ىزدەگەن جەتەر مۇراتقا
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ىزدەگەن جەتەر مۇراتقا
ماقساتى: وقۋشىلاردى ءوز بەتىنشە تانىپ - بىلۋگە، قۇشتارلىققا، تالپىنىسقا، ىزدەنىسكە ۇيرەتۋ.
مىندەتتەرى:
- وقۋشىلارعا ماقساتقا ۇمتىلۋشىلىق، مۇراتقا جەتۋ تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ؛
- وقۋشىلاردىڭ ەرىك - كۇشىن دامىتۋعا ىقپال ەتۋ؛
- ەڭبەكقورلىققا، تاباندىلىققا تاربيەلەۋ
كورنەكىلىكتەرى: ءۇنتاسپا، ابايدىڭ قاراسوزدەرى.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق.
ساباقتىڭ ءادىس - ءتاسىلى: وي - پىكىر، ساحنالاۋ، جاۋاپ بەرۋ.
ساباقتىڭ بارىسى:
I. شاتتىق شەڭبەرى:
وقۋشىلاردى شاتتىق شەڭبەرىنە ۇيىمداستىرا وتىرىپ مىنا سويلەمدى قايتالاۋ.
- مەن جايدارى، اقكوڭىل جانە بەلسەندىمىن.
- مەنىڭ قولىمنان بارلىعى كەلەدى.
- مەن اينالاما تەك جاقسىلىق تىلەيمىن.
- مەن باقىتتىمىن.
II. ويلانايىق، پىكىرلەسەيىك
ادام بالاسى نەلىكتەن ۇنەمى تالپىنىس، ىزدەنىستە بولادى؟
ىزدەنىس بولماعان جاعىدايدا نە بولادى دەپ ويلايسىڭدار؟
ىزدەنىس بولماعان جاعىدايدا نە بولادى دەپ ويلايسىڭدار؟
ماقساتقا ۇمتىلۋشىلىقتىڭ ءمانى نەدە؟
ادامدى قانداي قاسيەتتەر تابىسقا جەتەلەيدى؟
III. ماتىنمەن جۇمىس
بالالار ءوزارا پىكىر الماسىپ، وي تۇجىرىمدارىن جاساعان سوڭ وقۋلىقتا وقىپ ۇيرەنەيىك ايدارىندا بەرىلگەن ا. مىرزابايەۆ، د. ماناتاروۆتىڭ «ايگىلى حيميكتەر» كىتابىنان الىنعان ءۇزىندىنى وقۋعا بەرۋ.
1. عالىمدى قانداي قاسيەتتەر العا ۇمتىلدىردى؟
2. عالىمنىڭ تابىسقا جەتۋدەگى سىرى نەدە؟
IV. وقۋ اقپاراتى
وقۋشىلار قاراستىرىلعان ماسەلەنى الىنعان جاۋاپتارمەن بايلانىستىرا، سالىستىرا قاراۋ.
ادامنىڭ ءوز ىنتاسىمەن تالاپ - ماقسات قويىپ، ونى ءوزى تاڭداعان تالپىنىس، ىزدەنىسپەن يگەرۋى وزىنە دە، وزگەگە دە، قورشاعان ورتاعا دا پايدا كەلتىرەدى،
ۇدايى ىزدەگەن ادام ءوز بەتىمەن بىلىمنەن جەتىلدىرىپ، وزدىگىنەن دامي الادى.
V. نازار اۋدارايىق
ابايدىڭ «وتىز ءبىرىنشى ءسوزىن» مۇقيات قاراپ شىعىپ، بالالارعا جادىندا ساقتاپ الۋ تاپسىرىلادى.
ابايدىڭ وتىز ءبىرىنشى ءسوز
ەستىگەن نارسەنى ۇمىتپاستىققا ءتورت ءتۇرلى سەبەپ بار: اۋەلى - كوكىرەگى بايلاۋلى بەرىك بولماق كەرەك؛ ەكىنشى — سول نارسەنى ەستىگەندە يا كورگەندە ءعيبراتلانۋ كەرەك، كوڭىلدەنىپ، تۇشىنىپ، ىنتامەن ۇعۋ كەرەك؛ ءۇشىنشى — سول نارسەنى ىشىنەن بىرنەشە ۋاقىت قايتارىپ ويلانىپ، كوڭىلگە بەكىتۋ كەرەك؛ ءتورتىنشى - وي كەسەلى نارسەلەردەن قاشىق بولۋ كەرەك. ەگەر كەز بولىپ قالسا، سالىنباۋ كەرەك. وي كەسەلدەرى: ۋايىمسىز سالعىرتتىق، ويىنشى - كۇلكىشىلدىك، يا ءبىر قايعىعا سالىنۋ، يا ءبىر نارسەگە قۇمارلىق پايدا بولۋ سەكىلدى. بۇل ءتورت نارسە - ك ۇلى اقىل مەن عىلىمدى توزدىراتۇعىن نارسەلەر
VI. ساحنالاۋ
بەرىلگەن وقۋ ماتەريالدارىنىڭ مازمۇنىنا ەموسيالىق سەزىمدىلىك كۇيمەن ءتيىمدى قابىلداۋ ءۇشىن وقۋلىقتا ق. تولىبايەۆتىڭ «قۇشتارلىق» اڭگىمەسىن وقۋشىلاردىڭ رولگە ءبولىپ، ساحنالاپ كورسەتۋ تاپسىرىلادى.
