ىبىراي التىنسارين اڭگىمەلەرىنىڭ ومىرشەڭدىگى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ى. التىنسارين اڭگىمەلەرىنىڭ ومىرشەڭدىگى
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىگى: ى. ءالتىنساريننىڭ شىعارماشىلىعىمەن تەرەڭىرەك تانىستىرۋ، اڭگىمەنىڭ تاقىرىبى مەن جازۋشىنىڭ يدەيالىق مۇراتىن ماتىنگە سۇيەنە وتىرىپ اشۋ، ى. ءالتىنساريننىڭ ەل بولۋ يدەياسىنىڭ
ومىرشەڭدىگىنە كوز جەتكىزۋ؛
دامىتۋشىلىق: شىعارمانىڭ ەستەتيكالىق، يدەيالىق ءمانىن تۇسىنە بىلۋگە، وزىندىك تالداۋ، جيناقتاۋ جاساپ، ويلاي بىلۋگە داعدىلاندىرۋ، جەكە، توپتىق جۇمىستا شاپشاڭدىق، تاپقىرلىق تانىتۋعا، ويىن ادەبي تىلمەن ورنەكتەي بىلۋگە توسەلدىرۋ؛
تاربيەلىك: ۇلى اعارتۋشىنىڭ ومىرلىك ۇستانعان پرينسيپتەرى مەن بيىك مۇراتتارى بولاشاقتىڭ قامى ەكەنىنە توقتالا كەلىپ، ەل، وتان بولاشاق الدىنداعى بورىشىن سەزىنۋگە، ەلىن، جۇرتىن سۇيۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ىبىراي اڭگىمەلەرىنىڭ تاقىرىپتارىنا بايلانىستى سۋرەتتەر جيىنتىعى، سىزبا كەستە، سلايد شوۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ (وي قوزعاۋ، توپتاستىرۋ)
ءپانارالىق بايلانىس: قازاق ءتىلى، تاريح
ساباقتىڭ جابدىقتالۋى: ىبىراي التىنسارين پروەكتور مەن شىعارمالار جيناعى، سلايد - شوۋ مۋلتيمەديالىق پروەكتور، تىرەك-سىزبالار
ساباقتىڭ بارىسى:
ا) ۇيىمداستىرۋ كەزەڭ:
وقۋشىلارمەن امانداسۋ، تۇگەلدەۋ، وقۋ قۇرالدارىن تەكسەرۋ. سىنىپتىڭ تازالىعىنا كوڭىل ءبولۋ. وقۋشىلاردىڭ زەيىنىن ساباققا اۋدارۋ. وقۋشىلاردى ءۇش توپقا بولەمىن. باعالاۋ پاراقتارىن توپ باسشىلارىنا تاراتامىن.
ب) ءۇي تاپسىرماسىن پىسىقتاۋ:
XIX عاسىردىڭ 2 - جارتىسى مەن XX عاسىردىڭ باسىندا ءومىر سۇرگەن ادەبيەت وكىلى ى. ءالتىنساريننىڭ شىعارمالارى بويىنشا العان بىلىمدەرىڭدى ساراپقا سالۋ ماقساتىندا وتكىزىلىپ وتىرعان بۇگىنگى اشىق ساباعىمىزدا اڭگىمەلەرىن تالداۋ بارىسىندا ءوز ويلارىڭدى اشىق ايتا بىلىڭدەر، قويىلعان سۇراقتارعا تولىق جاۋاپ بەرۋ تالاپ ەتىلەدى.
قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ.
- ءبىزدىڭ بۇگىنگى جانە ەرتەڭگى، بولاشاقتاعى ماقساتىمىز نە؟
وسى سۇراققا مىنا تۇردە جاۋاپ بەرەدى.
- وقۋ، ءبىلىم الۋ،
- تاربيەلى، سانالى ازامات بولۋ.
- ءوزىمىزدىڭ كەيىنگى ۇرپاقتارعا ۇلگى - ونەگە كورسەتۋ.
