InfoHub Logo

ىستىقكول (قىرعىزشا ىسىك-كول) — سولتۇستىك تيان-شانداعى كۇنگەي الاتاۋ مەن تەرىسكەي الاتاۋ تاۋ جوتالارىنىڭ ارالىعىندا، 1608 م بيىكتىكتە (ىستىقكول قازانشۇڭقىرىندا) ورنالاسقان تۇيىق كول، قىرعىزستان جەرىندە. دۇنيە جۇزىندەگى ءىرى تاۋ كولدەرىنىڭ ءبىرى. اۋماعى 6236 كم²، ۇزىندىعى 178 كم، ەندىرەك بولىگى — 60 كم، ەڭ تەرەڭ جەرى — 668 م، ورتاشا تەرەڭدىگى — 278 م، كولەمى — 1738 كم³. جاعالىق سىزىعىنىڭ ۇزىندىعى — 597 كم. كولگە 50-دەن استام شاعىن وزەن قۇيادى (ولاردىڭ جىلدىق اعىنى 3 كم³). ىرىلەرى — جىرعالاڭ، ءتۇپ. ىستىقكول الابىنىڭ اۋماعى 21،9 مىڭ كم². جاعالارى ناشار تىلىمدەلگەن، تەرەڭ شىعاناقتار شىعىس جانە وڭتۇستىك-شىعىس جاعالاۋىندا عانا كەزدەسەدى. كليماتى قوڭىرجاي كونتينەنتتىك. جاعالاۋىنداعى اۋانىڭ تەمپەراتۋراسى شىلدەدە 16 – 17°س، قاڭتاردا –2° – 7°س. جىلدىق جاۋىن-شاشىن مولشەرى 110 – 470 مم. كول بەتىنەن بۋلانۋ مولشەرى — 700 مم. كۇشتى جەلدەر (جىلدىعى 30 – 40 م/س) اسەرىنەن كولدە بيىكتىگى 3 – 4 مەترلىك تولقىندار بولادى. دەڭگەيىنىڭ اۋىتقۋ امپليتۋداسى 10 – 50 سم. سۋىنىڭ بەتكى تەمپەراتۋراسى قاڭتاردا 2 – 3°س، شىلدە–تامىزدا 19 – 20°س. قىستا سۋى قاتپايدى، ايازدى جىلدارى شىعاناقتارى عانا قاتادى. مولدىرلىگى — 12 م، تۇزدىعى — 5،8 ‰. بالىقتىڭ 20-دان استام ءتۇرى (شاباق، سازان، كوكباس، ت.ب.) بار. كەمە جۇزەدى. كول وڭىرىندە 1958 جىلى ىستىقكول قورىعى ۇيىمداستىرىلدى. باستى پورتى — بالىقشى. ىستىقكول جاعالاۋى ورتالىق ازياداعى ماڭىزدى رەكرەاسيوندىق اۋدان: شولپاناتا، جىرعالاڭ، جەتىوگىز، تامعا كۋرورتتارى، دەمالىس ۇيلەرى، تۋربازالارى ۇيىمداستىرىلعان.

---