ىبىراي التىنسارين «اتىمتاي جومارت» اڭگىمەسى
اتىراۋ قالاسى
ەركىنقالا ورتا مەكتەبىنىڭ
قازاق ادەبيەتى ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى تىلەكقابىل بيبىگۇل
قازاق ادەبيەتى 10 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ىبىراي التىنسارين «اتىمتاي جومارت» اڭگىمەسى
جالپى ماقساتى: 1. التىنسارين ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى تۋرالى تىنىسادى. اڭگىمەلەرىن ءتۇسىنىپ اقىن مازمۇنىن مەڭگەرۋ. تاقىرىبى مەن يدەياسىن اشتىرۋ، ەكى اڭگىمەگەدە ارناۋ ءتۇيىندى ويدى انىقتاتۋ شىعارماشىلىعىن مازمۇنى ارقىلى ادامي ىزگى قاسيەتتەرگە تاربيەلەۋ.
مىندەتتەرى:
- وقۋشىلاردىڭ ويلارىن نەگىزدەۋگە، وزدەرىنىڭ ومىرلىك تاجىربيەلەرىنىڭ قولدانا بىلۋگە كومەكتەسۋ
- باسقا وقۋشىلاردىڭ پىكىرلەرىن باعالاۋعا تاربيەلەۋ
- پروبلەمالاردى پايىمداۋ مەن تۇجىرىمداۋعا، بار بىلەتىن جاڭا جاعدايعا قولدانۋعا ۇيرەنۋ
- ءار ءتۇرلى ادىستەر ارقىلى شىعارمانىڭ نەگىزگى مازمۇنىن انىقتاۋ
ناتيجە:-- اڭگىمە تاقىرىبى مەن يدەياسىن بۇگىنگى كۇنمەن بايلانىستىرا وتىرا وزەكتەندىرەدى، اڭگىمەلەردى بىرىكتىرىپ ورتاق تاقىرىپتى تابادى، وزىندىك باعا بەرە الادى
- جەكە كەيىپكەرلەردى تالدايدى، وزدەرىن ولاردىڭ ورنىنا قويىپ، قارايدى، سالىستىرادى
- ويلارىن قورىتىپ، ونى قاعاز بەتىنە تۇسىرەدى.
- ءوز تۇجىرىمداماسىن جاسايدى. بىرلەسكەن وقۋدى جۇزەگە اسىرادى.
پسيحولوگيالىق احۋالدى قالىپتاستىرۋ « ءوز جۇلدىزىڭدى تاپ»(باياۋ مۋزىكا ءۇنى ءجۇرىپ تۇرادى)
شارتى: كوزدەرىڭدى جۇمىپ، اركىم ءوزىڭ قالاعان قالىپتى ساقتاپ بوس وتىرىڭدار. تەرەڭ تىنىس الىپ جانە تىنىس شىعارىڭدار. كوز الدارىڭا مەنىڭ ايتقانىمدى ەلەستەتىڭدەر.
ءتۇن. اسپان تولى سامساعان جۇلدىزدار! ماڭاي قاپ - قاراڭعى جۇلدىزداردىڭ كوپتىگى سونداي قولمەن ۇستاعىڭ كەلەدى. جۇلدىزداردىڭ ءبىرى ۇلكەن، ءبىرى كىشكەنتاي، ءبىرى جارىق، ءبىرى قاراڭعى. بىرەۋلەرىڭ ءۇشىن بۇل ءبىر نەمەسە بىرنەشە جۇلدىز، ال ەندى باسقالارىڭ ءۇشىن – كوپتەگەن جارقىراعان نۇكتەلەر. بۇل جۇلدىزدار بىردە ساعان جاقىندايدى، بىردە سەنەن الىستايدى. ال، سەن سول جۇلدىزداردىڭ ىشىنەن ءوزىنىڭ ەڭ جارىق، ەڭ ادەمى جۇلدىزىڭدى تاڭداپ ال. ول سەنىڭ، ەڭ جارىق، ەڭ ادەمى جۇلدىزىڭ، تەك قانا سەنىكى! ول مۇمكىن سەنىڭ بالا كۇنگى ارمانىڭا ۇقساس شىعار، مۇمكىن ساعان ەڭ باقىتتى، كوڭىلدى، جەتىستىككە جەتكەن ساتتەردى ەسىڭە تۇسىرەتىن شىعار. تاعى دا ءوز جۇلدىزىڭا سۇيسىنە قاراپ، وعان قولىڭدى سوزىپ جەتۋگە تىرىس. بار كۇشىڭمەن جەتۋگە تىرىس! جانە سەن مىندەتتى تۇردە ءوز جۇلدىزىڭا جەتەسىڭ. ونى اسپاننان الىپ، ءوز الدىڭا قوي، جاقىنىراق قاراشى، ول قالاي كورىنەدى؟ ءتۇسى قانداي ەكەن؟ وسى ەڭ ادەمى، ەڭ جارىق جۇلدىزدى الاقانىڭا قوي دا ىشىڭە جۇت، جۇرەگىڭە قوندىر. ول ساعان ۇلكەن كۇش، قۋات اكەلەدى. اپپاق اق ادال جۇمىستى باستاۋعا، الداعى ماقساتتارىڭا جەتۋگە كۇش بەرەدى. تەرەڭ تىنىس الىڭدار، مەن 5 دەپ ساناعاندا كوزىڭدى اش.