- ول ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەك؟
ۇلكەندى تىڭداپ، كىشىگە قامقورلىق كورسەتىپ، ساباقتى زەيىن قويا تىڭداۋ كەرەك. ءبىز اتا - بابالارىمىزدىڭ سالت - ءداستۇرىن جاڭعىرتاتىن، جاڭالىققا ۇمتىلاتىن ىزدەمپاز وقۋشىلارىمىز!
تىرەك سىزبا.
ءبىزدىڭ بۇگىنگى جانە ەرتەڭگى، بولاشاقتاعى ماقساتىمىز نە
↓
ءبىلىمدى، مەيرىمدى، ونەرلى، يناباتتى، جىگەرلى، تاتۋ، كىشىپەيىل، نامىستى
ءاردايىم ىزدەنىپ وقىپ، ىبىراي ءالتىنساريننىڭ ولەڭدەرىندە ايتىپ كەتكەن جاقسى قاسيەتتەردى بويىمىزعا سىڭىرسەك، كەلەر ۇرپاقتىڭ ازامات بولادى.
جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ.
1. جاڭا تاقىرىپتى سلايد ارقىلى تۇسىندىرەمىن.
2. جاڭا ساباقتى باستاماس بۇرىن ساباقتىڭ ماقساتىن مەن قۇرىلىمىن
حابارلاۋ.
ماعىنانى تانۋ. «كلاستەر ستراتەگياسى»
- بالالار بۇگىنگى وسى العان بىلىمدەرىمىزدى تولىقتىرۋ ماقساتىندا «ىبىراي اڭگىمەلەرىنىڭ تاقىرىپتارىمەن»تانىسامىز.
الدىمەن اڭگىمە دەگەنىمىز نە؟
- اڭگىمە - ادام ءومىرىنىڭ ءبىر ءسات بەينەلەيتىن سيۋجەتى بار شىعارما.
ىبىراي التىنسارين - قازاق بالالار ادەبيەتىنىڭ اتاسى، اڭگىمە جانرىنىڭ نەگىزىن سالۋشى. «قازاق حرەستوماتياسى»كىرگەن اڭگىمە نوۆەللالارىندا ىبىراي جاستاردى ەڭبەكتى سۇيۋگە، وقۋ ونەرگە ۇمتىلۋعا، وتانىن، ەلىن سۇيەتىن پاتريوتتىق سەزىمگە، تالاپتى، جىگەرلى، كىشىپەيلى بولۋعا ۇندەيدى. ى. التىنسارين - بالالار ادەبيەتىنىڭ اتاسى. بۇكىل ءومىرىن قازاق بالالارىن وقىتۋعا ارناعان. بۇل شىعارمالاردىڭ تاقىرىپتىق - يدەيالىق مازمۇنىنان ءبىز ىبىرايدى ۇستاز تاربيەشى رەتىندە الدىنا ماقسات ەتىپ قويعان ادامگەرشىلىك ماسەلەلەرىن كورەمىز.
اڭگىمەلەرىندەگى ءتالىم تاربيە
↓
ۇستامدىق، شىندىق، ادامگەرشىلىك، قايىرىمدىلىق، كىسىلىك، ادىلدىك، توزىمدىلىك، تالاپتىلىق، ەڭبەكشىل، دوستىق، وقۋ ءبىلىم، ونەر، مەيرىمدىلىك.
«وي اشار»:
بالالار، ءقازىر ءبىز ىبىراي اڭگىمەلەرىنىڭ تاقىرىپتارىنا قاراي توپتايمىز.
1. ەڭبەككە باۋليتىن شىعارمالار
2. ىبىرايدىڭ ۇستازدىعى اۋدارمالارى تۋرالى ايتىلادى.
3.«قازاق حرەستوماتياسى»تۋرالى ايتىلادى.
4. ىبىرايدىڭ ولەڭدەرىن جاتقا ايتۋ.
5. ونەر - ءبىلىمدى ۇلگى ەتۋگە ارنالعان شىعارمالار
6. ادامگەرشىلىككە تاربيەلەيتىن شىعارمالار
وي تولعانىس.