VII. جاتتىعۋ
ءقاراسوزدى وقىپ، ءتۇيىندى ويلاردى ىرىكتەپ الىڭدار. ولاردىڭ ماڭىزدىلىعىن دالەلدەپ بەرىڭدەر.
. ادام اتا - انادان تۋعاندا ەستى بولمايدى: ەستىپ، كورىپ، ۇستاپ، تاتىپ ەسكەرسە، دۇنيەدەگى جاقسى، جاماندى تانيدى داعى، سوندايدان بىلگەنى، كورگەنى كوپ بولعان ادام ءبىلىمدى بولادى. ەستىلەردىڭ ايتقان سوزدەرىن ەسكەرىپ جۇرگەن كىسى ءوزى دە ەستى بولادى. ءاربىر ەستىلىك جەكە ءوزى ىسكە جارامايدى. سول ەستىلەردەن ەستىپ، بىلگەن جاقسى نارسەلەردى ەسكەرسە، جامان دەگەننەن ساقتانسا، سوندا ىسكە جارايدى، سوندا ادام دەسە بولادى. مۇنداي ءسوزدى ەسىتكەندە شايقاقتاپ، شالىقتانىپ نە سالبىراپ، سالعىرتتانىپ ەسىتسە، نە ەسىتكەن جەردە قايتا قايىرىپ سۇراپ ۇعايىن دەپ تۇشىنباسا، نە سول جەردە ءسوزدىڭ راسىنا كوزى جەتسە دە، شىعا بەرىپ قايتا قالپىنا كەتسە، ەستىپ - ەسىتپەي نە كەرەك؟ وسىنداي ءسوز تانىمايتۇعىن ەلگە ءسوز ايتقانشا، ءوزىڭدى تانيتۇعىن شوشقانى باققان جاقسى دەپ ءبىر حاكىم ايتقان ەكەن، سول سەكىلدى ءسوز بولادى.
ءتۇيىندى ويلار ماڭىزدىلىعى
ادام ومىرگە ەستى بولىپ كەلمەيدى. ول ءۇشىن ەستىپ، كورىپ، ولاردى ويعا توقۋ كەرەك. ەڭبەكتەنۋدە،
تاباندىلىقتا
بىلگەنى، كورگەنى كوپ جانە ولاردى ويىنا توقىعان ادامدى ءبىلىمدى، اقىلدى دەسە بولادى. تالاپتانۋدا؛
قىزىعۋدا.
بەرىلگەن ءبىلىمدى، ايتىلعان اقىلدى زەيىنىمەن، كوڭىل قويىپ تىڭداپ، ۇعىپ الۋعا بولادى. تالاپتانۋدا؛
قىزىعۋدا.
VIII. دايەكسوز
ومار ھاييامنىڭ ناقىل ءسوزىن تالداپ، سۇراقتارعا جاۋاپ ىزدەۋ.
جۇرەكتىڭ ءتۇرتىپ قۇلاعىن،
ويلانىپ تاعى قاراشى.
كىمسىڭ سەن، قايدا تۇراعىڭ،
ەندى قايدا باراسىڭ؟
- سەن كىمسىڭ؟
- سەن ومىردە نەنى باعالايسىڭ؟
- نە ءۇشىن ءومىر سۇرەسىڭ؟
X. ءۇي تاپسىرماسى
“تالاپتىعا نۇر جاۋار” شىعارما
XI. جۇرەكتەن جۇرەككە
وقۋشىلار شەڭبەرگە تۇرىپ، ءۇنتاسپاعا قوسىلىپ ە. وتەتىلەۋوۆتىڭ «جاس ءداۋىردىڭ تۇلەگىمىز» ولەڭىن ايتادى.