1، 2. سەن دۇنيەدەگى ەڭ مىقتى، ەڭ دارىندى وقۋشىسىڭ.
3، 4. سەنىڭ جەتىستىكتەرگە جەتۋگە بارلىق كۇشىن، جىگەرىڭدە جەتەدى.
5. ال ەندى كوزدەرىڭدى اشىپ، تاقتاداعى جۇلدىزداردىڭ ىشىنەن ءوز جۇلدىزىڭدى تاۋىپ ال دا، سۇيسىنە قارا. بۇل جۇلدىزدار ءبىزدىڭ ءاربىر كەزدەسۋىمىزدە جارقىراپ، جىلىلىق، مەيىرىمدىلىك، دوستىق، جاقسى قارىم - قاتىناس سىيلاپ تۇرادى. ال، كەزدەسۋدەن سوڭ ونى وزدەرىڭمەن بىرگە الىپ كەتەسىڭدەر. ول سەندەردى تابىس جولىندا باستاپ بارلىق سىناقتار مەن ومىردە جەتەلەپ بىرگە جۇرەدى. جۇلدىزدارعا قاراڭدارشى ولاردىڭ ەشقايسىسى ءبىر - بىرىنە ۇقسامايدى. ولار ءار ءتۇرلى ءبىز بەن سەندەر سياقتى.
ءىى. 1. ماعىنانى تانۋ:
جازۋشىنىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى تۋرالى مالىمەت
2. «ويلاۋ بۋتەربرودى» ىبىراي اڭگىمەلەرىن ءۇن - تاسپادان تىڭداتىپ توپ وقۋشىلارىنا ءبولىپ بەرۋ، ماتىنمەن جۇپتا، توپتا جۇمىس جاساتۋ
3. وي - تولعانىس ساتىسى
1. ساتىلاي كەشەندى تالداۋ
2. ەكى جاقتى كۇندەلىك
ءى توپ «مەيىرىمدى بالا» اڭگىمەسىنە سكت جاسايدى
ءىى «اتىمتاي جومارت» اڭگىمەسىنە ەكى جاقتى كۇندەلىك
4. «سۇراقتى تاپ» ءادىسى توپ وقۋشىلارى ۇياشىق ىشىندەگى ساندى تاڭداپ، بەرىلگەن جاۋاپتارعا سۇراق دايىندايدى
شاعارماشىلىق جۇمىس (كەيىپكەرلەرگە حات جازۋ)
كەرى بايلانىس «التى قالپاق»
اق قالپاق - ساباقتا نە ءبىلدىڭ؟
جاسىل - نەگە قول جەتكىزدىڭ؟
- نە بىلگىڭ كەلەدى؟
قىزىل قالپاق - بۇگىنگى ساباق سەندە قانداي ەموسيا تۋعىزدى؟
قارا قالپاق - ساباقتا قانداي قيىندىققا كەزدەستىڭ؟
كوك قالپاق - نە ىستەۋگە بولادى؟ يدەيالارىڭ بار ما؟
سارى - بۇگىنگى كەيىپكەردىڭ قايسىسى ۇنادى، نەسىمەن ۇنادى؟
باعالاۋ. ءفورماتيۆتى جانە ءسۋماتيۆتى باعالاۋ. باعالاۋ پاراعىنداعى وقۋشىلاردىڭ باعالاۋىن، ءمۇعالىمنىڭ ءوز باعالاۋى بويىنشا جيىنتىق باعا شىعارادى.
«جاقسىلىق تامشىسى»
ۇيگە تاپسىرما: ىبىراي التىنسارين - قازاق بالالار ادەبيەتىنىڭ اتاسى» تاقىرىبىنا ەسسە جازۋ.