«ونەرلىنىڭ ءورىسى كەڭ...». اتالعان ىبىراي اڭگىمەلەرىندە تالاپ ەتىلەتىن ماسەلە اڭگىمەنىڭ نەگىزگى يدەياسىن، كوزدەگەن ماقساتىنا جەتە تانىتۋ.
1 - توپ «ويتولعانىس: «ىبىراي اڭگىمە شەبەرى»
2 - توپ ارناۋ: «ءىزباسار ۇرپاعى - مىنا ءبىز»
3 - توپ ماقالا: «اتا تاربيەسى مەن عيبرات»
«ادەبيەت لوتوسى»بۇل ءبولىم بويىنشا ءار توپتا وقۋشى تەكسەرۋشى سايلانادى. بۇل كەستەدە ىبىراي اڭگىمەلەرىنە تالداۋ جاسالادى.
سەمانتيكالىق كارتامەن جۇمىس.
- بالالار، بۇگىنگى تاقىرىپتى تولىعىراق ءتۇسىنۋ ءۇشىن ءار توپ وقۋشىلارى.
- بالالار، سونىمەن بۇگىنگى نە ۇيرەندىك، نە بىلدىك؟
1. اڭگىمەدەن بويلارىڭىزعا قانداي قاسيەت جينادىڭدار، نەنى ۇعىپ، نەنى ۇيرەندىڭدەر؟
2. اڭگىمە ءبىزدى نەگە، قانداي قاسيەتتەرگە تاربيەلەيدى دەپ ويلايسىڭدار؟
سول تۋرالى ءوز ويلارىڭىزدى قىسقاشا جازىڭدار.
ەكى جاقتى كۇندەلىك
● اڭگىمەدە ساعان نە اسەر ەتتى؟
● نەسىمەن اسەر ەتتى؟
ۇيگە تاپسىرما:
1. اڭگىمەلەرىن وقۋ، مازمۇنداۋ.
2.«ى. التىنسارين شىعارمالارى بالالار ادەبيەتىنىڭ باستاۋ كوزى»تاقىرىبىنا ەسسە جازۋ.
باعالاۋ: وقۋشىلار باعالانادى. توپ باسشىلارىنىڭ باعالاۋى بويىنشا باعا قويۋ.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىگى: ى. ءالتىنساريننىڭ شىعارماشىلىعىمەن تەرەڭىرەك تانىستىرۋ، اڭگىمەنىڭ تاقىرىبى مەن جازۋشىنىڭ يدەيالىق مۇراتىن ماتىنگە سۇيەنە وتىرىپ اشۋ، ى. ءالتىنساريننىڭ ەل بولۋ يدەياسىنىڭ
ومىرشەڭدىگىنە كوز جەتكىزۋ؛
دامىتۋشىلىق: شىعارمانىڭ ەستەتيكالىق، يدەيالىق ءمانىن تۇسىنە بىلۋگە، وزىندىك تالداۋ، جيناقتاۋ جاساپ، ويلاي بىلۋگە داعدىلاندىرۋ، جەكە، توپتىق جۇمىستا شاپشاڭدىق، تاپقىرلىق تانىتۋعا، ويىن ادەبي تىلمەن ورنەكتەي بىلۋگە توسەلدىرۋ؛
تاربيەلىك: ۇلى اعارتۋشىنىڭ ومىرلىك ۇستانعان پرينسيپتەرى مەن بيىك مۇراتتارى بولاشاقتىڭ قامى ەكەنىنە توقتالا كەلىپ، ەل، وتان بولاشاق الدىنداعى بورىشىن سەزىنۋگە، ەلىن، جۇرتىن سۇيۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ىبىراي اڭگىمەلەرىنىڭ تاقىرىپتارىنا بايلانىستى سۋرەتتەر جيىنتىعى، سىزبا كەستە، سلايد شوۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ (وي قوزعاۋ، توپتاستىرۋ)
ءپانارالىق بايلانىس: قازاق ءتىلى، تاريح
ساباقتىڭ جابدىقتالۋى: ىبىراي التىنسارين پروەكتور مەن شىعارمالار جيناعى، سلايد - شوۋ مۋلتيمەديالىق پروەكتور، تىرەك-سىزبالار
ساباقتىڭ بارىسى:
ا) ۇيىمداستىرۋ كەزەڭ:
وقۋشىلارمەن امانداسۋ، تۇگەلدەۋ، وقۋ قۇرالدارىن تەكسەرۋ. سىنىپتىڭ تازالىعىنا كوڭىل ءبولۋ. وقۋشىلاردىڭ زەيىنىن ساباققا اۋدارۋ. وقۋشىلاردى ءۇش توپقا بولەمىن. باعالاۋ پاراقتارىن توپ باسشىلارىنا تاراتامىن.
