، شامامەن 180° مەريديان بويىمەن سولتۇستىك پوليۋستەن وڭتۇستىك پوليۋسكە دەيىنگى ارالىقتا جۇرگىزىلگەن. دەكرەتتىك ۋاقىت. ول 1930 جىلى 16 ماۋسىمدا كسرو ۇكىمەتىنىڭ دەكرەتىمەن (قاۋلىسىمەن 1 ساعات ىلگەرى قويۋ) ەنگىزىلگەن. مۇنى دەكرەتتىك ۋاقىت دەپ اتايدى. نەگىزگى ماقساتى - جۇمىس كۇنى ىشىندە جارىقتى تولىعىراق پايدالانۋ جانە ەلەكتر قۋاتىن ۇنەمدەۋ. جەرگىلىكتى ۋاقىت. جەر شارى ءوز بىلىگىنەن باتىستان شىعىسقا قاراي ءبىر تاۋلىكتە تولىق اينالىپ شىعادى. ءار مەريدياننىڭ ءوز ۋاقىتى بار، ول سولتۇستىك پوليۋستەن وڭتۇستىك پوليۋسكە دەيىنگى ارالىقتا بىردەي بولادى. بۇل ۋاقىت جەرگىلىكتى ۋاقىت دەپ اتالادى.
بەرىلگەن ءماتىندى وقىپ، توپپەن بىرلەسە وتىرىپ، تالقىلايدى جانە ءار توپتىڭ باقىلاۋشىسى، جاساعان جۇمىستارعا سايكەس باقىلاۋ پاراعىن جۇرگىزەدى. وقۋشىلار قانداي جاعدايدا تۇسىنگەندىگىن ءبىلدىرىپ باسبارماق ارقىلى باعالاپ، كورسەتەدى.
توپ پىكىرلەرى تىڭدالادى.