ەركىنقالا ورتا مەكتەبىنىڭ
قازاق ادەبيەتى ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى تىلەكقابىل بيبىگۇل
قازاق ادەبيەتى 10 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ىبىراي التىنسارين «اتىمتاي جومارت» اڭگىمەسى
جالپى ماقساتى: 1. التىنسارين ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى تۋرالى تىنىسادى. اڭگىمەلەرىن ءتۇسىنىپ اقىن مازمۇنىن مەڭگەرۋ. تاقىرىبى مەن يدەياسىن اشتىرۋ، ەكى اڭگىمەگەدە ارناۋ ءتۇيىندى ويدى انىقتاتۋ شىعارماشىلىعىن مازمۇنى ارقىلى ادامي ىزگى قاسيەتتەرگە تاربيەلەۋ.
مىندەتتەرى:
- وقۋشىلاردىڭ ويلارىن نەگىزدەۋگە، وزدەرىنىڭ ومىرلىك تاجىربيەلەرىنىڭ قولدانا بىلۋگە كومەكتەسۋ
- باسقا وقۋشىلاردىڭ پىكىرلەرىن باعالاۋعا تاربيەلەۋ
- پروبلەمالاردى پايىمداۋ مەن تۇجىرىمداۋعا، بار بىلەتىن جاڭا جاعدايعا قولدانۋعا ۇيرەنۋ
- ءار ءتۇرلى ادىستەر ارقىلى شىعارمانىڭ نەگىزگى مازمۇنىن انىقتاۋ
ناتيجە:-- اڭگىمە تاقىرىبى مەن يدەياسىن بۇگىنگى كۇنمەن بايلانىستىرا وتىرا وزەكتەندىرەدى، اڭگىمەلەردى بىرىكتىرىپ ورتاق تاقىرىپتى تابادى، وزىندىك باعا بەرە الادى
- جەكە كەيىپكەرلەردى تالدايدى، وزدەرىن ولاردىڭ ورنىنا قويىپ، قارايدى، سالىستىرادى
- ويلارىن قورىتىپ، ونى قاعاز بەتىنە تۇسىرەدى.
- ءوز تۇجىرىمداماسىن جاسايدى. بىرلەسكەن وقۋدى جۇزەگە اسىرادى.
پسيحولوگيالىق احۋالدى قالىپتاستىرۋ « ءوز جۇلدىزىڭدى تاپ»(باياۋ مۋزىكا ءۇنى ءجۇرىپ تۇرادى)
شارتى: كوزدەرىڭدى جۇمىپ، اركىم ءوزىڭ قالاعان قالىپتى ساقتاپ بوس وتىرىڭدار. تەرەڭ تىنىس الىپ جانە تىنىس شىعارىڭدار. كوز الدارىڭا مەنىڭ ايتقانىمدى ەلەستەتىڭدەر.
ءتۇن. اسپان تولى سامساعان جۇلدىزدار! ماڭاي قاپ - قاراڭعى جۇلدىزداردىڭ كوپتىگى سونداي قولمەن ۇستاعىڭ كەلەدى. جۇلدىزداردىڭ ءبىرى ۇلكەن، ءبىرى كىشكەنتاي، ءبىرى جارىق، ءبىرى قاراڭعى. بىرەۋلەرىڭ ءۇشىن بۇل ءبىر نەمەسە بىرنەشە جۇلدىز، ال ەندى باسقالارىڭ ءۇشىن – كوپتەگەن جارقىراعان نۇكتەلەر. بۇل جۇلدىزدار بىردە ساعان جاقىندايدى، بىردە سەنەن الىستايدى. ال، سەن سول جۇلدىزداردىڭ ىشىنەن ءوزىنىڭ ەڭ جارىق، ەڭ ادەمى جۇلدىزىڭدى تاڭداپ ال. ول سەنىڭ، ەڭ جارىق، ەڭ ادەمى جۇلدىزىڭ، تەك قانا سەنىكى! ول مۇمكىن سەنىڭ بالا كۇنگى ارمانىڭا ۇقساس شىعار، مۇمكىن ساعان ەڭ باقىتتى، كوڭىلدى، جەتىستىككە جەتكەن ساتتەردى ەسىڭە تۇسىرەتىن شىعار. تاعى دا ءوز جۇلدىزىڭا سۇيسىنە قاراپ، وعان قولىڭدى سوزىپ جەتۋگە تىرىس. بار كۇشىڭمەن جەتۋگە تىرىس! جانە سەن مىندەتتى تۇردە ءوز جۇلدىزىڭا جەتەسىڭ. ونى اسپاننان الىپ، ءوز الدىڭا قوي، جاقىنىراق قاراشى، ول قالاي كورىنەدى؟ ءتۇسى قانداي ەكەن؟ وسى ەڭ ادەمى، ەڭ جارىق جۇلدىزدى الاقانىڭا قوي دا ىشىڭە جۇت، جۇرەگىڭە قوندىر. ول ساعان ۇلكەن كۇش، قۋات اكەلەدى. اپپاق اق ادال جۇمىستى باستاۋعا، الداعى ماقساتتارىڭا جەتۋگە كۇش بەرەدى. تەرەڭ تىنىس الىڭدار، مەن 5 دەپ ساناعاندا كوزىڭدى اش.