ب) ءۇي تاپسىرماسىن پىسىقتاۋ:
XIX عاسىردىڭ 2 - جارتىسى مەن XX عاسىردىڭ باسىندا ءومىر سۇرگەن ادەبيەت وكىلى ى. ءالتىنساريننىڭ شىعارمالارى بويىنشا العان بىلىمدەرىڭدى ساراپقا سالۋ ماقساتىندا وتكىزىلىپ وتىرعان بۇگىنگى اشىق ساباعىمىزدا اڭگىمەلەرىن تالداۋ بارىسىندا ءوز ويلارىڭدى اشىق ايتا بىلىڭدەر، قويىلعان سۇراقتارعا تولىق جاۋاپ بەرۋ تالاپ ەتىلەدى.
قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ.
- ءبىزدىڭ بۇگىنگى جانە ەرتەڭگى، بولاشاقتاعى ماقساتىمىز نە؟
وسى سۇراققا مىنا تۇردە جاۋاپ بەرەدى.
- وقۋ، ءبىلىم الۋ،
- تاربيەلى، سانالى ازامات بولۋ.
- ءوزىمىزدىڭ كەيىنگى ۇرپاقتارعا ۇلگى - ونەگە كورسەتۋ.
- ول ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەك؟
ۇلكەندى تىڭداپ، كىشىگە قامقورلىق كورسەتىپ، ساباقتى زەيىن قويا تىڭداۋ كەرەك. ءبىز اتا - بابالارىمىزدىڭ سالت - ءداستۇرىن جاڭعىرتاتىن، جاڭالىققا ۇمتىلاتىن ىزدەمپاز وقۋشىلارىمىز!
تىرەك سىزبا.
ءبىزدىڭ بۇگىنگى جانە ەرتەڭگى، بولاشاقتاعى ماقساتىمىز نە
↓
ءبىلىمدى، مەيرىمدى، ونەرلى، يناباتتى، جىگەرلى، تاتۋ، كىشىپەيىل، نامىستى
ءاردايىم ىزدەنىپ وقىپ، ىبىراي ءالتىنساريننىڭ ولەڭدەرىندە ايتىپ كەتكەن جاقسى قاسيەتتەردى بويىمىزعا سىڭىرسەك، كەلەر ۇرپاقتىڭ ازامات بولادى.
جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ.
1. جاڭا تاقىرىپتى سلايد ارقىلى تۇسىندىرەمىن.
2. جاڭا ساباقتى باستاماس بۇرىن ساباقتىڭ ماقساتىن مەن قۇرىلىمىن
حابارلاۋ.
ماعىنانى تانۋ. «كلاستەر ستراتەگياسى»
- بالالار بۇگىنگى وسى العان بىلىمدەرىمىزدى تولىقتىرۋ ماقساتىندا «ىبىراي اڭگىمەلەرىنىڭ تاقىرىپتارىمەن»تانىسامىز.
الدىمەن اڭگىمە دەگەنىمىز نە؟
- اڭگىمە - ادام ءومىرىنىڭ ءبىر ءسات بەينەلەيتىن سيۋجەتى بار شىعارما.