ماقساتى: وقۋشىلاردى ءوز بەتىنشە تانىپ - بىلۋگە، قۇشتارلىققا، تالپىنىسقا، ىزدەنىسكە ۇيرەتۋ.
مىندەتتەرى:
- وقۋشىلارعا ماقساتقا ۇمتىلۋشىلىق، مۇراتقا جەتۋ تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ؛
- وقۋشىلاردىڭ ەرىك - كۇشىن دامىتۋعا ىقپال ەتۋ؛
- ەڭبەكقورلىققا، تاباندىلىققا تاربيەلەۋ
كورنەكىلىكتەرى: ءۇنتاسپا، ابايدىڭ قاراسوزدەرى.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق.
ساباقتىڭ ءادىس - ءتاسىلى: وي - پىكىر، ساحنالاۋ، جاۋاپ بەرۋ.
ساباقتىڭ بارىسى:
I. شاتتىق شەڭبەرى:
وقۋشىلاردى شاتتىق شەڭبەرىنە ۇيىمداستىرا وتىرىپ مىنا سويلەمدى قايتالاۋ.
- مەن جايدارى، اقكوڭىل جانە بەلسەندىمىن.
- مەنىڭ قولىمنان بارلىعى كەلەدى.
- مەن اينالاما تەك جاقسىلىق تىلەيمىن.
- مەن باقىتتىمىن.
II. ويلانايىق، پىكىرلەسەيىك
ادام بالاسى نەلىكتەن ۇنەمى تالپىنىس، ىزدەنىستە بولادى؟
ىزدەنىس بولماعان جاعىدايدا نە بولادى دەپ ويلايسىڭدار؟
ىزدەنىس بولماعان جاعىدايدا نە بولادى دەپ ويلايسىڭدار؟
ماقساتقا ۇمتىلۋشىلىقتىڭ ءمانى نەدە؟
ادامدى قانداي قاسيەتتەر تابىسقا جەتەلەيدى؟
III. ماتىنمەن جۇمىس
بالالار ءوزارا پىكىر الماسىپ، وي تۇجىرىمدارىن جاساعان سوڭ وقۋلىقتا وقىپ ۇيرەنەيىك ايدارىندا بەرىلگەن ا. مىرزابايەۆ، د. ماناتاروۆتىڭ «ايگىلى حيميكتەر» كىتابىنان الىنعان ءۇزىندىنى وقۋعا بەرۋ.
1. عالىمدى قانداي قاسيەتتەر العا ۇمتىلدىردى؟
2. عالىمنىڭ تابىسقا جەتۋدەگى سىرى نەدە؟
IV. وقۋ اقپاراتى
وقۋشىلار قاراستىرىلعان ماسەلەنى الىنعان جاۋاپتارمەن بايلانىستىرا، سالىستىرا قاراۋ.
ادامنىڭ ءوز ىنتاسىمەن تالاپ - ماقسات قويىپ، ونى ءوزى تاڭداعان تالپىنىس، ىزدەنىسپەن يگەرۋى وزىنە دە، وزگەگە دە، قورشاعان ورتاعا دا پايدا كەلتىرەدى،
ۇدايى ىزدەگەن ادام ءوز بەتىمەن بىلىمنەن جەتىلدىرىپ، وزدىگىنەن دامي الادى.
V. نازار اۋدارايىق
ابايدىڭ «وتىز ءبىرىنشى ءسوزىن» مۇقيات قاراپ شىعىپ، بالالارعا جادىندا ساقتاپ الۋ تاپسىرىلادى.
ابايدىڭ وتىز ءبىرىنشى ءسوز
ەستىگەن نارسەنى ۇمىتپاستىققا ءتورت ءتۇرلى سەبەپ بار: اۋەلى - كوكىرەگى بايلاۋلى بەرىك بولماق كەرەك؛ ەكىنشى — سول نارسەنى ەستىگەندە يا كورگەندە ءعيبراتلانۋ كەرەك، كوڭىلدەنىپ، تۇشىنىپ، ىنتامەن ۇعۋ كەرەك؛ ءۇشىنشى — سول نارسەنى ىشىنەن بىرنەشە ۋاقىت قايتارىپ ويلانىپ، كوڭىلگە بەكىتۋ كەرەك؛ ءتورتىنشى - وي كەسەلى نارسەلەردەن قاشىق بولۋ كەرەك. ەگەر كەز بولىپ قالسا، سالىنباۋ كەرەك. وي كەسەلدەرى: ۋايىمسىز سالعىرتتىق، ويىنشى - كۇلكىشىلدىك، يا ءبىر قايعىعا سالىنۋ، يا ءبىر نارسەگە قۇمارلىق پايدا بولۋ سەكىلدى. بۇل ءتورت نارسە - ك ۇلى اقىل مەن عىلىمدى توزدىراتۇعىن نارسەلەر
VI. ساحنالاۋ
بەرىلگەن وقۋ ماتەريالدارىنىڭ مازمۇنىنا ەموسيالىق سەزىمدىلىك كۇيمەن ءتيىمدى قابىلداۋ ءۇشىن وقۋلىقتا ق. تولىبايەۆتىڭ «قۇشتارلىق» اڭگىمەسىن وقۋشىلاردىڭ رولگە ءبولىپ، ساحنالاپ كورسەتۋ تاپسىرىلادى.