1، 2. سەن دۇنيەدەگى ەڭ مىقتى، ەڭ دارىندى وقۋشىسىڭ.
3، 4. سەنىڭ جەتىستىكتەرگە جەتۋگە بارلىق كۇشىن، جىگەرىڭدە جەتەدى.
5. ال ەندى كوزدەرىڭدى اشىپ، تاقتاداعى جۇلدىزداردىڭ ىشىنەن ءوز جۇلدىزىڭدى تاۋىپ ال دا، سۇيسىنە قارا. بۇل جۇلدىزدار ءبىزدىڭ ءاربىر كەزدەسۋىمىزدە جارقىراپ، جىلىلىق، مەيىرىمدىلىك، دوستىق، جاقسى قارىم - قاتىناس سىيلاپ تۇرادى. ال، كەزدەسۋدەن سوڭ ونى وزدەرىڭمەن بىرگە الىپ كەتەسىڭدەر. ول سەندەردى تابىس جولىندا باستاپ بارلىق سىناقتار مەن ومىردە جەتەلەپ بىرگە جۇرەدى. جۇلدىزدارعا قاراڭدارشى ولاردىڭ ەشقايسىسى ءبىر - بىرىنە ۇقسامايدى. ولار ءار ءتۇرلى ءبىز بەن سەندەر سياقتى.
ءىى. 1. ماعىنانى تانۋ:
جازۋشىنىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى تۋرالى مالىمەت
2. «ويلاۋ بۋتەربرودى» ىبىراي اڭگىمەلەرىن ءۇن - تاسپادان تىڭداتىپ توپ وقۋشىلارىنا ءبولىپ بەرۋ، ماتىنمەن جۇپتا، توپتا جۇمىس جاساتۋ
3. وي - تولعانىس ساتىسى
1. ساتىلاي كەشەندى تالداۋ
2. ەكى جاقتى كۇندەلىك
ءى توپ «مەيىرىمدى بالا» اڭگىمەسىنە سكت جاسايدى
ءىى «اتىمتاي جومارت» اڭگىمەسىنە ەكى جاقتى كۇندەلىك
4. «سۇراقتى تاپ» ءادىسى توپ وقۋشىلارى ۇياشىق ىشىندەگى ساندى تاڭداپ، بەرىلگەن جاۋاپتارعا سۇراق دايىندايدى
شاعارماشىلىق جۇمىس (كەيىپكەرلەرگە حات جازۋ)
كەرى بايلانىس «التى قالپاق»
اق قالپاق - ساباقتا نە ءبىلدىڭ؟
جاسىل - نەگە قول جەتكىزدىڭ؟
- نە بىلگىڭ كەلەدى؟
قىزىل قالپاق - بۇگىنگى ساباق سەندە قانداي ەموسيا تۋعىزدى؟
قارا قالپاق - ساباقتا قانداي قيىندىققا كەزدەستىڭ؟
كوك قالپاق - نە ىستەۋگە بولادى؟ يدەيالارىڭ بار ما؟
سارى - بۇگىنگى كەيىپكەردىڭ قايسىسى ۇنادى، نەسىمەن ۇنادى؟
باعالاۋ. ءفورماتيۆتى جانە ءسۋماتيۆتى باعالاۋ. باعالاۋ پاراعىنداعى وقۋشىلاردىڭ باعالاۋىن، ءمۇعالىمنىڭ ءوز باعالاۋى بويىنشا جيىنتىق باعا شىعارادى.
«جاقسىلىق تامشىسى»
ۇيگە تاپسىرما: ىبىراي التىنسارين - قازاق بالالار ادەبيەتىنىڭ اتاسى» تاقىرىبىنا ەسسە جازۋ.
You Might Also Like
-
«بالقاش قالاسىنىڭ №15 مەكتەپ - ليسەيى» كمم