ىبىراي التىنسارين - قازاق بالالار ادەبيەتىنىڭ اتاسى، اڭگىمە جانرىنىڭ نەگىزىن سالۋشى. «قازاق حرەستوماتياسى»كىرگەن اڭگىمە نوۆەللالارىندا ىبىراي جاستاردى ەڭبەكتى سۇيۋگە، وقۋ ونەرگە ۇمتىلۋعا، وتانىن، ەلىن سۇيەتىن پاتريوتتىق سەزىمگە، تالاپتى، جىگەرلى، كىشىپەيلى بولۋعا ۇندەيدى. ى. التىنسارين - بالالار ادەبيەتىنىڭ اتاسى. بۇكىل ءومىرىن قازاق بالالارىن وقىتۋعا ارناعان. بۇل شىعارمالاردىڭ تاقىرىپتىق - يدەيالىق مازمۇنىنان ءبىز ىبىرايدى ۇستاز تاربيەشى رەتىندە الدىنا ماقسات ەتىپ قويعان ادامگەرشىلىك ماسەلەلەرىن كورەمىز.
اڭگىمەلەرىندەگى ءتالىم تاربيە
↓
ۇستامدىق، شىندىق، ادامگەرشىلىك، قايىرىمدىلىق، كىسىلىك، ادىلدىك، توزىمدىلىك، تالاپتىلىق، ەڭبەكشىل، دوستىق، وقۋ ءبىلىم، ونەر، مەيرىمدىلىك.
«وي اشار»:
بالالار، ءقازىر ءبىز ىبىراي اڭگىمەلەرىنىڭ تاقىرىپتارىنا قاراي توپتايمىز.
1. ەڭبەككە باۋليتىن شىعارمالار
2. ىبىرايدىڭ ۇستازدىعى اۋدارمالارى تۋرالى ايتىلادى.
3.«قازاق حرەستوماتياسى»تۋرالى ايتىلادى.
4. ىبىرايدىڭ ولەڭدەرىن جاتقا ايتۋ.
5. ونەر - ءبىلىمدى ۇلگى ەتۋگە ارنالعان شىعارمالار
6. ادامگەرشىلىككە تاربيەلەيتىن شىعارمالار
وي تولعانىس.
«ونەرلىنىڭ ءورىسى كەڭ...». اتالعان ىبىراي اڭگىمەلەرىندە تالاپ ەتىلەتىن ماسەلە اڭگىمەنىڭ نەگىزگى يدەياسىن، كوزدەگەن ماقساتىنا جەتە تانىتۋ.
1 - توپ «ويتولعانىس: «ىبىراي اڭگىمە شەبەرى»
2 - توپ ارناۋ: «ءىزباسار ۇرپاعى - مىنا ءبىز»
3 - توپ ماقالا: «اتا تاربيەسى مەن عيبرات»
«ادەبيەت لوتوسى»بۇل ءبولىم بويىنشا ءار توپتا وقۋشى تەكسەرۋشى سايلانادى. بۇل كەستەدە ىبىراي اڭگىمەلەرىنە تالداۋ جاسالادى.
سەمانتيكالىق كارتامەن جۇمىس.
- بالالار، بۇگىنگى تاقىرىپتى تولىعىراق ءتۇسىنۋ ءۇشىن ءار توپ وقۋشىلارى.
- بالالار، سونىمەن بۇگىنگى نە ۇيرەندىك، نە بىلدىك؟
1. اڭگىمەدەن بويلارىڭىزعا قانداي قاسيەت جينادىڭدار، نەنى ۇعىپ، نەنى ۇيرەندىڭدەر؟
2. اڭگىمە ءبىزدى نەگە، قانداي قاسيەتتەرگە تاربيەلەيدى دەپ ويلايسىڭدار؟
سول تۋرالى ءوز ويلارىڭىزدى قىسقاشا جازىڭدار.
ەكى جاقتى كۇندەلىك
● اڭگىمەدە ساعان نە اسەر ەتتى؟
● نەسىمەن اسەر ەتتى؟
ۇيگە تاپسىرما:
1. اڭگىمەلەرىن وقۋ، مازمۇنداۋ.
2.«ى. التىنسارين شىعارمالارى بالالار ادەبيەتىنىڭ باستاۋ كوزى»تاقىرىبىنا ەسسە جازۋ.
باعالاۋ: وقۋشىلار باعالانادى. توپ باسشىلارىنىڭ باعالاۋى بويىنشا باعا قويۋ.
You Might Also Like