VII. جاتتىعۋ
ءقاراسوزدى وقىپ، ءتۇيىندى ويلاردى ىرىكتەپ الىڭدار. ولاردىڭ ماڭىزدىلىعىن دالەلدەپ بەرىڭدەر.
. ادام اتا - انادان تۋعاندا ەستى بولمايدى: ەستىپ، كورىپ، ۇستاپ، تاتىپ ەسكەرسە، دۇنيەدەگى جاقسى، جاماندى تانيدى داعى، سوندايدان بىلگەنى، كورگەنى كوپ بولعان ادام ءبىلىمدى بولادى. ەستىلەردىڭ ايتقان سوزدەرىن ەسكەرىپ جۇرگەن كىسى ءوزى دە ەستى بولادى. ءاربىر ەستىلىك جەكە ءوزى ىسكە جارامايدى. سول ەستىلەردەن ەستىپ، بىلگەن جاقسى نارسەلەردى ەسكەرسە، جامان دەگەننەن ساقتانسا، سوندا ىسكە جارايدى، سوندا ادام دەسە بولادى. مۇنداي ءسوزدى ەسىتكەندە شايقاقتاپ، شالىقتانىپ نە سالبىراپ، سالعىرتتانىپ ەسىتسە، نە ەسىتكەن جەردە قايتا قايىرىپ سۇراپ ۇعايىن دەپ تۇشىنباسا، نە سول جەردە ءسوزدىڭ راسىنا كوزى جەتسە دە، شىعا بەرىپ قايتا قالپىنا كەتسە، ەستىپ - ەسىتپەي نە كەرەك؟ وسىنداي ءسوز تانىمايتۇعىن ەلگە ءسوز ايتقانشا، ءوزىڭدى تانيتۇعىن شوشقانى باققان جاقسى دەپ ءبىر حاكىم ايتقان ەكەن، سول سەكىلدى ءسوز بولادى.
ءتۇيىندى ويلار ماڭىزدىلىعى
ادام ومىرگە ەستى بولىپ كەلمەيدى. ول ءۇشىن ەستىپ، كورىپ، ولاردى ويعا توقۋ كەرەك. ەڭبەكتەنۋدە،
تاباندىلىقتا
بىلگەنى، كورگەنى كوپ جانە ولاردى ويىنا توقىعان ادامدى ءبىلىمدى، اقىلدى دەسە بولادى. تالاپتانۋدا؛
قىزىعۋدا.
بەرىلگەن ءبىلىمدى، ايتىلعان اقىلدى زەيىنىمەن، كوڭىل قويىپ تىڭداپ، ۇعىپ الۋعا بولادى. تالاپتانۋدا؛
قىزىعۋدا.
VIII. دايەكسوز
ومار ھاييامنىڭ ناقىل ءسوزىن تالداپ، سۇراقتارعا جاۋاپ ىزدەۋ.
جۇرەكتىڭ ءتۇرتىپ قۇلاعىن،
ويلانىپ تاعى قاراشى.
كىمسىڭ سەن، قايدا تۇراعىڭ،
ەندى قايدا باراسىڭ؟
- سەن كىمسىڭ؟
- سەن ومىردە نەنى باعالايسىڭ؟
- نە ءۇشىن ءومىر سۇرەسىڭ؟
X. ءۇي تاپسىرماسى
“تالاپتىعا نۇر جاۋار” شىعارما
XI. جۇرەكتەن جۇرەككە
وقۋشىلار شەڭبەرگە تۇرىپ، ءۇنتاسپاعا قوسىلىپ ە. وتەتىلەۋوۆتىڭ «جاس ءداۋىردىڭ تۇلەگىمىز» ولەڭىن ايتادى.
You Might Also Like
-
تاقىرىبى: تەرىدەن القا، ۇيالى تەلەفونعا قاپشىق جاساۋساراماندىق جۇمىستار:
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: كوپمۇشە جانە ولارعا امالدار قولدانۋ.
